Η σημαντικότερη ποδοσφαιρική διοργάνωση του πλανήτη βρίσκεται σε εξέλιξη και εκατοντάδες εκατομμύρια μάτια παρακολουθούν αδηφάγα τα δρώμενα. Οπως πολλάκις έχει επισημανθεί, η "στρογγυλή θεά" μαγνητίζει, εξουσιάζει ή ψυχαγωγεί ανθρώπους, ανεξάρτητα από το φύλλο, τη θρησκεία, την ιδεολογία ή την κουλτούρα που πρεσβεύουν. Αλλοι την έχουν χαρακτηρίσει μάγισσα, άλλοι "πόρνη", άλλοι διαφορετικά, ανάλογα με τα ...καπρίτσια της. Τι συμβαίνει, όμως, μέχρι να στηθεί στο κέντρο του γηπέδου και, κατά κύριο λόγο, να προσφέρει θέαμα;

Η ...κυρία αυτή μπορεί να χαρακτηριστεί ακούσιος εκμεταλλευτής. Και αυτό, γιατί αποτελεί άλλη μια αφορμή, κάποιες πολυεθνικές να αισχροκερδήσουν και, μάλιστα, σε βάρος μικρών παιδιών. Πακιστάν, Ινδία, Ταϊβάν είναι οι χώρες που κατασκευάζουν μπάλες. Στο πρώτο φτιάχνεται το 80% της παγκόσμιας παραγωγής, στη δεύτερη το 15% και στην τρίτη μόλις το 5%. Κάλλιστα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το τρίγωνο της ντροπής, αφού οι περισσότεροι "μπαλάδες" είναι παιδιά.

Σ' όλο τον κόσμο τα παιδιά ηλικίας 5 - 14 που εργάζονται σε διάφορες δουλιές ανέρχονται περίπου στα 250 εκατ. Απ' αυτά, τα 8 εκατομμύρια τα συναντάμε στο Πακιστάν, όπου κέντρο κατασκευής είναι το Σιαλκότ, μια περιοχή περίπου 5 χλμ. από το Κασμίρ. Εκεί παράγονται ετησίως περίπου 70 εκατ. κομμάτια. Οι ανήλικοι δουλεύουν παραπάνω από 10 ώρες ημερησίως και αποτελούν το 20% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού στη χώρα!! Κάθε χρόνο, ο τζίρος από τις πωλήσεις μπάλας ανέρχεται σε περίπου 600 δισ. δρχ. Η αγωνιστική στοιχίζει κατά προσέγγιση 20.000 δρχ., ενώ το κόστος παραγωγής της είναι περίπου 2.000 δρχ. Απ' αυτά, ξέρετε πόσο παίρνουν οι ανήλικοι εργαζόμενοι; Περίπου 150 δρχ...

"Είδα μωρά να ράβουν με τα ματωμένα χεράκια τους το δικό μας γκέιμ. Ντράπηκα. Σε κάθε δρομάκι βλέπεις πιτσιρίκια να ψάχνουν υλικό να ράψουν μπάλες. Και όταν φτάσει αυτός με τους σάκους ένα τσούρμο ξυπόλυτων παιδιών τον τραβάει από το μανίκι. Δεν έχει όμως δουλιά για όλους". Οι κουβέντες αυτές ανήκουν στην Τζούλι Φάουντι, αρχηγό της παγκόσμιας πρωταθλήτριας ομάδας των ΗΠΑ που επισκέφτηκε το Σιαλκότ και απεικονίζουν τη θλιβερή πραγματικότητα. Προ τριετίας, κάποια παιδιά εξεγέρθηκαν για τις άθλιες συνθήκες εργασίας και την εξευτελιστική αμοιβή. Ο 12χρονος επικεφαλής τους, Ικμπάλ Μασίκ, δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια της εξέγερσης...

Η όποια δημοσιοποίηση δόθηκε στα παραπάνω δημιούργησε αρνητικές εντυπώσεις, που οι ιθύνοντες προσπαθούν να αμβλύνουν. Επίσημοι από τη ΦΙΦΑ δεσμεύτηκαν την Πέμπτη ότι ούτε μία από τις μπάλες ποδοσφαίρου που χρησιμοποιούνται στο Παγκόσμιο Κύπελλο δεν προέρχεται από παιδική εργασία ή οποιεσδήποτε άλλες "αντικανονικές πρακτικές". "Εχουν κατασκευαστεί από την ΑΝΤΙΝΤΑΣ σε εξαιρετικά στενά ελεγχόμενες περιοχές παραγωγής. Είναι πολύ σημαντικό ζήτημα για μας", δήλωσε ο εκπρόσωπος της παγκόσμιας συνομοσπονδίας, Κιθ Κούπερ.

