ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 29 Ιούνη 2000
Σελ. /36
ΣΟΝΙΑ ΠΥΛΟΡΩΦ - ΣΩΤΗΡΟΥΔΗ
«Από άλλη αλφαβήτα»

Ειλικρίνεια και καλλιεργημένος στίχος, από τη μια: δυο όροι της ποίησης. Μελαγχολία σε γκρίζο τοπίο, αδιέξοδο, παραίτηση που μάλλον κυριαρχούν, από την άλλη.

Είναι η όγδοη συλλογή της ποιήτριας από το 1984. Ολιγόστιχα τα περισσότερα ποιήματα, χαρακτηρίζονται στη μορφή από μια αξιοπρόσεχτη επιδεξιότητα, μια ευχέρεια καθόλου επιδεικτική: δυο ή τρεις πινελιές «περιγραφή» εξωτερικών ή εσωτερικών καταστάσεων, άλλες δυο το δάκρυ σαν προσωπική αντίφαση. Και εικόνες εύστοχες, δραστικές. Σε ελεύθερη επιλογή καλοπροαίρετη πάντως, σημειώνουμε:

«Σταματημένο το ρολόι/ με κοιτά/ με απάθεια/ ας μην επαναπαυόμασταν/ο χρόνος τα καταφέρνει/ και χωρίς/ τους λεπτοδείτκες». «Το ποδοβολητό/ της σιωπής/ ξεσκίζει τα μηνίγγια...». «Από το δέντρο/ της σιωπής/ κρέμονται μάτια/ μάτια/ που επίμονα/ μας παρακολουθούν/ καθώς σχοινοβατούμε/ ευέλικτα/ στο προσωπικό μας/ χάος». «Μέσα στην απελπισία/ έκανε μια κίνηση/ για να πετάξει/ μετά θυμήθηκε/ πως δεν είχε/ φτερά/ έγραψε λοιπόν/ στην άμμο.../"πετώ"».

Η ερώτηση αιωρείται - γιατί όλα αυτά. Ισως μια απάντηση (εκτός αν η ποιήτρια αντικειμενικοποιεί όσα λέει σε πρώτο πρόσωπο): «Ενα παιδί κι εγώ/ μοναχικό/ μες στα παιδιά/ που ξέχασαν τα παραμύθια.../ πλάθω με φως/ του φεγγαριού.../ γράμματα από μιαν άλλη αλφαβήτα/ για να γράψω/ καινούργια παραμύθια» (ο τίτλος της συλλογής).

Προβληματισμός (;): «... στους ανοιχτούς/ χώρους/ έχεις μια πιθανότητα/ διαφυγής/ στις κάμαρες καμιά». Και πρόταση διεξόδου: «... αν φοβάσαι/ το συνωμοτικό μουρμούρισμα/ των φύλλων/ και την οργή/ της αστραπής.../ τότε διάλεξε/ ένα όνειρο...». Προτιμότερο. Αλλοτε αυτά τα έλεγαν παρακμή. Σήμερα, αναπαλαιωμένα, είναι και πάλι έξοδος «προς την ελευθερία»... (Θεσσαλονίκη, «Κρόνος» 1999).


Μ. ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

- Το Κέντρο Σύγχρονης Εικαστικής Δημιουργίας Ρεθύμνης κυκλοφόρησε έναν εξαιρετικά καλαίσθητο τόμο με τίτλο «Ελληνες Καλλιτέχνες. Αναζητήσεις 1950-2000». Πρόκειται για τον πλήρη κατάλογο της μόνιμης συλλογής αυτού του σημαντικού μουσείου στην περιφέρεια.

