Αν ζούσε ο Μπρεχτ θα ξανακραύγαζε -όπως έκανε στον καιρό του- ότι στην καπιταλιστική, δηλαδή την εκμεταλλευτική, κοινωνία και η έννοια «πνευματική ιδιοκτησία» και, κυρίως, οι νόμοι περί «προστασίας» των δικαιωμάτων (πνευματικών και συγγενικών) που απορρέουν από τα «προϊόντα» της πνευματικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας, υπάρχουν προς χάριν αυτών που κατέχουν τα μέσα παραγωγής, διανομής και εκμετάλλευσης αυτών των «προϊόντων». Και βέβαια, οι κάτοχοι των μέσων παραγωγής και εκμετάλλευσης τα θέλουν όλα δικά τους. Ενα παράδειγμα - καθημερινή πρακτική και εμπειρία των ΜΜΕ: Οι παραγωγοί- διανομείς ταινιών, προκειμένου να διαφημιστούν ώστε να κόψουν και... πολλά εισιτήρια στέλνουν στα ΜΜΕ δελτία Τύπου και φωτογραφίες των ταινιών για δωρεάν δημοσίευση. Φανταστείτε τώρα το παράλογο: Ο παραγωγός να απαιτεί «δικαιώματα» αν μια εφημερίδα λ.χ. χρησιμοποιήσει τις ίδιες, διαφημιστικής χρήσης φωτογραφίες σε ένα κινηματογραφικό αφιέρωμα.

Αντιμέτωπο με αυτό τον παραλογισμό βρίσκεται το σπουδαίο ιστοριογραφικό έργο του καταξιωμένου ιστορικού και κριτικού του Κινηματογράφου Γιάννη Σολδάτου «Ενας αιώνας Ελληνικός Κινηματογράφος» (εκδόσεις «Κοχλίας»). Παραλογισμός, που θα κάνει τα κόκαλα του Κώστα Καραγιάννη να... τρίζουν: Η παραγωγός εταιρία «Καραγιάννης-Καρατζόπουλος» (τη δημιούργησε ο σκηνοθέτης πλήθους ταινιών Κ. Καραγιάννης) στις 15/1, επικαλούμενη τα «συγγενικά δικαιώματά» της για τη δημοσίευση κάποιων φωτογραφιών από ταινίες της (οι φωτογραφίες της αποτελούν το 2% των φωτογραφιών του βιβλίου), κατέθεσε ασφαλιστικά μέτρα με αίτημα την απαγόρευση του βιβλίου του Γ. Σολδάτου. Η απαίτηση της εταιρίας «αγνόησε» μια σειρά δεδομένων: Οτι πολλές από τις φωτογραφίες αυτές, που τραβήχτηκαν στα πλατό των γυρισμάτων για διαφημιστικούς λόγους, τις έδωσε στον Γ. Σολδάτο ίδιος ο Κ. Καραγιάννης, ελπίζοντας «να μην τον ξεχάσει όταν γράψει το βιβλίο του». Οτι τις άλλες τους τις έδωσαν οι σκηνοθέτες (δημιουργοί των ταινιών) και ηθοποιοί (ερμηνευτές). Οτι οι φωτογραφίες αυτές έχουν δημοσιευτεί από το 1978 (ζούσε ο Κ. Καραγιάννης), σε άλλα βιβλία και άρθρα του Γ. Σολδάτου. Οτι η εταιρία (όπως και οι άλλες) απαιτεί μεν τα «δικαιώματά» της, δεν αποδίδει δε τα δικαιώματα των ηθοποιών, αλλά και σκηνοθετών.

Στις 16/1 το δικαστήριο που εξέτασε τα ασφαλιστικά μέτρα δεν απαγόρευσε το βιβλίο. Η υπόθεση θα κριθεί στις 30/1, αφού ο συγγραφέας και οι εκδόσεις (που δεν αμφισβητούν τα όποια δικαιώματα της εταιρίας), θέλουν να δικαστούν, για να φανεί αυτή η «λογική» που ανοίγει τους «ασκούς του Αιόλου», όπως επισημάνθηκε σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου του συγγραφέα και του «Κοχλία».

Τη «λογική» της εταιρίας, κατά του- πολύτιμου για τον Κινηματογράφου μας- βιβλίου του Σολδάτου, καταδίκασαν χτες στη συνέντευξη Τύπου οι σκηνοθέτες Ντίνος Δημόπουλος και Γιάννης Σμαραγδής και ο παραγωγός - διανομέας Γιώργος Σπέντζος. Με δηλώσεις τους (που έστειλαν χθες) την καταδικάζουν οι: Θόδωρος Αγγελόπουλος, Αλέξης Δαμιανός, Παντελής Βούλγαρης, Θανάσης Βέγγος, Νίκος Παναγιωτόπουλος και με υπογραφές τους οι: Νίκος Κούνδουρος, Ηλίας Λογοθέτης, Λάκης Παπαστάθης, Νίκος Νικολαΐδης, Κώστας Τερζής, Τάσος Αλεξάκης, Αντώνης Καφετζόπουλος, Ιεροκλής Μιχαηλίδης, Χρήστος Μήτσης, Δήμος Αβδελιώδης, Γιώργος Σκούρτης, Μισέλ Δημόπουλος, Νίνος Φένεκ Μικελίδης, Μπάμπης Ακτσόγλου και οι Κινηματογραφικές Λέσχες Ηλιούπολης και Κορυδαλλού.

Πενήντα παραστάσεις μουσικής, θεάτρου, χορού συνθέτουν το πρόγραμμα του καλοκαιρινού Φεστιβάλ Αθηνών, που ανακοινώθηκε χτες από τον πρόεδρο του ΔΣ του «Ελληνικού Φεστιβάλ», Περικλή Κούκο. Προσαρμοσμένο στο κυβερνητικό δόγμα, περί σύνδεσης πολιτιστικού - τουριστικού «προϊόντος», το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών, κατά τον υφυπουργό Ανάπτυξης, Δ. Γεωργακόπουλο, «πρέπει να αποβλέπει στην προσέλκυση τουριστών από την Ευρώπη». Και, αφού «η Ελλάδα έχει να πουλήσει τουρισμό και πολιτισμό, ας τους πουλήσουμε όσο το δυνατό πιο παραγωγικά».

Το πρόγραμμα χωρίζεται σε επτά ενότητες εκδηλώσεων, που θα γίνουν στο Ηρώδειο (6/6-6/8 και 26/8-28/9). Την αυλαία θ' ανοίξει το Μπαλέτο Μπεζάρ - Λωζάνης (6-8/6). Ακολουθούν: «Η ωραία κοιμωμένη» (Μπαλέτο της Λυρικής Σκηνής και Ι. Ζελένσκι) (18,19/7), «Σπάρτακος» και «Ζιζέλ» (Μπαλέτο Μπολσόι, 29,30,31/7), Μπαλέτο της Οπερας της Βιέννης (8,9/9), Μπαλέτο της Οπερας του Αμβούργου με τον Τζ. Νοϊμάγερ (19,20/9). Στην ενότητα συμφωνικής μουσικής περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων συναυλίες: Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών (12/7), Φιλαρμονικής Στρασβούργου (14,15/7), γκαλά όπερας των Χοσέ Κούρα (24/7) και Ατζ. Γκεοργκίου - Ρομπ. Αλάνια (6/9) κ.ά Από τις όπερες ξεχωρίζουν οι παραστάσεις με έργα Λ. Γιάνατσεκ (3,5/7), το «Γουέστ Σάιντ Στόρι» (1,2,3/9, συμπαραγωγή με την Οπερα του Λιντς).

Αφιέρωμα στον Γιάννη Χρήστου με την Ορχήστρα των Χρωμάτων (9/7) και τον Ν. Γκάτσο με την ΚΟΕΜ (2,3/8), βραδιά Μ. Θεοδωράκη με το «Ηλιος και Χρόνος» (ερμηνεύει ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου) και δύο άλλα τραγούδια του (20/7), «Τα τραγούδια της Λιλιπούπολης» (5/9) συνθέτουν την ενότητα ελληνικής δημιουργίας. Στο θέατρο: «Μάκβεθ» από τον Λιθουανό Εϊμούντας Νεκρόσιους (12,13/6), παραστάσεις των ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας (7,8/7), Κρήτης (22/7), Καλαμάτας (26/7) και Πάτρας (5,6/8). Επίσης, θα παρουσιαστούν σύνθετα θεάματα από Κίνα (15,16/6) και Ιαπωνία (28/9), λάτιν από τη Χούλια Μιγκένες (10/7), γκόσπελ από την Εστερ Μάροου κ.ά.