Με 55,13% (57.797.466 ψήφοι) εκλέχτηκε στις 28 Οκτώβρη, στον β' γύρο, Πρόεδρος της Βραζιλίας ο ακροδεξιός υποψήφιος Ζαΐρ Μπολσονάρο, νικώντας τον υποψήφιο του σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος των Εργατών (PT), Φερνάντο Χαντάτ (με υποψήφια αντιπρόεδρο την βουλευτή του ΚΚ Βραζιλίας, Μανουέλα Ντ' Αβιλα), που πήρε 44,87% (47.040.859 ψήφοι). Η συμμετοχή στις κάλπες έφτασε το 78,70% (στον α' γύρο 79,67%), ενώ υπήρξαν και πάνω από 11 εκατομμύρια άκυρες και λευκές ψήφοι.

Ο ακροδεξιός Μπολσονάρο, γερουσιαστής επί 27 χρόνια, πρώην στρατιωτικός, νοσταλγός της χούντας, αποτέλεσε επιλογή ισχυρών τμημάτων της αστικής τάξης και κατάφερε να εκμεταλλευτεί τη μεγάλη δυσφορία που υπήρχε σε λαϊκές δυνάμεις και τη διάψευση προσδοκιών από την προηγούμενη διακυβέρνηση, προβάλλοντας ως βασικό επιχείρημα την «πάταξη της διαφθοράς», μαζί με την αυξημένη καθημερινή εγκληματικότητα.

Ιδιαίτερα στο ζήτημα της διαφθοράς, εκμεταλλεύτηκε την ενδοαστική αντιπαράθεση που εξελίσσεται από το 2016, όταν αποπέμφθηκε η Πρόεδρος της Βραζιλίας Ντίλμα Ρουσέφ, διάδοχος από το 2010 του Ιγνάσιο Λούλα Ντα Σίλβα και του PT, που ανέλαβε τη διακυβέρνηση το 2003. Πρόβαλε τα σκάνδαλα για μίζες και υπεξαιρέσεις δημόσιου χρήματος, που χρησιμοποιήθηκαν ως κατηγορίες ενάντια στον Λούλα, ο οποίος έχει καταδικαστεί σε 12 χρόνια κάθειρξης και εδώ και 7 μήνες είναι στη φυλακή. Βεβαίως, οι ίδιοι αστοί πολιτικοί, όπως ο απερχόμενος Πρόεδρος Μισέλ Τέμερ (πρώην σύμμαχος του Λούλα και της Ρουσέφ που συνέβαλε στην αποπομπή της), είναι βουτηγμένοι μέχρι τα μπούνια στη διαφθορά.

Ετσι ο Μπολσονάρο, με τον μανδύα της δήθεν κάθαρσης, ανέβασε τους αντικομμουνιστικούς τόνους και τις κραυγές ότι θα εξαλείψει «τους κόκκινους συμμορίτες του PT» και εμφάνισε τη σοσιαλδημοκρατική διακυβέρνηση των Λούλα - Ρουσέφ ως «σοσιαλισμό», δυναμώνοντας την τάση συντηρητικοποίησης σε μεγάλα τμήματα των λαϊκών στρωμάτων. Ανοιχτά στήριξαν τον Μπολσονάρο οι βιομήχανοι των χημικών, της κατασκευής μηχανών, αυτοκινήτων, της μεταλλουργίας, τα μονοπώλια στις κατασκευές, στην κλωστοϋφαντουργία, ενώ και οι εξορυκτικές βιομηχανίες καλοβλέπουν την πρόθεσή του να ανοίξει για περισσότερη εκμετάλλευση την περιοχή του Αμαζονίου. Η νίκη δε του Μπολσόναρο χαιρετίστηκε πρώτα απ' όλους από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Για να κατανοηθούν καλύτερα οι εξελίξεις στη Βραζιλία, είναι χρήσιμο να δει κανείς την πορεία της οικονομίας τα τελευταία τουλάχιστον χρόνια. Πέρα από τις επιδοματικές πολιτικές των πρώτων χρόνων της σοσιαλδημοκρατικής διακυβέρνησης του PT, ενισχύθηκε το βραζιλιάνικο κεφάλαιο και αναβαθμίστηκε η θέση του στη διεθνή καπιταλιστική οικονομία. Χαρακτηριστικά, διευρύνθηκαν οι συνεργασίες και με την Κίνα και τη Ρωσία, στη διακρατική καπιταλιστική ένωση των BRICS (όπου συμμετέχουν και η Ινδία και η Νότια Αφρική), ενώ η Βραζιλία συμμετέχει και σε άλλες ενώσεις στη Λατινική Αμερική όπως οι ΜERCOSUR, UNASUR, CELAC. Ηδη από το 2004, η Βραζιλία τέθηκε επικεφαλής των δυνάμεων επέμβασης στην Αϊτή.

