ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Σημαντικά ιστορικά υλικά του στρατηγού Μανώλη Μάντακα προσφέρθηκαν στο Αρχείο του ΚΚΕ

Ο δικηγόρος Μανώλης Φραντζεσκάκης, έχοντας διαφυλάξει ορισμένα έγγραφα από το Αρχείο του θείου του, στρατηγού Μανώλη Μάντακα, τα πρόσφερε στο Αρχείο του ΚΚΕ. Τα έγγραφα παρέλαβε ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας.

Τα έγγραφα αντιπροσωπεύουν ένα μικρό μέρος από την πολυκύμαντη αγωνιστική δράση του στρατηγού του ΕΛΑΣ Μανώλη Μάντακα (1891-1968).

Από τα έγγραφα αυτά ξεχωρίζει το πρωτότυπο Πληρεξούσιο της ΚΕ του ΕΛΑΣ για τον ορισμό αντιπροσώπων στη συνάντηση της 26ης Δεκεμβρίου 1944 υπό τον Δαμασκηνό με τον Τσώρτσιλ και τις αστικές δυνάμεις. Αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣ ήταν οι: Γιώργης Σιάντος, Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Μανώλης Μάντακας, και Δημήτρης Παρτσαλίδης, Γραμματέας του ΕΑΜ.

Από την περίοδο του ΕΛΑΣ ξεχωριστή σημασία έχουν έγγραφα του ΕΛΑΣ Κρήτης, που συνέχισε να μάχεται ενάντια στους Γερμανούς ναζί, οι οποίοι εξακολουθούσαν να έχουν υπό κατοχή μέρος του νησιού, μήνες μετά την απελευθέρωση της υπόλοιπης Ελλάδας. Ακόμη παραδόθηκαν σε αντίγραφο διαταγές της ΠΕΕΑ για την απόδοση βαθμών σε αξιωματικούς και καπετάνιους του ΕΛΑΣ.

Από την περίοδο κράτησης του Μανώλη Μάντακα στη Μακρόνησο διασώθηκε Εκκληση των Εκτοπισμένων Νομικών και Ανοιχτό Γράμμα Εργατών Υπαλλήλων και των συνδικαλιστικών τους στελεχών επίσης από τη Μακρόνησο.

Συγκινητικό είναι επίσης το χαιρετιστήριο προς τον Στρατηγό Μάντακα των 2.000 φυλακισμένων Αγωνιστών της Αντίστασης, το 1961 με αφορμή τα 20χρονα του ΕΑΜ.

Εκ μέρους των φυλακισμένων υπογράφουν ο Χαρίλαος Φλωράκης, ο Γιώργης Ερυθριάδης, η Αύρα Παρτσαλίδου, ο Μανώλης Γλέζος, ο Γιώργης Τρικαλινός και άλλοι.

Ο Μανώλης Φραντζεσκάκης με συγκίνηση διηγήθηκε την αγωνιστική διαδρομή του θείου του και το περιεχόμενο των ιστορικών - αρχειακών υλικών, ενώ από την πλευρά του ο Δημήτρης Κουτσούμπας τον ευχαρίστησε εκ μέρους της Κεντρικής Επιτροπής για την προσφορά των υλικών και του πρόσφερε το ημερολόγιο της ΚΕ του ΚΚΕ με έργα του Κώστα Γραμματόπουλου και την έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ με Αφίσες του ΚΚΕ και της ΚΝΕ.

Ο Μανώλης Μάντακας, γεννημένος το 1891, φοιτητής της Νομικής ακόμα, πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους, το 1916 στο Κίνημα της Εθνικής Αμυνας του Βενιζέλου, ενώ ως έφεδρος αξιωματικός πέτυχε σε διαγωνισμό και σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Πολέμου στο Παρίσι. Πήρε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία και έζησε από πρώτο χέρι τη Μικρασιατική Καταστροφή. Στον Στρατό τού ανατέθηκαν διάφορες επιτελικές θέσεις, απ' όπου παραιτήθηκε μετά το πραξικόπημα του Κονδύλη το 1935. Το 1938 πήρε μέρος στο αντιδικτατορικό κίνημα των Χανίων, οπότε και καταδικάστηκε σε ισόβια και εξέπεσε του βαθμού του. Διέφυγε της σύλληψης και βρήκε καταφύγιο στα βουνά της Κρήτης.

Οι εξελίξεις και η επίδραση του αδερφού της συζύγου του, που ήταν το στέλεχος του ΚΚΕ Βαγγέλης Κτιστάκης, καθόρισαν τον παραπέρα προσανατολισμό του. Εντάχθηκε στο ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ. Στις 10 Μαρτίου 1944 πήρε μέρος στη συγκρότηση της ΠΕΕΑ και ανέλαβε Γραμματέας (υπουργός) Στρατιωτικών και προσωρινά Συγκοινωνίας. Επίσης εκλέχθηκε Ενθοσύμβουλος Πειραιά στις εκλογές που ακολούθησαν, για την ανάδειξη του Εθνικού Συμβουλίου.

