Πορεία ξένων εργατών για πλήρη δικαιώματα

Τα παραπάνω είναι μερικά απ' τα ευρήματα έρευνας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας που έγινε για λογαριασμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με ερωτηματολόγια που στάλθηκαν σε 5.000 νοικοκυριά. Η έρευνα στηρίζεται στην αυτοαξιολόγηση του επιπέδου υγείας του πληθυσμού καθώς και στην εκτίμηση της αντιμετώπισης των ασθενών από τις υπηρεσίες υγείας γεγονός που σημαίνει ότι καταγράφει εμπειρικά δεδομένα.

Αλλωστε στην ίδια την έρευνα σημειώνεται πως «το επίπεδο υγείας όπως το αντιλαμβάνεται το άτομο, βασίζεται μεν στην πραγματική κατάσταση της υγείας του, δε συμπίπτει όμως απαραίτητα με αυτήν... Συνεπώς γίνεται σαφές ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ του πραγματικού επιπέδου υγείας, όπως αυτό διαγνώσκεται με μια σειρά ιατρικών εξετάσεων, του αντιλαμβανομένου από το άτομο επιπέδου υγείας και του αυτοαξιολογούμενου επιπέδου υγείας».

Το νέο λοιπόν στοιχείο, που φέρνει αυτή η έρευνα είναι ότι για θέματα που υπήρχαν ως τώρα εκτιμήσεις, τώρα καταγράφονται -έστω και με αυτόν τον τρόπο. Μέχρι τώρα η αξιολόγηση του επιπέδου υγείας γινόταν με βάση τη νοσηρότητα (αυτούς δηλαδή που εισάγονται στα νοσοκομεία) και τη θνησιμότητα.

Απ' την επεξεργασία των στοιχείων προκύπτουν τα εξής:

• Υπάρχει ένα σημαντικό μέρος ανασφάλιστων ή που τυπικά μεν έχουν ασφάλιση αλλά δεν κάνουν χρήση. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 14% για την εξωνοσοκομειακή περίθαλψη και 6% για τη νοσοκομειακή περίθαλψη.

Από όσους δεν έχουν πρωτοβάθμια ασφάλιση, 23,6% κατοικούν στην περιφέρεια Αττικής, 21,3% στην Κ. Μακεδονία, 22,2% στη Δ. Μακεδονία και 20,6% στην Πελοπόννησο.

Τα στοιχεία αυτά ανατρέπουν τα δεδομένα των Κοινωνικών Προϋπολογισμών ότι ο αριθμός των ασφαλισμένων για την υγεία υπερκαλύπτει τον πληθυσμό της χώρας. Για παράδειγμα στον Κοινωνικό Προϋπολογισμό του 2001 οι άμεσα και έμμεσα ασφαλισμένοι στον κλάδο της ασθένειας ανέρχονται σε 10.368.859 άτομα χωρίς να περιλαμβάνονται σε αυτά όσα άτομα υπάγονται στο Δημόσιο, ενώ ο πληθυσμός της χώρας, σύμφωνα με την απογραφή του 1991 ανέρχεται σε 10.259.900 άτομα (ο υπολογιζόμενος απ' την ΕΣΥΕΕ για το 1998 πληθυσμός της χώρας ανέρχεται σε 10.516.366 άτομα).

«Η μη πλήρης ασφαλιστική κάλυψη του πληθυσμού για υγεία, θέτει το ζήτημα της πρόσβασης του πληθυσμού στις υγειονομικές υπηρεσίες και της ύπαρξης φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού ομάδων οι οποίες αντιμετωπίζουν δυσχέρειες στην αγορά εργασίας. Πρόκειται για τους οικονομικούς μετανάστες χωρίς κάρτες εργασίας, ανέργους και εργαζόμενους σε άτυπες μη καταγεγραμμένες μορφές απασχόλησης» τονίζεται στην έρευνα ενώ διευκρινίζεται ότι ένα τμήμα του δείγματος το οποίο δήλωσε ανασφάλιστο «έχει τυπική κάλυψη, ωστόσο η πραγματική προσλαμβανόμενη από το ίδιο κοινωνική προστασία είναι ανεπαρκής και με αυτόν τον τρόπο εκφράζει τη δυσαρέσκειά του».

Μια απ' τις βασικές διαπιστώσεις της έρευνας είναι ότι «το χρηματοδοτικό βάρος των υπηρεσιών υγείας κατανέμεται άνισα μεταξύ των κοινωνικών ομάδων του πληθυσμού. Ετσι τα νοικοκυριά των οποίων η συμβολή στη χρηματοδότηση των υπηρεσιών υγείας εμφανίζει σημαντική απόκλιση από το μέσο όρο, είναι αυτά τα οποία εμφανίζουν τις ψηλότερες ιδιωτικές δαπάνες για υγεία - οι οποίες ξεπερνούν το 42% των συνολικών δαπανών υγείας. Δηλαδή τα νοικοκυριά με τα χαμηλά εισοδήματα πληρώνουν αναλογικά περισσότερα.

Σύμφωνα με την έρευνα οι πλούσιοι δεν προστρέχουν στα νοσοκομεία αλλά κυρίως σε ιδιώτες ειδικούς γιατρούς. Αντίθετα οι φτωχοί χρησιμοποιούν περισσότερο τις δημόσιες υπηρεσίες υγείας, το γενικό γιατρό και φάρμακα.

Οι παραπάνω διαπιστώσεις αποτυπώνονται και στην αυτοαξιολόγηση του επιπέδου υγείας.

Ετσι όσοι έχουν εισόδημα μέχρι 150.000 δραχμές, αξιολογούν ως καλό το επίπεδο υγείας σε ποσοστό 43,4% και μέτριο ως κακό σε ποσοστό 56,6%. Οσοι έχουν εισόδημα 150.001-300.000 δραχμές, τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 67,4% και 32,6%. Με εισόδημα 300.001-500.000 δραχμές, τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 79,8% και 20,2%. Με εισόδημα 500.001-800.000 δραχμές, τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 85,4% και 14,5%. Και με εισόδημα από 800.000 δραχμές και πάνω, τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 85,5% και 14,2%.

«Στο συνταξιοδοτικό τομέα θα υπάρχουν διαφορετικές συντάξεις σε κάθε κλάδο εργαζομένων ανάλογα με το μισθό και τις εισφορές. Στον τομέα της υγείας η παροχή υπηρεσιών θα εξαρτάται από τι μισθό είχες και τι εισφορά έδωσες; Δηλαδή η αντιμετώπιση του καρκίνου ή της καρδιοπάθειας θα εξαρτώνται από το ταμείο που είσαι; Δεν πρέπει να είναι ισότιμες οι παροχές υγείας για όλους;».

Αυτά τα αμείλικτα ερωτήματα έθεσε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλ. Παπαρήγα σε περιοδεία της στον Ευαγγελισμό στις 13.9.2000. Ηταν τρεις μήνες μετά την εξαγγελία του Σχεδίου «Υγεία για τον Πολίτη» που είχε εξαγγείλει ο πρώην υπουργός Υγείας Αλ. Παπαδόπουλος, ενώ είχαν αρχίσει οι πρώτες συζητήσεις για το συνταξιοδοτικό. «Οι παροχές υγείας πρέπει να προσφέρονται ισότιμα είτε είσαι ξένος εργάτης είτε έχεις μισθό άλφα ή βήτα» υπογράμμισε, τότε, η Αλ. Παπαρήγα.

Στα συμπεράσματά της η έρευνα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας αναφέρει ότι μεταξύ των περιφερειών υπάρχει «ισότιμη διάχυση του επιπέδου υγείας» και ότι η «χρησιμοποίηση των υπηρεσιών υγείας δεν παρουσιάζει στατιστικά σημαντικές διαφορές».

Μπορεί μ' άλλα λόγια να καταγράφεται μια ισότιμη κατανομή της δυνατότητας χρήσης των υπαρχουσών δομών, αλλά οι κοινωνικές ανισότητες και οι ταξικοί φραγμοί στην πρόσβαση μεγάλωσαν και μάλιστα με κυβερνητικές επιλογές. Οπως για παράδειγμα έγινε με τα ιδιωτικά απογευματινά ιατρεία, που υποτίθεται έγιναν για να μειώσουν τις λίστες. Μα ποιοι είναι στις λίστες; Δεν είναι εκείνοι που προσφεύγουν στις δημόσιες υπηρεσίες και δεν μπορούν να εξασφαλίσουν με άλλα μέσα την προσπελασιμότητα σε άλλες υπηρεσίες;

Επομένως, η διαπίστωση για τον αποκλεισμό των κοινωνικά αδύναμων απ' τις υπηρεσίες υγείας δικαιώνει τη θέση του ΚΚΕ για τη δημιουργία ενός κρατικού - λαϊκού συστήματος Υγείας που θα παρέχει δωρεάν υψηλού επιπέδου και ισότιμα υπηρεσίες υγείας για όλους τους εργαζόμενους, ανέργους, συνταξιούχους, αλλοδαπούς και στα μέλη των οικογενειών τους.

Σύμφωνα με τους εννοιολογικούς ορισμούς της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, στο «σύστημα υγείας συμπεριλαμβάνονται όχι μόνο το Εθνικό Σύστημα Υγείας, αλλά όλα τα κοινωφελή και ιδιωτικά ιδρύματα και φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας».

Το ΚΚΕ παλεύει για την κατάργηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην υγεία, πρόνοια και ασφάλιση και την ευθύνη της χρηματοδότησης του δημόσιου συστήματος να την αναλάβει εξ ολοκλήρου το κράτος και η εργοδοσία.

Αντίθετα στις προτάσεις της έρευνας για τη χρηματοδότηση - και στα πλαίσια της υγειονομικής μεταρρύθμισης - αναφέρεται ως αναγκαία η «διεύρυνση της χρηματοδοτικής βάσης της περίθαλψης από τη γενική φορολογία και τις ασφαλιστικές εισφορές».