Βαριά η ατμόσφαιρα χτες το πρωί στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας.Η μυρωδιά του καμένου, οι μαύροι όγκοι των καμένων τμημάτων της αίθουσας προβολής, η καπνιά, η μουντζούρα στον πρώτο όροφο "έσφιγγαν" την καρδιά των φίλων της, που διάβαιναν το κατώφλι της για να δουν την καταστροφή, από την προχτεσινή φωτιά. Οι υπάλληλοι και ο διευθυντής της προσπαθούσαν να απαλύνουν το γκρίζο της καταστροφής. Λιγοστές οι κουβέντες. Μοναδικό τους στήριγμα η ελπίδα πως έστω τώρα θα εκδηλωθεί επιτέλους έμπρακτα η "ευαισθησία" των υπευθύνων. Μετά από χρόνιο αγώνα για οικονομική στήριξη, για λύση των απαράδεκτων κτιριακών συνθηκών, για έμπρακτη αναγνώριση της προσφοράς της Ταινιοθήκης στον πολιτισμό της χώρας μας, ίσως τώρα η σπίθα γίνει "πυρκαγιά" για ευαισθητοποίηση του υπουργείου.

Δύο χιλιάδες φιλμ ξένων ταινιών μεγάλου μήκους, 450 ελληνικές ταινίες, 1.000 ντοκιμαντέρ, 130 ταινίες μικρού μήκους, 35.000 φωτογραφίες, 2.600 αφίσες, βιβλία, προγράμματα κτλ., όλα αποκτήματα της Ταινιοθήκης στα τελευταία 34 χρόνια, ευτυχώς είχαν μεταφερθεί, από το 1990, σε θαλάμους αποθήκευσης και συντήρησης στην Αγία Παρασκευή.

"Βλέποντας σήμερα το χώρο", μας λέει ο διευθυντής της ταινιοθήκης Θόδωρος Αδαμόπουλος,"διαπιστώσαμε ότι - ευτυχώς - κανένα μουσειακό ή αρχειακό υλικό δεν καταστράφηκε.Η καταστροφή από τη φωτιά, όμως, ήταν μεγάλη στην αίθουσα προβολής: μηχανήματα, έπιπλα, καρέκλες, ηχεία, στερεοφωνικά (...). Οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις ήταν πολύ παλιές. Η ζημιά από τη φωτιά υπολογίζουμε ότι αγγίζει τα 50 εκατομμύρια.Εκτός από την ταινία που προβαλλόταν τη στιγμή του βραχυκυκλώματος, καμία άλλη δεν καταστράφηκε. Ούτε το έντυπο υλικό. Αλλά η Ταινιοθήκη πρέπει να φτιαχτεί από την αρχή. Είναι πηγή πληροφοριών, μνήμης, ιστορίας".

Η φωτιά προκλήθηκε από βραχυκύκλωμα στα καλώδια της μηχανής προβολών στο δεύτερο όροφο. Τις μεγαλύτερες καταστροφές υπέστη η αίθουσα προβολών,όπου εκείνη την ώρα προβαλλόταν "Το τζιτζίκι", το οποίο παρακολουθούσαν 20 άτομα. Η αντίδραση της Πυροσβεστικής ήταν ακαριαία και σωτήρια, ενώ στο χώρο έσπευσε και ο υπουργός Πολιτισμού.

Σχετικά με τη χρήση του χώρου και τη διένεξη με το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων,(στο οποίο ανήκει το νεοκλασικό και το διεκδικεί), ο Ε. Βενιζέλος δήλωσε, σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου, ότι "για τη χρήση θα ολοκληρωθεί η διοικητική διαδικασία" και μέχρι τις 6/6, που εκδικάζεται η υπόθεση, θα έχουν γίνει οι διακανονισμοί με το Ταμείο, ώστε να μην αλλάξει χρήση το ιστορικό κτίριο.

Αναφορικά με την αποκατάσταση του κτιρίου ανακοίνωσε ότι η Διεύθυνση Πολιτιστικών Κτιρίων και Μνημείων συγκρότησε επιτροπή, που θα εκτιμήσει τις ζημιές.Θα ακολουθήσει η αποκατάσταση, η οποία - ουσιαστικά - θα υλοποιεί παλαιότερη απόφαση για συντήρηση του κτιρίου.

Ο υπουργός μίλησε και για συγκρότηση Ενιαίου Εθνικού Κινηματογραφικού Αρχείου,με θεσμοθέτησή του στο πολυνομοσχέδιο που ετοιμάζει το ΥΠΠΟ.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (της ανταποκρίτριάς μας). -

Με επιτυχία ξεκίνησαν χτες το βράδυ οι παραστάσεις του Τίτου Βανδή και της Μπέττυς Βαλάση στο θέατρο "Βίλκα" της Θεσσαλονίκης, σε πανελλαδική πρεμιέρα για το αριστουργηματικό έργο του Ιρβινγκ Στόουν "Κλάρενς Ντάροου".Η αγωνία και το άγχος των συντελεστών της παράστασης έσβησαν αμέσως από την επιτυχία και τη συγκίνηση, που έδωσαν τα χειροκροτήματα των εκατοντάδων θεατών που κατέκλυσαν το θέατρο. Οι όποιοι φόβοι για το εγχείρημα έσβησαν. Ο Τίτος Βανδής παρέλυσε την πλατεία.

Λίγο νωρίτερα έλεγε πως θα έπαιζε αυτό το έργο, έστω κι αν στην αίθουσα βρισκόταν μόνον ένας θεατής.Είναι έργο, που "έπρεπε να το παίξει" ακόμη κι αν δεν έβρισκε θέατρο. Εργο που εκφράζει έναν άνθρωπο που αγάπησε, που κατηγορήθηκε, που ξανασήκωσε το κεφάλι και που ποτέ δεν έπαψε να πιστεύει ότι πριν απ' όλα είναι η ανθρωπιά, πριν απ' όλα είναι η αγάπη.

"Θα βγω στη σκηνή και θα προσπαθήσω να παίξω αυτόν τον άνθρωπο. Και πιστεύω ότι θα ξυπνήσει αισθήματα, θα εκπέμψει τα μηνύματα",έλεγε πριν από τη χτεσινή πρεμιέρα του έργου "Κλάρενς Ντάροου",στο θέατρο "Βίλκα" της Θεσσαλονίκης, ο δημοφιλής ηθοποιός Τίτος Βανδής.Ενώ για τη σκηνοθετική καθοδήγησή του από την Μπέττυ Βαλάση τόνισε: "Ποτέ δε θα έκανα μια δουλιά αν δεν έπαιρνα το καλύτερο. Η Μπέττυ έκανε οντισιόν μαζί μου. Δεκαπέντε χρόνια δίνει εξετάσεις".

Ομως πριν την παράσταση, ο Τ. Βανδής αγωνιούσε αν θα έχει απήχηση το έργο. Ηταν συγκινημένος, γιατί επέλεξε τη Θεσσαλονίκη για το ανέβασμα του έργου "από καθαρά συναισθηματικούς λόγους". Ο Τίτος Βανδής γεννήθηκε στην Καβάλα, αλλά μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Γι' αυτό "είναι μια από τις ευτυχισμένες του στιγμές, αφού τελικά παρουσιάζει το έργο αυτό, που τόσον καιρό μελετάει. Ενα έργο ζωής".

Αγωνιώντας και η Μπέττυ Βαλάση πριν την παράσταση έλεγε, ότι δεν επιδίωξε τον τίτλο του σκηνοθέτη. "Από φόβο αποφεύγω τον όρο σκηνοθεσία. Ομως, όπως και να το κάνουμε, γίνεται σκηνοθεσία. Είναι πολύ μεγάλο ρίσκο και από την άλλη μεγάλο μάθημα. Ηταν σοβαρό για μένα να μαθητεύσω δίπλα στον Τίτο, ακολουθώντας όλη τη διαδρομή του επάνω στο συγκεκριμένο έργο, άσχετα με τις δικές μου ιδέες και παρεμβάσεις".Και ξεκαθαρίζει πως δεν περιμένει κρίση για τη σκηνοθετική δουλιά. "Γιατί είμαι τόσο σίγουρη, όντας η ίδια ηθοποιός, ότι όταν σβήσουν τα φώτα της πλατείας και ανάψουν τα φώτα της σκηνής, και ο Βανδής βρεθεί στο δικό του χώρο και αρχίσει η παράσταση, κανένας δε θα σκεφτεί τη σκηνοθετική παρέμβαση της Βαλάση. Η ικανότητα, η δεξιοτεχνία του Τίτου Βανδή, είναι αυτό που θα κυριαρχήσει".Και πραγματικά κυριάρχησε.

Ο επίτιμος Πρόεδρος του ΚΚΕ, Χαρίλαος Φλωράκης,με λουλούδια και τηλεγράφημα που έστειλε χτες στον Τίτο Βανδή και στην Μπέττυ Βαλάση,με την ευκαιρία της πρεμιέρας του έργου "Κλάρενς Ντάροου" στο θέατρο "Βίλκα", εκτός από τις ευχές του για επιτυχία, τονίζει: "Η καινούργια σας προσπάθεια σημαντική προσφορά στον άνθρωπο. Πάντα συνεπείς στα υψηλά οράματα και στην πραγματική τέχνη".

Υπό την αιγίδα της "Κεφαλληνιακής Αδελφότητας Αθηνών" επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Αλκυών",συμπληρωμένο με νέα στοιχεία, το βιβλίο του δημοσιογράφου Γιάννη Βούλτεψη "Συναγωνιστής Ακέλας".Περιλαμβάνει τις αναμνήσεις του συγγραφέα από την Κεφαλονιά της κατοχής και τον ΕΛΑΣ, στον οποίο ήταν ενταγμένος. Είναι ένα "γλυκό νεανικό βιβλίο", όπως χαρακτηρίστηκε το 1983, όταν πρωτοκυκλοφόρησε, στο οποίο, όπως αναφέρθηκε στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου, "η σκληράδα του πολέμου σμίγει με το χιούμορ". Στη χτεσινή παρουσίαση αναφέρθηκαν στο βιβλίο συμπολεμιστές του, αλλά και αντίπαλοι στο πεδίο της μάχης. Προλόγισε ο αντιστράτηγος ε. τ. Γεώργιος Καρούσος.Μίλησαν οι: Θ. Κατριβάνος, Κ. Τσουράκης, Γ. Παυλάκης, Δ. Κοταντούλας, Κ. Καραϊσκος και ο στρατηγός Ζέρβας.

• Η νέα ποιητική συλλογή του Ι. Μ. Χατζηφώτη "Τα Αιγαιοπελαγίτικα",παρουσιάστηκε χτες στον Πολιτισμικό Οργανισμό του Δήμου Αθηναίων.Πρόκειται για το έκτο ποιητικό βιβλίο του, (από τις εκδόσεις "Φιλιππότη"). Η ζωή, η παράδοση και ο πολιτισμός του Αρχιπελάγους, μετουσιώνονται σε λυρικούς στίχους, όπου πλανάται η αγωνία του αύριο και προβάλλει ο πόθος για την ειρήνη. Σημειώνουμε ότι ποιήματα του Ι. Χατζηφώτη έχουν μελοποιήσει οι Χρήστος Τσιαμούλης, Γ. Βούκανος, Μ. Σπινέι και έχουν ανθολογηθεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Την "Πολιτιστική Χάρτα της Θεσσαλονίκης" ανακοίνωσε σε χτεσινή συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Πολιτισμού, Ευάγγελος Βενιζέλος. Το πρακτικό δηλαδή αποτέλεσμα του Συμποσίου που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη βδομάδα με θέμα "Πολιτισμός και Κοινωνική Συνοχή στο κατώφλι της τρίτης χιλιετίας".

Σχετικά με τη "Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα" και τις πρόσφατες περικοπές 235 εκδηλώσεων,ο υπουργός διαχώρισε τη θέση του, λέγοντας ότι "δεν έπρεπε να υπάρχει τώρα αυτό το πρόβλημα. Αυτές οι συζητήσεις έπρεπε να έχουν γίνει από το το 1992",όταν καταρτιζόταν το πρόγραμμα. Επανέλαβε ότι ο προϋπολογισμός των εκδηλώσεων δεν μπορεί να ξεπερνάει τα 10 δισ. και ότι ο καλλιτεχνικός προγραμματισμός είναι "δέσμιος του κατασκευαστικού προγράμματος και των κατασκευαστικών έργων".

Οσο για την "Αντιγόνη" του Μίκη Θεοδωράκη είπε ότι "ο Οργανισμός Πολιτιστικής Πρωτεύουσας δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τον προϋπολογισμό της παραγωγής που έφτασε τα 420 εκατ.,γι' αυτό και δεν εντάσσεται στο πρόγραμμα. Ετσι αναζητούνται λύσεις οικονομικής συνεργασίας με φορείς, αλλά και το ενδεχόμενο η παράσταση να εγκαινιάσει το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης,το οποίο, όμως, ακόμα δεν έχει θεμελιωθεί.

Η ΑΚΑΔΗΜΙΑ Αθηνών προκηρύσσει διαγωνισμό για δύο υποτρόφους στο εξωτερικό για να μετεκπαιδευτούν και ειδικευτούν σε έναν από τους εξής κλάδους: Ορυκτολογίας, Εφηρμοσμένης Γεωλογίας, Κρυσταλλογραφίας, Υδρογεωλογίας, Ωκεανογραφίας, Γεωδυναμικής, Στρωματογραφίας. Η δίχρονη υποτροφία μπορεί να γίνει τετράχρονη. Κάθε υπότροφος θα επιχορηγείται με 200.000 δρχ. μηνιαίως. Δεκτοί στο διαγωνισμό γίνονται όσοι, ανεξαρτήτως φύλου, έχουν πτυχίο ή διδακτορικό Φυσικών ή Φυσιογνωστικών Επιστημών ελληνικού πανεπιστημίου, με άριστα, είναι μέχρι 36 ετών, ανεξάρτητα από το αν εργάζονται στο Δημόσιο ή σε ΝΠΔΔ. Ο διαγωνισμός αρχίζει στις 2/6/97, στις 10 πμ. Αιτήσεις μέχρι αύριο.

Αύριο και την Παρασκευή στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (Σίνα 31), θα πραγματοποιηθούν διαλέξεις (9πμ - 1μμ και 5 - 9μμ) με θέμα: "Ο προϊστορικός άνθρωπος και το περιβάλλον του".Θα μιλήσουν οι: Β. Λεμπρετόν, Χρ. Ιωακείμ, Κ. Τρανταλίδου, Ε. Ντεσκλό, Κ. Δούκας, Ι. Μανιάτης, Σ. Μανώλης, Α. Ντάρλας, Ζ. Ονορατίνι κ.ά. Θα υπάρχει ταυτόχρονη μετάφραση.