Για δύο βδομάδες είναι στο δρόμο οι λαϊκές δυνάμεις, διεκδικώντας εθνικοποίηση των φυσικών πόρων και συνταγματική συνέλευση για ριζικές αλλαγές στην οικονομία και την κοινωνία
Associated Press |
Η εισδοχή της στο «παγκόσμιο χωριό» έγινε πριν καν η ίδια να μπορεί να μιλήσει σωστά, πολύ περισσότερο να μπορέσει να αρθρώσει τη λέξη «υδρογονάνθρακες». Κι όμως, παρότι η ίδια δε ζήτησε ποτέ να λάβει τόσο νωρίς αυτό το μάθημα ζωής, αρχίζει να καταλαβαίνει ότι για να μπορέσει η οικογένειά της να έχει έστω και τις μηδαμινές απολαβές του τεράστιου πλούτου που κρύβεται στο υπέδαφος της χώρας της, πρέπει να υπάρξει αγώνας.
«O Τσε είναι τόσο ζωντανός όπως δε θα θέλατε ποτέ»... Το σύνθημα σε έναν τοίχο της μικρής πόλης Λα Ιγκέρα, όπου μετά από τριάντα χρόνια βρέθηκε το πτώμα του θρυλικού Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, σαν καρφί τρυπά τα πλευρά της εγχώριας ολιγαρχίας.
Σχεδόν τέσσερις δεκαετίες μετά τη δολοφονία του Τσε, οι φτωχοδιάβολοι της Βολιβίας, οι τεράστιες μάζες του βολιβιάνικου λαού έχουν βγει εδώ και δύο βδομάδες και πάλι στους δρόμους, προσπαθώντας να εξασφαλίσουν τη μοναδική πλουτοπαραγωγική πηγή που έχει απομείνει στη χώρα και το ίδιο το μέλλον τους φυσικά: Τους υδρογονάνθρακες και ειδικότερα το φυσικό αέριο.
Η Βολιβία ζει ξανά μέρες και νύχτες πολέμου, του «πολέμου του φυσικού αερίου» που δεν έληξε ποτέ, απλώς υπήρξε «μονομερής εκεχειρία» εκ μέρους του λαϊκού κινήματος, η οποία έληξε οριστικά στις αρχές του Μάη, όταν η κυβέρνηση του Κάρλος Μέσα, ερμηνεύοντας κατά το δοκούν το δημοψήφισμα του Ιούλη του 2004, προσπάθησε να περάσει νόμο για τη διάθεση των υδρογονανθράκων - πετρέλαιο και φυσικό αέριο - που προκάλεσε τη γενική κατακραυγή. Το νομοσχέδιο που επιβάλλει επιπρόσθετο φόρο ύψους 32% επί των ήδη 18% των μεριδίων κατόχων των πετρελαιοπηγών, αντί του 50% μεριδίων κατόχων που προέβλεπε το δημοψήφισμα και ψηφίστηκε από την αντιδραστική πλειοψηφία της Γερουσίας. Επιπροσθέτως, το νομοσχέδιο επιβάλλει μεταφορά όλων των υφιστάμενων συμφωνιών σε νέες συμφωνίες υπό όρους... Ειρωνικά, είναι ακριβώς αυτά τα συμβόλαια με τις πολυεθνικές όπως οι Enron, British Petroleum, Shell, τα οποία είχαν υπογραφεί υπό την προεδρία των Χόρχε Κιρόγκα και Γκονσάλο Σάντσες ντε Λοσάδα, τα οποία κρίθηκαν παράνομα από το Συνταγματικό Δικαστήριο! Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κυβερνήσεις Κιρόγκα και ντε Λοσάδα είχαν υπογράψει 76 συμβόλαια με 12 πολυεθνικές, για την εκμετάλλευση των πηγών ενέργειας, και ειδικά όσον αφορά στο φυσικό αέριο οι πολυεθνικές το «αγόραζαν» σε τιμή πολύ χαμηλότερη από την τιμή της αγοράς και το μεταπουλούσαν στη Βολιβία σε τιμή που πολλές φορές ήταν 12 φορές μεγαλύτερη από την τιμή της αγοράς! Αυτό το πραγματικό ξεπούλημα στις πολυεθνικές ήταν που προκάλεσε και τον πόλεμο του «φυσικού αερίου».
Associated Press |
Κρίσιμη ημερομηνία ήταν η 17η Μάη, όπου και το χρονοδιάγραμμα για την υπογραφή του νομοσχεδίου εκ μέρους του Κάρλος Μέσα. Το λαϊκό κίνημα έδωσε το «παρών», ο Μέσα, που βρέθηκε σε δύσκολη θέση, παρέπεμψε το θέμα στο Κογκρέσο, που υπό την ηγεσία του αντιδραστικού προέδρου του Σώματος, Ορνάντο Βάκα Ντιες, «ψήφισε» το νομοσχέδιο... Και ενώ όλα τα διεθνή ΜΜΕ ανέκραξαν «νίκη» για τις δυνάμεις της αγοράς και ήττα του λαϊκού κινήματος, τίποτα δεν τελείωσε.
Το λαϊκό κίνημα ριζοσπαστικοποιείται ακόμη περισσότερο. Από τη Δευτέρα, τα Λαϊκά Συμβούλια Γειτονιάς - (FEJUVE) και οι συνδικαλιστικές ενώσεις του Ελ Αλτο, κήρυξαν γενική απεργία επ' αόριστον. Η Δευτέρα ήταν πολύ σημαντική μέρα, καθώς αναμενόταν στο Ελ Αλτο η κατάληξη της πορείας εκατοντάδων χιλιομέτρων - από το Καρακόλο έως τη Λα Πας - κοκαλέρος, ιθαγενών αγροτών που διοργάνωσε η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της χώρας, το Κίνημα για το Σοσιαλισμό - (MAS). Ταυτόχρονα, η Κεντρική Εργατική Ενωση (COB) και οι κλαδικές συνδικαλιστικές ενώσεις όπως των δασκάλων, των υγειονομικών συμμετέχουν με απεργίες και κινητοποιήσεις. Τέλος, το συνδικάτο των ανθρακωρύχων συμμετέχει εξαρχής δυναμικά με αποκλεισμούς των κεντρικών οδικών αρτηριών. Πλέον αίτημα είναι η εθνικοποίηση όλων των πηγών ενέργειας, αλλά και το αίτημα για Συνταγματική Συνέλευση, στα πρότυπα της Βενεζουέλας, που θα καθορίσει μια νέα οικονομική και κοινωνική βάση για όλη τη χώρα. Οι διαδηλώσεις στη Λα Πας καθημερινές και μάλιστα σχεδιασμένες, έτσι ώστε οι λαϊκές δυνάμεις από τρεις ή και τέσσερις κατευθύνσεις να περικυκλώνουν τις κατασταλτικές δυνάμεις και να σφίγγουν, διασπώντας τον κλοιό της αστυνομίας, με κατεύθυνση προς το προεδρικό μέγαρο...
Associated Press |
Από την άλλη πλευρά, την Τετάρτη δύο αξιωματικοί, οι Χούλιο Ερρέρα και Χούλιο Γκαλίντο, που εμφανίστηκαν στην τηλεόραση και ζήτησαν την παραίτηση Μέσα και την εγκαθίδρυση «πολιτικής - στρατιωτικής κυβέρνησης» έριξαν πάνω από τη χώρα έντονα τη δυσωδία ενός πιθανού πραξικοπήματος. Μπορεί οι δύο να αποτάχτηκαν και η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων να δήλωσαν την πίστη τους σε Σύνταγμα και Συνέλευση, όμως κάτι «μυρίζει» στο ...βασίλειο Μέσα. Ο ίδιος δηλώνει ότι δεν παραιτείται και μάλιστα από την Πέμπτη έχει ζητήσει την ανάπτυξη του στρατού για την υπεράσπιση των νευραλγικών σημείων της πρωτεύουσας από τους διαδηλωτές... Παράλληλα, η ολιγαρχία έχει ανοίξει ένα δεύτερο μέτωπο. Αυτό της αυτονόμησης της επαρχίας της Σάντα Κρους, όπου και η οικονομική πρωτεύουσα της πιο φτωχής χώρας της Νοτίου Αμερικής, οδηγώντας εμμέσως πλην σαφώς στο εμφύλιο πόλεμο...
Εμμέσως, οι εξελίξεις αυτές επιβεβαιώνουν τις δηλώσεις του ηγέτη του MAS, Εβο Μοράλες για πιθανή επέμβαση εκ μέρους των ΗΠΑ, όπου κατά τη διάρκεια συνάντησης, το βράδυ της Δευτέρας, όλων των μαζικών και λαϊκών οργανώσεων απηύθυνε έκκληση ενότητας για την υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας της χώρας ενόψει των συνεχών απειλών και κατηγοριών που εκτοξεύει η κυβέρνηση Μπους και Αμερικανοί αξιωματούχοι ενάντια στο λαϊκό κίνημα, «περί αποσταθεροποίησης της χώρας», που κατά τον Μοράλες αποτελεί προάγγελο μιας πιθανής αμερικανικής επέμβασης. «Στην περίπτωση της Βολιβίας», τόνισε ο Μοράλες, «οι Ηνωμένες Πολιτείες κατηγορούν το λαϊκό κίνημα ότι είναι ναρκω-τρομοκράτες προκειμένου να επέμβουν. Γι' αυτό είναι τόσο σημαντικό να επαγρυπνούμε για την ενότητα και την υπεράσπιση της εθνικής μας κυριαρχίας».
Ποια θα είναι η έκβαση αυτού του δεύτερου πολέμου του φυσικού αερίου; Αδηλη, αλλά σε μεγάλο βαθμό θα κριθεί από την ενότητα και την αποφασιστικότητα του ίδιου του λαϊκού κινήματος.
2000 - Απρίλης: Πρώτος «πόλεμος του νερού». Κινητοποιήσεις που λαμβάνουν μορφή εξέγερσης στην Κοτσαμπάμπα ενάντια στην ιδιωτικοποίηση του νερού και ειδικότερα ενάντια στην εταιρία εκμετάλλευσης «Aguas del Turani» θυγατρική της «Bechtel». Τουλάχιστον 9 νεκροί από τις κινητοποιήσεις και αντίστοιχες κινητοποιήσεις το Σεπτέμβρη στην πρωτεύουσα Λα Πας. Ο Πρόεδρος Εκτορ Μπάνζερ κηρύσσει στρατιωτικό νόμο. Οδηγείται σε παραίτηση και η «Bechtel» εγκαταλείπει άρον άρον τη Βολιβία.
2001 - Δεκέμβρης: Οι αγρότες απορρίπτουν κατηγορηματικά την προσφορά της κυβέρνησης για αμοιβές 900 δολαρίων ετησίως με αντάλλαγμα την αποψίλωση του φυτού της κόκας. Στα σπάργανα ο «πόλεμος της κόκας».
2002: Ο «πόλεμος της κόκας» κορυφώνεται, κυρίως με το κίνημα των κοκαλέρος που πρωτοστατεί, καθώς η παραγωγή της κόκας συνδέεται απολύτως με τη συνολική παράδοση των ιθαγενών. Τον Αύγουστο ο ηγέτης των κοκαλέρος και του Κινήματος για το Σοσιαλισμό, Εβο Μοράλες, χάνει τις προεδρικές εκλογές μόνο για 1,5% από τον Γκονσάλο Σάντσες ντε Λοσάδα.
2003 - Φλεβάρης: Περισσότεροι από 30 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κατά τις διαδηλώσεις διαμαρτυρίας ενάντια στο νόμο της κυβέρνησης για εισαγωγή ειδικού φόρου εισοδήματος. Ο πρόεδρος Σάντσες ντε Λοσάδα αποσύρει το μέτρο.
2004 - Απρίλης: Ο Πρόεδρος Μέσα υπογράφει συμβόλαιο εξαγωγής φυσικού αερίου με την Αργεντινή. Διαδηλώσεις παντού, απαιτώντας την παραίτηση Μέσα.
2005 - Γενάρης: Η προτεινόμενη αύξηση της τιμής των καυσίμων προκαλεί νέα λαϊκή έκρηξη. Διαδηλώσεις παντού και αποκλεισμοί δρόμων στη Σάντα Κρους και το Ελ Αλτο. Πρώτη απόπειρα πολιτικών και οικονομικών κύκλων για προώθηση της αυτονομίας της Σάντα Κρους.