Μετά τη Βάρκιζα διώχθηκε από το αστικό κράτος και στα χρόνια 1947-1949 κρατήθηκε στη Μακρόνησο. Μετά την απελευθέρωσή του εκλέχτηκε βουλευτής με τη Δημοκρατική Παράταξη και την ΕΔΑ. Πέθανε το 1968 στην Αθήνα.

«Οι «Τρεις Ψηλές Γυναίκες» στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά σε σκηνοθεσία Robert Wilson

Επειτα από την «Οπερα της Πεντάρας» (Παλλάς, 2009), την «Οδύσσεια» (Εθνικό Θέατρο, 2013) και τον «Οθέλλο» (ΕΛΣ, 2022), ο πολυβραβευμένος και διεθνούς φήμης σκηνοθέτης και εικαστικός Robert Wilson επιστρέφει, αυτήν τη φορά στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, για να μας παρουσιάσει τις «Τρεις Ψηλές Γυναίκες» του Edward Albee.

Πρόκειται για ένα σύγχρονο έργο, γραμμένο το 1990-91, που εντάσσεται στο θέατρο του παραλόγου και διερευνά τα υπαρξιακά ζητήματα του ανθρώπου, στη σχέση του με τον εαυτό του - και με τους γύρω του - μπροστά στον επικείμενο θάνατο.

Τρεις ψηλές γυναίκες χωρίς όνομα, σε τρεις διαφορετικές φάσεις των ζωών τους. Συνομιλούν, συγκρούονται και αλληλοσυμπληρώνονται. Η Αλφα έχει το προνόμιο που σου δίνει ο χρόνος όταν βρίσκεσαι κοντά στο τέλος. Είναι 92 ετών. Δεσποτική, ρατσίστρια, ομοφοβική και ανήμπορη. Για να ζήσει χρειάζεται τις άλλες δύο, που περιστρέφονται γύρω της. Η Γάμα είναι μόλις στην αρχή. Είναι 26 και εργάζεται σε δικηγορικό γραφείο. Είναι γεμάτη όνειρα και φιλοδοξίες. Ανάμεσά τους στέκεται η Βήτα, εκτελώντας χρέη νοσοκόμας. Είναι ακριβώς στο μέσο, είναι 52 ετών και συμμαχεί πότε με τη μία και πότε με την άλλη.

Τρεις γυναίκες - ή μία - που σταδιακά χάνουν το «ύψος» τους, συνομιλούν, συγκρούονται και αλληλοσυμπληρώνονται αναζητώντας την «πιο ευτυχισμένη στιγμή».

Βασικός πυρήνας στη ζωή και των τριών είναι ο γιος. Για την ακρίβεια η απουσία του, από τη στιγμή που η Β τον έδιωξε όταν έμαθε για τον ομόφυλο σεξουαλικό προσανατολισμό του. Με αυτόν τον τρόπο επιλέγει ο Albee να μας συστήσει τη θετή μητέρα του. Ενα έργο με πλήθος αυτοβιογραφικά στοιχεία, που του χάρισε το τρίτο Πούλιτζερ.

Τρεις Ψηλές Γυναίκες, τρεις εξαιρετικές ηθοποιοί. Η Ρένη Πιττακή στον ρόλο της Α, η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη στον ρόλο της Β και η Λουκία Μιχαλοπούλου στον ρόλο της Γ. Και οι τρεις ξεπερνούν τους εαυτούς τους εξίσου, στην απόλυτα στυλιζαρισμένη σκηνοθεσία του Wilson. Μέσα στα εντυπωσιακά βικτωριανά κοστούμια (Flavia Ruggeri) μετατρέπονται με τη μετρημένη στη λεπτομέρεια κινησιολογία σε «καλοκουρδισμένες κούκλες». Συντονίζονται σε μία «ανάσα», αναδεικνύοντας ότι πρόκειται στην ουσία για ένα πρόσωπο, διατηρώντας ταυτόχρονα και τα διαφορετικά τους χαρακτηριστικά. Σε μία σκηνοθεσία όπου κινήσεις, λόγος και εκφράσεις είναι απόλυτα συντονισμένα στο αισθητικό αποτέλεσμα.

