Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν ανήγγειλε νέα ένταση των προσπαθειών αναθέρμανσης των σχέσεων της Τουρκίας με Ισραήλ και Αίγυπτο, δηλώνοντας ότι «όπως έγινε ένα βήμα με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), θα κάνουμε αντίστοιχα βήματα και με άλλους».

Ερωτηθείς για τις σχέσεις της Αγκυρας με τις δύο χώρες (που, παρά τις πολλές αντιθέσεις, εδώ και μήνες εμφανίζουν σημάδια προσέγγισης, με επίσημες και ανεπίσημες συναντήσεις), ο Ερντογάν - αφού μίλησε για το «πολύ διαφορετικό μέλλον» στις διμερείς σχέσεις που θα οικοδομηθεί, μετά τις επενδύσεις 10 δισ. δολαρίων τις οποίες ανακοίνωσαν τα ΗΑΕ - απάντησε ότι πλέον «έχουν γίνει βήματα σε επίπεδο επιτετραμμένου» και ότι «θα κάνουμε και αυτά τα βήματα ένα προς ένα (σ.σ. για επαναδιορισμό και πρέσβη σε Τελ Αβίβ και Κάιρο) μέσα σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα».

Σημειωτέον, τον Φλεβάρη ο Τούρκος Πρόεδρος θα κάνει επίσημη επίσκεψη στην Ντόχα των ΗΑΕ.

Ο Ερντογάν αναφέρθηκε επίσης στην «ένταση ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία», επαναλαμβάνοντας πως «σε ό,τι αφορά τους Τούρκους της Κριμαίας, είμαστε υπέρ της επικράτησης της ειρήνης στην περιοχή» και προσθέτοντας ότι «συζητήσαμε επανειλημμένες φορές και συζητάμε με τη φίλη Ρωσία και ιδίως τον Βλαντιμίρ Πούτιν αυτά τα θέματα», αλλά και ότι «είτε ως μεσολαβητής είτε μιλώντας μαζί τους για το θέμα, διεξάγοντας αυτές τις συνομιλίες με την Ουκρανία και τον κ. Πούτιν, αν θέλει ο Θεός, θέλουμε να έχουμε ένα μερίδιο στη λύση αυτού».

Οι παραπάνω δηλώσεις έγιναν ενώ ο Τούρκος ηγέτης επέστρεφε από τη 15η Σύνοδο του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία (ECO), που έγινε στο Τουρκμενιστάν, με σύνθημα «Μαζί προς το μέλλον».

Πρόκειται για διακρατική οργάνωση που δημιουργήθηκε το 1985 και στην οποία συμμετέχουν Τουρκία, Ιράν, Πακιστάν, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν, Τουρκμενιστάν, Ουζμπεκιστάν και Αφγανιστάν - το τελευταίο δεν συμμετείχε φέτος.

Στη συνάντηση ο Ερντογάν έσπευσε να ξαναθέσει θέμα αναγνώρισης του ψευδοκράτους της λεγόμενης «Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου», υποστηρίζοντας ότι «η αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας του τουρκοκυπριακού λαού και του καθεστώτος διεθνούς ισότητας είναι το κλειδί για τη λύση» του Κυπριακού.

Κάλεσε δε όλες τις «φιλικές και αδελφικές χώρες να αξιολογήσουν το όραμα λύσης της ΤΔΒΚ χωρίς προκαταλήψεις» και ενθάρρυνε «την ανάπτυξη σχέσεων σε τομείς όπως ο Αθλητισμός, ο Πολιτισμός, η Εκπαίδευση και ο Τουρισμός, προκειμένου να αμβλυνθεί η απομόνωση που αντιμετωπίζουν οι Τουρκοκύπριοι, οι οποίοι είναι μέλη - παρατηρητές της οργάνωσής μας».

Στο μεταξύ ο Ερντογάν δήλωσε ότι διατάχτηκε έρευνα για «πιθανή χειραγώγηση» του τουρκικού νομίσματος, μετά τη μεγάλη πτώση της ισοτιμίας της λίρας έναντι του δολαρίου.

