Η άρχουσα τάξη της Ελλάδας βρήκε στην Αλβανία γόνιμο έδαφος ανάπτυξης. Μεγάλες ανάγκες, ανύπαρκτες υποδομές, φτηνή εργατική δύναμη, «ελεγχόμενες» κυβερνήσεις και δημόσια διοίκηση.

Οι κυριότεροι τομείς επενδυτικού ενδιαφέροντος για ελληνικές επιχειρήσεις εστιάζονται στα χρηματοδοτούμενα από διεθνείς οργανισμούς και κράτη δημόσια έργα, στις ιδιωτικοποιήσεις των στρατηγικών τομέων της οικονομίας, στις προμήθειες, κατασκευές, και στην εν γένει υλοποίηση της βοήθειας που παρέχεται στη χώρα από τη διεθνή κοινότητα. Σημαντική είναι η παρουσία τους στον τραπεζικό τομέα, στις τηλεπικοινωνίες, στην εμπορία καυσίμων, στα ιδιωτικά έργα, και στο εμπόριο. Στη χώρα δραστηριοποιούνται περί τις 200 επιχειρήσεις με επενδεδυμένο κεφάλαιο που προσεγγίζει τα 250 εκατ. δολάρια. Η Ελλάδα καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση σε αριθμό επιχειρήσεων μετά την Ιταλία, και είναι περίπου στην ίδια θέση ή και μεγαλύτερη σε ύψος επένδυσης με την ίδια χώρα. Οι ελληνικές εξαγωγές (220,9 εκατ. δολάρια το 1999) καταλαμβάνουν το 30% περίπου των αλβανικών εισαγωγών, το 2,10% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών και το 16,6% των εξαγωγών μας στις βαλκανικές χώρες, γεγονός που κατατάσσει την Αλβανία στις πρώτες 15 χώρες απορροφητικότητας των ελληνικών προϊόντων.

Σημαντικότερες παρουσίες στην Αλβανία έχουν τέσσερις τράπεζες (Εθνική, Πειραιώς, Alpha, Εμπορική) με συνεχή επέκτασή τους, η COSMOTE (που κατέχει το 85% της αλβανικής εταιρίας κινητής τηλεφωνίας AMC), εταιρίες πετρελαιοειδών (Ελληνικά Πετρέλαια, ΔΙΕΚΑΤ, Μαμιδάκης), καπνοβιομηχανίες (Μιχαηλίδης, Γλεούδης), εταιρίες μεταφορών, (Albanian Interlines), πληροφορικής (Infoquest), καθώς και αγροτοβιομηχανικές και κλωστοϋφαντουργικές μονάδες. Εκτιμάται ότι οι μισές ελληνικές εταιρίες δραστηριοποιούνται στον τομέα του εμπορίου.

Επίσης, μεγάλες ελληνικές εταιρίες με εμπορική δραστηριότητα στη χώρα έως σήμερα, ετοιμάζονται να προχωρήσουν σε επένδυση στην Αλβανία. Ως κύρια πλεονεκτήματα για ανάπτυξη ελληνικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, οι αρμόδιοι καταγράφουν τη γειτνίαση με την Ελλάδα, το χαμηλό εργατικό κόστος, την έλλειψη παραγωγής βιομηχανικών προϊόντων, την ευρέως ομιλουμένη ελληνική γλώσσα.

Οπως αναφέρουν παράγοντες της ελληνικής διοίκησης, «βασικοί οικονομικοί στρατηγικοί μας στόχοι θεωρούνται: Η ανάπτυξη των τριών καθέτων αξόνων της Αλβανίας και η σύνδεσή τους με την Εγνατία Οδό. Η διατήρηση και επέκταση του ποσοστού και της αξίας των ελληνικών προϊόντων επί των αλβανικών εισαγωγών. Η παροχή τεχνογνωσίας και τεχνολογίας νέων οικονομιών στην αλβανική διοίκηση. Και η "διείσδυσή" μας στους υπό ιδιωτικοποίηση στρατηγικούς τομείς της αλβανικής οικονομίας».

Στα επόμενα δυο χρόνια, αναμένεται να πραγματοποιηθούν δημόσια έργα μόνο από ξένη βοήθεια ύψους πλέον των 500 εκατ. δολαρίων. Φέτος, αναμένεται να ιδιωτικοποιηθούν ή να αρχίσει η διαδικασία ιδιωτικοποίησης, της μεγαλύτερης τράπεζας στη χώρα (Saving Bank), της σταθερής τηλεφωνίας, των εταιριών πετρελαίου και φυσικού αερίου, του ασφαλιστικού οργανισμού INSIG, εταιριών χαλκού και χρωμίου, της Ζυθοποιίας Τιράνων, του μεγαλύτερου κρατικού ξενοδοχείου Dajti (στο κέντρο των Τιράνων), των υπηρεσιών ύδρευσης, των υπηρεσιών λιμένος Δυρραχίου και μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών. Τέλος, αναμένεται η ολοκλήρωση των διαδικασιών για τη δημοπράτηση του επιβατικού σταθμού του αεροδρομίου Τιράνων με το σύστημα της αυτοχρηματοδότησης. Για όλα τα προαναφερόμενα έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από ελληνικές εταιρίες, ελεγχόμενες από το δημόσιο και ιδιωτικές.

Κύριος εμπορικός και οικονομικός ανταγωνιστής της Ελλάδας στην καταλήστευση της Αλβανίας είναι η Ιταλία. Κατέχει το 38% των αλβανικών εισαγωγών, ενώ στη χώρα δραστηριοποιούνται περί τις 500 - 600 επιχειρήσεις ιταλικών συμφερόντων.

«Ουσιαστικός ανταγωνισμός υπάρχει στους διαγωνισμούς για τα δημόσια έργα, τις προμήθειες του δημοσίου, και τους υπό ιδιωτικοποίηση στρατηγικούς τομείς και μεγάλες βιομηχανικές μονάδες. Βασικό πλεονέκτημα της ιταλικής παρουσίας, πέραν των παραδοσιακών σχέσεων με τη χώρα είναι και η ύπαρξη αρκετών συμβούλων στο κρατικό μηχανισμό», αναφέρει ο Μιχ. Βρεττάκης.

Η παρουσία της Τουρκίας στην Αλβανία εμφανίζεται με την εξαγορά της κρατικής τράπεζας Banka Combetare Nationale από την τουρκική τράπεζα Kent (10 καταστήματα), με μεγάλη μονάδα σιδηρουργείου στο Ελμπασάν, σε τεχνικά έργα με μεγαλύτερη εταιρία την Behase και σε προϊόντα χαμηλής ποιότητας με μικρό βαθμό διείσδυσης.

Επιπλέον, η τουρκική εταιρία κατασκευής πυρομαχικών ΜΚΕΚ αποφάσισε να εξαγοράσει και να εκσυγχρονίσει τις εγκαταστάσεις του μεγαλύτερου αλβανικού εργοστασίου κατασκευής πυρομαχικών, για τις ανάγκες του αλβανικού και του τουρκικού στρατού.