Στη σκηνοθετική ματιά μάλιστα του Wilson (σε αντιδιαστολή με το κείμενο) οι τρεις αυτές γυναίκες εμφανίζονται απολύτως ανίκανες να αγγίξουν ή να βοηθήσουν η μία την άλλη. Λες και παρελθόν, παρόν και μέλλον εγκλωβίστηκαν σε έναν αόριστο χωροχρόνο, που με μαεστρία έχει δομήσει ο καλλιτέχνης. Αξιοποιώντας όλα τα μέσα σε αυτή την κατεύθυνση, για να δημιουργήσει ένα εντυπωσιακό εικαστικό αποτέλεσμα. Τα αφαιρετικά σκηνικά (Flavio Pezzotti), ο φωτισμός (Marcello Lumaca), η πρωτότυπη μουσική (Θοδωρής Οικονόμου) και ο ηχητικός σχεδιασμός (Thorsten Hoppe) συνθέτουν εικόνες που άλλοτε μοιάζουν να έχουν βγει από όνειρο και άλλοτε από εφιάλτη. Φέρνοντας τον θεατή αντιμέτωπο με τον φόβο του θανάτου, σε μια ζωή άδικα σκορπισμένη.

Οσον αφορά την παρουσία του γιου (Αλέξη Φουσέκη) στο έργο, θα ήταν προτιμότερο να ακολουθηθεί η ματιά του Albee και να περιοριστεί στο ελάχιστο, προκειμένου να διατηρηθεί το στοιχείο της ανάμνησης και της απουσίας τόσο του ίδιου όσο και του διαλόγου ανάμεσά τους. Και από αυτή τη σκοπιά, το σκηνοθετικό σημείωμα ανάμεσα στις δύο πράξεις ήταν περιττό. Οπως επίσης περιττή ήταν και η ενίσχυση της επανάληψης στην αρχή της παράστασης.

Οπωσδήποτε, όμως, πρόκειται για μία παράσταση που καθόλου άδικα έχει συζητηθεί και που αξίζει να δει ο καθένας. Η παράσταση θα παίζεται έως τις 11/2 και ήδη τα εισιτήρια εξαντλούνται.

Προπώληση εισιτηρίων: more.com, τηλέφωνο ταμείου: 2104143310.

Μέρες και ώρες παραστάσεων: Πέμπτη και Παρασκευή στις 21.00, Σάββατο στις 18.00 και 21.00, Τετάρτη και Κυριακή στις 19.00

Ν. Κ.

Να μην εκχωρηθεί σε ιδιώτες η έκδοση ηλεκτρονικού εισιτηρίου στην Ακρόπολη

Σε απεργία προχώρησαν, χτες, οι εργαζόμενοι στη φύλαξη στην Ακρόπολη εκφράζοντας την κατηγορηματική τους αντίθεση στα σχέδια της κυβέρνησης να εκχωρήσει στους ιδιώτες άλλο ένα πόστο, συγκεκριμένα αυτό της έκδοσης και του ελέγχου του ηλεκτρονικού εισιτηρίου για τον σημαντικότερο αρχαιολογικό χώρο της χώρας, την Ακρόπολη.

Ο Οργανισμός Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων (ΟΔΑΠ), στου οποίου την ευθύνη είναι η χρήση του συστήματος ηλεκτρονικού εισιτηρίου, προκήρυξε τον διεθνή διαγωνισμό «Παροχή υπηρεσιών λειτουργίας του συστήματος έκδοσης και ακύρωσης ηλεκτρονικού εισιτηρίου, υποδοχής και εξυπηρέτησης επισκεπτών» στην Ακρόπολη, αξίας κοντά στα 2 εκατομμύρια ευρώ για 12 μήνες.

Με τον διαγωνισμό αυτό ο ΟΔΑΠ προτίθεται να παραχωρήσει «την παροχή υπηρεσιών λειτουργίας του συστήματος έκδοσης και ακύρωσης ηλεκτρονικού εισιτηρίου, υποδοχής και εξυπηρέτησης επισκεπτών στις πύλες εισόδου του αρχαιολογικού χώρου της Ακρόπολης, καθώς και κάθε σχετικής υποστηρικτικής υπηρεσίας». Αναθέτει δηλαδή σε ιδιωτική εταιρεία τα ταμεία, την είσπραξη του αντιτίμου του ηλεκτρονικού εισιτηρίου και τον έλεγχο των εισιτηρίων. Οι εργασίες αυτές σήμερα γίνονται από αρχαιοφύλακες.

Οι εργαζόμενοι στον χώρο της πολιτιστικής κληρονομιάς θα συνεχίσουν τον αγώνα τους ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της φύλαξης, της διαχείρισης και της προστασίας των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ ζητάνε και προσλήψεις μόνιμου προσωπικού για να καλυφθούν οι ανάγκες της φύλαξης και της εξυπηρέτησης των επισκεπτών στην Ακρόπολη και σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους.