Επιφορτισμένοι με τη διπλή υποχρέωση της εκπαίδευσης και της δουλειάς, χιλιάδες νέοι σε επαγγελματικές σχολές, ιδιωτικές και δημόσιες, δέχονται σήμερα διπλή επίθεση στο δικαίωμα στη μόρφωση και τη δουλειά με δικαιώματα. Σε δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ, ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ, ημερήσια και εσπερινά, σχολές ΟΑΕΔ εκπαιδεύεται σήμερα η αυριανή βάρδια της εργατικής τάξης, με την παροχή δεξιοτήτων για άμεση «κατανάλωση» από την αγορά και με το μπόλιασμα των συνειδήσεων με αντιλήψεις στα μέτρα του συστήματος.

Η υποβάθμιση στα δημόσια ΙΕΚ είναι ο κανόνας: Ελλείψεις σε υποδομές με συχνό το φαινόμενο να μη διαθέτουν καν κτίρια και τα μαθήματα να γίνονται σε αίθουσες σχολείων. Διδακτικό υλικό - αποθέωση της φωτοτυπίας. Ωρομίσθιο προσωπικό χαμηλά - και αραιά - αμειβόμενο και με μεγάλη κινητικότητα ανά εξάμηνο. Οι σπουδές στα δημόσια ΙΕΚ παρουσιάζονται ως η σίγουρη, εύκολη και οικονομική λύση που εξασφαλίζει το επαγγελματικό μέλλον όσων δεν μπόρεσαν να εισαχθούν σε κάποια σχολή Πανεπιστημίου και ΤΕΙ. Στην πραγματικότητα, η ταξική παιδεία είναι εκείνη που σπρώχνει χιλιάδες παιδιά εργατικών οικογενειών στην κατάρτιση προκειμένου να βγουν γρήγορα στο μεροκάματο. Δημόσια δε σημαίνει και δωρεάν, έτσι στα ΙΕΚ τα δίδακτρα φτάνουν τα 365 περίπου ευρώ το εξάμηνο, ποσό που αυξάνεται άλλο τόσο, αν υπολογίσει κανείς τα όσα πληρώσουν οι σπουδαστές για βιβλιογραφία και εξοπλισμό. Στα 720 ευρώ το εξάμηνο ανέρχονται τα δίδακτρα που καλούνται να πληρώνουν οι αλλοδαποί μαθητές, οι οποίοι υφίστανται διπλή εκμετάλλευση.

Και ο χώρος της επαγγελματικός εκπαίδευσης έχει αποτελέσει πεδίο επιχειρηματικής δραστηριότητας. Τα δίδακτρα στα ιδιωτικά ΙΕΚ κατά μέσο όρο κυμαίνονται σε 3.500 ευρώ, με το ποσό αυτό να ανεβαίνει σημαντικά ανάλογα με το ΙΕΚ και την ειδικότητα. Επιπλέον, οι σπουδαστές πληρώνουν και βιβλία που κάνουν 30 και 40 ευρώ και τον εξοπλισμό.

Σήμερα, είναι χιλιάδες οι νέοι που με το θεσμό της πρακτικής άσκησης δουλεύουν σε επιχειρήσεις και εκπαιδεύονται στην εκμετάλλευση και στα θρανία και στη δουλειά. Πριν καλά καλά γνωρίσουν τα εργασιακά τους δικαιώματα, οι σπουδαστές σχολών κατάρτισης, με ενδεικτικό το παράδειγμα των τουριστικών και ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, μπολιάζονται με αντιλήψεις και πρότυπα συμπεριφοράς στα μέτρα των εργοδοτών. Με το επιχείρημα ότι βρίσκονται στην κατάρτιση επειδή «δεν παίρνουν τα γράμματα», καλούνται να παραιτηθούν από κάθε διεκδίκηση για βελτίωση των όρων σπουδών τους, για ποιοτική και πραγματική επαγγελματική εκπαίδευση και στο χώρο της σχολής τους, αλλά και απέναντι στον εργοδότη.

Η μισή ώρα του μαθήματος αφιερώνεται στο πώς πρέπει να φερόμαστε, καταγγέλλει χαρακτηριστικά μια σπουδάστρια σε ΙΕΚ Βρεφονηπιοκομίας. Οπως σημείωσε, στο μάθημα, τους λένε ότι αν ο ιδιοκτήτης του παιδικού σταθμού που κάνουν πρακτική άσκηση τους ζητήσει να δουλέψουν περισσότερο, να το κάνουν για να τους προσλάβει. Και φυσικά ούτε λόγος για οργάνωση στα συνδικάτα! Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά δηλώνει ένας σπουδαστής σχολής μαγειρικής, έχει ακουστεί και η προτροπή «αφήστε τα συνδικάτα, εσείς πάτε για το όνομα και τα χρήματα»...

Σημαντικό βήμα για την παρέμβαση των σπουδαστών στα ζητήματα των ιδιωτικών σχολών και των δημοσίων ΙΕΚ ήταν η δημιουργία, πριν από 11 χρόνια, του Συλλόγου Σπουδαστών Δημοσίων ΙΕΚ και του Συλλόγου Σπουδαστών Ιδιωτικών Σχολών στην Αττική, όπου βρίσκεται και ο μεγάλος όγκος των σχολών αυτών. Με τα χρόνια, οι μορφές αυτές οργάνωσης κατάφεραν να σπάσουν στην πράξη την τρομοκρατία και να πραγματοποιούν εκλογές, να διατυπώνουν διεκδικήσεις, να κινητοποιούνται. Οι Σύλλογοι έχουν καταφέρει με τον αγώνα τους να αποσπάσουν κατακτήσεις. Κυριότερη όμως κατάκτηση ήταν το ότι οι σπουδαστές απέκτησαν το δικό τους μαζικό φορέα, σε ένα χώρο όπου δεν υπάρχουν κατοχυρωμένες συνδικαλιστικές ελευθερίες. Ενα φορέα τον οποίο αποδέχονται, υποστηρίζουν, συμμετέχουν ενεργά, ξεπερνώντας τις προσπάθειες τρομοκράτησής τους. Ηδη σημαντικά βήματα έχουν γίνει στη συγκρότηση Επιτροπών ανά σχολή, ενώ το «παρών» δίνουν οι σπουδαστές στους αγώνες με το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα.

Στις Θέσεις για το 10ο Συνέδριό της η ΚΝΕ κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο κομμάτι αυτό της νεολαίας που βρίσκεται στην κατάρτιση. Στο πλαίσιο της γενικότερης προσπάθειας της Οργάνωσης για άνοδο της πολιτικοποίησης της νεολαίας, οι νέοι κομμουνιστές με την πρωτοπόρα δράση τους και στο χώρο των σχολών αυτών δίνουν καθημερινή μάχη για τη συμμετοχή της νεολαίας στο λαϊκό κίνημα, στο πλευρό του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, ενάντια στην επίθεση του μεγάλου κεφαλαίου, με προοπτική την άλλη κοινωνία.

Οι δυνάμεις της ΚΝΕ μπήκαν μπροστά στην προσπάθεια να αποκτήσει ο χώρος των σπουδαστών αυτών τη δική του φωνή, πρωτοστατώντας στη δημιουργία των Συλλόγων Σπουδαστών Ιδιωτικών Σχολών και Δημοσίων ΙΕΚ. «Η ίδρυσή τους προέκυπτε ως ανάγκη των σπουδαστών και αφορά το σύνολο της ζωής τους και τους όρους σπουδών τους», λέει στον «Ρ» ο Στέφανος Δημητριάδης, γραμματέας της ΤΟ Κατάρτισης Αθήνας. Η παρέμβαση της Οργάνωσης προχωρά παραπέρα. «Το ζήτημα είναι πώς θα καταφέρουμε με τη δράση μας να κάνουμε συνείδηση στους σπουδαστές την ίδια τους τη θέση: Και ως σπουδαστές σε ένα τέτοιο εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά πρώτα και κύρια ως εργαζόμενους, που σημαίνει ότι και η πάλη μέσα από τους συλλόγους δεν μπορεί παρά να συμπορεύεται στον αγώνα με τα ταξικά συνδικάτα, με το ΠΑΜΕ. Είναι ένα σημαντικό βήμα που έκανε η Οργάνωση το προηγούμενο διάστημα», σημειώνει.

«Μετά το Συνέδριο και την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Κόμματος για τη Νεολαία, αλλά και μπροστά στο Συνέδριο της Οργάνωσης, η ΚΝΕ συνολικά μαζί με το Κόμμα κάνει μια στροφή στο χώρο των ΙΕΚ, δημόσιων και ιδιωτικών», σημειώνει. «Είναι ένας χώρος όπου συγκεντρώνονται νέοι, πολλοί από τους οποίους είναι ήδη εργαζόμενοι και οι υπόλοιποι άμεσα θα βγουν στην παραγωγή. Είναι ένα κομμάτι της νεολαίας που δεν έχει αυταπάτες, που δίνει διπλή μάχη στη ζωή του, αφού παράλληλα με το μεροκάματο δίνουν τον αγώνα τους για όσα περισσότερα εφόδια μπορούν. Επιπλέον είναι το κομμάτι της νεολαίας που βγαίνει με τους χειρότερους όρους στην αγορά εργασίας και λόγω γενικότερων αντιλαϊκών μέτρων και λόγω της θέσης που τους επιφυλάσσουν».

