Associated Press

Από την πρόσφατη συνάντηση του απεσταλμένου των ιμπεριαλιστικών οργάνων Χαβιέ Σολάνα με την ιρανική αντιπροσωπεία στην Τεχεράνη

Το ακριβές περιεχόμενο του «πακέτου» δεν έχει γίνει γνωστό. Εντούτοις, σύμφωνα με τις αλλεπάλληλες διαρροές που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, εμπεριέχει μια δέσμη προτάσεων που δεν αφορά μόνο το πυρηνικό πρόγραμμα. Με βάση αυτές τις πηγές, πάντα, προτείνεται στην Τεχεράνη η χορήγηση αντιδραστήρων ελαφρού ύδατος, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή ενέργειας, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να χρησιμοποιηθούν για κατασκευή πυρηνικών όπλων, όπως και η χορήγηση έτοιμου εμπλουτισμένου ουρανίου για τη λειτουργία τους.

Επίσης, προτείνεται μερική άρση του εμπάργκο που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ, έτσι ώστε το Ιράν να προμηθευτεί πολιτικά αεροσκάφη και τα σχετικά ανταλλακτικά, όπως και σύγχρονο εξοπλισμό για την εξόρυξη πετρελαίου. Τέλος, το «πακέτο» φέρεται να εμπεριέχει σειρά δελεαστικών προτάσεων για οικονομικές και εμπορικές συμφωνίες, ενώ δεν αποκλείει, για το απώτερο μέλλον, τη δυνατότητα της Τεχεράνης να εμπλουτίζει ουράνιο.

Αναμφιβόλως, τη διαφορά έκανε η «στροφή» της Ουάσιγκτον, σε τακτικό επίπεδο, η οποία εμφανίζεται να έχει εγκαταλείψει τις γνωστές θέσεις της, δηλώνοντας πρόθυμη ακόμη και για απευθείας διαπραγματεύσεις με το Ιράν (με το οποίο δεν έχει επίσημες διπλωματικές σχέσεις από το 1980), ενώ φέρεται να είναι αυτή που θα αναλάβει τη χορήγηση του μεγαλύτερου μέρους των τεχνολογικών ανταλλαγμάτων. Κατά πολλούς αναλυτές, η «στροφή» αυτή αντανακλά την προσπάθεια των ΗΠΑ να μην επιτρέψουν στις υπόλοιπες «μεγάλες δυνάμεις» να αναλάβουν την πρώτη θέση στις συνομιλίες με το Ιράν, άρα να αποκτήσουν το δικαίωμα της απολαβής των αποτελεσμάτων των ανταλλαγμάτων.

Ιδιαίτερα εφόσον η «σκληρή» οδός (κυρώσεις ακόμη και στρατιωτική ισχύ), την οποία υπεραμύνθηκε η αμερικανική διπλωματία, δε φαίνεται να κέρδισε πολλούς υποστηρικτές παρά τις αλλεπάλληλες επαφές Αμερικανών διπλωμάτων. Και στην παρούσα φάση, λόγω των ολοένα αρνητικότερων εξελίξεων σε Ιράκ και Αφγανιστάν (κλιμάκωση αντικατοχικών επιθέσεων, αύξηση απωλειών, έλλειψη προόδου και αποκαλύψεις για σφαγές αμάχων), το πολιτικό κόστος μιας μονομερούς ανάληψης στρατιωτικής δράσης κατά του Ιράν προφανώς φάνταζε σχετικά δυσβάσταχτο για την αμερικανική ηγεσία.

Από την άλλη, η ιρανική ηγεσία κατηγορήθηκε πολλάκις από κόμματα της ιρανικής αντιπολίτευσης, όπως το κόμμα Τουντέχ του Ιράν, ότι χρησιμοποιεί «λεονταρισμούς» όσον αφορά το πυρηνικό πρόγραμμα για να εδραιώσει τη θέση της και να καταστείλει κάθε αντίθετη φωνή στο εσωτερικό, όπου τα προβλήματα και η δυσαρέσκεια απέναντι στη θεοκρατική εξουσία έχουν αρχίσει να διογκώνονται. Οπως όλα δείχνουν, η, μέχρι πρότινος, στάση των ΗΠΑ βοήθησε τα μέγιστα στην αξιοποίηση του κλίματος από την ηγεσία της Τεχεράνης.

Κατά πολλούς, αν οι όροι που θέτει το «πακέτο», που κόμισε ο Χαβιέ Σολάνα στην ιρανική ηγεσία, εμπεριέχουν τους τρόπους εκείνους που θα μπορούσαν να το κάνουν αποδεκτό χωρίς να πληγεί το γόητρο της ηγεσίας, η κυβέρνηση Αχμαντινετζάντ, έχοντας επιτύχει τον απώτερο εσωτερικό στόχο της, δε θα διστάσει να συναινέσει. Οποια, πάντως, και αν είναι η τελική έκβαση, αναμένονται ακόμη πολλοί γύροι διαπραγματεύσεων, αλλά και ελιγμών εκατέρωθεν με το ουσιαστικό ζητούμενο (οι ενεργειακοί πόροι και δρόμοι του Ιράν) να μην έρχεται, φυσικά, ποτέ στο προσκήνιο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει, και σε αυτήν τη χρονική φάση, να δει κανείς τις εκτιμήσεις των ίδιων των ιρανικών πολιτικών δυνάμεων. Γι' αυτό σήμερα ο «Ρ» φιλοξενεί σχετικό κύριο άρθρο της εφημερίδας «Νάμεχ Μάρντομ», που είναι Οργανο του Κόμματος Τουντέχ του Ιράν. Το άρθρο χρονολογείται από τις 11 Μάη 2006, δηλαδή λίγο μετά την επιστολή του Προέδρου Αχμαντινετζάντ προς τον Αμερικανό ομόλογό του και ενώ δεν έχει ακόμη εκπονηθεί το «πακέτο κινήτρων». Εντούτοις, η ανάλυσή του παραμένει επίκαιρη καθώς αφορά τη γενικότερα διαμορφωμένη κατάσταση.