- Από το «Ινστιτούτο του Βιβλίου» - Α. Καρδαμίτσα κυκλοφόρησαν: Η μελέτη του αναπληρωτή καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Αλ. Μαζαράκη - Αινιάν «Ομηρος και Αρχαιολογία», η οποία εξετάζει την ιστορική αξιοπιστία των ομηρικών επών για το αν έγινε, πότε και πού ακριβώς ο Τρωικός Πόλεμος. Το δοκίμιο του Γάλλου φιλοσόφου Ζακ Ντεριντά «Χώρα», που αφορά στη «χώρα» του πλατωνικού Τιμαίου και αποτελεί το πρώτο μέρος μιας δοκιμιακής τριλογίας γύρω από τον Πλάτωνα (μετάφραση Κατερίνας Κορομπίλη).

- Ο «Ολκός / Μικρή Αρκτος» κυκλοφόρησε την ιστορική μελέτη του Ζωρζ Ντυμπί «Τέχνη και κοινωνία του Μεσαίωνα», που αναφέρεται στους δέκα αιώνες (5ος μ.Χ. - 14ος) που διαμόρφωσαν την Ευρώπη (μετάφραση Ελευθερία Ζέη).

- Από τον«Κέδρο» κυκλοφόρησαν: Κώστας Γ. Παπαγεωργίου «Κλεμμένη ιστορία» (ποίημα σε πεζογραφική μορφή). Αλέξης Σταμάτης «Μπαρ Φλωμπέρ» (μυθιστόρημα). Τηλέμαχος Κώστιας «Βροχή στο μνήμα» (μυθιστόρημα). Κώστας Καρέλας «Ιδανικοί αυτόχειρες» (μυθιστόρημα). Τότα Τσάκου - Κονβερτίνο «Οταν μιλήσουν οι καρδιές» (Μυθιστόρημα). Πατρίτσια Ανθονι «Φλόγες του θεού» (μετάφραση Μαριάννα Τζιαντζή, μυθιστόρημα).

- Τα «Ελληνικά Γράμματα» κυκλοφόρησαν: έναν τόμο (303 σελ.) με δέκα θεατρολογικά μελετήματα του διακεκριμένου θεατρολόγου, προέδρου του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Βάλτερ Πούχνερ, με τίτλο «Theatrum Mundi». O τόμος περιέχει και ευρετήρια. Τη μελέτη του δρ. Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννη Φίκα «Τζιορντάνο Μπρούνο (Η θέση του στην ιστορία της Φιλοσοφίας και των ιδεών)». Τη νουβέλα του αλησμόνητου Νίκου Μπακόλα «Μην κλαις αγαπημένη». Πρόκειται για το πρώτο έργο του διακεκριμένου συγγραφέα που πρωτοκυκλοφόρησε το 1958. Στη σειρά «Γραφές της Αθωότητας», που φέρνει στο φως τα πρώτα κείμενα γνωστών σήμερα συγγραφέων μας, το βιβλίο του Βασίλη Αλεξάκη «Το μυστικό του κίτρινου τάπητα». Το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της Κουβανής Ολγκα Λορέντζο «Ονειρα γυναικών», που αποκαλύπτει την τραγική ζωή των Κουβανών μεταναστών - παρασυρμένων από την αμερικάνικη προπαγάνδα στις ΗΠΑ (μετάφραση Μπέλικα Κουμπαρέλη).

- Το «Στάχυ» κυκλοφόρησε τη μελέτη του ιστορικού Γιουτζίν Γουέμπερ «Η συντέλεια του κόσμου (Προφητείες, Αιρέσεις, Χιλιαστικά Οράματα)» (μετάφραση Μαριάννα Τζιαντζή).

- Από τον Παπαζήση κυκλοφόρησε η μελέτη του καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου Αλκη Ρήγου «Πανεπιστήμιο - Ιδεολογικός ρόλος και λόγος (Από το Μεσαίωνα στη Νεωτερικότητα)».

