Ξέρετε γιατί ο Μίκης Θεοδωράκης έγινε μουσικός και μελοποίησε μεγάλους ποιητές, παλαιότερους και νεότερους; Το εκμυστηρεύτηκε ο ίδιος, στη χθεσινή παρουσίαση του βιβλίου του «Να μαγευτώ και να μεθύσω», (εκδόσεις «Νέα Σύνορα» Α. Α. Λιβάνη), στην κατάμεστη από προσωπικότητες της επιστήμης, των γραμμάτων και τεχνών αίθουσα «Φ. Νάκας»: «Οταν μικρός αποφάσισα να γίνω συνθέτης, στην πραγματικότητα ήθελα να γίνω ποιητής. Και μελοποίησα τόσους μεγάλους ποιητές από ...εκδικητικότητα, γιατί ήξερα ότι δε θα γίνω σαν αυτούς. Αυτό, ας μείνει μεταξύ μας...», είπε, προκαλώντας το γέλιο.

Από παιδί, ο Μίκης Θεοδωράκης λάτρευε την ποίηση. Διάβαζε Παλαμά, Κάλβο, Σολωμό, Σικελιανό και άλλους. Από παιδί, «σκάλιζε» στίχους. Το 1942 - '43 κυκλοφόρησε την πρώτη και μόνη ποιητική συλλογή του. Εκτοτε και μέχρι σήμερα γράφει ποίηση. Επιμένει, όμως, «Δεν είμαι ποιητής. Γι' αυτό να κρίνετε αυτό το "πόνημά" μου με φιλικά αισθήματα. Να το δείτε σαν καθρέφτισμα βιωματικών μου καταστάσεων, που δεν έχουν να κάνουν με μένα, αλλά με σημαδιακές ιστορικές στιγμές. Εγραφα, γιατί δεν τελειώσαμε ποτέ με τα πολιτικά προβλήματα. Και στη Μακρόνησο έγραψα ποιήματα. Χάθηκαν, όμως, εξαιτίας των συνθηκών. Ο,τι ωραιότερο πήρα και έκανα στη ζωή μου, το οφείλω στην ποίηση».

Απάντηση στο «δεν είμαι ποιητής», πρώτη έδωσε η ποιήτρια Ιουλίτα Ηλιοπούλου, που ανθολόγησε και προλόγισε εξαιρετικά την ποίηση του Μ. Θεοδωράκη. «Το λυρικό ποίημα είναι ένα είδος λόγου, που δεν περιγράφεται. Είναι εύθραυστο. Αποτελείται από μονάδες. Η ποίηση του Μ. Θεοδωράκη μοιάζει με διπλό "εγχειρίδιο". Ενα μικρό "εγκόλπιο", που περιέχει τις πολύτροπες διαθέσεις του, και ένα μικρό "μαχαίρι", που "κόβει", ξαναγεννά και ξαναπραγματώνει τον κόσμο. Είναι απροσχημάτιστος λυρισμός, αρχέγονος. Κυμάτισμα φθόγγων και γλώσσας, χωρίς προσποίηση. Ο νεανικός στίχος του "Να μαγευθώ και να μεθύσω" δίνει τη διττή διάσταση του Μίκη Θεοδωράκη: Μοναξιά και ταυτόχρονα επανάσταση. Με τη δράση του, θέλησε να "εκπαιδεύσει" το κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι. Με την ποίησή του κλείνει το όλον, το οποίο υπηρετεί και στο οποίο αφοσιώθηκε», τόνισε η Ι. Ηλιοπούλου.

Τη δεύτερη, ουσιωδέστερη απάντηση την έδωσε ο Κώστας Γεωργουσόπουλος. «Ο Μίκης λέει "δεν είμαι ποιητής". Αδικεί τη δημιουργική του πορεία. Αν δεν είναι ποιητής, σίγουρα είναι ποιητικός. Ποιώ, ποιητής, σημαίνει δημιουργός "εκ του μηδενός", όπως λέει ο Αριστοτέλης. Από το σκοτάδι στο φως, όπως ο "ποιητής των όλων". Ολες οι τέχνες είναι ποιητικές. Μ' αυτή την έννοια, ο Μίκης είναι ποιητής. Η ζωή, οι αγώνες, τα βασανιστήριά του, που τον ενέπνευσαν, αυτά είναι η ποιητικότητά του. Ο Μίκης είναι ο τελευταίος "Αναγεννησιακός". Υπόδειγμα Παιδείας. Παράγει Παιδεία με όσα είναι και δημιούργησε. Είναι παιδί της μεγάλης Παιδείας, της μεγάλης Ποίησης. Οι στίχοι του αντλούν από τη μεγάλη ποιητική μας παράδοση, ακόμα και από τον υπερεαλισμό».

Ο Κ. Γεωργουσόπουλος όρισε τη «μοναξιά» στην ποίηση του Μ. Θεοδωράκη ως «μοναξιά της δημιουργίας και της κριτικής σκέψης ενός πολίτη, που πονά, αγαπά, λογοδοτεί στην Ηθική. Και ηθική σημαίνει χρέος. Ολα τα ποιήματά του έχουν τις διαστάσεις του φωτός και του ιστορικού χρόνου - παρελθόν, παρόν, μέλλον. Αλλά το μεγάλο ποιητικό "τραύμα" του Μίκη είναι που απευθύνεται στο μέλλον, με όλες τις αλήθειες του. Αλήθειες, που τείνουν, όπως όλες οι Τέχνες, στη μουσική. Στο μέλλον, όταν όλα κι όλες οι τέχνες φθάσουν στην τελειότητα, τότε όλοι οι άνθρωποι θα 'μαστε ...μουσική».

Για το βιβλίο, αλλά κυρίως για το Αρχείο του συνθέτη, μίλησε ο διευθυντής της Μουσικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας «Λίλιαν Βουδούρη» Κριστόφ Στρου, σημειώνοντας ότι ολοκληρώθηκε η ηλεκτρονική καταγραφή του Αρχείου (124.000 σελίδες) και ότι προσεχώς μέσω Ιντερνετ θα έχει όλος ο κόσμος πρόσβαση στο μουσικό έργο του Μ. Θεοδωράκη. Ο συνθέτης ανακοίνωσε ότι σύντομα θα δώσει άλλες 1.000 σελίδες, αφού συνεχίζει να δουλεύει «νυχθημερόν», δηλώνοντας: «Δεν ξέρω τι αξία έχει το Αρχείο μου. Είμαι, όμως, υπερήφανος για την εργατικότητά μου».

Η εκδήλωση έκλεισε μουσικά, με την παρουσίαση σε πρώτη εκτέλεση πέντε τραγουδιών του κύκλου «Αρκαδίαι», από τον Πέτρο Πανδή και τον πιανίστα Γιάννη Ζερβίδη.

Τον πρώτο τόμο της τρίτομης, καταξιωμένης από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα πραγματείας του Αμερικανού κλασικού φιλολόγου, καθηγητή της Συγκριτικής Λογοτεχνίας και της Επικοινωνίας του Λόγου, Τζωρτζ Α. Κέννεντυ «Ιστορία της Κλασικής Ρητορικής», παρουσίασαν χτες στο βιβλιοπωλείο τους οι εκδόσεις Παπαδήμα (Ιπποκράτους 8), παρουσία αρκετών σχετικών επιστημόνων. Για το κλασικό, αλλά και πρωτότυπο αυτό έργο, το οποίο ρίχνει «φως» στη Ρητορική, αυτή τη μεγάλη Τέχνη του Λόγου στην αρχαιότητα, ήταν οι Ιωάννης Αναστασίου (καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων) και Βασίλειος Κύρκος (καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών).

Οι εκδόσεις προχώρησαν στην έκδοση αυτή, επειδή καλύπτει το ελληνικό βιβλιογραφικό κενό όσον αφορά στη μακρά πορεία (από την εμφάνιση των ομηρικών επών) και τη μεγάλη εξέλιξη της αρχαιοελληνικής και λατινικής ρητορικής, μέχρι και τους τελευταίους εκπροσώπους του είδους κατά την ύστερη αρχαιότητα. Η μετάφραση έγινε από τον Νίκο Νικολούδη. Η επιστημονική επίβλεψη από τον Ιωάννη Αναστασίου.

Το πρώτο μέρος του έργου αποτελεί μια εκτενή, αλλά και περιεκτική ιστόρηση της κλασικής ρητορικής και παράλληλα μια αναθεώρηση και σύμπτυξη των παλαιότερων έργων του Τζ. Κέννεντυ «Η τέχνη της πειθούς στην αρχαία Ελλάδα», «Η τέχνη της Ρητορικής στο ρωμαϊκό κόσμο», «Η ελληνική Ρητορική υπό τους Χριστιανούς αυτοκράτορες». Ο συγγραφέας αναλύει τους λόγους εμφάνισης της ρητορικής ως ιδιαίτερου είδους Λόγου. Τους παλαιότερους τύπους ρητορικών κειμένων. Τις αντιλήψεις για τη ρητορική των Σοφιστών, του Πλάτωνα, του Ισοκράτη, του Αριστοτέλη και των Αττικών ρητόρων του 4ου π.Χ. Την εξέλιξη της ρητορικής στην ελληνιστική περίοδο. Την επινόηση των ρητορικών στάσεων (των επιχειρημάτων που επιδίωκε να προβάλει ο εκάστοτε ομιλητής). Το δεύτερο μέρος αναφέρεται στη λατινική ρητορική, από τους αρχαιότερους Κάτωνα, Κικέρωνα, Κοϊντιλιανό, έως τους Χριστιανούς ρήτορες και την παρακμή της ρητορικής, λόγω των σκοταδιστικών πολιτικοκοινωνικών αλλαγών κατά το Μεσαίωνα.