Στιγμιότυπο από τις προχτεσινές ανακοινώσεις των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ και Ρωσίας, περί «συμφωνίας παύσης εχθροπραξιών» στη Συρία σε μία βδομάδα...

Η εξέλιξη, που αποσκοπεί στη δημιουργία κλίματος για την επανέναρξη των έμμεσων ενδο-συριακών συνομιλιών στη Γενεύη στις 25 Φλεβάρη, απέχει μακράν από την επίτευξη συμφωνίας εκεχειρίας. Αφενός, γιατί δεν έχει καθολική εφαρμογή σε όλα τα πεδία των συγκρούσεων, αφού οι Ρώσοι σημείωσαν ότι δεν προτίθενται σε καμία περίπτωση να σταματήσουν τους βομβαρδισμούς κατά των τζιχαντιστών, αφετέρου διότι οι αξιωματούχοι της «Διεθνούς Ομάδας Στήριξης της Συρίας» δεν μπορούν να συνεννοηθούν στην κατάρτιση μιας λίστας με τις τρομοκρατικές οργανώσεις που δρουν στη Συρία, πέραν των τζιχαντιστών του «Μετώπου Νούσρα» και του «Ισλαμικού Κράτους», που αναγνωρίζονται απ' όλους ως τέτοιες.

Ο Σύρος Πρόεδρος, Μπασάρ Ασαντ, πάντως, μιλώντας το βράδυ της Πέμπτης στο Γαλλικό Πρακτορείο από τη Δαμασκό, διαβεβαίωσε ότι θα ανακτήσει όλα τα εδάφη της χώρας του που τελούν υπό κατοχή «χωρίς κανέναν δισταγμό». Επιπροσθέτως, προειδοποίησε ότι η ανάμειξη περιφερειακών δυνάμεων στο συριακό έδαφος «σημαίνει πως η λύση θα πάρει πολύ καιρό και θα συμβεί με βαρύ τίμημα». Απέρριψε τις αιτιάσεις για τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου από τις κυβερνητικές δυνάμεις και τόνισε ότι ο συριακός στρατός θα συνεχίσει τη μάχη κατά της τρομοκρατίας και κατά τη διάρκεια των ειρηνευτικών συνομιλιών στη Γενεύη.

Η ρευστή κατάσταση που επικρατεί, φάνηκε και στη συνάντηση που είχαν την Πέμπτη κοντά στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας, Αστον Κάρτερ, με ομολόγους του από 25 εκ των στενότερων «συμμάχων» των ΗΠΑ στο συνασπισμό κατά, υποτίθεται, του «Ισλαμικού Κράτους» (ΙΚ).

Ο Κάρτερ υποστήριξε ότι υπήρχε γενική αποδοχή σε ένα «νέο αμερικανικό σχέδιο επιτάχυνσης των τρόπων αντιμετώπισης των τζιχαντιστών σε Συρία και Ιράκ», προέβλεψε «απτά κέρδη» στη μάχη κατά των τζιχαντιστών εντός του Μάρτη και ανήγγειλε τη συνδιάσκεψη στρατιωτικών αξιωματούχων της «συμμαχίας» των ΗΠΑ στα μέσα του επόμενου μήνα στη Φλόριντα. Απέφυγε, εντούτοις, μετά το τέλος της συνάντησης, να αναφερθεί ξεκάθαρα στα σχέδια της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και άλλων μοναρχιών του Περσικού Κόλπου να στείλουν 150.000 στρατιώτες (όπως μετέδωσε προ ημερών το αμερικανικό δίκτυο CNN) στο συριακό έδαφος, με πρόσχημα την καταπολέμηση των τζιχαντιστών. Ωστόσο, απώτερος στόχος ενός τέτοιου επικίνδυνου σχεδίου είναι προφανώς η ενίσχυση των αντικαθεστωτικών ομάδων που οι ίδιες στηρίζουν (με όπλα, χρήμα και άλλα μέσα...) και οι οποίες έχουν στριμωχτεί άσχημα από τη νέα επέλαση του συριακού στρατού με τη στήριξη των ρωσικών αεροπορικών επιδρομών σε όλες τις μεγάλες επαρχίες της χώρας, Χαλέπι, Νταράα, Λατάκεια, Ντέιρ Εζόρ... Πέραν, βεβαίως, του επικίνδυνου νέου ρόλου που αναλαμβάνει στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο το ΝΑΤΟ, με πρόσχημα την καταπολέμηση δήθεν των δουλεμπόρων προσφύγων και μεταναστών.

Γεγονός είναι, πάντως, ότι στα σαουδαραβικά σχέδια έχουν αντιδράσει ξεκάθαρα και οι Σύροι, που διεμήνυσαν ότι όσοι αποτολμήσουν χερσαία επέμβαση στο συριακό έδαφος, «θα επιστρέψουν στις χώρες τους μέσα σε φέρετρα» και οι Ρώσοι, με τον πρωθυπουργό, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, να προειδοποιούν ότι χερσαία επέμβαση ξένων δυνάμεων χωρίς την έγκριση της συριακής κυβέρνησης θα οδηγούσε σε ένα «νέο πόλεμο στον κόσμο» (και όχι ένα «νέο παγκόσμιο πόλεμο», όπως αρχικά είχε μεταδοθεί από γερμανικά ΜΜΕ που είχαν παραφράσει την επίμαχη φράση του Ρώσου πρωθυπουργού στη διάρκεια συνέντευξης σε γερμανική εφημερίδα...).

Θετική υποδοχή στο σχέδιο χερσαίας επέμβασης 150.000 στρατιωτών από χώρες της περιοχής στη Συρία υπήρχε, βεβαίως, από εταίρους των ΗΠΑ όπως η Τουρκία, που ακονίζει τα νύχια της για να αρπάξει την ευκαιρία να αναβαθμίσει το ρόλο της αστικής της τάξης στην περιοχή, ενάντια και στα σχέδια δημιουργίας ενός ανεξάρτητου Κουρδιστάν και η Γαλλία, που προωθεί πυρετωδώς τα συμφέροντα των γαλλικών μονοπωλίων στην ευρύτερη περιοχή.

Την ώρα που η Μέση Ανατολή βυθίζεται όλο και περισσότερο στη δίνη των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και μαζί με την Ανατολική Ευρώπη παραμένουν δύο από τις σοβαρότερες εστίες σφοδρών αντιπαραθέσεων, όλη η περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού εξελίσσεται σε μια ακόμα περιφέρεια που επιβεβαιώνει ότι η υποχώρηση των ρυθμών της καπιταλιστικής ανάπτυξης τροφοδοτεί διαρκείς εντάσεις μεταξύ αντίπαλων συμφερόντων.

Τη βδομάδα που πέρασε, ΗΠΑ, Ιαπωνία και Νότια Κορέα διαμήνυσαν (με κοινή συζήτηση των επικεφαλής των Γενικών Επιτελείων Στρατού στο Περλ Χάρμπορ) ακόμα πιο καθαρά τα σχέδιά τους να συσφίξουν κι άλλο τη στρατιωτική συνεργασία τους, συγκεκριμένα «τον αποτελεσματικότερο συντονισμό σε ζητήματα αμοιβαίας ασφάλειας, προκειμένου να ενισχύσουν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή». Είχαν προηγηθεί η απόφαση της ΛΔ Κορέας να θέσει σε τροχιά δορυφόρο παρακολούθησης της Γης (κάτι που και ο ΟΗΕ ερμήνευσε ως «παραβίαση των διεθνών συμφωνιών» και χρήση βαλλιστικής πυραυλικής τεχνολογίας - προμήνυμα ή προκάλυμμα νέας πυρηνικής δοκιμής) αλλά και η ανακοίνωση, αρχές Γενάρη, της Πιονγιάνγκ για δοκιμή βόμβας υδρογόνου. Η Ουάσιγκτον έσπευσε να δηλώσει με τη Σεούλ ότι ήδη ξεκίνησαν συζητήσεις για να εγκατασταθεί στην Κορεατική Χερσόνησο το υπερσύγχρονο αμερικανικό αντιπυραυλικό σύστημα THAAD (Terminal High Altitude Area Defense), δίνοντας το σύνθημα για μια νέα κούρσα εξοπλισμών. Ενώ ενδεικτική ήταν και η απόφαση της Σεούλ να αναστείλει τη λειτουργία των νοτιοκορεατικών εταιρειών στο βιομηχανικό πάρκο Καεσόνγκ, που λειτουργούσε περίπου για μια δεκαετία στη μεθόριο των δύο κρατών της Χερσονήσου, συμβολίζοντας και τις διαθέσεις για τη μεταξύ τους προσέγγιση.

Στα σχέδια εγκατάστασης του THAAD αντέδρασε έντονα πρώτη από όλους η Κίνα. Μόλις προχτές, μιλώντας στο «Ρόιτερς», ο ΥΠΕΞ, Γουάνγκ Γι, σημείωσε: «Ο οποιοσδήποτε γνωρίζει ότι η ανάπτυξη του συστήματος THAAD δεν είναι μόνο για να υπερασπιστεί τη Νότια Κορέα, αλλά (αφορά) μια ευρύτερη ατζέντα και μπορεί να υπηρετήσει ακόμα και την πιθανότητα στοχοποίησης της Κίνας». Υποστηρίζοντας ότι «δεν υπάρχει στρατιωτική λύση» στο θέμα της αποπυρηνικοποίησης της Χερσονήσου, ο Γουάνγκ Γι πρόσθεσε πως «αν προκύψει πόλεμος ή αναταραχή, αυτό δε θα το δεχτεί η Κίνα (...) Η Κίνα δε θα επιτρέψει να υπονομευτούν τα νόμιμα συμφέροντά της συμπεριλαμβανομένων και αυτών στην ασφάλειά της...».

Τις αντιρρήσεις της όμως (ουσιαστικά) για την ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην περιοχή έτρεξε να εκφράσει και η Ρωσία, για την οποία επίσης η περιοχή δεν είναι αυτονόητο πως θα αφεθεί στην επιρροή των άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων.

Στα νότια της περιοχής, τη Νότια Κινεζική Θάλασσα, το θερμόμετρο επίσης είναι «στο κόκκινο», ειδικά μετά τα συχνά «σουλάτσα» που ξεκίνησαν πολεμικά πλοία των ΗΠΑ, οι οποίες ανοιχτά δηλώνουν ότι θα κάνουν περιπολίες στο όνομα της εγγύησης της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας. Φυσικά, η προσοχή των Αμερικανών είναι στραμμένη στην όλο και μεγαλύτερη αποφασιστικότητα με την οποία η Κίνα διεκδικεί ως δικό της ουσιαστικά το 90% της κρίσιμης αυτής γεωστρατηγικά και ενεργειακά θαλάσσιας ζώνης. Κι ενώ στη «γειτονιά» πυκνώνουν τις εμφανίσεις τους και δυνάμεις όπως η Ιαπωνία (π.χ. κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με Φιλιππίνες, δωρεά θαλάσσιων «περιπολικών» στο Βιετνάμ), την Τετάρτη εμφανίστηκαν σενάρια για κοινές περιπολίες των ΗΠΑ με την Ινδία.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, αύριο και μεθαύριο ο Αμερικανός Πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, θα «ανοίξει» στο Σάνιλαντς της Καλιφόρνια την πρώτη κοινή Σύνοδο ΗΠΑ - ASEAN (Ενωση Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας με μέλη τις χώρες Βιετνάμ, Ινδονησία, Καμπότζη, Λάος, Μαλαισία, Μπρουνέι, Μιανμάρ, Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη και Φιλιππίνες), ακόμα μια πρωτοβουλία που βεβαιώνει πως οι ΗΠΑ αναζητούν τρόπους να στεριώσουν την παρουσία των μονοπωλίων που εκπροσωπούν στην περιοχή. Ο Ομπάμα, στις 4 Φλεβάρη, όταν έπεσαν οι τελικές υπογραφές των υπουργών των 12 χωρών που συμμετέχουν στη «Διειρηνική Συνεργασία» (ΤΡΡ), δεν ...έκρυψε λόγια: «Η ΤΡΡ επιτρέπει στην Αμερική - και όχι σε χώρες όπως η Κίνα - να συντάξει τους κανόνες του δρόμου του 21ου αιώνα, πράγμα που είναι εξαιρετικά σημαντικό για μια περιοχή τόσο δυναμική όπως αυτή της Ασίας και του Ειρηνικού (...) Για να το θέσουμε απλά, η TPP θα δώσει ώθηση στην ηγετική μας θέση στο εξωτερικό...».

Τέλος, μην ξεχνάμε ότι όλα τα παραπάνω γίνονται σε μια περίοδο που η Κίνα αναδιαρθρώνει τις Ενοπλες Δυνάμεις της, εκσυγχρονίζει ολόπλευρα τον εξοπλισμό της και αναπροσαρμόζει το «αμυντικό δόγμα» της, έτοιμη να αναλάβει δράση σε όποια πλευρά του πλανήτη κριθεί απαραίτητο.