«Επιτέλους έγινε κατορθωτό να υπάρξει στο Ηρώδειο μια συναυλία με ποίηση του Γιάννη Ρίτσου. Ενός ποιητή - σύμβολο, που παρά το μεγάλο έργο του, εδώ και χρόνια δεν ακούγεται. Τα κέντρα διαμόρφωσης της κοινής γνώμης ηθελημένα τον έβαλαν στο περιθώριο, γιατί ενοχλεί». Με τα παραπάνω λόγια ο Μίκης Θεοδωράκης ξεκίνησε τη χτεσινή συνέντευξη Τύπου, με αφορμή τη μουσική παράσταση - αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο, που θα πραγματοποιηθεί στις 2 Ιούλη, στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.

Η Ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης» συμπράττει με ερμηνευτές και ηθοποιούς, στην παρουσίαση των κορυφαίων έργων του ποιητή, που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης, «Επιτάφιος», «Ρωμιοσύνη» και «Τα δεκαοκτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας». Οι ερμηνείες των Ελένης Τσαλιγοπούλου, Δημήτρη Μπάση και Γιάννη Μπέζου, θα εναλλάσσονται με απαγγελία ποιημάτων από το σύνολο του έργου του Γ. Ρίτσου από τους ηθοποιούς Γιάννη Φέρτη, Κάκια Ιγερινού και Θοδωρή Αντωνιάδη. Η εικαστική επιμέλεια είναι του Αλέκου Φασιανού, η σκηνοθεσία του Γιάννη Λαπατά και τα σκηνικά -κοστούμια της Ντόρας Λελούδα.

«Είναι τα τρία έργα», είπε ο Μ. Θεοδωράκης, «που συνδέονται με κορυφαίες, αιμάτινες στιγμές της νεοελληνικής ιστορίας. Ο "Επιτάφιος" με τους εργατικούς αγώνες, η "Ρωμιοσύνη" με την Εθνική Αντίσταση, "Τα δεκαοκτώ λιανοτράγουδα" με την εποχή της δικτατορίας. Πέρα από την αισθητική τους αξία εξέφρασαν τα ιερά αισθήματα του λαού και γι' αυτό τον άγγιξαν. Ο Ρίτσος είχε το θάρρος να μιλήσει γι' αυτά. Ομως, το αυτί της εξουσίας δεν ιδρώνει».

Αναφερόμενος στην εποχή μας είπε πως «σήμερα οι νέοι άνθρωποι είναι πιο δυστυχισμένοι από εμάς, που παρότι ζούσαμε οδυνηρές καταστάσεις υπήρχε ελπίδα, προοπτική. Οι σημερινοί νέοι μπορεί να ζούνε καλύτερα, αλλά συνειδητοποιούν πως δεν υπάρχει ειρήνη, δυνατότητα δίκαιης κοινωνίας. Σήμερα μιλούν για παγκοσμιοποίηση και ελεύθερη αγορά, εννοώντας το νόμο της ζούγκλας: Ο θάνατός σου η ζωή μου. Και σε μια εποχή ζούγκλας δεν προβάλλεται η αληθινή τέχνη, που μπορεί ν' αλλάξει τον άνθρωπο και αυτός στη συνέχεια ν' αλλάξει τον κόσμο». Οσο για τους πνευματικούς ανθρώπους, κατά το συνθέτη, αυτοί σήμερα «βρίσκονται στο περιθώριο - κάποιοι μάλιστα ηθελημένα αυτολογοκρίνονται και αυτό είναι το χειρότερο». Αιτία, «η τρομοκρατία που εκπέμπεται από τις ΗΠΑ» και «το μάτι του "Μεγάλου Αδελφού" («Εσελον»), που παρακολουθεί, ελέγχει τα πάντα και τρομοκρατεί τους δημιουργούς».

Το αφιέρωμα στον Ρίτσο θα παρουσιαστεί στη συνέχεια σε τόπους - σταθμούς της ζωής και εξορίας του ποιητή.

«Είναι πικρό το αίσθημα να ζούμε με τις αναμνήσεις της ομορφιάς σ' έναν όχι πάντα όμορφο κόσμο. Η παλαιότερη ανάμνηση με πάει χρόνια πίσω, στο θέατρο Κοτοπούλη, σε μια παράσταση ρωσικού θεάτρου. Δίπλα μου καθόταν η Τζένη Καρέζη, με άλλες δυο σπουδάστριες της θεατρικής τέχνης. Μόλο που ήξερα καλά τα προσόντα της, ήταν αδύνατο να φανταστώ ακόμα τότε πως σ' ελάχιστο του χρόνου πέρασμα αυτή η μικρούλα θα γινότανε μεταφορικά μεγάλη». Αυτή την ανάμνησή του καταθέτει - μεταξύ άλλων ανθρώπων του θεάτρου - ο σκηνοθέτης Αλέξης Σολομός, στο βιβλίο-λεύκωμα του Μάκη Δελαπόρτα «Τζένη Καρέζη (Το άρωμα μιας ζωής)», το οποίο παρουσίασαν προχτές το βράδυ στο θέατρο «Τζένη Καρέζη» οι εκδόσεις «Αγκυρα».

Παρά τη ζέστη, το θέατρο γέμισε από καλλιτέχνες του θεάτρου, θαυμαστές και φίλους της αξέχαστης πρωταγωνίστριας, που, θέλοντας να τιμήσουν τη μνήμη και προσφορά της, ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση των οικοδεσποτών, Κώστα Καζάκου και του μοναχογιού της Κωνσταντίνου, με την αμέριστη συμβολή των οποίων γράφτηκε και εικονογραφήθηκε το βιβλίο. Μεταξύ των παραβρισκομένων ήταν και ο Θόδωρος Τζιατζής (μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ). Οι αναμνήσεις όλων των παραβρισκομένων από τη λαμπερή πορεία της στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση, από την ομορφιά της και από τη ζωή της ήταν πολλές. Και αναμοχλεύτηκαν με τη μικρή βιντεοταινία η οποία «εισηγητικά» προβλήθηκε, δίνοντας εικόνες από τα νηπιακά, μαθητικά, εφηβικά της χρόνια, από την πρώτη γνωριμία της - σε μια ταινία - με τον Κώστα Καζάκο, τη γέννηση του παιδιού τους και τον πρώτο μεγάλο ρόλο της στο θέατρο Κοτοπούλη (1954), ως συμπρωταγωνίστρια της Μελίνας Μερκούρη.

Για την Τζένη Καρέζη, την καλλιτεχνική πορεία και προσφορά της και τη ζωή της, μίλησαν οι: Κώστας Γεωργουσόπουλος, Κώστας Καζάκος, Λυκούργος Καλλέργης, Αννα Παναγιωταρέα, Μίμης Πλέσσας, Σταμάτης Φασουλής και Μάκης Δελαπόρτας.

Τα κείμενα του βιβλίου, η πληθώρα σπάνιων φωτογραφιών συνθέτουν ένα όμορφο «οδοιπορικό» (275 σελ.) στη ζωή και στο πολύπλευρο έργο της Τζένης Καρέζη, το οποίο συνοδεύεται με ένα cd, στο οποίο ακούγεται η ηθοποιός να ερμηνεύει με την αισθαντική φωνή της πέντε τραγούδια μεγάλων συνθετών μας.

«Ταξίδι» εικόνων και ήχων που αναδύονται και ενώνονται σε ένα πανηγύρι μνήμης είναι η παράσταση με τίτλο «Το Αιγαίο του έρωτα», που παρουσιάζει το θέατρο «Τέττιγες», αύριο, στο Θέατρο «Πέτρας» στην Πετρούπολη. Μια θεατρική σύνθεση αιγαιοπελαγίτικων παραδοσιακών αφηγημάτων, έμμετρων και πεζών, με κοινό στοιχείο τον έρωτα, τον άνθρωπο, τη ζωή και, προπαντός, τη «μάνα» του αιγαιακού πολιτισμού, τη θάλασσα.

Η παράσταση ανεβαίνει σε δραματουργική επεξεργασία-σκηνοθεσία Λεωνίδα Βαρδαρού, σκηνικά Δημήτρη Σεβαστάκη, κοστούμια Ελευθερίας Ράπτου, μουσική Τίμου Παπαθανασίου, χορογραφίες Βάσιας Λιονάκη. Παίζουν: Πάνος Ξενάκης, Γιάννης Νικολάου, Δέσποινα Πόγκα, Αγγελική Λεμονή, Παντελής Μπατάγιας, Λεωνίδας Βαρδαρός, Νικόλ Σαμίου, Σαράντος Φράγκος. Τραγούδι: Γιάννα Βράτιμου, Αντώνης Παλαιολόγος. Παίζουν οι μουσικοί: Γιώργος Πλύστακας, Γιάννα Βράτιμου, Τίμος Παπαθανασίου, Αντώνης Παλαιολόγος, Στάθης Παρασκευόπουλος, Κώστας Ζαχαράκης, Ντέμη Πανταζάτου.