Τρία χρόνια πριν, η ΦΙΦΑ απαίτησε από καθεμιά εκ των 40 κορυφαίων βιομηχανιών που κατασκευάζουν μπάλες ποδοσφαίρου να υπογράψει έναν κώδικα συμπεριφοράς, με τον οποίο δεσμεύεται να μην χρησιμοποιεί παιδική εργασία ή "άλλες αντικανονικές πρακτικές" στις γραμμές παραγωγής. Αλλιώς, ανέφερε, οι βιομηχανίες δε θα είναι σε θέση να βάζουν στις μπάλες τους τα σήματα "Ελεγμένη από τη ΦΙΦΑ", "Εγκεκριμένη από τη ΦΙΦΑ", τα υψηλότερα αποδεικτικά ελέγχου ποιότητας.

Επιπλέον, η Παγκόσμια Ομοσπονδία του Κατασκευαστών Αθλητικών Προϊόντων και η Ενωση Κατασκευαστών Αθλητικών Προϊόντων, με βάση τις ΗΠΑ, δεσμεύτηκαν ότι οι μεγαλύτερες εταιρίες που κατασκευάζουν μπάλες ποδοσφαίρου θα αγοράζουν μπάλες που κατασκευάστηκαν στο Πακιστάν, μόνον αν δεν έχουν παραχθεί από παιδιά. Η απόσταση, όμως, από τα λόγια ως τις πράξεις είναι μεγάλη. Ο Κούπερ προσπάθησε να εξωραϊσει τις ευθύνες των μεγάλων πολυεθνικών, υποστηρίζοντας ότι, σε ένα γεγονός όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο, το θέμα της προσπάθειας να κρατηθούν τα προϊόντα της ΦΙΦΑ "αμόλυντα" δυσχεραίνεται από ακόμη έναν παράγοντα: Τις εταιρίες που εμπορεύονται πλαστές μπάλες ποδοσφαίρου.

Οι γαλλικές αρχές κατέσχεσαν 2.500 μπάλες ποδοσφαίρου που έφεραν πλαστά διακριτικά σήματα του Παγκοσμίου Κυπέλλου και της ΦΙΦΑ που εισήχθησαν από εταιρίες που δε διαθέτουν σχετικές άδειες. "Θα βρούμε κάποιον τρόπο να τις διανείμουμε μέσω φιλανθρωπιών σε παιδιά, των οποίων οι ανάγκες δεν είναι τόσο απαιτητικές όσο εκείνες των επαγγελματιών ποδοσφαιριστών". Σύμφωνα με τον Κούπερ, η ΦΙΦΑ θα κάνει περισσότερα για να καταπολεμήσει την παιδική εργασία, αλλά θα πρέπει να πραγματοποιήσει μια σταδιακή προσέγγιση του προβλήματος, λόγω του κινδύνου και του φόβου να κάνει πιο πολύ κακό παρά καλό.

"Δεν είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να λυθεί εν μια νυκτί, εξαιτίας της οικονομίας των χωρών που εμπλέκονται", είπε. "Ειλικρινά, αν απαλείψουμε αυτό το μεγάλο μέρος της οικονομικής δραστηριότητας, οικογένειες θα στηθούν στον τοίχο, ή, χειρότερα, τα παιδιά θα εξαναγκαστούν να ασκούν πορνεία. Νομίζω πως είναι καλύτερα γι' αυτά να ράβουν μπάλες ποδοσφαίρου". Σε ανάλογο μήκος κύματος, κινούνται και οι κουβέντες του Ντέιβιντ Χάσελμπι, ηγέτη της οργάνωσης "Σώστε τα παιδιά του Πακιστάν": "Καλές είναι όλες οι εξαγγελίες περί κατάργησης και εμπάργκο, αλλά πώς θα ζήσουν τόσες οικογένειες; Πριν τους απαγορεύσουμε τη δουλιά, ας προνοήσουμε για την επιβίωσή τους. Μην γινόμαστε υποκριτές".

