Η τήρηση των δεσμεύσεων του Προγράμματος Σταθερότητας, η ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας (του ελληνικού κεφαλαίου), αλλά και η εξυπηρέτηση των προεκλογικών σκοπιμοτήτων της κυβέρνησης, είναι οι άξονες πάνω στους οποίους θα κινηθεί ο κρατικός προϋπολογισμός του 2004. Αυτά προκύπτουν από ανεπίσημες δηλώσεις παραγόντων του οικονομικού επιτελείου, οι οποίοι επεξεργάζονται τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους. Εξάλλου, μέχρι τα μέσα του Οκτώβρη, η Τράπεζα της Ελλάδας πρόκειται να δώσει στη δημοσιότητα την «ενδιάμεση έκθεση» για την ελληνική οικονομία.

Το προσχέδιο του προϋπολογισμού θα συζητηθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο την ερχόμενη Πέμπτη και, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας, θα δοθεί στη δημοσιότητα την προσεχή Δευτέρα, 6 Οκτώβρη. Στα πλαίσια των επαφών που πραγματοποιεί το οικονομικό επιτελείο για την κατάρτιση του νέου προϋπολογισμού, εντάσσονται και οι επαφές που είχε χθες ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Ν. Γκαργκάνας με τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη στο Μέγαρο Μαξίμου, ενώ στη συνέχεια επισκέφτηκε τον υπουργό Οικονομίας, Ν. Χριστοδουλάκη. Στις δηλώσεις πάντως, που έκανε μετά τις συναντήσεις αυτές, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας απέφυγε να τοποθετηθεί στα «καυτά» θέματα της ελληνικής οικονομίας και απλά υποστήριξε ότι έδωσε τις απόψεις και τις ιδέες της Τράπεζας της Ελλάδας για την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων της, που αφορούν στην προστασία των συναλλασσόμενων με τις εμπορικές τράπεζες... Διέψευσε, επίσης, δημοσιεύματα, σύμφωνα με τα οποία έδωσε επιστολή προς τον πρωθυπουργό, όπου του εφιστούσε την προσοχή για τα μεγάλα ταμειακά ελλείμματα που παρουσιάζει ο κρατικός προϋπολογισμός του 2003.

Ανεπίσημα, πάντως, και μέσω διαρροών, η Τράπεζα της Ελλάδας έχει εκφράσει την ανησυχία της για τη μη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και εισηγείται ενίσχυση των μηχανισμών της αντιπληθωριστικής πολιτικής, κυρίως μέσω των περικοπών στους μισθούς, αλλά και για τη βραδεία μείωση του δημόσιου χρέους. Η εκτίμησή τους για το μέσο πληθωρισμό είναι ότι στο τέλος του χρόνου θα διαμορφωθεί στο 3,5 - 3,6%, ενώ - είτε έμμεσα, είτε με ευθείες παρεμβάσεις - τα στελέχη της υποστηρίζουν τη θέση ότι την πληθωριστική σπείρα την τροφοδοτούν οι μεγάλες αυξήσεις στους μισθούς, οι οποίες υπονομεύουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας... Και υποστηρίζουν δημόσια τέτοιες απόψεις, όταν από τη διαμάχη του λιανικού εμπορίου και των βιομηχάνων αποκαλύφθηκε το όργιο κερδοσκοπίας, τόσο των μεν, όσο και των δε. Κατάσταση, την οποία, τόσο η Τράπεζα, όσο και η κυβέρνηση γνώριζαν πολύ καλά, αλλά, όπως ανέφεραν στο «Ρ» στελέχη της πρώτης, «όταν ασχολούμαστε με τον πληθωρισμό, απαγορεύεται να προσεγγίσουμε την έννοια κέρδος»!

Για τις κεντρικές πτυχές του νέου κρατικού προϋπολογισμού, αρμόδιοι παράγοντες αναφέρουν ότι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας θα αποτελέσει βασική επιδίωξη. Με τον όρο αυτό, εννοούν τόσο το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων (σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις του υπουργού Οικονομίας, για το 2004, αλλά και τα επόμενα χρόνια, θα εγγράφονται ετήσια έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις ύψους 2 τρισ. δραχμών), αλλά και τα διάφορα φορολογικού χαρακτήρα μέτρα ενίσχυσης των επιχειρήσεων.

