Δίχως υπεκφυγές η Αγκυρα συνεχίζει να απαιτεί από την Αθήνα διμερή διάλογο για το σύνολο των θεμάτων που έχει αναγορεύσει σε ελληνοτουρκικές διαφορές . Η τουρκική κυβέρνηση, μάλιστα, κλιμακώνει την πίεση αξιοποιώντας το «καλό κλίμα» που έχει δημιουργήσει η πολιτική της προσέγγισης, των ανοιγμάτων και της καλής θέλησης, την οποία δίχως το παραμικρό αντάλλαγμα ακολουθεί το τελευταίο χρόνο η ελληνική κυβέρνηση. Μέσα σε αυτό το κλίμα, λοιπόν, ο σύμβουλος του πρωθυπουργού της Τουρκίας για στρατιωτικά θέματα, με άρθρο του στην εφημερίδα «Σαμπάχ», επαναλαμβάνει τις τουρκικές απαιτήσεις για διμερή διάλογο εφ' όλης της ύλης, ενώ η εφημερίδα «Μιλιέτ» σε χτεσινό της δημοσίευμα υποστηρίζει ότι η Αθήνα δέχτηκε το πλαίσιο του διαλόγου για τα ΜΟΕ στο Αιγαίο με τη δημιουργία επιτροπών από στρατιωτικούς και διπλωμάτες, όπως επίμονα ζητά η Αγκυρα.

Την κατάργηση της στρατιάς Αιγαίου και την υιοθέτηση της πολιτικής των αμοιβαίων υποχωρήσεων στα Ελληνοτουρκικά, πρότεινε με επιστολή του στον πρωθυπουργό της Τουρκίας, Μπουλέντ Ετσεβίτ, ο σύμβουλος του πρωθυπουργικού γραφείου και πρώην αρχηγός του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού, ναύαρχος ε.α.Γκιουβέν Ερκαγια , ο οποίος ως προς την υφαλοκρηπίδα ζητά την προσφυγή σε διεθνή διαιτησία ή το «πάγωμα» του προβλήματος, σύμφωνα με το χτεσινό κύριο θέμα της τουρκικής εφημερίδας «Σαμπάχ». Σύμφωνα με το δημοσίευμα, στην επιστολή του ο Ερκαγια υπογραμμίζει ότι «προκειμένου να επιλυθούν προβλήματα όπως τα χωρικά ύδατα, η υφαλοκρηπίδα, το FIR, ο εναέριος χώρος, το καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου και των νησίδων με απροσδιόριστη κυριότητα, αντί της προσπάθειας να βρεθεί αποτέλεσμα με επιμέρους συνομιλίες για το καθένα, θα ήταν προτιμότερο να εξεταστούν στο σύνολό τους και με αμοιβαίες υποχωρήσεις».

Ως προς τη στρατιά Αιγαίου, ο Ερκαγια τονίζει ότι «οι προθέσεις της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα δώδεκα μίλια είχε ως αποτέλεσμα να συσταθεί η στρατιά Αιγαίου, η οποία πέτυχε το βασικό της στόχο, αλλά στάθηκε αφορμή να δεχτεί η Τουρκία επικρίσεις από διάφορους κύκλους». Στην επιστολή υπογραμμίζεται ότι «σε περίπτωση που η Ελλάδα δεσμευτεί να μην επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα πέραν των έξι μιλίων, δε θα προκαλούσε αρνητικά αποτελέσματα η άρση της απειλής χρήσης βίας εκ μέρους της Τουρκίας».

Ο Ερκαγια λέει επίσης ότι «θα είναι μάταιο να περιμένει κανείς τη δέσμευση αυτή εκ μέρους της Ελλάδας, που θα την εκθέσει ενώπιον της ελληνικής και της παγκόσμιας κοινής γνώμης, δίχως να υπάρξει κάποιο βήμα εκ μέρους της Τουρκίας». Ο Ερκαγια τονίζει ότι «προβλήματα όπως ο εναέριος χώρος δέκα μιλίων και το καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου μπορούν να τεθούν υπό διαπραγμάτευση, με την κατάργηση της στρατιάς του Αιγαίου». Ως προς το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας, ο Ερκαγια τονίζει ότι «προκειμένου να υπάρξει προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, πρέπει να προηγηθεί συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών» και αναφέρει ότι «όσο δεν υπάρχει τέτοια συμφωνία, το πρόβλημα επιβάλλεται να επιλυθεί με βάση τις αρχές της ευθυδικίας. Για το σκοπό αυτό, μπορεί να υπάρξει προσφυγή σε τρίτη πλευρά, όπως το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ή διεθνής διαιτησία ή να "παγώσει" το θέμα κατόπιν συμφωνίας των δύο πλευρών».

