Περπατούσα με την φίλη ηθοποιό Αλεξάνδρα Παντελάκη και μιλούσαμε για τις παραστάσεις που θ' ανέβαιναν στα θέατρα εκείνη τη χρονιά ή ποιος έπαιζε σε όσα είχαν ανοίξει.

Κατεβαίνοντας το πεζοδρόμιο στη γωνία Ερμού και Βουλής τη ρώτησα:

- Η Αννα Κοκκίνου πού παίζει φέτος;

- Πουθενά.

- Τι κρίμα, είπα. Τέτοια ηθοποιός!

- Τι κρίμα για το κοινό, είπε η Αλεξάνδρα. Κρίμα που δεν απολαμβάνει το ταλέντο της.

Τα λόγια της σφηνώθηκαν στο μυαλό μου.

Στα χρόνια που ακολούθησαν η κοινή μας φίλη έπαιξε σε πολλά θέατρα και υποδύθηκε σημαντικούς ρόλους.

Τη χρονιά που έπαιζε στον "Κύκλο με την Κιμωλία", στο Θεσσαλικό Θέατρο, είχα πάει από την Αθήνα στη Λάρισα να την δω, χωρίς να την ειδοποιήσω.

Στο τέλος της παράστασης ακολούθησα και άλλους θεατές στα παρασκήνια να τη συγχαρώ για την ερμηνεία της. Εκείνη δεν περίμενε ποτέ να με δει στο Θεσσαλικό Θέατρο.

- Ηρθες στη Λάρισα μόνο για μένα; με ρώτησε. Τα μάτια της πιο έκπληκτα από τον τόνο της φωνής της.

- Και για τον Μπέρτολτ Μπρεχτ, της απάντησα και γελάσαμε και οι δυο.

Με άφησε για λίγο για το καμαρίνι της όπου θ' άλλαζε.

Επέστρεψε ως Αννα Κοκκίνου και βγήκαμε από το θέατρο.

Μετά την παράσταση και τέτοια ώρα, ύστερα από έναν κουραστικό ρόλο πάνω στη σκηνή, και μετά από ένα ταξίδι Αθήνα - Λάρισα, το μόνο που ενδεικνυόταν ήταν ένα καλό δείπνο.

Η κουβέντα μας στο τραπέζι απ' όπου κι αν ξεκινούσε γύριζε στο θέατρο ή αν άρχιζε από το θέατρο κατέληγε πάλι στο θέατρο, το μεγάλο πάθος της, αλλά κάπως - έστω δευτερευόντως - και δικό μου.

Οσο περνούσε η ώρα, τόσο η κούραση καταλάμβανε και τις δυο μας.

Η Αννα γύρισε όπου έμενε κι εγώ στο ξενοδοχείο.

Την άλλη μέρα ταξίδεψα για την Αθήνα.

Η φίλη μου έμεινε στο επαγγελματικό της καθήκον.

Σ' αυτό το σημείο μπορούν να προστεθούν πολλά, όμως το κύριο θέμα είναι, τι κρίμα όταν κάποιος έχει ταλέντο και το κοινό δεν το ανακαλύπτει, δεν το αξιοποιεί, δεν το απολαμβάνει.

Και ακόμα περισσότερο πώς δίνεται σε κάποιον η δυνατότητα να βγει μπροστά στο κοινό και να το διαβεβαιώσει ότι αν του δώσει την ευκαιρία, τότε θα διαπιστώσει τις δυνατότητές του. Και μετά θα μπορεί να το κρίνει.

Βέβαια το θέμα με τις εκλογές είναι κάπως διαφορετικό. Οι ψηφοφόροι έχουν ιδεολογία, προκαταλήψεις, ανειλημμένες υποχρεώσεις, έχουν δώσει υποσχέσεις, δεσμεύονται από κοινωνικές, συγγενικές ή άλλες σχέσεις.

Και ασφαλώς είναι αδύνατο να εκλεγούν όλοι οι υποψήφιοι σε όποιο ψηφοδέλτιο και αν αναγράφονταν τα ονόματά τους. Κι εξάλλου σε μια αναμέτρηση δεν υπάρχουν μόνο νικητές υπάρχουν και οι ηττημένοι.

Ομως, τι κρίμα!

Τι κρίμα που το κοινό δεν μπόρεσε σε αρκετές περιπτώσεις να δει πιο πλατιά, να συνυπολογίσει και άλλους παράγοντες που συνιστούν ένα άλλο, ένα διαφορετικό ψηφοδέλτιο, μια αλλιώτικη δημοτική συμπαράταξη.

Ωστόσο, η συνεισφορά στους αγώνες γίνεται από πολλά μετερίζια. Και οι αγωνιστές πρέπει να παραμένουν ανυποχώρητοι.

Τότε το "τι κρίμα" είναι προσωρινό.

Ιωάννα ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ

Το μεράκι μιας ομάδας δασκάλων στη Λήμνο για την επιστήμη τους, η αγάπη τους για το παιδί, τη γνώση και την πρόοδο ήταν αρκετά για να ξεπεράσουν τα εμπόδια που "θρέφει" η κυβερνητική αδιαφορία και να χαρίσουν στους μικρούς μαθητές του μακρινού νησιού έναν τόμο για την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου τους.

