ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τρίτη 22 Μάη 2001
Σελ. /48
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ
Καταληστεύουν το λαό και τη χώρα

Η «βοήθεια» από διεθνείς ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς επιβάλλει την εκμετάλλευση του αλβανικού λαού και την καταλήστευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας

Οι κεντρικές εγκαταστάσεις της AMC στα Τίρανα. Η εταιρία εξαγοράστηκε σε ποσοστό 85% από την COSMOTE. Στην παρούσα φάση λειτουργεί ως μονοπώλιο στην αλβανική κινητή τηλεφωνία
Οι κεντρικές εγκαταστάσεις της AMC στα Τίρανα. Η εταιρία εξαγοράστηκε σε ποσοστό 85% από την COSMOTE. Στην παρούσα φάση λειτουργεί ως μονοπώλιο στην αλβανική κινητή τηλεφωνία
Η Αλβανία δέχεται τα τελευταία χρόνια πολλά δισ. δραχμές, ως «βοήθεια» από το εξωτερικό. Η «βοήθεια» αυτή δεν οφείλεται σε καμία φιλανθρωπία, σε κανέναν ουμανισμό. Τα όποια κεφάλαια εισρέουν στη χώρα δεν αφορούν τον αλβανικό λαό, που ζει στην ανέχεια. Η επίσημα καταγραμμένη ανεργία φτάνει στο 20%, ενώ σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας το 30% του λαού ζει κάτω από τα όρια φτώχειας.

Καταλήξαμε σε αυτές τις διαπιστώσεις, στην ολιγοήμερη επίσκεψή μας στη γειτονική χώρα. Καταγράφουμε τις εντυπώσεις μας σε ένα μικρό αφιέρωμα του «Ρ» και σήμερα ασχολούμαστε με την οικονομική υποδούλωση των γειτόνων μας. Η περίπτωση της Αλβανίας δεν είναι μοναδική. Τα όσα συμβαίνουν εκεί είναι χαρακτηριστικά του τι γίνεται όταν οι ιμπεριαλιστές πέφτουν σε έναν τόπο για να τον «αναπτύξουν».

Η οικονομική βοήθεια δίνεται για έργα κύρια στον τομέα της οδοποιίας και γενικά των υποδομών στις μεταφορές. Η Αλβανία μετατρέπεται σε διαμετακομιστικό κέντρο. Εκεί - όπως και στην Ελλάδα - κατασκευάζονται τέτοια μεγάλα έργα, προκειμένου να διευκολύνεται η μεταφορά εμπορευμάτων και πρώτων υλών από τα πλούσια κοιτάσματα της Ανατολής στη Δύση. Για τα υπόλοιπα έργα, που έχει ανάγκη ο τόπος και ο λαός, «θα δουν».

Η οικονομική βοήθεια δίνεται υπό τις προϋποθέσεις που θέτει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η Αλβανία είναι μέλος του, όπως είναι μέλος και της Παγκόσμιας Τράπεζας, ενώ από το 1992 έχει υπογράψει συμφωνία οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Το ΔΝΤ δίνει χρήματα, μόνο αν προωθούνται «θεσμικές αλλαγές» και ο «εκσυγχρονισμός» της αλβανικής οικονομίας. Ητοι, οι ιδιωτικοποιήσεις στρατηγικών τομέων, όπως οι τηλεπικοινωνίες, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τα πλούσια ορυχεία και οι βιομηχανικές μονάδες επεξεργασίας ορυκτής πρώτης ύλης. Η καταλήστευση των φυσικών πόρων, όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, το κάρβουνο, το χρώμιο, ο χαλκός, το νικέλιο, ταυπολογίσιμα κοιτάσματα ουρανίου, χρυσού και ασημιού.