Εξάλλου για την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2003, δύο είναι τα βασικά προβλήματα της τρέχουσας διαχείρισης. Οι χαμηλές εισροές πόρων από την Ευρωπαϊκή Ενωση, κατάσταση η οποία τείνει τα δύο τελευταία χρόνια να λάβει μόνιμα χαρακτηριστικά. Οι μεγάλες υπερβάσεις που παρατηρούνται στις δαπάνες των Ολυμπιακών έργων, οι οποίες έχουν ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Χαρακτηριστικό είναι ότι για τη χρήση του 2003 έχουν εισρεύσει στην Ελλάδα από την ΕΕ μόλις 161 εκατ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα αφορούν προηγούμενες χρήσεις, οι δε δαπάνες του προϋπολογισμού των Ολυμπιακών έργων «τρέχουν» αυτήν τη στιγμή στην ταχύτητα των 2,5 τρισ. δρχ., ενώ εκφράζονται φόβοι ότι ο τελικός λογαριασμός θα ξεπεράσει τα 3,5 τρισ. δρχ...

Η ισπανική «Gas Natural» είναι τελικώς η μοναδική εταιρία που κατέθεσε χτες δεσμευτική προσφορά για την εξαγορά του 35% της Δημόσιας Επιχείρησης Παροχής Αερίου (ΔΕΠΑ). Σύμφωνα με πληροφορίες (σ.σ. δεν υπήρξε επίσημη ανακοίνωση από το αρμόδιο υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών) το τίμημα που προτίθεται να καταβάλει η «Gas Natural» ξεπερνάει κατά τι τα 260 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που είχε δηλώσει από την προηγούμενη φάση του διαγωνισμού. Αντίθετα, από ό,τι προβλεπόταν, δεν κατέθεσαν προσφορές - αν και είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον - η γερμανική «Ruhrgas» και η ρωσική «Gazprom».

Το ποσό της δεσμευτικής προφοράς των Ισπανών, είναι κατά πολύ χαμηλότερο από αυτό που προσδοκούσε η κυβέρνηση που υπολόγιζε να εισπράξει από το ξεπούλημα μιας ακόμη δημόσιας επιχείρησης στρατηγικής σημασίας, περί τα 350 εκατ. ευρώ. Μένει να αποδειχτεί για μία ακόμη φορά η σκανδαλώδης κυβερνητική πολιτική παράδοσης της δημόσιας περιουσίας στο ιδιωτικό κεφάλαιο. Κατά πληροφορίες, η κυβέρνηση θα προχωρήσει στην παράδοση και αυτής της δημόσιας ενεργειακής επιχείρησης στην ισπανική εταιρία, θα διευρύνει τη συμμετοχή στη ΔΕΠΑ, τόσο των ΕΛ.ΠΕ που ήδη κατέχουν το 35% της ΔΕΠΑ και ελέγχονται (τα ΕΛ.ΠΕ) από το Λάτση, αλλά και από τη ΔΕΗ που αναμένει να αποκτήσει το 30% της ΔΕΠΑ.

Ασχετα από το ποιο σενάριο θα δρομολογηθεί, η ουσία είναι ότι το σύνολο του ενεργειακού τομέα της χώρας ελέγχεται από το ντόπιο ή ξένο κεφάλαιο, αποκλείοντας έτσι την οποιαδήποτε παρέμβαση του κράτους στη λειτουργία των επιχειρήσεων αυτών με αποτέλεσμα να εγκυμονούνται σοβαρότατοι κίνδυνοι για την ασφάλεια της ενεργειακής επάρκειας και εφοδιασμού. Κίνδυνοι, που το τελευταίο διάστημα γίνονται όλο και πιο ορατοί, με πιο πρόσφατα τα παράδειγμα των μεγάλων συσκοτίσεων (μπλακάουτ) που σημειώθηκαν στις ΗΠΑ, στο Λονδίνο, στη Δανία, στη Νορβηγία και αυτό της περασμένης Κυριακής στην Ιταλία.