Πολλή συζήτηση γίνεται μια βδομάδα μετά τη διεξαγωγή των ευρωεκλογών με αφορμή τα αποτελέσματά τους, ενώ η αποχή πάνω από 50% σε 21 από τις 28 χώρες και η άνοδος των ευρωσκεπτικιστικών, ακροδεξιών, ακόμα και φασιστικών δυνάμεων εμφανίστηκε να «ανησυχεί» τις αστικές τάξεις και τους πολιτικούς τους εκπροσώπους.

Στην πραγματικότητα ο «ευρωσκεπτικισμός», όποια έκφραση και αν παίρνει (εθνικιστική, ρατσιστική, ακόμα και φασιστική ή λαϊκίστικη), αποτελεί πολιτικό ρεύμα όπου βρίσκουν έκφραση τμήματα του κεφαλαίου κρατών της ΕΕ. Τα ιδεολογικά στοιχεία που υπάρχουν στις δυνάμεις αυτές στην πραγματικότητα δεν είναι μόνο δικά τους, αλλά και όλου του αστικού πολιτικού συστήματος του οποίου είναι τμήμα. Τα περί «κλεπτοκρατίας», «διαφθοράς», «ευρωγραφειοκρατών» ή «των μεταναστών που στερούν τις δουλειές» συναντώνται σε όλο το φάσμα των κομμάτων του συστήματος.

Παρότι παρουσιάζονται ως ...αντισυστημικές δυνάμεις, είναι άμεσα συνδεδεμένες με το αστικό κράτος και τους μηχανισμούς του και στηρίζονται και αξιοποιούνται από τους αστούς, ιδιαίτερα σε περίοδο καπιταλιστικής κρίσης και όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, από τη μία για να γίνονται ανάχωμα στη ριζοσπαστικοποίηση λαϊκών στρωμάτων, στρέφοντάς τα σε αντιδραστικές κατευθύνσεις και από την άλλη ακόμα και ως δυνάμεις κρούσης ενάντια στο οργανωμένο εργατικό - λαϊκό κίνημα, όπως το παράδειγμα της Χρυσής Αυγής στη χώρα μας.

Το ΚΚΕ στην πρώτη εκτίμηση της ΚΕ για το αποτέλεσμα συνολικά στην ΕΕ σημειώνει: «Το συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ είναι αρνητικό για τους λαούς. Αναδεικνύει την ανάγκη της ανασυγκρότησης του κομμουνιστικού κινήματος και την ισχυροποίηση των ΚΚ και μαζικών λαϊκών κινημάτων, σε κατεύθυνση ρήξης και ανατροπής της εξουσίας του κεφαλαίου, των μονοπωλίων. Η διάχυτη λαϊκή αντίθεση στην ΕΕ, την πολιτική και τους θεσμούς της, που εκφράστηκε και με τη μαζική αποχή από τις ευρωεκλογές σε πολλά κράτη-μέλη, ως αποτέλεσμα της πολύχρονης εμπειρίας των λαών της ΕΕ, αντί να αποκτά αντιμονοπωλιακό και αντικαπιταλιστικό προσανατολισμό, παγιδεύεται σε συντηρητικά, αντιδραστικά κόμματα, σε εθνικιστικές και ρατσιστικές δυνάμεις, φασιστικές οργανώσεις, του λεγόμενου "ευρωσκεπτικισμού", τα οποία υπηρετούν επιδιώξεις διαφόρων τμημάτων του κεφαλαίου.

Αυτά τα τμήματα του κεφαλαίου επιζητούν την αναμόρφωση της Ευρωζώνης και της ΕΕ, ακόμη και με αποχώρηση χωρών από αυτήν, προκειμένου να υπηρετήσουν τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους, να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Δεν αμφισβητούν την αντιλαϊκή πολιτική, την ένταση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, την ένταξη σε κάποιας μορφής ιμπεριαλιστική συμμαχία. Συνεπώς δεν αποτελούν λύση για τους λαούς της Ευρώπης. Ευθύνη για αυτή την κατάσταση έχουν και τα κόμματα που συσπειρώνονται στο Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς, που ανήκει και ο ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και Κομμουνιστικά Κόμματα που έχουν εγκαταλείψει την πάλη ενάντια στην ΕΕ και την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου. Τα κόμματα αυτά, με την πολιτική εξωραϊσμού της ΕΕ, τη συμβιβαστική στάση τους στο κίνημα, με τη συμμετοχή τους σε αντιλαϊκές κυβερνήσεις τα προηγούμενα χρόνια, ζημίωσαν το εργατικό - λαϊκό κίνημα στις χώρες τους, το οδήγησαν σε ήττα, αφήνοντας τους εργαζόμενους σε αυτές τις χώρες εκτεθειμένους στο λαϊκισμό αντιδραστικών και φασιστικών κομμάτων».

Εχει όμως σημασία να δούμε ορισμένες χαρακτηριστικές περιπτώσεις όπου διαμορφώνεται το ιδιαίτερα αρνητικό σκηνικό για τους λαούς.

Η Λεπέν μαζί με τους άλλους εθνικιστές ακροδεξιούς της ΕΕ

«Είναι απαράδεκτο η Εθνοσυνέλευση να μην είναι αντιπροσωπευτική του γαλλικού λαού», δήλωνε το βράδυ της περασμένης Κυριακής, με δεδομένο όχι μόνο ότι αυξήθηκαν τα ποσοστά του Μετώπου, αλλά και ότι τόσο το «δεξιό» UMP όσο και το κυβερνών PS αποδυναμώθηκαν σημαντικά [το Εθνικό Μέτωπο πήρε 24,95%, το UMP 20,8%, το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) 13,98%, οι Εναλλακτικοί (κεντρώοι) 9,90 %, οι Οικολόγοι 8,91%, το Μέτωπο της Αριστεράς 6,34%].

«Ο κυρίαρχος λαός μίλησε, διακήρυξε ότι θέλει πίσω τα ηνία της μοίρας του» συμπλήρωνε, καταφεύγοντας σε έναν προκλητικό λαϊκισμό για να κρύψει ότι η κριτική που το Μέτωπο ασκεί στην ΕΕ είναι μόνο κριτική από τη σκοπιά των μονοπωλιακών συμφερόντων που δεν ωφελούνται από τη συγκεκριμένη ιμπεριαλιστική διακρατική ένωση.

Ενδεικτική είναι η κατεύθυνση στην οποία θα διαθέσει τους 24 ευρωβουλευτές που εξέλεξε το συγκεκριμένο κόμμα, όπως αποτυπώθηκε και στις θέσεις που προεκλογικά διακήρυσσε. Ας δώσουμε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα:

• Το Μέτωπο ασκεί κριτική στη Δια-ατλαντική Συμφωνία που διαπραγματεύεται η ΕΕ με τις ΗΠΑ, γιατί εκτιμά ότι θα κλαπεί ζωτικός χώρος από τις γαλλικές πολυεθνικές και θα ενισχυθούν ανταγωνιστές τους. «Οι εργάτες θα αφεθούν στο έλεος ενός ανταγωνισμού αμερικανικού, που έχει πλεονεκτική θέση στις εξαγωγές με ένα νόμισμα πιο αδύναμο από το ευρώ. Ακόμα χειρότερα, σε ορισμένους τομείς, όπως η γεωργία, οι Αμερικανοί επιδιώκουν να διατηρήσουν πολιτικές στήριξης ανώτερες από τις δικές μας», υποστηρίζει το Μέτωπο. Το πρόβλημα δηλαδή δεν είναι πως στο βωμό της ενίσχυσης του ανταγωνισμού όλων των επιχειρήσεων - γαλλικών, αμερικανικών ή όποιων άλλων - θυσιάζονται αδιάκοπα τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα, αλλά ότι οι αμερικανικές εταιρείες αποκτούν με τη συμφωνία πλεονεκτήματα έναντι των γαλλικών και εξασφαλίζουν μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα των εξαγωγών. Για το αν οι εκμεταλλευτές των εργατών θα είναι Γάλλοι αγωνιά το Μέτωπο και όχι για το ότι η ζωή των εργατών επιδεινώνεται, γιατί αυτό συνεπάγεται ο αμείωτος ανταγωνισμός μεταξύ των μονοπωλίων. «Οι διαπραγματεύσεις έγιναν με μυστικότητα και χωρίς συμμετοχή των εκλεγμένων από το λαό», τονίζει, εξηγώντας ότι αν οι ευρωβουλευτές είχαν ενεργότερη συμμετοχή στα «παζάρια» για τη μοιρασιά κλάδων και αγορών, θα ήταν πιο ήσυχο. «Οι βουλευτές του Μετώπου δηλώνουν ότι θα καταγγέλλουν συστηματικά την παρέμβαση αμερικανικών κεφαλαίων στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα», καταλήγει μεταξύ άλλων, στέλνοντας ούτε λίγο ούτε πολύ το εξής μήνυμα: «Είναι ήδη πολλά τα αρπακτικά που έχουμε μαζευτεί πάνω από την ευρωπαϊκή αγορά, δεν μας συμφέρει να μαζευτούν κι άλλα από την άλλη μεριά του Ατλαντικού με τα οποία θα υποχρεωθούμε να μοιραστούμε το λαϊκό πλούτο ή από τα οποία κινδυνεύουμε να αφανιστούμε».
• Η κριτική που το Μέτωπο ασκεί στο ευρώ είναι ότι «είναι πολύ ισχυρό νόμισμα για την οικονομία μας, διακόπτει τις εξαγωγές μας» και «ενθαρρύνει τη μετακίνηση (σ.σ. επιχειρήσεων) και την αποβιομηχάνιση». Ενώ μεταξύ άλλων επισημαίνει: «Τα χρήματα των Γάλλων πρέπει να μένουν στη Γαλλία έτσι ώστε να διοχετεύονται σε μια φιλόδοξη πολιτική εθνικής επανάκτησης». Είναι φανερό πως το Μέτωπο έχει διασυνδέσεις με μερίδες του κεφαλαίου που εκτιμούν ότι ένα ενιαίο νόμισμα στην ευρωενωσιακή αγορά τούς στερεί το προβάδισμα που θα είχαν αν εξακολουθούσαν να συναλλάσσονται με ένα αδύναμο συναλλαγματικά «εθνικό νόμισμα» και εξασφάλιζαν έτσι πιο ανταγωνιστικά προϊόντα. Βεβαίως, τα οφέλη από ένα τέτοιο προβάδισμα όχι μόνο δεν θα τα καρπωθούν εργάτες, αλλά και θα εξασφαλιστούν με την ισοπέδωση των δικών τους κατακτήσεων και αναγκών.