Οι στόχοι της «βοήθειας»

Συνηθισμένη εικόνα στην Αλβανία. Από μικροί, σε αναζήτηση μεροκάματου
Συνηθισμένη εικόνα στην Αλβανία. Από μικροί, σε αναζήτηση μεροκάματου
Σύμφωνα με το Μιχ. Βρεττάκη, οικονομικό και εμπορικό ακόλουθο της ελληνικής πρεσβείας στα Τίρανα, τα γεγονότα του 1997 με την κατάρρευση των «πυραμίδων», η πολιτική κρίση και πτώση της κυβέρνησης Νάνο το Σεπτέμβρη του 1998, ο πόλεμος στο Κοσσυφοπέδιο με την έλευση και αποχώρηση 450.000 και πλέον προσφύγων στη χώρα το 1999, δημιούργησαν τεράστια οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα. «Μια αδύνατη δημόσια διοίκηση, με χαμηλές κοινωνικές υπηρεσίες και με αδυναμία τήρησης της δημόσιας τάξης, έδωσε χώρο στην εξάπλωση της εγκληματικότητας, της εκτεταμένης παραοικονομίας και στην κρατική διαφθορά».

Ο λύκος χαίρεται στην αναμπουμπούλα... Με το πρόσχημα της βοήθειας για αποκατάσταση της ομαλότητας, το ΔΝΤ προχώρησε σε συμφωνία έκτακτης βοήθειας ύψους 12 εκατ. δολαρίων (Οκτώβρης 1997) και στη συνέχεια σε συμφωνία τριετούς διάρκειας για τη χορήγηση της «Ενισχυμένης Ευκολίας Διαρθρωτικής Προσαρμογής» ύψους 46 εκατ. δολαρίων (Μάης 1998).

Η ενίσχυση της υπό κατάρρευση αλβανικής οικονομίας δε δόθηκε αφιλοκερδώς. Εθεσε στην αλβανική κυβέρνηση μία σειρά από όρους σχετικά με τον «εκσυγχρονισμό του τραπεζικού συστήματος και των τελωνείων», τη «μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα» και την «πραγματοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών και ιδιωτικοποιήσεων». Ακολούθησε η ψήφιση νόμων για την ιδιωτικοποίηση των στρατηγικών τομέων της οικονομίας,

Από τους ισχυρούς του ΝΑΤΟ και της ΕΕ προωθείται το λεγόμενο Σύμφωνο Σταθερότητας για τα Βαλκάνια. Σε αυτό το πλαίσιο και ειδικά για την Αλβανία, στον τομέα των υποδομών έχουν εγκριθεί 18 προγράμματα (κυρίως οδοποιία) άμεσης και βραχυπρόθεσμης υλοποίησης ύψους 430 εκατ. δολαρίων.

Πρώτη προτεραιότητα στον τομέα των μεταφορών αποτελεί η ανάπτυξη του 8ου πανευρωπαϊκού άξονα (Δυρράχιο - Κιάφε Θαν) με την καθιέρωση του λιμένα Δυρραχίου ως σημείου εισόδου προς τα Βαλκάνια. Στο ίδιο πλαίσιο προτεραιότητα δίδεται και στην ανάπτυξη του άξονα Βορρά - Νότου (Κακαβιά - Μαυροβούνιο), ενώ στο «Σύμφωνο Σταθερότητας» - πέραν της συμπληρωματικής χρηματοδότησης που ζητάει η χώρα για την ολοκλήρωση αυτών των δυο αξόνων - στο στρατηγικό σχεδιασμό της τέθηκε και το οδικό τμήμα Δυρράχιο - Κούκες (σύνδεση με Κόσσοβο).

Παράλληλα με τον 8ο άξονα, η χώρα προωθεί την ανάπτυξη πετρελαιαγωγού από το Μπουργκάς (Βουλγαρία) στην Αυλώνα.

Η Αλβανία αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα λόγω έλλειψης ηλεκτρικής ενέργειας. Το θέμα της ενέργειας (με συχνές πολύωρες διακοπές σε όλη τη χώρα) θεωρείται σήμερα το μείζον πρόβλημα της αλβανικής κυβέρνησης. Η έλλειψη οφείλεται στην αλματώδη ετήσια αύξηση της ζήτησης και στον μη εκσυγχρονισμό των μονάδων παραγωγής, μεταφοράς και διανομής (το 90% της ηλεκτρικής ενέργειας παράγεται από υδροηλεκτρικούς σταθμούς). Παράλληλα, παρατηρείται αδυναμία στην είσπραξη των τελών από τους καταναλωτές (πληρώνεται περίπου το 50% της πωλούμενης ενέργειας).

