Associated Press

Το χαμόγελο των μικρών παιδιών είναι πικρό. Είναι δύο από τα πολλές χιλιάδες παιδιά που αναγκάζονται να δουλεύουν για να βοηθήσουν τις οικογένειές τους

Και στις τρεις περιπτώσεις, εργαζόμενοι δούλευαν και την νύχτα με εντατικούς ρυθμούς. Αλλο ένα εργατικό δυστύχημα είχε συμβεί τον Απρίλη του 2005, όταν είχε καταρρεύσει ένα εννιαώροφο κτίριο το οποίο στέγαζε μια άλλη υφαντουργία στην πόλη Σαβάρ με 74 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες.

Τα προϊόντα ιματισμού που παράγονται στο Μπανγκλαντές αποτελούν το 75% των εξαγωγών της χώρας. Η βιομηχανία της υφαντουργίας και του ρουχισμού απασχολεί 2 εκατομμύρια εργαζόμενους, στην πλειοψηφία τους γυναίκες. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα:

«Τα έσοδα από τις εξαγωγές (του Μπανγκλαντές) το 2004-'05 ανήλθαν σε 8,6 δισ. δολάρια, σχεδόν τριπλάσιες σε σχέση με τα επίπεδα του 1991-'92.

Η αύξηση των εξαγωγών διαδραμάτισε ρόλο-κλειδί στη διατήρηση θετικού εμπορικού ισοζυγίου και μακροοικονομικής σταθερότητας. Η διατήρηση της αύξησης των εξαγωγών είναι ζωτική για να επιτευχθεί μια αύξηση του ΑΕΠ κατά 6-7%».

Ολα αυτά τα δήθεν ατυχήματα είναι εγκλήματα στην ουσία προδιαγεγραμμένα. Στο κυνήγι του υπερκέρδους των καπιταλιστών πάνε περίπατο και τα πιο στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας και επόμενα και οι ανθρώπινες ζωές θεωρούνται αναλώσιμο είδος.

Associated Press

Η φτωχή οικογένεια με όλα της τα υπάρχοντα φορτωμένα σε ένα τρίκυκλο, μετά τις πρόσφατες πλημμύρες στη χώρα

Το σύνθημα των εργοστασίων - κάτεργων είναι απλό: «Πιο φθηνά, πιο γρήγορα, πιο αποτελεσματικά, πιο ποιοτικά». Η «H&M», μια γερμανική επιχείρηση σχεδίασης ρούχων, πρόσφατα όρισε το χρόνο παράδοσης των «φρέσκων» προϊόντων της ως εξής: Από το σχεδιασμό των ρούχων ώσπου να βρεθούν στα ράφια δε θα πρέπει να περάσουν πάνω από 20 μέρες. Η πίεση που ασκείται στις προμηθεύτριες εταιρίες, και στους εργαζομένους τους, είναι τέτοια που, τη μοιραία νύχτα της κατάρρευσης, τον Απρίλη του 2005, οι 400 εργαζόμενοι, η βάρδια των οποίων υποτίθεται ότι τέλειωνε στις 6 το απόγευμα, βρίσκονταν ακόμα εκεί τα μεσάνυχτα.

Η βιομηχανία της υφαντουργίας και του ιματισμού στο Μπανγκλαντές είχε ξαναέλθει στο παρελθόν στο επίκεντρο: Το 1996, το Διεθνές Γραφείο Εργασίας του ΟΗΕ διαπίστωνε ότι η παιδική εργασία στον τομέα ήταν τρομακτικά υψηλή - τα παιδιά αποτελούσαν το 43% των εργαζομένων στον τομέα. Μετά από πιέσεις, το ποσοστό τους μειώθηκε και σήμερα (υποτίθεται) βρίσκεται κοντά στο μηδέν. Αλλά από το 1971, όταν ιδρύθηκε η χώρα, ο αριθμός των επιθεωρητών εργασίας παραμένει ο ίδιος - είναι 48, όλοι κι όλοι.