Αντίστοιχο φιλομονοπωλιακό προσανατολισμό έχει κάθε «κριτική» που ασκεί στην ευρωενωσιακή πολιτική. Το πρόβλημα που εντοπίζει π.χ. στις οδηγίες τύπου «Μπολκεστάιν» είναι ότι εταιρείες ανταγωνιστικές στις γαλλικές προσλαμβάνουν εργάτες με χαμηλότερα μεροκάματα και «προκαλούν πρόβλημα στις γαλλικές εταιρείες» οι οποίες «αναγκάζονται τελικά να κάνουν το ίδιο».

Υπό αυτό το πρίσμα και μόνο (δηλαδή της αναζήτησης «εναλλακτικής» για λογαριασμό μερίδων του κεφαλαίου που θα κερδίσουν περισσότερα από μια έξοδο ή άλλη σχέση με την ΕΕ), έδωσαν την περασμένη Τετάρτη στις Βρυξέλλες κοινή συνέντευξη η Μαρίν Λεπέν με τον ΓΓ της ιταλικής «Λέγκας του Βορά» Ματέο Σαλβίνι, τον πρόεδρο του ολλανδικού Κόμματος για την Ελευθερία (PVV) Γκέερτ Βίλντερς, τον ΓΓ του αυστριακού Κόμματος των Ελευθέρων (FPO) Χάραλντ Βιλίμσκι και το βουλευτή του κόμματος Φλαμανδικό Συμφέρον (Φλάαμς Μπελάνγκ) Γκέρολφ Ανεμανς. Οι παραπάνω εμφανίζονται έτοιμοι να συγκροτήσουν νέα ευρωομάδα και δηλώνουν ότι ως τα τέλη Ιούνη θα έχουν βρεθεί οι ευρωβουλευτές από δύο ακόμα χώρες που απαιτούνται για να αποκτήσουν και τυπικά τη σχετική δυνατότητα.

Οπως σημείωσε η Λεπέν, η ευρωομάδα αυτή θα αντιπαλεύει την «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση» και θα υπερασπίζεται την «εθνική κυριαρχία», την κυριαρχία δηλαδή μιας σειράς μονοπωλίων έναντι ανταγωνιστών τους που συγκριτικά έχουν ωφεληθεί από τη σημερινή συμμετοχή στην ευρωπαϊκή λυκοσυμμαχία.

Ετσι, τόσο η ενίσχυση των «ευρωσκεπτικιστικών» δυνάμεων, αλλά και η αποφασιστικότητα με την οποία φαίνονται να διεκδικούν ενεργότερη παρουσία στην ευρωπαϊκή σκηνή δείχνει ότι δεν αποκλείεται να δυναμώσουν οι φυγόκεντρες τάσεις που εδώ και καιρό έχουν εμφανιστεί στην Ευρώπη. Η καπιταλιστική κρίση και οι ανακατατάξεις που αυτή επιτάχυνε στις διεθνείς και περιφερειακές ιμπεριαλιστικές συμμαχίες δεν αποκλείεται να οδηγήσει τα επόμενα χρόνια σε μεγάλη αλλαγή του γεωπολιτικού χάρτη και των διακρατικών μορφών συνεργασιών. Εξελίξεις που για τους εργαζόμενους κυοφορούν μόνο νέους κινδύνους και νέα κλιμάκωση της επίθεσης που δέχονται, καθώς θα βρεθούν αντιμέτωποι με την αγριότητα εκείνων των μονοπωλίων που, έχοντας εξασφαλίσει προνομιακούς όρους για τον πλουτισμό τους, θα ξεσπούν πάνω τους με νέα μανία.