Συγκεκριμένα, ανατέθηκε στο «Κρατικό Εποπτικό Συμβούλιο» να εντοπίσει θεσμούς που αγόρασαν μεγάλες ποσότητες ξένου συναλλάγματος ώστε να «προκαλέσουν» αλλαγές στην ισοτιμία. Η τουρκική ηγεσία επιμένει να μιλά για «παιχνίδια που παίζονται με τις ισοτιμίες, τα επιτόκια και τις αυξήσεις τιμών από αυτούς που θέλουν να πετάξουν τη χώρα μας έξω από την εξίσωση».

Ακόμα, ο Ερντογάν δήλωσε πως «δεν θα συμβιβαστώ ποτέ» σε αυξήσεις επιτοκίων, επαναλαμβάνοντας ότι η Αγκυρα είναι έτοιμη να προσφέρει την απαραίτητη υποστήριξη για την προώθηση των επενδύσεων, ιδιαίτερα μέσω κρατικών τραπεζών.

Μετά την πρόσφατη επίσκεψη Αμερικανών βουλευτών (την 3η κατά σειρά από την αρχή της χρονιάς), επαφές στην Ταϊβάν είχε και αντιπροσωπεία βουλευτών από χώρες της Βαλτικής, επιβεβαιώνοντας την όξυνση διεργασιών για «αναβάθμιση» της διεθνούς αναγνώρισης της Ταϊβάν. Το Πεκίνο αντιδρά έντονα σε αυτές τις προσπάθειες, καθώς θεωρεί την Ταϊβάν τμήμα της κινεζικής επικράτειας.

Η Πρόεδρος της Ταϊβάν Τσάι-ινγκ Γουέν υποδέχτηκε μέλη των κοινοβουλίων Λιθουανίας, Λετονίας και Εσθονίας. Επιστρατεύοντας και το γνώριμο όπλο του αντικομμουνισμού, που αξιοποιείται στον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό με την Κίνα, μίλησε για τη «δημοκρατία που όλοι εμείς απολαμβάνουμε σήμερα αφού κερδίσαμε με κόπο», κάτι που «όλοι αντιλαμβανόμαστε σε βάθος» (αναφορά στις αντεπαναστατικές ανατροπές του σοσιαλισμού και τη διάλυση της ΕΣΣΔ).

Από τη μεριά του, ο Μ. Μαλδεΐκις, επικεφαλής της Ομάδας Φιλίας με την Ταϊβάν της λιθουανικής Βουλής, δήλωσε: «Σήμερα ο κόσμος αντιμετωπίζει προκλήσεις που θέτουν η επέκταση του αυταρχισμού και η απειλή της παραπληροφόρησης. Η Ταϊβάν επιθυμεί έντονα να μοιραστεί αυτές τις εμπειρίες της αντιμετώπισης της παραπληροφόρησης με τους Ευρωπαίους φίλους της. Πρέπει να διαφυλάξουμε τις κοινές μας αξίες για να διαφυλάξουμε τον ελεύθερο και δημοκρατικό τρόπο ζωής». Πρόσθεσε δε ότι «η πολιτική της κυβέρνησης της Λιθουανίας προς την Ταϊβάν έχει πλατιά στήριξη στην κοινωνίας μας. Η διατήρηση της ελευθερίας και της έννομης διεθνούς τάξης αφορά τα ζωτικά συμφέροντα και των δύο πλευρών».

Θυμίζουμε ότι η Λιθουανία αποχώρησε τον Μάη από το σχήμα «17+1», την πρωτοβουλία συνεργασίας της Κίνας και 16 χωρών της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης (Central and Eastern Europe - China, CEEC ) που λειτουργούσε εδώ και 9 χρόνια, καταγγέλλοντάς το ως «διχαστικό» και υποστηρίζοντας ότι τα μέλη της ΕΕ μπορούν να επιδιώξουν «μια πολύ πιο ενιαία και γι' αυτό αποτελεσματική προσέγγιση και επικοινωνία με την Κίνα».