Παράγοντες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών σημείωναν χτες, ότι οι «ιδέες» του Τούρκου ναυάρχου δεν προσφέρουν τίποτε νέο και δε διαφοροποιούν, ούτε στο ελάχιστο, τις πάγιες θέσεις της Αγκυρας. Οι ίδιες πηγές σημείωναν:

Πρώτον, ο Ερκαγια ζητά μια διμερή και εφ' όλης της ύλης ελληνοτουρκική συζήτηση για το «πακέτο» των διεκδικήσεων της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδας.

Δεύτερον, επαναλαμβάνει την τουρκική θέση περί ύπαρξης νησίδων με ακαθόριστο καθεστώς.

Τρίτον, ζητά την απεμπόληση του ελληνικού δικαιώματος, που θεμελιώνεται από το νέο Δίκαιο της Θάλασσας, για επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων, και «ανταποδίδει» την άρση της απειλής πολέμου που εξακολουθεί να κρατά ενεργό η Αγκυρα, έστω κι αν έχει «αλλάξει το κλίμα» στα Ελληνοτουρκικά.

Οσο για την «ιδέα» της διάλυσης της στρατιάς του Αιγαίου, κύκλοι του ελληνικού ΥΠΕΞ επισημαίνουν ότι μια τέτοια ιδέα, όσο συνδέεται με την «ανταπόδοση» της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών, δεν είναι ωφέλιμη καθώς η γεωγραφία προσφέρει τεράστιο στρατηγικό πλεονέκτημα στην Τουρκία, που με τον αφοπλισμό των νησιών θα εδραιώσει στην πράξη την κυριαρχία της σε ολόκληρο το Αιγαίο.

Η πολιτικοστρατιωτική επιτροπή.

Ο εκπρόσωπος του ελληνικού ΥΠΕΞ, Π. Μπεγλίτης, διέψευσε χτες δημοσίευμα για σύσταση ελληνοτουρκικής πολιτικοστρατιωτικής επιτροπής.

«Η Αθήνα δέχτηκε μετά από έντονες συζητήσεις την τουρκική πρόταση περί σύστασης τουρκοελληνικής πολιτικοστρατιωτικής επιτροπής», έγραψε σε χτεσινή ανταπόκρισή της η εφημερίδα «Μιλιέτ». Στο δημοσίευμα αναφέρεται ότι «η θετική απάντηση της ελληνικής πλευράς θα γνωστοποιηθεί τις προσεχείς μέρες στην τουρκική πλευρά, εκ μέρους του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Παπανδρέου». Σύμφωνα με τη «Μιλιέτ», «η επιτροπή θα συσταθεί με τη συμμετοχή και στρατιωτικών, στο συμβουλευτικό μηχανισμό που είχε συσταθεί με απόφαση των δυο υπουργών Εξωτερικών».

Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Π. Μπεγλίτης, αναφερόμενος στην ανταπόκριση της εφημερίδας «Μιλιέτ» από την Αθήνα, έκανε την παρακάτω δήλωση: «Πρόκειται για δημοσίευμα το οποίο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Το διαψεύδω κατηγορηματικά. Προφανώς ο συντάκτης του δημοσιεύματος παρανόησε την πρόσφατη απόφαση για σύσταση Κοινής Επιτροπής των υπουργείων Εξωτερικών και Εθνικής Αμυνας για θέματα συναρμοδιότητας των δύο υπουργείων».

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας Βησ. ΓΚΙΝΙΑ).-

Η κυβέρνηση, με χτεσινές δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου στις Βρυξέλλες, αναθεωρεί, για πρώτη φορά, τις όποιες επιφυλάξεις διατηρούσε περί καθιέρωσης της «αρχής της ευελιξίας» από την τρέχουσα πολιτική αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), στα πλαίσια της Διακυβερνητικής Διάσκεψης (ΔΔ) και συμφωνεί, πλέον, επίσημα στη θέσπιση δικαιώματος ξεχωριστής «ενισχυμένης συνεργασίας» μεταξύ ορισμένων ισχυρών κρατών - μελών. Παράλληλα η Πολιτική Επιτροπή του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ συμφώνησε χτες σε μια κατ' αρχήν απόφαση για τη μετεξέλιξη της Δυτικοευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ), τη στρατιωτικοποίηση της ΕΕ και τις σχέσεις ΕΕ/ΝΑΤΟ, απόφαση που θα εγκριθεί στο επόμενο συμβούλιο (13 Ιούνη) και θα πρέπει να υιοθετηθεί από τους 15 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Φέιρα (19/20 Ιούνη). Εξελίξεις υπάρχουν και στην περιβόητη υπόθεση ανάληψης από τη Θεσσαλονίκη της «έδρας» της «ανασυγκρότησης των Βαλκανίων», αφού η Κομισιόν προωθεί ενιαίο «κανονισμό», με τον οποίο οι Βρυξέλλες θα αποφασίζουν τη συνολική «διαχείριση» του οργανισμού και η Θεσσαλονίκη απλά θα εκτελεί. Το Συμβούλιο για άλλη μια φορά συζήτησε για τη «χρηματοδότηση» των βαλκανικών χωρών στη βάση διαφόρων «φουσκωμένων» και ψεύτικων κονδυλίων, ανακοινώνοντας ακόμη και χρηματοδότηση της Σερβίας, αν υπάρξει καθεστωτική μετεξέλιξη, δηλαδή ανατροπή του Μιλόσεβιτς. Τέλος σε κατ' ιδία συνάντηση του Γ. Παπανδρέου με τον Γερμανό ομόλογό του Γ. Φίσερ θίχτηκε και το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων στην Ελλάδα, μετά και την πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου, αλλά από γερμανικής πλευράς δεν προέκυψε κάτι συγκεκριμένο.