Η ΔΕΗ και ιταλικές εταιρίες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να εξαγοράσουν και να εκσυγχρονίσουν τέτοιους υδροηλεκτρικούς σταθμούς.

Ο ελληνικός μικροϊμπεριαλισμός

Η άρχουσα τάξη της Ελλάδας βρήκε στην Αλβανία γόνιμο έδαφος ανάπτυξης. Μεγάλες ανάγκες, ανύπαρκτες υποδομές, φτηνή εργατική δύναμη, «ελεγχόμενες» κυβερνήσεις και δημόσια διοίκηση.

Οι κυριότεροι τομείς επενδυτικού ενδιαφέροντος για ελληνικές επιχειρήσεις εστιάζονται στα χρηματοδοτούμενα από διεθνείς οργανισμούς και κράτη δημόσια έργα, στις ιδιωτικοποιήσεις των στρατηγικών τομέων της οικονομίας, στις προμήθειες, κατασκευές, και στην εν γένει υλοποίηση της βοήθειας που παρέχεται στη χώρα από τη διεθνή κοινότητα. Σημαντική είναι η παρουσία τους στον τραπεζικό τομέα, στις τηλεπικοινωνίες, στην εμπορία καυσίμων, στα ιδιωτικά έργα, και στο εμπόριο. Στη χώρα δραστηριοποιούνται περί τις 200 επιχειρήσεις με επενδεδυμένο κεφάλαιο που προσεγγίζει τα 250 εκατ. δολάρια. Η Ελλάδα καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση σε αριθμό επιχειρήσεων μετά την Ιταλία, και είναι περίπου στην ίδια θέση ή και μεγαλύτερη σε ύψος επένδυσης με την ίδια χώρα. Οι ελληνικές εξαγωγές (220,9 εκατ. δολάρια το 1999) καταλαμβάνουν το 30% περίπου των αλβανικών εισαγωγών, το 2,10% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών και το 16,6% των εξαγωγών μας στις βαλκανικές χώρες, γεγονός που κατατάσσει την Αλβανία στις πρώτες 15 χώρες απορροφητικότητας των ελληνικών προϊόντων.

Σημαντικότερες παρουσίες στην Αλβανία έχουν τέσσερις τράπεζες (Εθνική, Πειραιώς, Alpha, Εμπορική) με συνεχή επέκτασή τους, η COSMOTE (που κατέχει το 85% της αλβανικής εταιρίας κινητής τηλεφωνίας AMC), εταιρίες πετρελαιοειδών (Ελληνικά Πετρέλαια, ΔΙΕΚΑΤ, Μαμιδάκης), καπνοβιομηχανίες (Μιχαηλίδης, Γλεούδης), εταιρίες μεταφορών, (Albanian Interlines), πληροφορικής (Infoquest), καθώς και αγροτοβιομηχανικές και κλωστοϋφαντουργικές μονάδες. Εκτιμάται ότι οι μισές ελληνικές εταιρίες δραστηριοποιούνται στον τομέα του εμπορίου.

Επίσης, μεγάλες ελληνικές εταιρίες με εμπορική δραστηριότητα στη χώρα έως σήμερα, ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε επένδυση στην Αλβανία. Ως κύρια πλεονεκτήματα για ανάπτυξη ελληνικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, οι αρμόδιοι καταγράφουν τη γειτνίαση με την Ελλάδα, το χαμηλό εργατικό κόστος, την έλλειψη παραγωγής βιομηχανικών προϊόντων, την ευρέως ομιλουμένη ελληνική γλώσσα.