«Το Κόμμα Τουντέχ του Ιράν πιστεύει ότι μειώνοντας την ένταση και ανοίγοντας μια πόρτα στις διαπραγματεύσεις, ο δρόμος για την υιοθέτηση μιας απόφασης ενάντια στο Ιράν από το Συμβούλιο Ασφαλείας κλείνει ως ένα βαθμό. Παλαιότερη εμπειρία, ιδιαίτερα η περίπτωση του Ιράκ, έδειξε ότι η υιοθέτηση έστω και "χαλαρών" αποφάσεων με πολύ γενικούς όρους και δηλώσεις ανοίγει το δρόμο για επεμβάσεις και πίεση ενάντια στη χώρα στην οποία αναφέρονται αυτές οι αποφάσεις. Γι' αυτό μια τέτοια προοπτική θα πρέπει να εμποδιστεί με κάθε δυνατό τρόπο.

Το υπόβαθρο της παρούσας έντασης σχετίζεται μάλλον με τα σχέδια και την πολιτική του ιμπεριαλισμού στην περιοχή όπως και το ρόλο της ιρανικής κυβέρνησης ενάντια σε αυτά, παρά με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Η στρατιωτική παρουσία ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και σε άλλες χώρες της περιοχής οδήγησε σε κλιμάκωση της έντασης και των εθνοτικών και θρησκευτικών διαμαχών. Με αυτό το δεδομένο, είναι σαφές ότι οποιαδήποτε κλιμάκωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης μιας επίθεσης κατά του Ιράν, θα προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερη ένταση και θα ρίξει λάδι στη φωτιά του πολέμου και της αιματοχυσίας σε ολόκληρη την περιοχή.

Είναι δύσκολο να βρει κανείς κάποια δύναμη που να επιθυμεί την ειρήνη και να έχει ανθρωπιστικές αξίες, η οποία να μην ανησυχεί για την παρούσα κατάσταση και το αποτέλεσμα αυτών των πολιτικο-στρατιωτικών αντιπαραθέσεων, ειδικά σε αυτή την πυριτιδαποθήκη του κόσμου - τη Μέση Ανατολή. Το να αποφευχθούν νέες συγκρούσεις είναι σημαντικό και απαραίτητο κομμάτι του αγώνα εκδίωξης των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων από τον Περσικό Κόλπο και την περιοχή της Μέσης Ανατολής και εγκαθίδρυσης της ειρήνης σε αυτήν την τεταμένη περιοχή του πλανήτη.

Για άλλη μια φορά, το Κόμμα Τουντέχ του Ιράν προειδοποιεί ενάντια στην κλιμάκωση της έντασης και στην υιοθέτηση μιας απόφασης κατά του Ιράν από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Πιστεύουμε ότι η παγκόσμια κοινή γνώμη στη μεγάλη της πλειοψηφία τάσσεται κατηγορηματικά ενάντια σε ένα νέο πόλεμο και σε μια στρατιωτική παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις του Ιράν. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό το γεγονός, διεξάγοντας διαπραγματεύσεις αλλά και αξιοποιώντας όλα τα αναγκαία μέσα για μια ειρηνική διευθέτηση των τωρινών προβλημάτων, ανοίγει και ο δρόμος για τη διαφύλαξη των εθνικών συμφερόντων του Ιράν και της ειρήνης σε ολόκληρη την περιοχή αλλά και τον κόσμο.

Αντίθετα από ορισμένες άλλες πολιτικές δυνάμεις του Ιράν, το Κόμμα Τουντέχ δεν πιστεύει ότι μια εξωτερική επέμβαση στο Ιράν είναι ο τρόπος που θα οδηγήσει τον ιρανικό λαό στην ελευθερία και στο σεβασμό των δημοκρατικών του δικαιωμάτων. Η εμπειρία άλλων χωρών της περιοχής είναι αδιάψευστος μάρτυρας της αναξιοπιστίας μιας τέτοιας θέσης.

Ο αγώνας του λαού μας ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς της Βελαγιάτ αλ Φακίχ (της απόλυτης Εξουσίας στον Ανώτατο Θρησκευτικό Ηγέτη) είναι μια εσωτερική υπόθεση και θα επιτύχει μόνο μέσα από τη συμμετοχή όλων των ιρανικών προοδευτικών κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων. Ο ιρανικός λαός έχει την πολιτική ωριμότητα, την αποφασιστικότητα και την απαραίτητη γνώση για να λύσει τα προβλήματά του, οποιουδήποτε είδους και αν είναι αυτά. Οποιαδήποτε επιθετική παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις μιας τέτοιας χώρας θα έρθει αντιμέτωπη με συντριπτική αποτυχία.

Ο αγώνας του καινούριου ενάντια στο παλιό, του σύγχρονου ενάντια στο συντηρητικό, της γνώσης ενάντια στην προκατάληψη και της δημοκρατίας ενάντια στη δικτατορία έχει βαθιές και διαρκώς αυξανόμενες ρίζες στην κοινωνία μας. Μια εξωτερική επέμβαση, ιδιαίτερα στρατιωτική, δε θα έχει παρά αρνητικότατες συνέπειες στην αυξητική πορεία αυτού του αγώνα και σε τελική ανάλυση θα βοηθήσει μόνο την αντίδραση και το δικτατορικό καθεστώς. Θα ωθήσει ολόκληρη την περιοχή ακόμη περισσότερο στο δρόμο της φωτιάς και της αιματοχυσίας».