Ο ΥΠΕΞ Γ. Παπανδρέου ανακοίνωσε την αλλαγή της ελληνικής θέσης και την υποστήριξη της πολιτικής «ευελιξίας» εντός της ΕΕ, στα πλαίσια της ενημέρωσης για τη συνάντηση με τον Γερμανό ομόλογό του Γ. Φίσερ. Ο Ελληνας υπουργός, κάνοντας αναφορά στις πρόσφατες γερμανικές θέσεις περί «ομοσπονδιοποίησης» της ΕΕ, δήλωσε ότι η κυβέρνηση είναι «υπέρ» και εκτιμά ότι πρόκειται για «συζητήσεις προοπτικής για περαιτέρω προώθηση της εμβάθυνσης της ΕΕ, ανεξάρτητα από την πορεία της διεύρυνσης». Η Αθήνα προτιμά «να ολοκληρωθεί η Διακυβερνητική Διάσκεψη με ένα μικρότερο πακέτο» πολιτικής αναθεώρησης και οι γερμανικές θέσεις να απασχολήσουν την ΕΕ «αμέσως μετά» τη λήξη της, δηλαδή από τις αρχές του 2001. Σύμφωνα με τον Γ. Παπανδρέου σ' αυτό το «μικρότερο πακέτο» θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία για θέσπιση της πολιτικής «αρχής της ευελιξίας», δίνοντας θεσμικό δικαίωμα ξεχωριστής δράσης στα ισχυρά κράτη - μέλη και να αρχίσει νέος γύρος συζητήσεων περί «ομοσπονδιοποίησης» αμέσως μετά. Η κυβέρνηση, με δήλωση του Γ. Παπανδρέου, «ήταν κατ' αρχήν επιφυλακτική στο θέμα της ευελιξίας, αλλά παράλληλα με τις εξελίξεις στην ΟΝΕ και, με κάποιες προϋποθέσεις, τώρα θα μπορούσε να συζητήσει το όλο ζήτημα». Ανάλογη συζήτηση έκανε και η νέα ΑΝΥΠΕΞ Ελ. Παπαζώη με τον αρμόδιο για τη ΔΔ επίτροπο, Γάλλο Μ. Μπαρνιέ.

Υπενθυμίζεται ότι χτες ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών Ζ. Πιερ Σεβενεμάν εξαπέλυσε δριμεία επίθεση κατά των γερμανικών θέσεων. Για τα Βαλκάνια, το Συμβούλιο έκανε συζήτηση στη βάση των προτάσεων του στρατοκράτη της ΕΕ Χ. Σολάνα, πρώην ΓΓ του ΝΑΤΟ και του αρμοδίου επιτρόπου Βρετανού Κρ. Πάτεν, τελευταίου αποικιακού κυβερνήτη του Χονγκ - Κονγκ. Προτείνεται «ανακατανομή» των κονδυλίων, με αφαίρεση πόρων από το Γεωργικό Ταμείο, ενώ ο Χ. Σολάνα ενδιαφέρεται για «συγκεκριμένες δράσεις» που αφορούν τους Σέρβους του Κόσσοβου «σε συνεργασία με τον επίσκοπο Αρτέμιο». Ο επίτροπος Κρ. Πάτεν (...) αποκάλυψε ότι η πλειοψηφία των κονδυλίων για τη «βαλκανική ανασυγκρότηση», που έχουν ανακοινωθεί, «δεν έχουν απορροφηθεί». «Περιφερειακή» συνάντηση θα πραγματοποιηθεί 7/8 Ιούνη στη Θεσσαλονίκη.