Οι μεγάλες μπίζνες (Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου το 2014 και Ολυμπιακοί Αγώνες του 2016) διεύρυναν την κερδοφορία για το κεφάλαιο, εντείνοντας τα λαϊκά προβλήματα. Ενώ εξελισσόταν πλέον η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, που έπληττε κυρίως τα λαϊκά στρώματα, επιβάλλονταν από τις κυβερνήσεις Ρουσέφ νέες φοροαπαλλαγές και εισφοροαπαλλαγές και κίνητρα, παραπέρα ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, ευρύ πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων σε λιμάνια, αυτοκινητόδρομους, αεροδρόμια, εκμετάλλευση πετρελαιοπηγών. Η εκρηκτική κατάσταση που διαμορφώνεται για το λαό καταγράφεται και στις επίσημες στατιστικές, με τα 55 εκατομμύρια Βραζιλιάνων στα 200 εκατομμύρια να βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας.

Η υποχώρηση των ρυθμών ανάπτυξης της καπιταλιστικής οικονομίας, που έφτασε σε ύφεση 4% το 2015 και η εξάντληση του μείγματος επεκτατικής οικονομικής πολιτικής, η ένταση του ανταγωνισμού με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα και κράτη, οι μεγαλύτερες δυσκολίες στην εξασφάλιση «κοινωνικής συναίνεσης» (σε σχέση με προηγουμένως) οδήγησαν τμήματα της αστικής τάξης να στραφούν στην αλλαγή μείγματος διαχείρισης προς πιο περιοριστικά μέτρα και σε σκέψεις για επαναδιαπραγμάτευση με τους διεθνείς συμμάχους της χώρας, που μένει να φανεί πώς θα εκφραστεί. Ετσι έγινε η αλλαγή με τον Τέμερ και συνεχίζεται τώρα με την επιλογή του Μπολσονάρο.

Τα πρώτα «δείγματα γραφής» της διακυβέρνησης Μπολσονάρο (επίσημα η προεδρία του ξεκινάει την 1η Γενάρη του 2019) προδιαγράφουν κλιμάκωση της αντιλαϊκής πολιτικής, με διεύρυνση ιδιωτικοποιήσεων και χτύπημα στο ασφαλιστικό σύστημα και τις συντάξεις, όπως ανήγγειλε, ήδη, ο σπουδασμένος στη σχολή του Σικάγου, μελλοντικός υπουργός Οικονομικών, Πάολο Γκέτζις. Επίσης, στο όνομα της «επιβολής της τάξης», προμηνύονται μεγαλύτερη κρατική καταστολή, χτύπημα δημοκρατικών δικαιωμάτων, ποινικοποίηση κοινωνικών κινημάτων, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι για υπουργός Δικαιοσύνης προαλείφεται ο ανώτατος δικαστής Σέρτζιο Μόρο, που συνέβαλε στην καταδίκη του Λούλα. Επίσης, ο νέος Πρόεδρος έσπευσε να δηλώσει στήριξη στην κυβέρνηση του Ισραήλ και ότι θα μεταφέρει τη βραζιλιάνικη πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ, όπως και οι ΗΠΑ.

Πάντως, ήδη μέσα στη βδομάδα πραγματοποιήθηκαν οι πρώτες διαδηλώσεις ενάντια στον Μπολσονάρο, ενώ το Βραζιλιάνικο ΚΚ, που στήριξε στον β' γύρο τον υποψήφιο του PT, αλλά κρατούσε κριτική στάση απέναντι στη σοσιαλδημοκρατική διακυβέρνηση, καλεί σε «αντιφασιστικό - δημοκρατικό μέτωπο», υπογραμμίζοντας ότι «ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στους λαϊκούς αγώνες, στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, με προτεραιότητα στην ενίσχυση της ενότητας των αντικαπιταλιστικών, αντιιμπεριαλιστικών πολιτικών οργανώσεων και κινημάτων σε όλη τη Βραζιλία».