Associated Press

Από τις προετοιμασίες των τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στην τουρκοϊρακινή μεθόριο

Η συγκέντρωση δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών, αρμάτων μάχης, αεροσκαφών και άλλων μέσων στη μεθόριο, για μια πιθανή εισβολή του τουρκικού στρατού (βαθύτερα) στο Βόρειο Ιράκ, ώστε να εξαλειφθούν «στρατόπεδα» του ΡΚΚ, συνεχίζει να διατηρεί ψηλά την ένταση στην περιοχή. Οι επιθέσεις Κούρδων αυτονομιστών, με επτά νεκρούς, στις 4 του Ιούνη, και άλλους δύο στις 7 του Ιούνη, στο τουρκικό έδαφος, αλλά και η επίθεση αυτοκτονίας στην Αγκυρα το Μάη με 8 νεκρούς, που αποδόθηκε από τις τουρκικές αρχές στο ΡΚΚ - παρά τη διάψευση της οργάνωσης -, έδωσαν την αφορμή στο στρατό να κηρύξει τρεις επαρχίες στα νοτιοανατολικά σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Ο Μπουγιούκανιτ πιέζει τον Ερντογάν ανηλεώς για το θέμα. Το ερώτημα που θέτει σαφές, να μπει ή να μην μπει; Ο στρατηγός, που είχε υπονοήσει ότι μπορεί να ήταν (;) ο στόχος της επίθεσης στην Αγκυρα (που ούτως ή άλλως ήταν αρκούντως «περίεργη»), θεωρεί πως η εισβολή είναι «αναγκαία» και «χρήσιμη», αν και την Πέμπτη υποστήριξε πως «δεν είμαστε οι νταήδες της περιοχής». Υπέρ της εισβολής δηλώνει και ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης, Ντενίζ Μπαϊκάλ. Ο Μπουγιούκανιτ έχει ήδη πάει το πράγμα ακόμη μακρύτερα από την απλή επίθεση στους τουρκικής υπηκοότητας Κούρδους αυτονομιστές. Το έθεσε ως εξής: «Θα κάνουμε κάτι για τον Μπαρζανί;».

Οι Αμερικανοί όμως διαμήνυσαν για πολλοστή φορά - όπως και πέρυσι το φθινόπωρο και σε κάθε ευκαιρία - ότι δε θέλουν σε καμιά περίπτωση «μονομερή» -κατά την αθέλητα ειρωνική διατύπωση του Αμερικανού υπουργού Αμυνας, Ρόμπερτ Γκέιτς - ανάληψη στρατιωτικής δράσης από την Τουρκία, που θα αποσταθεροποιούσε τη μόνη σχετικά ήρεμη περιοχή του Ιράκ. Οι ΗΠΑ εμμένουν στη θέση ότι οι Τούρκοι πρέπει να συνεχίσουν την τριμερή διπλωματική συνεργασία για να αντιμετωπιστεί η «τρομοκρατία», όπως όρισαν Αμερικανοί αξιωματούχοι τη δράση των Κούρδων.

Μια κουρδική πηγή λέει στο περιοδικό «Εκόνομιστ» ότι η ηγεσία του ΡΚΚ πολύ θα ήθελε την τουρκική εισβολή: Διότι «θα προκαλούσε ένοπλη σύγκρουση ανάμεσα στην Τουρκία και την Αμερική» και θα έθετε τέλος στις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Αγκυρας. Η αυτοκτονική φύση ενός τέτοιου εγχειρήματος μοιάζει προφανής, αλλά οι Τούρκοι επιτελείς, ειδικά ο Μπουγιούκανιτ, κατηγορούν εμμέσως πλην σαφώς τις ΗΠΑ ότι «στηρίζουν την τρομοκρατία», παρέχοντας οπλισμό στο ΡΚΚ, την ώρα που «μας παραδίδουν μαθήματα περί δημοκρατίας». Η εισβολή δύο αμερικανικών F-16 στον τουρκικό εναέριο χώρο, που η Ουάσιγκτον χαρακτήρισε «λάθος», δε βοήθησε. Τι θα κάνουν οι Αμερικανοί για να αναστρέψουν τον όψιμο εθνικιστικό αντιαμερικανισμό στην Τουρκία; Ισως η σύλληψη μερικών ηγετικών στελεχών του ΡΚΚ να βελτίωνε τα πράγματα, λένε αναλυτές.