Πρόκειται για ένα βιβλίο πραγματικό εκδοτικό "διαμάντι" με τίτλο "Γνωρίζω τον τόπο μου - Λήμνος" και την υπογραφή του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών του νησιού. Απευθύνεται στους μαθητές του δημοτικού και ήδη έχει διανεμηθεί στους μαθητές και δασκάλους του νησιού για διδασκαλία από την τρίτη μέχρι την έκτη τάξη, αφού το "περίφημο" υπουργείο Παιδείας το ενέκρινε "για να συμπεριληφθεί στις βιβλιοθήκες των σχολείων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης", όπως αναγράφεται στο εσώφυλλο.

Εδώ σταματάει όμως όλη κι όλη η κρατική... "συνδρομή" σε αυτή την αξιόλογη προσπάθεια, η οποία ξεκινάει από το 1988, από μια συζήτηση μεταξύ μιας ομάδας εργασίας δασκάλων με τον σχολικό σύμβουλο Λήμνου για τη σημασία της διδασκαλίας της τοπικής ιστορίας στα σχολεία του νησιού. Οπως μας λέει ένας εκ των μελών της ομάδας εργασίας των δασκάλων που έγραψαν και επιμελήθηκαν το βιβλίο, ο Κώστας Μαδυτινός,ο τόμος "θα μπορούσε να είχε εκδοθεί πολύ νωρίτερα και με κρατικές δαπάνες, αλλά "σκοντάψαμε" ως σύλλογος στην αδιαφορία κυβερνητικών παραγόντων". "Τελικά", συνεχίζει ο δάσκαλος, "εκδόθηκε χάρη στις φιλότιμες προσπάθειες ορισμένων ανθρώπων από το νησί, αλλά και καθηγητών του Μαράσλειου Διδασκαλείου Δημοτικής Εκπαίδευσης, όπως του κ. Σαλβαρά".

Η ιδιαίτερα προσεγμένη έκδοση (από το χαρτί μέχρι τα κείμενα, το περιεχόμενό τους, τις φωτογραφίες και τα σκίτσα) μαθαίνει στους μαθητές της Λήμνου ότι το νησί τους δεν ήταν πάντα πλωτή βάση των ΗΠΑ, ούτε "υπάρχει" μόνο όταν τα ΜΜΕ προβάλλουν τα ιμπεριαλιστικά "παιχνίδια" πολέμου στο Αιγαίο. Χωρισμένο σε θεματικές ενότητες, ο τόμος ξεκινάει από τη Λήμνο των προϊστορικών χρόνων, της αρχαιότητας, της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας μέχρι και το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου, τον εμφύλιο, την ξενιτιά και τη σημερινή Λήμνο. Στο δεύτερο μέρος τα παιδιά μαθαίνουν για την οικονομία του νησιού, τις παραδόσεις, τα ήθη και έθιμά τους, ενώ στο τέλος δίνονται ερωτήσεις και εργασίες.

Αξίζει να σημειωθούν οι αναφορές στην ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση του νησιού, καθώς και η αναφορά στον εμφύλιο σπαραγμό και τις μεταπολεμικές μαύρες σελίδες της ιστορίας μας, για να αρχίζουν έστω να υποπτεύονται οι νέες γενιές πως η Ελλάδα είναι κάτι παραπάνω από την "εκσυγχρονιστική" εκδοχή του "χρυσού αιώνα". Ιδιαίτερο κεφάλαιο αφιερώνεται στον Γιάννη Ρίτσο,για τον οποίο οι μαθητές μαθαίνουν πως εξορίστηκε στο νησί τους, ενώ δίνεται και ένα απόσπασμα από το "Καπνισμένο τσουκάλι". Τα παιδιά μαθαίνουν ακόμη για "τα χρόνια της μαζικής μετανάστευσης", όπως τιτλοφορείται το σχετικό κεφάλαιο, για τις δραστηριότητες των συμπατριωτών τους στο εξωτερικό και για τη συλλογική τους οργάνωση και όλα αυτά διανθισμένα με λόγια μεταναστών για την πατρίδα τους.

Το βιβλίο βρίθει από ιστορικά στοιχεία και κάθε είδους πληροφορία για κάθε ιστορική περίοδο, αλλά με έναν τρόπο γραφής προσιτό στις ηλικίες που απευθύνεται, ενώ τα κείμενα κοσμούν φωτογραφίες και σκίτσα.

Εκτός από τον Κ. Μαδυτινό, οι δάσκαλοι της ομάδας εργασίας είναι οι: Αννα Αρναρέλλη,Γ. Κωφόπουλος,Γεωργία Λυμπέρη,Ελένη Ματή,Σοφία Περρή,Αθηνά Τζανέτου,Σταυρούλα Τσολακούδη και Ελένη Φκιαρά.Την καθοδήγηση της ομάδας είχε ο σχολικός σύμβουλος Κ. Χατζηγιαννάκης.Μια ομάδα που αξίζει συγχαρητηρίων και μίμησης.

Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ

Πειρατές κυνηγούν μια γυναίκα στο λαβύρινθο της Λήμνου

Ο Ηφαιστος στα εργαστήριά του και γύρω του τον παρακολουθούν οι Σίντιες