Το εννιαώροφο κτίριο που κατέρρευσε τον περσινό Απρίλη, παρεμπιπτόντως, είχε πέντε παράνομους ορόφους - ο ιδιοκτήτης και ο διευθυντής του εργοστασίου ήθελαν διακαώς να εντατικοποιήσουν και να καθετοποιήσουν την παραγωγή τους. Το έδαφος ήταν ασταθές, οι δρόμοι που οδηγούσαν σε αυτό στενοί, τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν εξαιρετικά αμφίβολης ποιότητας. Οταν συνέβη το ατύχημα, που αποδόθηκε σε ένα σφάλμα στον καυστήρα, οι εργαζόμενοι ήταν καταδικασμένοι. Συγγενείς των θυμάτων και συνδικάτα εργαζομένων απαίτησαν τη σύλληψη του ιδιοκτήτη. Αλλά ο Σαριέρ Ραχμάν είναι ο γαμπρός ενός πολιτικού του κυβερνώντος κόμματος. Λίγο καιρό αργότερα, βρισκόταν στο διπλανό εργοστάσιό του, μερικές δεκάδες μέτρα από το σημείο όπου εκτυλίχτηκε η τραγωδία.

Αυτή την βαρβαρότητα που έχει γίνει ρουτίνα και μόνιμη αιμοραγία για την εργατική τάξη της χώρα έχει καταγγείλει επανειλλημένα το Κομμουνιστικό Κόμμα Μπαγκλαντές, που είναι μπροστάρης στις διεκδικήσεις των εργατών.

Στα 3.000 εργοστάσια ιματισμού του Μπανγκλαντές, οι συνθήκες εργασίας είναι εξοντωτικές και επικίνδυνες. Κατά επίσημα στοιχεία, σε 22 πυρκαγιές σε βιομηχανίες και βιοτεχνίες από το 1990 έχουν χάσει τη ζωή τους τουλάχιστον 300 άνθρωποι και έχουν τραυματιστεί άλλοι 2.500. Ωστόσο, με δεδομένα τα συμφέροντα που διακυβεύονται, είναι πολύ πιθανό ότι οι αριθμοί είναι εξαιρετικά υποτιμημένοι.

Χαρακτηριστικά περιστατικά: Το Γενάρη του 2005, 22 εργαζόμενοι χάθηκαν σε πυρκαγιά σε εργοστάσιο κοντά στην Ντάκα. Το Μάη του 2004, επτά εργαζόμενοι σκοτώθηκαν όταν προκλήθηκε πανικός λόγω εσφαλμένου συναγερμού για πυρκαγιά και οι εργαζόμενοι ποδοπατήθηκαν προσπαθώντας να βγουν από το εργοστάσιο. Το Νοέμβρη του 2000, τουλάχιστον 48 εργαζόμενοι πέθαναν και άλλοι 150 τραυματίστηκαν όταν ξέσπασε πυρκαγιά σε ένα εργοστάσιο κοντά στην Ντάκα και, όταν προσπάθησαν να βγουν έξω, ανακάλυψαν ότι οι επιστάτες, με εντολές των εργοδοτών τους, τους είχαν κλειδώσει μέσα.

Οι επιχειρήσεις έφτιαξαν εργοστάσια-«βιτρίνες» στην Ντάκα, όπου περιφέρουν τους δυτικούς παρατηρητές για να τους πείσουν ότι οι κανόνες τηρούνται. Αλλά ένας ενδιάμεσος της βιομηχανίας λέει στο «Σπίγκελ» ότι ο ανταγωνισμός γίνεται όλο και πιο άγριος: «Οι βιομήχανοι πούλαγαν τζιν για περίπου 6 δολάρια το κομμάτι πριν 3 χρόνια. Σήμερα είναι τυχεροί αν πιάσουν τη μισή τιμή. Η πίεση είναι ανελέητη».