Ομως, τα πράγματα τείνουν να ξεφύγουν - και πολύ μάλιστα - από το πλαίσιο της διένεξης Τουρκίας-ΗΠΑ. Ενας απόστρατος Τούρκος αντισυνταγματάρχης είπε ότι πλέον η Αγκυρα αντιμετωπίζει όχι μόνο τους Κούρδους εντός της, αλλά και αυτούς «της Συρίας, του Ιράν και του Ιράκ». Οι Ιρακινοί Κούρδοι ηγέτες χρησιμοποιούν στο μεταξύ το «χαρτί» του ΡΚΚ για να αποσπάσουν από την Αγκυρα - με την οποία διατηρούν παρά τις αμοιβαίες απειλές στενές και αμοιβαίως επωφελείς εμπορικές σχέσεις - αναγνώριση του ημιαυτόνομου και πιθανώς μελλοντικά εντελώς αυτόνομου κράτους τους (αν η τριχοτόμηση του μαρτυρικού Ιράκ πραγματωθεί). Οι Τούρκοι εθνικιστές, οι στρατηγοί, το μετακεμαλικό κατεστημένο όμως εξεγείρονται και μόνο στη σκέψη ενός αυτόνομου κουρδικού κράτους στο πλευρό τους. Κατηγορούν τους Κούρδους ότι θέλουν να ενθυλακώσουν το (πλούσιο σε φθηνό πετρέλαιο) Κιρκούκ με το δημοψήφισμα του προσεχούς Δεκέμβρη. Ο Μασούντ Μπαρζανί απείλησε συγκαλυμμένα ότι εάν η Τουρκία αναμειχθεί στις υποθέσεις των Ιρακινών Κούρδων, οι νοτιοανατολικές τουρκικές επαρχίες θα μετατραπούν σε κόλαση. Η δημοτικότητά του στην Τουρκία πλησιάζει εκείνη του Οτζαλάν.

Μετά από δύο δεκαετίες πολέμου, 16 εισβολές στο Ιράκ, 40.000 νεκρούς τουλάχιστον, η τουρκική στρατιωτική και πολιτική ηγεσία θα έπρεπε να ξέρει ότι ο πόλεμος δεν είναι λύση. Μπορεί, αλλά σε καμία περίπτωση δε θέλει να αλλάξει στάση. Οι στρατηγοί πιέζουν επιπλέον τον Ερντογάν ενόψει των πρόωρων εκλογών που τον ανάγκασαν να προκηρύξει. Αποδίδουν τον αναζωπυρωθέντα πόλεμο στους Ιρακινούς, στους Αμερικανούς και στον ίδιο τον Ερντογάν. Το σκεπτικό τους είναι πως κάθε Τούρκος νεκρός στερεί ψήφους από τους ισλαμιστές. Κι έτσι, η εθνικιστική υστερία για την «απειλή» του κουρδικού αλυτρωτισμού καλά κρατεί.

Το εφιαλτικό σενάριο της δημιουργίας «Βαλκανίων πάνω σε πετρελαιοπηγές» ξαναπροβάλλει στον μεσανατολικό ορίζοντα.

Η αντιπαράθεση της ιμπεριαλιστικής Αμερικής με τη σημερινή νεοκαπιταλιστική Ρωσία συνεχίζεται. Η πρόθεση των ΗΠΑ να εγκαταστήσουν τη λεγόμενη αντιπυραυλική ομπρέλα πάνω από Τσεχία και Πολωνία ήταν το τελευταίο σημείο τριβής. Η Ρωσία απάντησε με την απειλή να εγκαταστήσει πυραύλους πολλαπλών κεφαλών που θα στοχεύουν την Ευρώπη. Το ζήτημα θυμίζει τη δεκαετία του 1980 σε εντελώς διαφορετική βάση. Ηταν το αμερικανικό δόγμα της «αυτοκρατορίας του κακού» (ΕΣΣΔ), η οποία έπρεπε να καταστραφεί. Ετσι έγινε η εγκατάσταση των πυραύλων μέσου βεληνεκούς «Πέρσινγκ» και «Κρουζ» στην τότε Δυτική Ευρώπη που προκάλεσε την εγκατάσταση των SS 20. Πίσω απ' όλα υπήρχε το σενάριο των ΗΠΑ: Η πρόκληση ενός πυρηνικού πολέμου στο ευρωπαϊκό έδαφος όπου η καπιταλιστική Αμερική θα ερχόταν ως απελευθερωτής και ταυτόχρονα ανορθωτής στην κατεστραμμένη Ευρασία. Το κακό απέτρεψε η μαζική μαχητική παρουσία του ευρωπαϊκού και αμερικανικού κινήματος ειρήνης σε συνδυασμό με τη σώφρονα πολιτική της ΕΣΣΔ. Τώρα η ΕΣΣΔ δεν υπάρχει. Η νεοκαπιταλιστική Ρωσία συμμετέχει στην G8 ως καθεστωτικός εταίρος της κορυφαίας συγκέντρωσης δυνάμεων που καθορίζει την τύχη του πλανήτη.