Μιλώντας για την παρέμβαση της Οργάνωσης λέει ότι «η ΚΝΕ κατάφερε να αναδείξει το ρόλο της κατάρτισης συνολικά και στη χώρα και μέσα από τις σχολές και να αναδείξει την πρόταση της ΚΝΕ και του ΚΚΕ και για την επαγγελματική εκπαίδευση και συνολικά για τα ζητήματα της νεολαίας». Στην προσπάθεια αυτή δεν έλειψαν τα εμπόδια. Οπως αναφέρει, «το σύστημα φροντίζει καθημερινά να παρεμβαίνει στις συνειδήσεις αυτών των παιδιών. Μέσα από τους όρους που δουλεύουν, που σπουδάζουν, μέσα από τρομοκρατία από την πλευρά κάποιων διευθυντών και σχολαρχών κλπ., την ανοιχτή προσπάθεια να υψώσουν τείχη ανάμεσα στους σπουδαστές και το ΚΚΕ, και βέβαια από μηχανισμούς που με πλάγιο τρόπο παρεμβαίνουν στις συνειδήσεις συνολικά της νεολαίας όπως π.χ. τα ναρκωτικά. Ζητήματα που στρέφουν το νέο σήμερα ενάντια στον αγώνα και τη συλλογική δράση».

Ο Στ. Δημητριάδης σημειώνει ότι «έγιναν σημαντικά βήματα το προηγούμενο διάστημα, η ΚΝΕ κατάφερε να αναδείξει το ρόλο της κατάρτισης συνολικά και στη χώρα και μέσα από τις σχολές και να αναδείξει την πρόταση της ΚΝΕ και του ΚΚΕ και για την επαγγελματική εκπαίδευση και συνολικά για τα ζητήματα της νεολαίας».

Στις σχολές κατάρτισης εκπαιδεύεται η αυριανή βάρδια της εργατικής τάξης και μπολιάζεται με αξίες μακριά από τα ιδανικά και τις ανάγκες της. Ενα ζήτημα που θέτει η ΚΝΕ είναι η συστράτευσή της με το κόμμα της εργατικής τάξης, με την ένταξη στις γραμμές της του πρωτοπόρου κομματιού των σπουδαστών. «Η προσπάθεια αυτή θα συμβάλει και στην καλύτερη παρέμβαση της Οργάνωσής μας στην εργαζόμενη νεολαία, αλλά και συνολικά η συμμετοχή των σπουδαστών στο κίνημα, στους αγώνες, μπορεί να συμβάλει και στην ανασύνταξη του κινήματος (είναι νέες δυνάμεις, νέα εργατόπαιδα, που μπορούν να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση) με το να μπαίνει νεολαία και νέες δυνάμεις από διάφορους κλάδους στο κίνημα, να οργανώνονται στα συνδικάτα, τα σωματεία τους. Είναι και παρακαταθήκη και για την ίδια την Οργάνωση και το Κόμμα όταν από την οργάνωση της κατάρτισης θα αναδεικνύονται πρωτοπόροι στις κλαδικές οργανώσεις της ΚΝΕ και του Κόμματος».

«Για μας, η θέση της επαγγελματικής εκπαίδευσης βρίσκεται μετά το ενιαίο 12χρονο δημόσιο δωρεάν σχολείο, σε σχολές δημόσιες και δωρεάν, που θα τους παρέχουν όλη τη θεωρητική και πρακτική γνώση που χρειάζονται για την ειδικότητα που θα ακολουθήσουν και άμεση απορρόφησή τους. Βέβαια, αυτή η πρόταση δεν είναι ξεκομμένη από την πρότασή μας για την κοινωνία», σημειώνει. Από κει και πέρα υπάρχουν επιμέρους ζητήματα που δίνουν ανάσα στο σπουδαστή και αποτελούν άμεσους στόχους πάλης: Κατάργηση των διδάκτρων στα δημόσια ΙΕΚ, κατάργηση των ιδιωτικών ΙΕΚ και γενικά των ιδιωτικών σχολών, δωρεάν βιβλία και αναλώσιμα, κατάργηση της διπλής εκμετάλλευσης των μεταναστών (που αναγκάζονται να πληρώνουν παραπάνω), πρακτική άσκηση στο πλαίσιο των σπουδών με αμοιβή και ασφάλιση με βάση τις συλλογικές συμβάσεις, δωρεάν πάσο, κατοχύρωση της συνδικαλιστικής δράσης των συλλόγων, κάλυψη των αναγκών σε προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή.