"Παλιοί καιροί" και "Προδοσία"

Ο χρόνος, όχι ως έννοια και σύστημα μέτρησης στιγμών, ωρών, μηνών, χρόνων, γεγονότων και φαινομένων στη ζωή του ανθρώπου, αλλά ως μια απροσδιόριστη δύναμη, που, υπό την επίδραση του τυχαίου, συμπτώσεων, ή συμβάντων, εμπλέκει το παρελθόν με το παρόν και επηρεάζει το μέλλον της ανθρώπινης ύπαρξης, υπήρξε ο "μανικός" θεματικός πυρήνας της δραματουργίας του Χάρολντ Πίντερ.Ο χρόνος, που ως καταλύτης ανασκαλεύει τη μνήμη, το υποσυνείδητο και τη συνείδηση και τα αναπλάθει. Ο χρόνος, που δοκιμάζει τη "λογική", τη "σύμβαση" και "ισορροπία" των ανθρώπινων σχέσεων, συμπεριφορών, αξιών. Ο χρόνος, που "ελέγχει" την αλήθεια όσων νιώθει, σκέφτεται, λέει και πράττει, την αλήθεια αυτού που φαίνεται και αυτού που είναι ο άνθρωπος, χρησιμοποιήθηκε από τον Πίντερ σαν μέσο ψυχογράφησης του σύγχρονου ανθρώπου μέσα στον ατομικό (οικογενειακό) και ευρύτερο (φιλικό, επαγγελματικό) χώρο του. Χώροι, που διαμορφώνονται από το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, την αστική κοινωνία, και οι οποίοι αντανακλούν, αλλά και εκτρέφουν τα κατά συνθήκη ψεύδη της, όπως εμμέσως υπονοεί ο Πίντερ. Αντικατοπτρισμοί του χρονο-χώρου της "καλής" λονδρέζικης κοινωνίας, είναι τα δύο έργα του που παίζονται από αθηναϊκές σκηνές.

Στο "Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας",ο θίασος "Πράξη" ανέβασε τους "Παλιούς καιρούς",ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα της πιντερικής δραματουργίας, με θέμα το χρόνο και τα "παιχνίδια" του στη σχέση ενός ανδρογύνου, μετά την "εισβολή" στον οικείο χώρο του και στο συναισθηματικό παρόν του ενός τρίτου προσώπου. Μιας παλιάς φίλης και συγκατοίκου της συζύγου, που διαταράσσει την "ισορροπία" της σχέσης του ζευγαριού, καθώς η μνήμη μπορεί και να πονά, μπορεί να κρύβει ανικανοποίητες επιθυμίες, συναντήσεις, έλξεις και απωθήσεις, μπορεί να θέλει να "σβήσει" δυσαρέσκειες, ανεκδήλωτα συναισθήματα και ενοχές, μπορεί να θέλει να "ξεχνά" συμπτώσεις που καθόρισαν τα δεδομένα στη ζωή κάθε προσώπου. Ο χρόνος, στο έργο του Πίντερ, γίνεται μοχλός, για να αποκαλυφθεί ο ψυχισμός, η αλήθεια και το ψεύδος, οι συμβιβασμοί και η συναισθηματική αναπηρία που κρύβει η ζωή των τριών προσώπων - δυο γυναικών κι ενός άνδρα. Ζωή, ουσιαστικά πνιγηρή, που ομφαλοσκοπεί μέσα στη σιγουριά και απραξία της αστικής ευμάρειας.

Το έργο του Πίντερ, όσο κι αν σήμερα ηχεί κάπως ξεπερασμένο (στην εποχή του προκάλεσε ενδιαφέρον για την ψυχογραφική ποιητική του και την έμμεση κοινωνική κριτική του), ευτύχησε με την παράσταση του θιάσου "Πράξη". Μια παράσταση ποιότητας, καθώς στηρίχτηκε στην εύγλωττη μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα,το ευφυές σκηνικό του Γιώργου Πάτσα - ένα περιχαρακωμένο σαλόνι, όπου σαν σε μια παρτίδα σκάκι κινούνται τα τρία πρόσωπα - στους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς του Λευτέρη Παυλόπουλου,στο μέτρο, και την ευαισθησία του ταλαντούχου, σχετικά νέου σκηνοθέτη Νίκου Μαστοράκη,που διηύθυνε "μουσικά" το πολύ καλό ερμηνευτικό "τρίο" των άξιων ηθοποιών Μπέττυ Αρβανίτη, Σοφοκλή Πέππα, Σμαράγδα Σμυρναίου,που πλάθουν με λεπτές αποχρώσεις, με μια πικρόγευστη, υπονοηματική ειρωνεία, σε ένα διαρκές φλας - μπακ του χρόνου και της μνήμης.

Στο "Απλό Θέατρο",ο καλλιτεχνικός οργανισμός "Φάσμα" του Αντώνη Αντύπα έδωσε το σκηνοθετικό λόγο στην, επίσης, ταλαντούχα σκηνοθέτιδα Νικαίτη Κουντούρη,με την "Προδοσία" του Πίντερ, έξοχα μεταφρασμένη σε λόγο οικείο, πυκνό, ρέοντα από τον Μάριο Πλωρίτη.Και στην "Προδοσία", ένα"τρίγωνο" (μία γυναίκα και δύο άνδρες), ο χρόνος "παίζει" με το παρελθόν και το παρόν, κομματιάζει, σαν σε κινηματογραφικά φλας-μπακ πλάνα, τη μνήμη, τα αισθήματα, τον τρόπο ζωής, τις ενοχές και συνενοχές των τριών προσώπων, που ζουν "προδίδοντας" τον έρωτα, το γάμο, τη φιλία. Που εθίζονται στο "ήθος" της προδοσίας και τη μεταβάλλουν σε συνδετικό κρίκο τους, καθώς η γυναίκα από την πρώτη μέρα του γάμου της απατά τον άνδρα της με τον καλύτερό του, επίσης παντρεμένο, φίλο του, κι ο άνδρας της, επίσης, την απατά. Τρία πρόσωπα, που εθίζονται στην προδοσία ακόμη και με την ομολογία τους, αφού η ομολογία τους δε λειτουργεί σαν καθαρτήριο δράμα, αλλά σαν η εύκολα ομολογούμενη, χωρίς φόβο και πάθος, "αλήθεια" της αστικής κοινωνίας.

Η σκηνοθεσία της Ν. Κουντούρη, με αισθαντικότητα και ευρηματικότητα διάρθρωσε σε ατμοσφαιρικά θεατρικο-κινηματογραφικά φλας-μπακ "πλάνα" το κείμενο, με συμπαραστάτη της το μεταμορφώσιμο, λιτό και καλαίσθητο σκηνικό του Γιώργου Πάτσα,που με εικαστικό αισθητήριο φώτισε ο Ανδρέας Σινάνος,και την ηχητική - μουσική επιμέλεια του Δημήτρη Ιατρόπουλου.Εκεί που δεν τα κατάφερε, όμως, η σκηνοθέτρια είναι να τιθασεύσει την επιτήδευση που διέκρινε τις ερμηνείες του ταλαντούχου ηθοποιού Λάζαρου Γεωργακόπουλου και της Μαρίας Κατσιαδάκη,ηθοποιού με ικανά μέσα, η οποία όμως μανιερίστηκε πολύ γρήγορα και μοιάζει να ναρκισσεύεται με τη μανιέρα της, μανιέρα δήθεν φυσικότητας και εσωτερικότητας. Στο σωστό δρόμο ήταν μόνο η λιτή, αυτοελεγχόμενη ερμηνεία του Γεράσιμου Σκιαδαρέση.

ΘΥΜΕΛΗ

Τον "Οθέλλο" του Σαίξπηρ παρουσιάζει το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας,στο Δημοτικό Θέατρο "Απόλλων",με τον Χρήστο Καλαβρούζο στον επώνυμο ρόλο. Το έργο ανεβαίνει σε μετάφραση Κ. Καρθαίου,σκηνοθεσία Νίκου Αρμάου,σκηνικά - κοστούμια Λίλας Καρακώστα και μουσική Πλάτωνα Ανδριτσάκη.Παίζουν επίσης: Περικλής Βασιλόπουλος, Διονύσης Βούλτσος, Νίκος Γκέκας, Οδέττη Ιωάννου, Κατερίνα Μανωλέα, Φούλης Μπουντούρογλου, Αντωνία Σταθακοπούλου, Γιάννης Στόλλας και Κοσμάς Φοντούκης.

Ενώ, στην Παιδική Σκηνή,το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας παρουσιάζει τον "Μορμόλη" του Ράινερ Χάχβελντ,σε μετάφραση Παναγιώτη Σκούφη,σκηνοθεσία Φούλη Μπουντούρογλου,σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Βαφιά,μουσική Ηρακλή Πασχαλίδη και χορογραφίες Μαρίας Γκούτη.Παίζουν: Θανάσης Βλαβιανός, Γιώργος Βουζουλίδης, Νίκος Γκέκας, Πάνος Σταθακόπουλος, Ανθή Τσαγκαλίδου και Τάνια Χαντζαρά.