- Ο «Περίπλους» κυκλοφόρησε έναν τόμο με τίτλο «Παναγιώτης Μαρίνος (κείμενα δημοσιευμένα και ανέκδοτα) (επιμέλεια Αλίκη Π. Μαρίνου). (Τα κείμενα αφορούν σε φιλολογικά, αρχαιολογικά, ιστορικά, λαογραφικά θέματα, κυρίως για τη γενέτειρα του Π. Μαρίνου, τη Ζάκυνθο).

- Από τον Πατάκη κυκλοφόρησαν: Η αριστουργηματική ποιητική συλλογή του αλησμόνητου Νίκου Γκάτσου «Αμοργός». Ο τόμος με τίτλο «Αρωμα βιβλίου», ο οποίος περιέχει κείμενα που αφορούν στο βιβλίο των Γιώργη Γιατρομανωλάκη, Μάρως Δούκα, Γιάννη Κιουρτσάκη, Αρη Μαραγκόπουλου, Αμάντας Μιχαλοπούλου, Παντελή Μπουκάλα, Μίμη Σουλιώτη, Βασίλη Τσιαμπούση, Ελιάνας Χουρμουζιάδου. Εικόνες Στέφανου Ζαννή, Μαριγώς Κάσση, Δημήτρη Χρηστίδη, πρόλογος Αρη Μπερλή. Το βιβλίο του Νίκου Δήμου «Η δυστυχία να είσαι Ελληνας» (μικρές αποφθεγματικού τύπου σκέψεις και φράσεις του). Το μυθιστόρημα της Ρίκας Διαλυνά «Η ζωή είναι παράξενη, φίλε». Το μυθιστόρημα της Ασπασίας Σιγάλα «Ο πρίγκιπας ξεθώριασε στο πλύσιμο». Το μυθιστόρημα του Ισίδωρου Ζουργού «Αποσπάσματα από το βιβλίο του ωκεανού». Το μυθιστόρημα της Μοντ Ταμπασνίκ «Το συμπόσιο της αράχνης» (μετάφραση Φώντα Κονδύλη). Το φωτογραφικό λεύκωμα (έγχρωμα εικονογραφημένο, στα αγγλικά) «Flowers of Athens a field quide» των: Ηλία Καϊνάδα, Νίκου Μάργαρη, Μάριου Θεοδωράκη. Επίσης κυκλοφόρησαν τα βιβλία για παιδιά: Ελβίρα Λίνδο «Καημένε Μανολίτο» (μετάφραση Χριστίνα Θεοδωροπούλου, για παιδιά από 8 ετών και άνω). Το παραμύθι της Μάρως Λοΐζου «Τα δύο ερωτευμένα ζαρκάδια» (εικονογράφηση Κατερίνα Βερούτσου) και δύο βιβλία με περιπέτειες του Τεν Τεν, με τίτλους «Τα πούρα του Φαραώ», «Ο μπλε Λωτός».

- Το «Εκκρεμές» κυκλοφόρησε το ιστορικο-μυθιστορηματικό, αλλά και επιστημονικού περιεχομένου, βιβλίο του καθηγητή Φιλοσοφίας αλλά φυσικού Αμπνερ Σίμονι «Ο Τιμπάλντο και η τρύπα στο ημερολόγιο» με εικόνες του γιου του Τζόναθαν Σίμονι(μετάφραση Γιώργου Φουρτούνη).

- Το «Ευρωπαϊκό Κέντρο Τέχνης» κυκλοφόρησε την ποιητική συλλογή του Ιλίας Χαλίλ «Εξήντα πέντε χρόνια προσμονή» (μετάφραση Δημήτρης Ηλιόπουλος).

- ο «Αρμός» κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα της Καδιώς Κολύμβα «Η πάνω μεριά του κόσμου».

- Από τα «Νέα Σύνορα» - Α. Α. Λιβάνη κυκλοφόρησαν: Θέτη Χορτιάτη «Ανθολογία Παιδικής Ποίησης» (εικονογράφηση Τζώρτζης Παρμενίδης). Βάσω Παπάκου «Η αεροσυνοδός» (μυθιστόρημα).