Βέβαια, το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στις μπάλες. Εικόνες παιδιών από χώρες του Τρίτου Κόσμου, που παρασκευάζουν αθλητικά παπούτσια, φόρμες και άλλον εξοπλισμό για εταιρίες αθλητικών προϊόντων και τους εκατομμυριούχους αστέρες τους ρίχνουν τη σκιά τους πάνω από την αθλητική οικονομία και προσβάλλουν κάθε έννοια ανθρωπιάς. Προσωπικότητες, όπως ο Μάικλ Τζόρνταν, αναγκάστηκαν να υποσχεθούν δημοσία ότι τα ονόματά τους δε θα συνδεθούν με οποιοδήποτε ζευγάρι αθλητικών παπουτσιών των 150 δολαρίων (περίπου 40.000 δραχμών) ή άλλα προϊόντα από βιομηχανίες - βιοτεχνίες που εκμεταλλεύονται εργασία ανηλίκων ή καταναγκαστική εργασία, ή που πληρώνουν λιγότερα χρήματα από τον κατώτατο μισθό. Οπως εκτιμούν ορισμένοι ειδικοί, τα παιδιά που εργάζονται σε βιοτεχνίες πληρώνονται το ποσό των 60 σεντς (δηλ. περίπου 10 - 15 δραχμών) τη μέρα!!!

Το πρόβλημα, λοιπόν, είναι τεράστιο, αλλά και περίπλοκο. Αυτό που χρειάζεται αμέσως είναι ο περιορισμός στην ασυδοσία των πολυεθνικών. Ταυτόχρονα όμως και η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών, ώστε αυτά τα παιδιά και οι οικογένειές τους να ζήσουν κάποια στιγμή ως άνθρωποι και όχι σαν ζώα.

Γ. ΚΑΝΤΖΙΛΙΕΡΗΣ

Υπερβολές... προς κάθε λογής εκμετάλλευση και εμπορία...

Με βάση τα πιο πάνω, αν δεχτούμε ότι οι πρωταθλητές μας, που κάθε τόσο διακρίνονται σε διεθνείς αγώνες, μας κάνουν "εθνικά υπερήφανους" και γι' αυτό πρέπει να τους αμείβουμε, όχι μόνο ηθικά αλλά και υλικά... τότε, με την ίδια λογική, αυτούς που, για ένα σωρό λόγους, δεν ανεβαίνουν στο βάθρο των νικητών και η ήττα τους συνεπάγεται την "εθνική μας ταπείνωση" τι θα πρέπει να τους κάνουμε; Να τους κρεμάμε..;

Υποκρισία, χωρίς όρια...

Δε μας έφταναν οι "πολυεθνικοί αγωνιστικοί σύλλογοι", πιο σωστά, "πολυεθνικοί αγωνιστικοί θίασοι" με τους τελευταίους Ολυμπιακούς και Παγκόσμιους Αγώνες, μας προέκυψαν και "πολυεθνικές αθλητικές εθνικές ομάδες", σε επέκταση και Ολυμπιακά ή Παγκόσμιων Πρωταθλημάτων "μετάλλια εκ μεταγραφής", οι εκπρόσωποι των οποίων, όπως και στο παρελθόν, αγωνίστηκαν, σύμφωνα με τον όρκο τους, "για την τιμή της πατρίδας τους και τη δόξα του αθλητισμού"...

Για ποια πατρίδα τους και για ποιον αθλητισμό..;

Πρωταθλητές και θεατές αθλητικών αγώνων, αντισταθείτε...

Μετά τα GRAN PRIX, ποιος ξέρει τι άλλο θα επινοήσουν οι κάθε λογής έμποροι του πολυποίκιλου αγωνιστικού θεάματος, προκειμένου να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του φιλοθεάμονος κοινού, που ζωντανά ή από τα ΜΜΕ παρακολουθεί τα κατορθώματα των παραγωγών του, σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο...

Ηδη, έχουν συσταθεί "κέντρα παραγωγής σούπερ πρωταθλητών" από φορείς και ιδιώτες... Κάτι ανάλογο, θα έλεγα, με τα ιπποφορβεία ράτσας και τους στάβλους αλόγων ιπποδρομίου... Κατόπιν τούτου, κάνετε την επιλογή σας...

Σε ό,τι αφορά τους πρώτους:

'Η παραμένετε άνθρωποι...

ή αποδέχεστε τη μετατροπή σας σε άλογα του ιπποδρομίου...

Σε ό,τι αφορά τους δεύτερους;

'Η παραμένετε φίλαθλοι...

