Και νέα ευτράπελα - αν όχι κωμικοτραγικά - γεγονότα από την Αιανή Κοζάνης, απασχόλησαν την τελευταία συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.

Μετά τις μελέτες επί μελετών... για την επέκταση του μουσείου, η οποία έχει παγώσει από το 1997, με τελευταία εξέλιξη την ανάθεση νέας μελέτης από την ΙΖ' ΕΠΚΑ σε ιδιώτη μελετητή, αν και το ΚΑΣ είχε εγκρίνει άλλη μελέτη που δεν προχώρησε λόγω έλλειψης... χρημάτων, τώρα η Εφορεία συμφωνεί με το αίτημα του Δήμου Αιανής για μερική τροποποίηση του ορίου της Ζώνης Β' του αρχαιολογικού χώρου Αιανής.

Το πρόβλημα έγκειται στο ότι οι Ζώνες είχαν οριστεί μόλις πέρυσι, γεγονός που ανάγκασε τη γγ του ΥΠΠΟ, Λ. Μενδώνη, να κάνει λόγο για διοικητικές ευθύνες σε περίπτωση τροποποίησής τους. Η Εφορεία εκτιμά ότι ο οικισμός έχει, όντως, ανάγκη επέκτασης και ότι αυτή θα γίνει σε αντίθετη, από το χώρο των αρχαιοτήτων, κατεύθυνση. Ουσιαστικά μιλάει για λάθος στον ορισμό της οριοθέτησης των Ζωνών, γιατί η πολεοδομική μελέτη του δήμου έγινε μετά την οριοθέτηση.

Το ΚΑΣ εκτίμησε ως ανεπαρκή την επιχειρηματολογία της Εφορείας, ανέβαλε το θέμα και ζήτησε αρχαιολογική τεκμηρίωση του αποχαρακτηρισμού της Ζώνης που προτείνει η Εφορεία, μέσα σε ένα μήνα.

Στην ίδια συνεδρίαση το ΚΑΣ ξαναβρέθηκε μπροστά στο άχαρο καθήκον να προσπαθεί να σώσει ό,τι μπορεί, αυτή τη φορά στη νότια περιοχή του Αργους. Είναι όντως άχαρο το καθήκον όταν από τη δεκαετία του '80, αφ' ότου απασχολείται το ΚΑΣ με τη συγκεκριμένη περιοχή, και ενώ υπήρχαν ακόμη και μελέτες για τη δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου, τώρα καλείται να «βγάλει το φίδι από την τρύπα» της διαχρονικής κρατικής αδιαφορίας απέναντι στις αρχαιότητες.

Στη συγκεκριμένη περιοχή αποκαλύφθηκε, μετά από ανασκαφή, ένας παλαιοχριστιανικός οικισμός, που χρονικά επεκτείνεται και στα μεταβυζαντινά χρόνια. Ο οικισμός αυτός, όμως, είχε τη - συνήθη - «ατυχία» να βρίσκεται κατατμημένος ανάμεσα σε δύο ιδιοκτησίες ιδιωτών και μία ιδιοκτησία του ΟΤΕ και, επιπλέον, ακριβώς κάτω από ένα ακίνητο της Αγροτικής Τράπεζας. Μάλιστα, το τελευταίο ακίνητο δεν υπήρχε μέχρι το 1995, όταν το ίδιο το ΚΑΣ γνωμοδότησε υπέρ της κατασκευής του, με την προϋπόθεση τα αρχαία να διατηρηθούν στο υπόγειο του κτιρίου της τράπεζας. Πληροφορία που έγινε αποδεκτή με έκπληξη από τα μέλη του ΚΑΣ... Να σημειωθεί, ότι στην ιδιοκτησία του ΟΤΕ βρέθηκε μεγάλο παλαιοχριστιανικό οικοδόμημα, με αίθριο, οχτώ δωμάτια, λουτρό και επιγραφή που μνημονεύει τον Κοσμά Νοτάριο και τη σύζυγό του.

Μέχρι το 1992, με άδειες οικοδόμησης που είχαν προηγούμενα δοθεί, εξαφανίστηκαν τα αρχαία στη μία ιδιοκτησία (ιδιώτη), ενώ στην άλλη σώζονται, πλέον, σε λίγο χώρο. Σε συνδυασμό με την οικοδόμηση της ιδιοκτησίας της ΑΤΕ δεν μπορεί πλέον να γίνει συζήτηση για δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου. Ετσι έμεινε η ιδιοκτησία του ΟΤΕ, ο οποίος - μπροστά και στη μετοχοποίησή του, που βεβαίως κοιτάει μόνο το κέρδος και τίποτε άλλο - αποποιείται του δικαιώματος να χτίσει... αν βέβαια απαλλοτριωθεί η ιδιοκτησία του από το ΥΠΠΟ. Πρόκειται για ένα οικόπεδο έκτασης 1.483 τ.μ., του οποίου η απαλλοτρίωση θα στοιχίσει πάνω από 200 εκατ.

Το ΚΑΣ βρέθηκε μπροστά σε αδιέξοδο, δεδομένης της οικονομικής δυσπραγίας και συζητήθηκαν διάφορες ιδέες, όπως η διατήρηση σε κατάχωση. Ιδέα, που από μέλος του ΚΑΣ ορθώς ερμηνεύτηκε ως εξής: «Η κατάχωση γίνεται για "προστασία" της συνείδησής μας και όχι των αρχαίων»... Τελικά το ΚΑΣ αποφάσισε τη διενέργεια αυτοψίας στην περιοχή, για να διαπιστώσει την κατάσταση των αρχαιοτήτων πριν γνωμοδοτήσει...

Σήμερα και αύριο στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας πραγματοποιείται συνέδριο με θέμα: «Ο Χριστός στη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή τέχνη». Σήμερα μιλούν ο πανεπιστημιακός καθηγητής Νίκος Ζίας («Ο ναός ως έκφραση του Χριστού και της λειτουργικής ζωής της εκκλησίας»), Χρυσούλα Μπαλτογιάννη («Απεικονίσεις του Χριστού που εκφράζουν το δόγμα της ενανθρώπισης»), Ευτυχία Κουρκουτίδου - Νικολαΐδου («Ο Χριστός στην πρωτοβυζαντινή τέχνη»), Νικόλαος Γκιολές («Το αποκαλυπτικό - εσχατολογικό όραμα στη Βυζαντινή τέχνη»). Αύριο: Ιωάννης Βιταλιώτης («Το εικονογραφικό πρόγραμμα του μεσοβυζαντινού ναού ως έκφραση του δόγματος της βυζαντινής εκκλησίας»). Νανώ Χατζηδάκη («Ο κύκλος της ανάστασης στη βυζαντινή τέχνη»). Μαρία Καζανάκη - Λάππα («Απεικονίσεις της ενσάρκωσης και του θείου πάθους επηρεασμένες από τη Δυτική τέχνη»). Δημήτριος Κωνστάντιος («Λαϊκές παραστάσεις του Χριστού στη Μεταβυζαντινή τέχνη»). Γιώργος Γαλάβαρης («Εκφράσεις του Θείου στη Βυζαντινή και Δυτική Μεσαιωνική τέχνη»).

Αρχαιολογικοί χώροι, κηρύχτηκαν τρεις περιοχές στη Νίσυρο, με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού, η οποία δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (12/9).

Πρόκειται για τις περιοχές Μανδρακίου, Πάλων και Αργους. Η πρώτη περιλαμβάνει το αρχαίο τείχος στο Παλαιόκαστρο, τα αρχαία νεκροταφεία στις περιοχές Καμπί και Αϊ - Γιάννη, την περιοχή του αρχαίου λιμανιού και λείψανα υστερορωμαϊκής περιόδου, όπου βρίσκεται ο σύγχρονος οικισμός του Μανδρακίου. Επίσης, περιλαμβάνεται το κάστρο της Ιπποκρατίας, το μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιανής, λείψανα παλαιοχριστιανικών βασιλικών στις θέσεις Κήποι, νεκροταφείο, Σκαλί, Δημορικός Ξενώνας, το λόφο Κριό και την περιοχή Δάλι.

Ο χώρος των Πάλων περιλαμβάνει τα ερείπια Ρωμαϊκών Θερμών, μονόχωρο βυζαντινό ναϋδριο, ναϋδριο του Αγίου Φωκά και λείψανα παλαιοχριστιανικής βασιλικής, λείψανα ελληνιστικού οικισμού στη θέση «Ελληνικά» και ερείπια τρίκλιτης βασιλικής στην περιοχή Λυές.

Ο χώρος Αργους περιλαμβάνει λείψανα αρχαίας εγκατάστασης και το μοναστήρι του Σταυρού όπου διατηρούνται ερείπια χριστιανικού ναού.

Το ΔΣ του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου προχώρησε στη συγκρότηση του νέου Συμβουλίου Κρίσεων του Οργανισμού για την περίοδο 2000-2002, σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζει το ΠΔ 113/98. Το Συμβούλιο Κρίσεων είναι το όργανο το οποίο επεξεργάζεται και επιλέγει τις προτάσεις για τη δημιουργία κινηματογραφικών έργων, που χρηματοδοτούνται από το Κέντρο. Η θητεία του προηγούμενου Συμβουλίου ολοκληρώθηκε στο τέλος του καλοκαιριού.

Μέλη του νέου Συμβουλίου Κρίσεων είναι οι: Γιάννης Τζιώτης (σεναριογράφος, αιρετό μέλος του ΔΣ), Πάνος Κοκκινόπουλος (σκηνοθέτης), Πέτρος Μάρκαρης (σεναριογράφος - θεατρικός συγγραφέας) και Αχιλλέας Κυριακίδης (κριτικός κινηματογράφου, συγγραφέας). Σύμφωνα με το καταστατικό του Κέντρου, πρόεδρος του Συμβουλίου Κρίσεων είναι ο εκάστοτε πρόεδρος του ΕΚΚ και σε ειδικές περιπτώσεις ο αντιπρόεδρος.

Σήμερα (10.30πμ), στο ΤΕΕ (Καραγεώργη Σερβίας 4, 5ος όροφος), το Ελληνικό Τμήμα ICOMOS, διοργανώνει ημερίδα με θέμα: «Αχελώος: Μεταμορφώσεις - Μετασχηματισμοί». Σκοπός της εκδήλωσης είναι να προβληθεί η αρχαιολογική και αρχιτεκτονική κληρονομιά, οι ιστορικές τοποθεσίες και τα αξιόλογα στοιχεία που συνθέτουν το φυσικό περιβάλλον, καθώς και να συζητηθούν τα προβλήματα προστασίας και διάσωσης, που τίθενται από τα έργα εκτροπής του Αχελώου.