- Τα «Αιολικά Γράμματα» κυκλοφόρησαν το βιβλίο δοκιμίων του Κώστα Βαλέτα «Διά μετεώρου κεφαλής».

- Η «Αστάρτη» κυκλοφόρησε: Το μυθιστόρημα του Γιώργου Φυτιλή «Αύγουστος και Ιουλία». Το σατιρικό βιβλίο του Τζόμπε Κοβάτα «Φεγγαράκι μου λαμπρό... φέξε μου και γλίστρησα» (μετάφραση Παναγιώτης Σκόνδρας).

- Κωνσταντίνος Μπούρος «Ορθρος αιώνιος» (ποίηση, εκδόσεις «Δυτικές Ινδίες», Χαλκοκονδύλη 25-26, τηλ. 5231.357).

- Α. Π. Μπρεδήμας «Introduction ala Thermodynamique pour les sciences physiques (thorie, problemes, exercices)» (στα γαλλικά, διεύθυνση συγγραφέα: Α. Π. Μπρεδήμας, Βορείου Ηπείρου 20, ΤΚ 15237, Φιλοθέη).

- Από τον «Μανδραγόρα» κυκλοφόρησε: Tο βιβλίο του Ιάσονα Δεπούντη «Από το ύστερο σύμπαν» (κράμα ποίησης και δοκιμίου).

- «Γρεβενοσέλι» περιοδικό για την ιστορία, λαογραφία και τον πολιτισμό των Τζουμέρκων. Τεύχη: 27ο, 28ο, 29ο, 30ό.

- Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λιβαδειάς και ο Μορφωτικός Σύλλογος Λαφυστίου κυκλοφόρησαν τον κατάλογο της 4ης Πανελλήνιας Εκθεσης Ερασιτεχνών Γελοιογράφων που πραγματοποιήθηκε το Μάη στο Λαφύστιο.

ΑΣΤΕΡΙΟΥ ΛΑΜΠΡΟΣ
«Χρωματιστοί κύκλοι»

Μυθιστόρμημα, «Σύγχρονη Εποχή»

Μέσα από ένα πανηγύρι, όπου πολύχρωμα φώτα στροβιλίζονται, άλλοτε στο ρυθμό της βροχής κι άλλοτε στους στριγκούς ήχους των τροχοφόρων και του πολύβοου μελισσιού των ανθρώπων, στην καρδιά της Αθήνας, υπάρξεις ξετυλίγουν την εσωτερική τους πραμάτεια και πορεύονται τη ζωής τους, όπως αυτή διαμορφώθηκε στους χτύπους του τυμπάνου του κέρδους, της εξαγοράς και των ελαστικών συνειδήσεων.

Με μια ολωσδιόλου προσωπική και πρωτότυπη γραφή, με την ποίηση να διαχέεται στο πολυσέλιδο μυθιστόρημά του «Χρωματιστοί κύκλοι», ο Αστέριος Λάμπρου, με πετάγματα ανάλαφρου παλιού ή λυγμούς μαγικού αυλού ερωτευμένου, κινείται στη σύγχρονη εποχή μας με βήματα σταθερά, που εδράζονται γερά στην κοινωνική αθλιότητα - απόλυτος γνώστης και δότης της.

Πώς κερδίζονται οι έδρες στα Ανώτατα Εκπαιδευτήρια της χώρας μας; Παρασκήνιο, εκβιασμοί κι ευλύγιστη ραχοκοκαλιά. Και ο ποιητής - καθηγητής στο Πολυτεχνείο - που έχασε την έδρα του, γιατί είπε πολλές αλήθειες και ξεσκέπασε πρόσωπα, σακατεμένος από το διωγμό, πάνω στην ολοκλήρωση των σημαντικότατων ερευνών του διαλύεται με χρώματα, μεστά από ύλη, μέσα στο πλήθος στις 17 του Νοέμβρη...