• Με το έργο του Ρομπέρτο Ατάιντε "Δεσποινίς Μαργαρίτα" και την Θέμιδα Μπαζάκα ξεκίνησε τις παραστάσεις της η Νέα Σκηνή του ΔΗΠΕΘΕ Ρόδου.Η μετάφραση είναι του Κώστα Ταχτσή,η σκηνοθεσία του Γιάννη Ιορδανίδη,τα σκηνικά - κοστούμια του Μιχάλη Σδούγκου και η μουσική του Φίλιππου Τσαλαχούρη.Συμμετέχει ο Οθωνας Μεταξάς.
• Αφιερωμένη στο νεοελληνικό έργο είναι η φετινή θεατρική περίοδος για το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων.Στην παιδική σκηνή άρχισαν οι παραστάσεις του έργου "Ο κύκλος με την κιμωλία",που είναι διασκευή του Γιάννη Καλατζόπουλου από το ομώνυμο έργο του Μπρεχτ και ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Δημήτρη Γιαννακόπουλου,σκηνικά - κοστούμια Τάκη Στεφάνου και μουσική Σαράντη Δράμαλη.Παίζουν: Βαγγελιώ Γιαννάκη, Γιώργος Γκίκας, Βασίλης Γουργούλης κ.ά.

Στην Κεντρική Σκηνή, στις 5 του Δεκέμβρη, ανεβαίνει η "Στέλλα Βιολάντη" του Ξενόπουλου, σε σκηνοθεσία Βασίλη Νικολαϊδη, σκηνικά - κοστούμια Νίκου Στεφάνου και μουσική Μανώλη Καλομοίρη. Παίζουν: Δημήτρης Γιαννακόπουλος, Νίκος Κλησιάρης, Νίκη Παλληκαράκη κ.ά. Ενώ για το Φλεβάρη έχει προγραμματιστεί το έργο των Σακελλάριου - Γιαννακόπουλου "Δεσποινίς ετών 39" σε σκηνοθεσία Γιάννη Διαμαντόπουλου.

Εξι χιουμοριστικά μονόπρακτα του Ντέιβιντ Αϊβς θα παρουσιάσει, από τα μέσα του Δεκέμβρη, στο θέατρο της "Οδού Αντιοχείας",ο θίασος "Καθρέφτης",με γενικό τίτλο "Το κάθε πράγμα στην ώρα του",σε μετάφραση και σκηνοθεσία Πέπης Οικονομοπούλου.Ο Αμερικανός συγγραφέας και συνεργάτης του Γούντι Αλεν,με καυστικό χιούμορ επισημαίνει τη μοναξιά, την πνευματική καταπίεση που ασκείται στους διανοούμενους, το θάνατο της πρωτογενούς δημιουργίας, την αποβλάκωση που προκαλεί η παντοδυναμία των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Τίτλοι των μονόπρακτων είναι: "Αυτό είναι σίγουρο", "Λόγια, λόγια, λόγια", "Ο Φίλιπ Γκλας αγοράζει μια φραντζόλα ψωμί", "Η παγκόσμια γλώσσα", "Η Φιλαδέλφεια" και "Παραλλαγές πάνω στο θάνατο του Τρότσκι".

Τα σκηνικά είναι του Γιώργου Πάτσα,τα κοστούμια της Τότας Πρίτσα.Παίζουν: Γιώργος Κατσίγιαννης, Ελένη Κεφαλλοπούλου, Κώστας Παίδαρος, Πέπη Οικονομοπούλου, Γιώργος Σμπυράκης, Στέλιος Νικολαϊδης.

• Το έργο του Ε. Σκόλα και της Γκ. Φαντόνι "Μια ξεχωριστή μέρα",που με εξαιρετική επιτυχία παίχτηκε στον κινηματογράφο από την Σοφία Λόρεν και τον Μαρτσέλο Μαστρογιάννη,θα παρουσιάσει η Αννα Βαγενά,στο τέλος Φεβρουαρίου, στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 1997. Η παράσταση ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Γιάννη Διαμαντόπουλου,μετάφραση Αντας Γκουρμπαλή.Θέμα του έργου η σχέση δύο ανθρώπων που διαρκεί μια μόνο μέρα του 1938. Οι ήρωες είναι η Αντονιέτα, μια γυναίκα παντρεμένη με 6 παιδιά και ο Γκαμπριέλε, διωγμένος από το κρατικό ραδιόφωνο λόγω των αντιφασιστικών φρονημάτων του, που συναντιούνται τυχαία και ανάμεσά τους αναπτύσσεται μια τρυφερή σχέση, που, όμως, διακόπτεται βίαια.

"Προδοσία" στο "Απλό Θέατρο"

"Παλιοί καιροί" από το θίασο "Πράξη"

"Το κάθε πράγμα στην ώρα του" με το θίασο "Καθρέφτης"