Στο γήπεδο της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, οι εκφράσεις όπως «κοινωνική υπευθυνότητα» και «κοινωνικός έλεγχος», που χρησιμοποιούν οι δυτικές βιομηχανίες, είναι απλώς ευφημισμοί για τη βάρβαρη, φονική εκμετάλλευση των εργαζομένων στις χώρες του τρίτου, του λεγόμενου αναπτυσσόμενου κόσμου. Στο Μπανγκλαντές, όπου ο κόσμος ζει με λιγότερο από ένα δολάριο τη μέρα, η συζήτηση περί δικαιωμάτων των εργαζομένων αποτελεί πικρό ανέκδοτο. Αδιάφορο για επιχειρήσεις όπως η «Bluhm»: Τα πουλόβερ της κοστίζουν 5 δολάρια το κομμάτι και πωλούνται στις βιτρίνες της στην Ευρώπη έναντι τουλάχιστον 20 δολαρίων. Η Αστριντ Μπάντε, στέλεχος της επιχείρησης, δηλώνει με κυνισμό που θα έκανε ακόμα και τον Μακιαβέλι να ανατριχιάσει, ότι η παιδική εργασία στο Μπανγκλαντές «ίσως είναι η καλύτερη ευκαιρία που έχουν αυτά τα παιδιά».

Η «καλύτερη ευκαιρία»: Ο 22χρονος Μίλον Χουλάντερ, ένας από τους εργαζόμενους στο εργοστάσιο που κατέρρευσε το 2005, λέει, ανάπηρος πια, σε ένα δωμάτιο 12 τετραγωνικών, δίπλα στον αδελφό του που παίζει στο πάτωμα, ανάμεσα σε κατσαρίδες, ότι ο ιδιοκτήτης «ήταν καλός άνθρωπος». Μετά από τις πιέσεις του πατέρα του, ο ιδιοκτήτης συμφώνησε να του δώσει αποζημίωση 11.000 τάκα - δηλαδή κάπου 140 ευρώ. Τόσα έκρινε ότι άξιζε μια κατεστραμμένη ζωή.

Οι ιστορίες φρίκης στο Μπανγκλαντές δεν έχουν τέλος: Δύο μήνες μετά την τραγωδία στο εργοστάσιο, το Μάη του 2005, η Σεφάλι Μπέγκουμ, μια 26χρονη μητέρα, καταχώρισε στην εφημερίδα «Ittefaq» μια αγγελία. Πωλούσε το ένα από τα μάτια της.

«Αυτό που θέλω είναι μερικά χρήματα ώστε να μπορέσω να αγοράσω λίγη γη για την κόρη μου. Δε θα το μετανιώσω εάν αυτό μου προκαλέσει τύφλωση», δήλωσε. Η υπόθεσή της έγινε πρωτοσέλιδη στις εφημερίδες - η πρωθυπουργός Χαλέντα Ζία τη δέχτηκε στο γραφείο της και της υποσχέθηκε στέγη και επίδομα για τη μονογονεϊκή της οικογένεια. Η ιστορία της νεαρής μητέρας μπορεί να είχε κάτι σαν χάπι εντ, αλλά αυτό δεν ισχύει για τα εκατομμύρια των εξαθλιωμένων στη χώρα. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) έκανε μια ανατριχιαστική διαπίστωση το 2005: Το 77% των κατοίκων του Μπανγκλαντές δε διαθέτουν τα απολύτως απαραίτητα για τη διαβίωσή τους. Πολλοί από τους ανθρώπους αυτούς πωλούν τα όργανά τους - το νεφρό κοστίζει 1.000 δολάρια, και παρότι η πώληση οργάνων στη χώρα είναι παράνομη, το εμπόριο κάνει θραύση. Συνήθης προορισμός των οργάνων; Οι αναπτυγμένες χώρες...

«Πρόκληση με στόχο το διχασμό των λαών και τον αποπροσανατολισμό τους από τον κοινό σκοπό της μάχης ενάντια στον ιμπεριαλισμό» χαρακτηρίζει το Κομμουνιστικό Κόμμα στη Δανία τη δημοσίευση των επίμαχων σκίτσων με τον Προφήτη, που πυροδότησαν (μετά από μήνες που παρέμεναν άγνωστα) την οργή των μουσουλμανικών πληθυσμών ανά τον κόσμο. Το ΚΚ στη Δανία, επίσης, τονίζει ότι όλοι οι ισχυρισμοί περί «αναγκαιότητας σεβασμού της ελευθερίας της έκφρασης» είναι υποκριτικοί, καθώς στη χώρα δεν τιμάται τόσο πολύ αυτή η ελευθερία όταν έχει να κάνει με την υποστήριξη, παραδείγματος χάριν, απελευθερωτικών κινημάτων, καθώς «όλα θυσιάζονται στο βωμό του πολέμου κατά της τρομοκρατίας». Η ανακοίνωση του ΚΚ στη Δανία έχει ως εξής:

«Σε ολόκληρο τον κόσμο υπήρξαν σοβαρές αντιδράσεις για τα σκίτσα με τον Προφήτη. Τα σκίτσα αυτά, που δημοσιεύτηκαν από τη δανική καθημερινή εφημερίδα "Jyllands-Posten", αποτελούν πρόκληση και δεν έχουν καμία σχέση με ό,τι ονομάζουμε ελευθερία της έκφρασης.

Ο Δανός πρωθυπουργός, ο φιλελεύθερος Αντερς Φογκ Ρασμούσεν, δε λέει αλήθεια όταν δηλώνει ότι στη Δανία δεν υπάρχουν όρια στην ελευθερία της έκφρασης. Στη Δανία η ελευθερία της έκφρασης σημαίνει ελευθερία με υπευθυνότητα, κάτι που περιλαμβάνει και τη νομοθεσία κατά της βλασφημίας. Είναι μια γνωστή σε όλους ηθική αρχή που συνεπάγεται ότι δεν μπορεί κανείς να προσβάλλει θρησκευτικά πιστεύω και αντιλήψεις.

Η ίδια εφημερίδα και οι πολιτικοί της δεξιάς στη Δανία δεν είχαν κανένα πρόβλημα να περιορίσουν την ελευθερία της έκφρασης και άλλα ανθρώπινα δικαιώματα όταν εφάρμοσαν τη "νομοθεσία περί τρομοκρατίας", που έχει ποινικοποιήσει την υποστήριξη των Δανών σε απελευθερωτικά κινήματα όπως είναι οι FARC στην Κολομβία και το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης.

Η δημοσιοποίηση των σκίτσων και ο τρόπος με τον οποίο αντέδρασε η δανική κυβέρνηση στα προβλήματα που προκλήθηκαν οφείλεται, κυρίως, σε δύο λόγους:

Εδώ και πολλά χρόνια, ο δημόσιος διάλογος στη Δανία λαμβάνει σταδιακά έναν ολοένα και περισσότερο σκληρό και επιθετικό τόνο, ειδικά όταν πρόκειται για μετανάστες με μουσουλμανικό υπόβαθρο. Ο αρνητικός αυτός τόνος δε διευκολύνει καθόλου την ενσωμάτωση των μουσουλμάνων συμπολιτών μας. Η δανική νομοθεσία για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες είναι μία από τις αυστηρότερες στην Ευρώπη.

Η ενσωμάτωση των μεταναστών και των απογόνων τους έχει πληγεί περαιτέρω από την αγορά εργασίας, η οποία δεν προσφέρει τον ίδιο αριθμό εργασιών στους ανθρώπους που γίνονται αντιληπτοί ως μη "καθαροί" Δανοί.

Εμείς, ως ΚΚ στη Δανία, θεωρούμε ότι η δημοσιοποίηση των σκίτσων και ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκε την υπόθεση η κυβέρνηση αποτελεί σοβαρή επιδείνωση του ήδη αρνητικού κλίματος που επικρατεί στο δημόσιο διάλογο σχετικά με αυτό το θέμα. Η δημοσίευση των σκίτσων είναι μέρος μόνο μιας γενικότερης πρόκλησης, που στοχεύει να δημιουργήσει ακόμη περισσότερες τεχνητές αντιθέσεις στους κόλπους του δανικού πληθυσμού. Και η κατάσταση έγινε ακόμη χειρότερη, αφού το λεγόμενο Δανικό Λαϊκό Κόμμα (ένα ακραία δεξιό κόμμα), που στηρίζει την κυβέρνηση, εντείνει την ξενοφοβική και ορισμένες φορές άμεσα ρατσιστική ρητορική του δημοσίως».

«Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η δανική εξωτερική πολιτική έχει μετατραπεί από μια εξωτερική πολιτική σεβαστή διεθνώς που πηγάζει από τις αρχές του ΟΗΕ σε μια πολιτική επιθετική που υποστηρίζει τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Αυτή η αλλαγή οδήγησε και στην ενεργό συμμετοχή της Δανίας στον παράνομο πόλεμο του Ιράκ και στη δανική στρατιωτική ανάμειξη στο Αφγανιστάν.

Ως αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής και ιδιαίτερα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, που είναι πρωτοφανής για τα δεδομένα της Δανίας, ο Δανός πρωθυπουργός αρνήθηκε να συναντηθεί με εκπροσώπους από τις πρεσβείες αρκετών μουσουλμανικών χωρών μετά τη δημοσίευση των σκίτσων. Με αυτή την αρνητικότατη ενέργεια, η δανική κυβέρνηση έριξε επιπλέον λάδι στη φωτιά.

Η κατάσταση είναι πλέον επικίνδυνη. Η ιμπεριαλιστική πίεση, ιδιαίτερα σε βάρος της Συρίας και του Ιράν, αυξάνεται καθημερινά και την ίδια στιγμή οι ιμπεριαλιστές προσπαθούν να βρουν νέους τρόπους παρέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις του Λιβάνου. Τα σκίτσα και οι διαμαρτυρίες που προκάλεσαν, χρησιμοποιούνται σε αυτό ακριβώς το αρνητικό πλαίσιο.

Την ίδια στιγμή, τα μάτια όλων παραμένουν κλειστά απέναντι στις ισραηλινές επιθέσεις και στις τρομοκρατικές πράξεις του ισραηλινού στρατού κατά του παλαιστινιακού πληθυσμού. Η ισραηλινή κυβέρνηση δε σκοπεύει να βρει καμία λύση που να σέβεται τα δίκαια αιτήματα των Παλαιστινίων.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα στη Δανία εφιστά την προσοχή σε αυτήν την επικίνδυνη κατάσταση. Νέες ιμπεριαλιστικές επιθέσεις σχεδιάζονται, κυρίως κατά της Συρίας και του Ιράν. Οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις χρησιμοποιούν τώρα προκλήσεις, που χρησιμοποιούνται και από τις εκεί ντόπιες αντιδραστικές δυνάμεις. Ο στόχος δεν είναι άλλος από το διχασμό των λαών έτσι ώστε να μη σταθούν ενωμένοι αντιμέτωποι στον κοινό εχθρό.

Η διαμορφωθείσα κατάσταση δεν είναι μια "σύγκρουση πολιτισμών", όπως υποστηρίζουν οι αντιδραστικοί κύκλοι. Αυτός ο ισχυρισμός χρησιμοποιείται απλώς ως προκάλυμμα για τις οξυνόμενες ασυμφωνίες ανάμεσα στα στενά συμφέροντα του ιμπεριαλισμού και τα συμφέροντα των λαών και ταυτόχρονα αξιοποιείται ως νομιμοποίηση για νέους πολέμους και νέα καταπίεση. Οι αντιθέσεις αυτές σε ολόκληρο τον κόσμο υπάρχουν ανάμεσα σε καταπιεστές και καταπιεζόμενους, ανάμεσα σε εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους.

Ενα πλατύ αντιιμπεριαλιστικό λαϊκό κίνημα είναι ο μοναδικός τρόπος να σταματήσει αυτή η πορεία.

Στους κόλπους του δανικού λαού υπάρχει μια πλειοψηφία που επιθυμεί να τερματιστεί η δανική συμμετοχή στις στρατιωτικές δραστηριότητες στο Ιράκ, γι' αυτό και το αντιπολεμικό φιλειρηνικό κίνημα βρίσκεται σε διαρκή άνοδο. Πολλές πρωτοβουλίες έχουν ληφθεί στην κατεύθυνση του τερματισμού των προκλήσεων και του σκληρού τόνου στο δημόσιο δανικό διάλογο με θέμα τα μεταναστευτικά ζητήματα. Αυτές οι πρωτοβουλίες λαμβάνονται από κοινού από πολλούς Δανούς, ανεξαρτήτως της θρησκευτικής ή πολιτικής τους τοποθέτησης, συμπεριλαμβανομένων φυσικά και των μουσουλμάνων συμπολιτών μας».