Οι επόμενοι στόχοι

Οπως αναφέρουν παράγοντες της ελληνικής διοίκησης, «βασικοί οικονομικοί στρατηγικοί μας στόχοι θεωρούνται: Η ανάπτυξη των τριών καθέτων αξόνων της Αλβανίας και η σύνδεσή τους με την Εγνατία Οδό. Η διατήρηση και επέκταση του ποσοστού και της αξίας των ελληνικών προϊόντων επί των αλβανικών εισαγωγών. Η παροχή τεχνογνωσίας και τεχνολογίας νέων οικονομιών στην αλβανική διοίκηση. Και η "διείσδυσή" μας στους υπό ιδιωτικοποίηση στρατηγικούς τομείς της αλβανικής οικονομίας».

Στα επόμενα δυο χρόνια, αναμένεται να πραγματοποιηθούν δημόσια έργα μόνο από ξένη βοήθεια ύψους πλέον των 500 εκατ. δολαρίων. Φέτος, αναμένεται να ιδιωτικοποιηθούν ή να αρχίσει η διαδικασία ιδιωτικοποίησης, της μεγαλύτερης τράπεζας στη χώρα (Saving Bank), της σταθερής τηλεφωνίας, των εταιριών πετρελαίου και φυσικού αερίου, του ασφαλιστικού οργανισμού INSIG, εταιριών χαλκού και χρωμίου, της Ζυθοποιίας Τιράνων, του μεγαλύτερου κρατικού ξενοδοχείου Dajti (στο κέντρο των Τιράνων), των υπηρεσιών ύδρευσης, των υπηρεσιών λιμένος Δυρραχίου και μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών. Τέλος, αναμένεται η ολοκλήρωση των διαδικασιών για τη δημοπράτηση του επιβατικού σταθμού του αεροδρομίου Τιράνων με το σύστημα της αυτοχρηματοδότησης. Για όλα τα προαναφερόμενα έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από ελληνικές εταιρίες, ελεγχόμενες από το δημόσιο και ιδιωτικές.

Οι ανταγωνιστές

Κύριος εμπορικός και οικονομικός ανταγωνιστής της Ελλάδας στην καταλήστευση της Αλβανίας είναι η Ιταλία. Κατέχει το 38% των αλβανικών εισαγωγών, ενώ στη χώρα δραστηριοποιούνται περί τις 500 - 600 επιχειρήσεις ιταλικών συμφερόντων.

«Ουσιαστικός ανταγωνισμός υπάρχει στους διαγωνισμούς για τα δημόσια έργα, τις προμήθειες του δημοσίου, και τους υπό ιδιωτικοποίηση στρατηγικούς τομείς και μεγάλες βιομηχανικές μονάδες. Βασικό πλεονέκτημα της ιταλικής παρουσίας, πέραν των παραδοσιακών σχέσεων με τη χώρα είναι και η ύπαρξη αρκετών συμβούλων στο κρατικό μηχανισμό», αναφέρει ο Μιχ. Βρεττάκης.

Η παρουσία της Τουρκίας στην Αλβανία εμφανίζεται με την εξαγορά της κρατικής τράπεζας Banka Combetare Nationale από την τουρκική τράπεζα Kent (10 καταστήματα), με μεγάλη μονάδα σιδηρουργείου στο Ελμπασάν, σε τεχνικά έργα με μεγαλύτερη εταιρία την Behase και σε προϊόντα χαμηλής ποιότητας με μικρό βαθμό διείσδυσης.

Επιπλέον, η τουρκική εταιρία κατασκευής πυρομαχικών ΜΚΕΚ αποφάσισε να εξαγοράσει και να εκσυγχρονίσει τις εγκαταστάσεις του μεγαλύτερου αλβανικού εργοστασίου κατασκευής πυρομαχικών, για τις ανάγκες του αλβανικού και του τουρκικού στρατού.

ΑΥΡΙΟ:

Εν αναμονή της αποσταθεροποίησης στην ΠΓΔΜ

ΚΕΙΜΕΝΑ:

Θανάσης ΜΠΑΛΟΔΗΜΑΣ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