Επιφορτισμένοι με τη διπλή υποχρέωση της εκπαίδευσης και της δουλειάς, χιλιάδες νέοι σε επαγγελματικές σχολές, ιδιωτικές και δημόσιες, δέχονται σήμερα διπλή επίθεση στο δικαίωμα στη μόρφωση και τη δουλειά με δικαιώματα. Σε δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ, ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ, ημερήσια και εσπερινά, σχολές ΟΑΕΔ εκπαιδεύεται σήμερα η αυριανή βάρδια της εργατικής τάξης, με την παροχή δεξιοτήτων για άμεση «κατανάλωση» από την αγορά και με το μπόλιασμα των συνειδήσεων με αντιλήψεις στα μέτρα του συστήματος.

Η υποβάθμιση στα δημόσια ΙΕΚ είναι ο κανόνας: Ελλείψεις σε υποδομές με συχνό το φαινόμενο να μη διαθέτουν καν κτίρια και τα μαθήματα να γίνονται σε αίθουσες σχολείων. Διδακτικό υλικό - αποθέωση της φωτοτυπίας. Ωρομίσθιο προσωπικό χαμηλά - και αραιά - αμειβόμενο και με μεγάλη κινητικότητα ανά εξάμηνο. Οι σπουδές στα δημόσια ΙΕΚ παρουσιάζονται ως η σίγουρη, εύκολη και οικονομική λύση που εξασφαλίζει το επαγγελματικό μέλλον όσων δεν μπόρεσαν να εισαχθούν σε κάποια σχολή Πανεπιστημίου και ΤΕΙ. Στην πραγματικότητα, η ταξική παιδεία είναι εκείνη που σπρώχνει χιλιάδες παιδιά εργατικών οικογενειών στην κατάρτιση προκειμένου να βγουν γρήγορα στο μεροκάματο. Δημόσια δε σημαίνει και δωρεάν, έτσι στα ΙΕΚ τα δίδακτρα φτάνουν τα 365 περίπου ευρώ το εξάμηνο, ποσό που αυξάνεται άλλο τόσο, αν υπολογίσει κανείς τα όσα πληρώσουν οι σπουδαστές για βιβλιογραφία και εξοπλισμό. Στα 720 ευρώ το εξάμηνο ανέρχονται τα δίδακτρα που καλούνται να πληρώνουν οι αλλοδαποί μαθητές, οι οποίοι υφίστανται διπλή εκμετάλλευση.

Και ο χώρος της επαγγελματικός εκπαίδευσης έχει αποτελέσει πεδίο επιχειρηματικής δραστηριότητας. Τα δίδακτρα στα ιδιωτικά ΙΕΚ κατά μέσο όρο κυμαίνονται σε 3.500 ευρώ, με το ποσό αυτό να ανεβαίνει σημαντικά ανάλογα με το ΙΕΚ και την ειδικότητα. Επιπλέον, οι σπουδαστές πληρώνουν και βιβλία που κάνουν 30 και 40 ευρώ και τον εξοπλισμό.

Σήμερα, είναι χιλιάδες οι νέοι που με το θεσμό της πρακτικής άσκησης δουλεύουν σε επιχειρήσεις και εκπαιδεύονται στην εκμετάλλευση και στα θρανία και στη δουλειά. Πριν καλά καλά γνωρίσουν τα εργασιακά τους δικαιώματα, οι σπουδαστές σχολών κατάρτισης, με ενδεικτικό το παράδειγμα των τουριστικών και ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, μπολιάζονται με αντιλήψεις και πρότυπα συμπεριφοράς στα μέτρα των εργοδοτών. Με το επιχείρημα ότι βρίσκονται στην κατάρτιση επειδή «δεν παίρνουν τα γράμματα», καλούνται να παραιτηθούν από κάθε διεκδίκηση για βελτίωση των όρων σπουδών τους, για ποιοτική και πραγματική επαγγελματική εκπαίδευση και στο χώρο της σχολής τους, αλλά και απέναντι στον εργοδότη.

Η μισή ώρα του μαθήματος αφιερώνεται στο πώς πρέπει να φερόμαστε, καταγγέλλει χαρακτηριστικά μια σπουδάστρια σε ΙΕΚ Βρεφονηπιοκομίας. Οπως σημείωσε, στο μάθημα, τους λένε ότι αν ο ιδιοκτήτης του παιδικού σταθμού που κάνουν πρακτική άσκηση τους ζητήσει να δουλέψουν περισσότερο, να το κάνουν για να τους προσλάβει. Και φυσικά ούτε λόγος για οργάνωση στα συνδικάτα! Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά δηλώνει ένας σπουδαστής σχολής μαγειρικής, έχει ακουστεί και η προτροπή «αφήστε τα συνδικάτα, εσείς πάτε για το όνομα και τα χρήματα»...

Σημαντικό βήμα για την παρέμβαση των σπουδαστών στα ζητήματα των ιδιωτικών σχολών και των δημοσίων ΙΕΚ ήταν η δημιουργία, πριν από 11 χρόνια, του Συλλόγου Σπουδαστών Δημοσίων ΙΕΚ και του Συλλόγου Σπουδαστών Ιδιωτικών Σχολών στην Αττική, όπου βρίσκεται και ο μεγάλος όγκος των σχολών αυτών. Με τα χρόνια, οι μορφές αυτές οργάνωσης κατάφεραν να σπάσουν στην πράξη την τρομοκρατία και να πραγματοποιούν εκλογές, να διατυπώνουν διεκδικήσεις, να κινητοποιούνται. Οι Σύλλογοι έχουν καταφέρει με τον αγώνα τους να αποσπάσουν κατακτήσεις. Κυριότερη όμως κατάκτηση ήταν το ότι οι σπουδαστές απέκτησαν το δικό τους μαζικό φορέα, σε ένα χώρο όπου δεν υπάρχουν κατοχυρωμένες συνδικαλιστικές ελευθερίες. Ενα φορέα τον οποίο αποδέχονται, υποστηρίζουν, συμμετέχουν ενεργά, ξεπερνώντας τις προσπάθειες τρομοκράτησής τους. Ηδη σημαντικά βήματα έχουν γίνει στη συγκρότηση Επιτροπών ανά σχολή, ενώ το «παρών» δίνουν οι σπουδαστές στους αγώνες με το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα.