Σε τεντωμένο σκοινί ακροβατεί ο τουρισμός της χώρας με ό,τι αυτό αυτονόητα συνεπάγεται για την εθνική οικονομία, τους εργαζόμενους στο χώρο και μια σειρά από επαγγελματίες, που το εισόδημά τους εξαρτάται άμεσα από την τουριστική κίνηση. Οι ΝΑΤΟικοί βομβαρδισμοί και η απειλή για τις ιμπεριαλιστικές μεθοδεύσεις για το επόμενο διάστημα, φαίνεται να έχουν χτυπήσει καίρια τον "εισερχόμενο" τουρισμό, πράγμα το οποίο εκδηλώνεται με ακυρώσεις - αλλού μικρότερης αλλού μεγαλύτερης κλίμακας - και με μείωση ή πάγωμα της ζήτησης τον τελευταίο μήνα. Παράλληλα εκφράζονται φόβοι ακόμα και για τα επίπεδα στα οποία θα κινηθεί και ο εσωτερικός τουρισμός, εξαιτίας της κλίματος αβεβαιότητας που επικρατεί για το τι ξημερώνει αύριο. Οσο κι αν οι επίσημες δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών αλλά και παραγόντων, που εμπλέκονται με τον τουρισμό, αποβλέπουν να υποβαθμίσουν το πρόβλημα, τα μηνύματα που φτάνουν από τις διάφορες περιοχές της χώρας κάνουν σαφές ότι οι ΝΑΤΟικοί βομβαρδισμοί δεν άφησαν αλώβητο τον τουρισμό και περιγράφουν ανάγλυφα το κλίμα ανησυχίας. Μεγάλο πλήγμα έχει ήδη δεχτεί ο συνεδριακός και περιηγητικός τουρισμός, καθώς και οι κρατήσεις κυρίως σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις οδικές αφίξεις από την Ευρώπη μέσω Γιουγκοσλαβίας και Βουλγαρίας. Πιο ψύχραιμοι εμφανίζονται οι τουριστικοί επιχειρηματίες των παραδοσιακών παραθεριστικών προορισμών, όπως είναι η Κως, η Ρόδος, η Κρήτη. Για τα μέρη αυτά οι ξένοι τουρίστες έχουν προπληρώσει εδώ και μήνες τις διακοπές τους, η ανησυχία όμως για την εξέλιξη της τουριστικής περιόδου, για την πορεία των κρατήσεων από δω και στο εξής δεν κρύβεται.

Ενδεικτική της ανησυχίας που επικρατεί είναι η στροφή που παρουσιάστηκε στις δηλώσεις επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στο χώρο του τουρισμού. Ενώ πριν από δέκα - δεκαπέντε μέρες όλοι προσπαθούσαν να φανούν ψύχραιμοι παρά τα πρώτα σημάδια κάμψης, τις τελευταίες μέρες όλο και περισσότεροι είναι εκείνοι που δεν κρύβουν την απόγνωσή τους με αποκορύφωμα περιοχές της Μακεδονίας και της Χαλκιδικής.

Χαρακτηριστικά της κατάστασης που διαμορφώνεται και του τι προοιωνίζεται για κάποιες περιοχές της χώρας είναι τα όσα είπε στο "Ρ" ο Τ. Αντωνίου,πρόεδρος των Εν Ελλάδι Τουριστικών Γραφείων (HATAA), ο οποίος τόνισε ότι σε γενικές γραμμές οι ακυρώσεις δεν είναι τρομακτικές, ωστόσο έχουν "παγώσει" οι κρατήσεις τις τελευταίες μέρες. Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχουν επιχειρήσεις στη Β. Ελλάδα που όλο τον Απρίλη δεν έχουν κάνει καμία κράτηση. Το μεγαλύτερο κόστος εντοπίζεται στη Χαλκιδική και στην Πιερία που αποτελούν προορισμό τουριστών από τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, την Τσεχία οι οποίοι έρχονταν μέσω Γιουγκοσλαβίας ή Βουλγαρίας. Στα ενοικιαζόμενα δωμάτια της Πιερίας που μετρούν 25.000 κλίνες, χώρια άλλες 10.000 κλίνες στα ξενοδοχεία, οι ακυρώσεις επί των κρατήσεων ξεπερνούν, σύμφωνα με τον πρόεδρο της εκεί Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών, το 70%. Κάτω από αυτά τα δεδομένα, η Ομοσπονδία των ιδιοκτητών ενοικιαζομένων δωματίων και επιπλωμένων διαμερισμάτων του νομού θέτει ένα πλέγμα μέτρων για τον περιορισμό των επιπτώσεων. Μεταξύ αυτών δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση της διαφήμισης του ΕΟΤ, που προσανατολίζεται στον εσωτερικό τουρισμό, στην επιδότηση των πτήσεων charters και στην επιδότηση των οδικών μεταφορών για τουρίστες. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι το τελευταίο αναφέρθηκε σαν πιθανός τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος και από τον υπουργό Ανάπτυξης Ε. Βενιζέλο.Σχολιάζοντάς το όμως ο πρόεδρος των Εν Ελλάδι Τουριστικών Γραφείων το χαρακτήρισε ανέφικτο με δεδομένο ότι ο αριθμός των τουριστικών λεωφορείων ξεπερνάει τις 5.000.

Στο 15% υπολογίζονται οι ακυρώσεις στις κρατήσεις που έχουν γίνει το προηγούμενο διάστημα στη Χαλκιδική, ενώ η ζήτηση για κρατήσεις τις τελευταίες μέρες βρίσκεται σε μηδενική βάση, όπως εκτιμούν οι επιχειρηματίες ιδιοκτήτες ενοικιαζομένων δωματίων και διαμερισμάτων. Οι ίδιοι εκφράζουν φόβους ότι θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα και με τον εσωτερικό τουρισμό εξαιτίας τόσο της αβεβαιότητας που επικρατεί γενικότερα όσο και της ανησυχίας για τη μόλυνση της ατμόσφαιρας στη Β. Ελλάδα από τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς. Από την πλευρά των ξενοδόχων ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Χαλκιδικής Α. Ανδρεάδης αναφέρει ότι κανονικά εξελίσσονται οι αεροπορικές αφίξεις, ενώ και ο ίδιος τονίζει το πρόβλημα που υπάρχει με τις οδικές μεταφορές, παρατηρώντας "μικρή μείωση του τουρισμού σε σχέση με πέρσι". Ο δε ρυθμός των κρατήσεων τον τελευταίο μήνα εμφανίζεται στα ξενοδοχεία μειωμένος κατά 25% περίπου.

Εμφανής είναι η τάση για ακυρώσεις και στην Κέρκυρα, η οποία σύμφωνα με το αμερικανικό διάταγμα βρίσκεται σε εμπόλεμη ζώνη, ενώ στασιμότητα επικρατεί όλο τον τελευταίο μήνα και στη ζήτηση για κρατήσεις κυρίως από Γερμανία, Αγγλία και Σκανδιναβία, χώρες οι οποίες για τον τουρισμό του νησιού είναι ζωτικής σημασίας.

Κατακόρυφη πτώση που φτάνει μέχρι και 50% καταγράφεται στις κρατήσεις σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα στα Χανιά, σύμφωνα με τον πρόεδρο των ιδιοκτητών ενοικιαζομένων δωματίων, ο οποίος ωστόσο αναφέρει ότι οι ακυρώσεις σε κρατήσεις που έχουν ήδη γίνει δεν είναι σημαντικές.

Μελίνα ΖΙΑΓΚΟΥ

"Ποιος κάνει διακοπές σε στρατόπεδο;".Αυτή ήταν η απάντηση της Τζίνας Αρμένη, προέδρου του σωματείου ξενοδοχοϋπαλλήλων Κέρκυρας, όταν της ζητήσαμε την εκτίμησή της για την εξέλιξη της φετινής τουριστικής σεζόν. Κοινή εκτίμηση των συνδικαλιστών του κλάδου απ' άκρη σ' άκρη της χώρας είναι πως η τουριστική κίνηση θα δεχτεί σοβαρό πλήγμα, εξαιτίας των ΝΑΤΟϊκών βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία. Αυτό θα μεταφραστεί σε απώλεια μερικών χιλιάδων θέσεων εργασίας, αφού σε πολλές περιοχές της χώρας οι τουριστικές και επισιτιστικές επιχειρήσεις αποτελούν την κύρια "πηγή" απασχόλησης.

Η Κέρκυρα είναι ανάμεσα στις περιοχές που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα. Οπως μας είπε η Τζίνα Αρμένη, παρατηρείται μείωση των κρατήσεων στα ξενοδοχεία, ενώ ακυρώνονται και τουριστικά "πακέτα", κυρίως από τη Γερμανία και την Αυστρία. Αυτό είχε ως συνέπεια μεγάλα ξενοδοχεία να λειτουργήσουν για λίγες μέρες το Πάσχα και να ξανακλείσουν, κάτι που δε συνέβαινε στο παρελθόν, ενώ άγνωστο παραμένει πότε θα επαναλειτουργήσουν κανονικά.

"Τα μόνα αεροπλάνα που περνάνε από την Κέρκυρα είναι τα ΝΑΤΟικά, η περιοχή θυμίζει ένα απέραντο στρατόπεδο. Είναι κατανοητό ότι κανείς δε θα την επιλέξει για διακοπές, παρά μόνο όσοι έχουν προπληρώσει τις κρατήσεις τους", καταλήγει η συνδικαλίστρια.

Η πλέον τουριστική περιοχή της Κρήτης, η Χερσόνησος,που διαθέτει περίπου 30.000 κλίνες σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, "μετράει" ήδη τις πρώτες"πληγές". Από 15.000 περίπου τουρίστες που επισκέπτονταν την περιοχή την περίοδο αυτή, φέτος την επισκέφτηκαν μόλις 4.000!

Αμέσως με την έναρξη των ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών παρουσιάστηκαν οι πρώτες ακυρώσεις κύρια από Αγγλία και Γερμανία. Οι ξενοδόχοι απειλούνται με οικονομικό στραγγαλισμό, αφού από τις αρχές του χειμώνα και εξαιτίας του ότι η πώληση του τουριστικού προϊόντος πήγαινε πάρα πολύ καλά, έκαναν μεγάλα οικονομικά ανοίγματα. Από την πλευρά τους οι εργαζόμενοι του κλάδου, που αποτελούν το 95% του πληθυσμού της Χερσονήσου, απειλούνται με ανεργία και οικονομική εξαθλίωση.

Μέχρι στιγμής το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται σε μονάδες που διαθέτουν από 50 έως και 200 κλίνες, που τα προηγούμενα χρόνια λειτουργούσαν από"παρέλαση σε παρέλαση", περίοδος που φέτος απ' ό,τι διαφαίνεται θα συρρικνωθεί κατά πολύ. Η κρίση αγγίζει και τις μεγάλες μονάδες, οι οποίες όμως από καλύτερες θέσεις μπορούν να την αντιμετωπίσουν, εκτός αν αυτή πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις.

Σύμφωνα με τους προέδρους των Εργατικών Κέντρων Ρόδου, Κω και Ζακύνθου έχουν αρχίσει και σ' αυτές τις περιοχές, παρ' ότι είναι κλασικοί παραθεριστικοί προορισμοί, να εκδηλώνονται τα πρώτα σημάδια της κρίσης. Από τη Ρόδο ο Γ. Σαρικάς τονίζει πως ενώ αρχικά διαφαινόταν ότι αυτή θα ήταν η καλύτερη τουριστική σεζόν από τη μεταπολίτευση, τίποτα δε συνηγορεί στο ότι τελικά θα είναι μια απλά καλή σεζόν. Οι πληροφορίες που φτάνουν στο Εργατικό Κέντρο "μιλάνε" για σημαντική μείωση των κρατήσεων, κάτι που τις επόμενες μέρες αναμένεται να γίνει φανερό και διά γυμνού οφθαλμού.

Η Κική Μακρή από την Κω τονίζει ότι κι εκεί παρατηρείται πάγωμα των κρατήσεων, ενώ κλειστές παραμένουν μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες που έπρεπε να είχαν ήδη λειτουργήσει και που μετέφεραν το άνοιγμά τους για το τέλος του μήνα ή στις αρχές του επόμενου. Ωστόσο, η συνδικαλίστρια σημειώνει πως η Ενωση Ξενοδόχων προσπαθεί να κρατήσει χαμηλούς τόνους, εμφανίζεται συγκρατημένα αισιόδοξη, διαψεύδεται όμως από τους προϊσταμένους και τους διευθυντές των ξενοδοχείων.

Από τη Ζάκυνθο ο Δ. Σιγούρος μας λέει ότι όντως υπάρχει πρόβλημα στις κρατήσεις, που είτε δε γίνονται είτε ακυρώνονται. Μάλιστα, δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου κάνουν λόγο για πυκνές ακυρώσεις στο Ιόνιο και για γκρίζα τουριστική περίοδο.

Βάσω ΝΙΕΡΗ