«Ο κύκλος στη δύση του έλαμψε ξεσκούφωτος

κόκκινος χαμογελαστός.

σα να κρατάει ένα γλειφιτζούρι στο αστραφτερό του κίτρινο

στόμα

του χάιδεψε το πρόσωπο.

«Το Η του ήλιου»

Μετά σηκώθηκε και ξεκίνησε»


Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ

ΜΑΡΙΕΤΑ ΛΟΜΠΙΑΝΚΟ:
«Ενα καμπαναριό ωραίο σαν κυκλάμινο»

Στην έκτη ποιητική συλλογή της η Μαριέτα Λο Μπιάνκο υψώνει λέξη προς λέξη «Ενα καμπαναριό ωραίο σαν κυκλάμινο». Οι κωδωνοκρουσίες του, με έντονο χρώμα μουσικής δημιουργίας. Σμίγοντας η ποιήτρια το Νου της Επιστήμης με την καρδιά της ποίησης λέει: «Μύθους ξετύλιγα προς τη ζωή / που τρέχει ευκίνητη, γυμνή, / σε ράχη σκύλας σ' έξαψη / τη φλόγα να προλάβει. Και ξαγρυπνώ / πυροβολώντας το χρόνο, / μετατρέποντας την παντοκρατορία / των τρισεκατομμυριοστών του / σε κωδωνοκρουσίες / εξοπλισμένη με την επίγνωση / ότι το πτώμα του μ' εξουσιάζει».

Απ' αυτή την εξουσία θέλει να λυτρώσει τον Ανθρωπο μέσα στη Γυναίκα, την Ποίηση, καθώς τη βλέπει να πνίγεται σε μια παραφωνία λόγου και πράξης: «Για τα πάθη σου ποίηση σταυρώνομαι».

Χρόνος για τη Μαριέτα Λομπιάνκο είναι η αιωνιότητα συμπυκνωμένη στη στιγμή που η «πληγή» της θυσίας γίνεται «ικεσίας πηγή» στην Αλήθεια της Υλης: «Υλη δυναμική με τι να σε συγκρίνω;» Μέσα απ' τους στίχους της αφήνει να φαίνεται μια σκέψη λυρική και μαζί διαλεκτική: «Καταφάσεις και αντιθέσεις ενώθηκαν μέσα μου. Σε μια ενότητα». «Ο λόγος έγινε ποίηση».

Σ' αυτή την ποίηση δεν έχει θέση ο θαυμασμός για δυνάστες των λαών, όπως, λ.χ., ο υπερόπτης Μακεδόνας που έλυσε το Γόρδιο Δεσμό με το σπαθί του, κι όχι όπως ήθελε η προφητεία. Εχει όμως θέση εδώ η κατάρα, αφού με το ίδιο σπαθί, στο πρόσωπο του Κλείτου, κατακρεουργήθηκε η φιλία. «Θεός» εκείνος τότε, πλανητάρχης ένας άλλος τώρα, πνίγοντας λαούς στο αίμα.

Εκτός κι αν σύγχρονοι Ανταλκίδες, του παραδώσουν «Ελληνίδες πόλεις». Γι' αυτό, όπως λέει η ποιήτρια «δε μένει παρά ένας άλλος Θεός ν' ακουστεί», πέρα απ' αυτούς των μύθων και των δογμάτων. Ο Θεός που δεν κατοικεί στις «μαύρες τρύπες» της Συμπαντικής Υλης, αλλά στην καρδιά «της Μάνας που αγαπήθηκε απ' τις ευχές της» για μια έντιμη ειρήνη, όπως αυτή, που δεν πουλάει το φως της, στους κοσμοκράτορες του ζόφου. (Εκδόσεις «ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ»).


Γιάννης ΚΑΡΑΒΙΔΑΣ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