Ακόμα, η Λιθουανία στα μέσα Νοέμβρη ανακοίνωσε ότι δέχεται την έναρξη λειτουργίας Γραφείου διπλωματικής εκπροσώπησης της Ταϊβάν (ουσιαστικά μια ντε φάκτο ταϊβανέζικη πρεσβεία) στο Βίλνιους, τονίζοντας ότι αν και «επαναβεβαιώνει την προσήλωσή της στην πολιτική "Μια Κίνα" (...) ταυτοχρόνως έχει το δικαίωμα να επεκτείνει τη συνεργασία της με την Ταϊβάν».

• Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο υπουργός Αμυνας της Ταϊβάν Τσιού Κουό-τσενγκ δήλωσε ότι ταϊβανέζικα μαχητικά αεροπλάνα σηκώθηκαν μετά την εμφάνιση 27 κινεζικών πολεμικών αεροσκαφών στη λεγόμενη Ζώνη Αναγνώρισης Αεράμυνας (ADIZ), όπως η Ταϊβάν περιγράφει μια περιοχή «επαγρύπνησης» για τον εναέριο χώρο που ισχυρίζεται ότι ανήκει στη δικαιοδοσία της.

Παραμένει η ένταση στα νησιά Σολομώντα στον Ειρηνικό Ωκεανό, όπου μετά την Αυστραλία ανακοινώθηκε ότι στέλνουν «ειρηνευτικές δυνάμεις» η Παπούα - Νέα Γουινέα και τα νησιά Φίτζι.

Οι διαδηλώσεις ενάντια στην κυβέρνηση του Μ. Σοβαγκάρε συνεχίστηκαν και χτες, ενώ η αστυνομία ανέφερε ότι μες στο Σαββατοκύριακο έριξε προειδοποιητικά πυρά. Στο επίκεντρο των διαδηλώσεων βρίσκονται οι σχέσεις της κυβέρνησης με την Κίνα, που αποκαταστάθηκαν το 2019, όταν ο Σοβαγκάρε διέκοψε τους διπλωματικούς δεσμούς με την Ταϊβάν.

Την περασμένη Παρασκευή αναφέρθηκαν πυρπολήσεις κτιρίων στην κινεζική συνοικία της πρωτεύουσας, Χονιάρα, που αριθμεί περίπου 80.000 κατοίκους. Εντοπίστηκαν τρεις σοροί στην περιοχή, ενώ έγινε απόπειρα επίθεσης και κατά της πρωθυπουργικής κατοικίας.

Ο εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ, Ζάο Λιζιάν, ζήτησε εγγυήσεις για «την ασφάλεια των Κινέζων πολιτών και των κινεζικών θεσμών και οντοτήτων».

Στις διαδηλώσεις πρωτοστατούν δυνάμεις όπως ο επικεφαλής των τοπικών αρχών στην επαρχία Μαλέιτα (όπου οι ΗΠΑ παρέχουν άμεση βοήθεια), Ντ. Σουιντάνι, που κατηγόρησε ανοιχτά τον Σοβαγκάρε ως άνθρωπο του Πεκίνου που επιλέγει να «βάλει ξένα συμφέροντα πάνω από αυτά των κατοίκων των νησιών του Σολομώντα». Την ίδια στιγμή, ο Σουιντάνι επέκρινε την «παρέμβαση» της Αυστραλίας επειδή «διατηρεί μια διεφθαρμένη ηγεσία».

Από τη μεριά του, ο πρωθυπουργός Σοβαγκάρε δήλωσε ότι «θλίβομαι για τον λαό μου στη Μαλέιτα διότι του λένε εσκεμμένα ψέματα» και ότι «οι ίδιες χώρες που χειραγωγούν τον κόσμο στη Μαλέιτα είναι αυτές που δεν θέλουν να έχουμε σχέσεις με τη ΛΔ της Κίνας, που αποθαρρύνουν τα νησιά του Σολομώντα να συνεχίσουν αυτές τις διπλωματικές σχέσεις και να συμμορφώνονται προς το Διεθνές Δίκαιο και τις αποφάσεις του ΟΗΕ».

Στην Ουάσιγκτον, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Ν. Πράις, εξέφρασε «βαθιά ανησυχία για την πρόσφατη βία» και ευχαρίστησε τις χώρες που αναπτύσσουν «προσωπικό αποκατάστασης τάξης στη Χονιάρα», προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ έχουν «μακρές σχέσεις με τα νησιά Σολομώντα» και καλώντας σε «εποικοδομητικό διάλογο για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης».

Διήμερες επαφές με αντιπροσωπεία της ΕΕ είχε ο ΥΠΕΞ των Ταλιμπάν, Αμίρ Χαν Μουτάκι, στην Ντόχα.

Σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, «η αφγανική αντιπροσωπεία ζήτησε βοήθεια για τη διατήρηση των αεροδρομίων σε λειτουργία» και «επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της να εγγυηθεί και να διευκολύνει τη διέλευση με κάθε ασφάλεια των αλλοδαπών και των Αφγανών που επιθυμούν να εγκαταλείψουν τη χώρα», ενώ η ευρωπαϊκή πλευρά επανέλαβε την έκκληση για σχηματισμό «κυβέρνησης χωρίς αποκλεισμούς». Οι όροι της ΕΕ συνδέθηκαν με το ενδεχόμενο αποδέσμευσης επιπλέον χρημάτων, με στόχο να βοηθηθεί «απευθείας ο αφγανικός λαός»...

Στο μεταξύ, ο Μουτάκι συναντήθηκε στην Ντόχα και με τον Βρετανό επιτετραμμένο για το Αφγανιστάν, Μ. Λόνγκντεν, με τον οποίο συζήτησαν για την «ανθρωπιστική και οικονομική κατάσταση στο Αφγανιστάν, αλλά και όσον αφορά την ασφάλεια» στη χώρα.

Τέλος, ενδεικτική των διεργασιών είναι και η συνάντηση που είχε στην Καμπούλ ο αναπληρωτής πρωθυπουργός των Ταλιμπάν Μαουλαβί Αμπντούλ Καμπίρ, με τον Τούρκο πρέσβη Τσ. Ερντζινάι. Σύμφωνα με το δίκτυο «Bahktar News», ο Τούρκος διπλωμάτης τόνισε ότι η Αγκυρα θα συνεχίσει να προσφέρει «βοήθεια» για τη στήριξη των αγροτικών καλλιεργειών και των κατασκευαστικών έργων στις επαρχίες Κανταχάρ, Χεράτ και Καζάκι, αλλά και ότι Τούρκοι επιχειρηματίες ενδιαφέρονται να επενδύσουν στο Αφγανιστάν και τις επόμενες βδομάδες θα επισκεφτούν τη χώρα.

Τέλος, οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν αλλά και την ευρύτερη περιφέρεια απασχόλησαν και τη Σύνοδο της Οργάνωσης για την Οικονομική Συνεργασία (ECO), που έγινε στο Τουρκμενιστάν με τη συμμετοχή μεταξύ άλλων Τουρκίας, Ιράν, Πακιστάν, όπως και τη διαδικτυακή συνάντηση των ΥΠΕΞ του RIC (Ρωσίας, Ινδίας, Κίνας) που έγινε στις 26/11.

Ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σ. Λαβρόφ χαρακτήρισε το σχήμα «έναν από τους κρίσιμους παράγοντες στην παγκόσμια και περιφερειακή πολιτική, αναγνωρισμένον όσον αφορά την εγγύηση της ασφάλειας, τη βελτίωση των διακρατικών σχέσεων στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού όπως και την προώθηση της ευρείας οικονομικής ενσωμάτωσης στον ευρασιατικό χώρο».