ή, αργά ή γρήγορα αποδέχεστε τη μετατροπή σας σε τζογαδόρους που θα στοιχηματίζουν, όχι πια σε άλογα ιπποδρομίου, αλλά σε δίποδα ανθρωποειδή... Φίλαθλος Ιδιωτική Πρωτοβουλία...

• να τηρεί τους νόμους του κράτους, σε όλο τους το φάσμα...
• να "αυτοζεί" από τους δικούς της οικονομικούς πόρους, τους οποίους και να διαχειρίζεται, "κατά το δοκούν" μεν, "σύννομα" δε...
• οσάκις, περιπτωσιακά, θα διαχειρίζεται και δημόσιο χρήμα, να αποδίδει λογαριασμό "επί της ουσίας" και όχι με την επίδειξη απλών αποδείξεων, που ενδεχόμενα δικαιολογούν, π.χ., την αγορά ενός ακοντίου προς 100.000 δραχμές...
• να έρχεται αρωγός στις όποιες προσπάθειες καταβάλλει η πολιτεία, για τη διάδοση και ανάπτυξη του αθλητισμού "εκ του αφανούς" και "ουχί εκ του εμφανούς" προβάλλοντας συνεχώς, μέσα από τα ΜΜΕ, τις απόψεις της επί παντός επιστητού, όπως ακριβώς κάνουν και οι σύγχρονοι πολιτικάντηδες...

Και, βέβαια, μέχρις ότου όλα αυτά "λάβουν σάρκα και οστά" μπορούμε να δηλώνουμε, χωρίς φόβο και πάθος, ότι δε συμφωνούμε καθόλου με το σημερινό της ρόλο και στιλ, για ένα τουλάχιστον μεγάλο κομμάτι της...

Πέτρος ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΛΕΖΑΝΤΑ

Μιγιάτοβιτς, Σαβίσεβιτς, ατού των "πλάβι" σήμερα κόντρα στη Γερμανία

Μια από τις σημαντικότερες μορφές του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, ο Πελέ, συμπλήρωσε πριν από λίγες μέρες σαράντα χρόνια από τότε που ξεκίνησε μια διεθνή καριέρα, η οποία τον ανέδειξε στον πιο λαοφιλή παίχτη στην ιστορία του αθλήματος. Μ' αφορμή αυτή την επέτειο μίλησε για πολλά και πολλούς. Πρώτα φυσικά για το Μουντιάλ: "Ευτυχώς, ακόμη υπάρχουν ομάδες που παίζουν ανοιχτό ποδόσφαιρο. Είδαμε πολλά γκολ, που χαροποίησαν ιδιαίτερα τους φιλάθλους. Ο κόσμος πάει στο γήπεδο για να δει γκολ και εκπλήξεις".

Αναφορικά με τους χούλιγκανς ο Πελέ είπε: "Δεν καταλαβαίνω τη συμπεριφορά των ανθρώπων εκείνων, που έρχονται στους αγώνες για να δημιουργήσουν φασαρίες, να τσακωθούν, να ανοίξουν πόλεμο. Η Αστυνομία πρέπει να δρα γρήγορα και να τους στέλνει στη φυλακή κάνοντάς τους παράδειγμα προς αποφυγή για όσους έχουν τους ίδιους σκοπούς".

Διαφώνησε με τους παίχτες που "πηδούν από σωματείο σε σωματείο για μερικά δολάρια", αλλά και κάποιους προπονητές: "Δεν αντέχω να βλέπω τεχνικούς να "θάβουν" μερικά νέα ταλέντα πριν ακόμα λάμψουν, γιατί το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η νίκη κι όχι το καλό θέαμα, αυτό που μπορεί να προσφέρουν οι φιλόδοξοι νεαροί".

Οταν ο Πελέ, σε ηλικία 17 ετών, ξεκίνησε την καριέρα του τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Παίχτης των 1.000 γκολ, στα τέλη της δεκαετίας του '70 και αφού είχε απομακρυνθεί από τα γήπεδα, έγινε επιχειρηματίας και αργότερα πολιτικός. Τώρα, ο υπουργός Αθλητισμού της Βραζιλίας και επίσημος σχολιαστής του Μουντιάλ της Γαλλίας, νιώθει πολύ όμορφα όταν σκέφτεται ότι "έκλεισε" 40 χρόνια ιστορίας στα γήπεδα και χαριτολογώντας δηλώνει: "Δε δείχνω, όμως, 57 χρόνων. Ετσι δεν είναι;".