Το ζήτημα ξεφεύγει από την προγενέστερη αντίθεση μεταξύ των δυο αντίπαλων κοινωνικών συστημάτων, ΗΠΑ - ΕΣΣΔ, μητρόπολης του καπιταλισμού και κέντρου του σοσιαλισμού. Εξελίσσεται σε ενδοκαπιταλιστική διένεξη δύο ...αδελφών ψυχών. Θα λειτουργήσει στο πλαίσιο των γνωστών κατά καιρούς εσωτερικών ισορροπιών με τις ισχυρές αγκωνιές για τα επί μέρους ισχυρά εθνικά συμφέροντα. Το έδαφος ανταγωνισμού είναι η Ευρώπη των μεγάλων εργατολαϊκών παραδόσεων αλλά και της μεταπολεμικής καπιταλιστικής ανασύνταξης με την εισροή αμερικανικών κεφαλαίων. Πίσω από τη στρατιωτική αντιπαράθεση της ιμπεριαλιστικής Αμερικής με τη νεοκαπιταλιστική Ρωσία υπάρχουν τα συνδεδεμένα οικονομικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα της κάθε πλευράς. Στην κορυφή της οικονομικής πυραμίδας βρίσκεται η ενέργεια, το πετρέλαιο και το αέριο της Ρωσίας και των χωρών της Κασπίας.

Στη γεωστρατηγική κορυφή βρίσκεται η χρησιμοποίηση των κυβερνήσεων των πρώην Λαϊκών Δημοκρατιών της Ανατολικής Ευρώπης εναντίον της Ρωσίας και το πάντοτε μείζονος σημασίας εμπόριο όπλων που συνδέεται με τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς και την επιρροή τους. Στην επικίνδυνα εξελισσόμενη ενδοκαπιταλιστική αντιπαράθεση ΗΠΑ-Ρωσίας η ευρωπαϊκή αστική τάξη δείχνει να μένει έρμαιο ιμπεριαλιστικών διαθέσεων. Οπως παλιότερα, επιζητεί την επικοινωνία με τη Ρωσία και ταυτόχρονα μένει πιστός σύμμαχος των ΗΠΑ. Η εκλογή του Νικολά Σαρκοζί στην Προεδρία της Γαλλίας είναι το έσχατο χαρτί της να διασφαλίσει την ιδιαιτερότητά της στην κατανομή των διεθνών συμφερόντων. Αυτό την υποχρεώνει να δένεται περισσότερο στην ιμπεριαλιστική συμμαχία της με τις ΗΠΑ και ταυτόχρονα να επιζητεί ενεργειακές σχέσεις, πετρέλαιο και αέριο, με τη Ρωσία του νεοκαπιταλισμού. Στοιχείο αυτής της προσπάθειας είναι και η εξωτερική πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης έναντι της Ρωσίας με κορύφωση το πρόσφατο ταξίδι του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια. Ολη η επανεμφανιζόμενη φιλολογία περί επαναφοράς του ψυχρού πολέμου γίνεται για να κρύψει την ουσία αυτής της όξυνσης. Η αντίθεση τώρα εξελίσσεται στο εσωτερικό του διεθνούς καπιταλισμού και η πορεία της καθορίζεται από τις εσωτερικές του αντιφάσεις. Ο χρόνος θα δείξει πού θα φτάσει και τι αντιδράσεις θα δημιουργήσει τόσο στο εσωτερικό του καπιταλισμού, όσο και στο εργατολαϊκό κι ευρύτερο προοδευτικό κίνημα μαζί με την αφύπνιση του διεθνούς κινήματος ειρήνης.