Ευφρόσυνη τέχνη του λαού

"Είναι μια δυστυχία (γιατί όχι;) να μην μπορείς πια να χειροκροτείς τέτοια αθλήματα και τέτοιους άθλους του χεριού, του μυαλού, της καρδιάς, της φαντασίας...". Σωστά αποκαλεί ο καθηγητής Λαογραφίας Μιχάλης Μερακλής,προλογίζοντας το βιβλίο του Μιχάλη Ιερωνυμίδη "Πίσω από τον μπερντέ (ηχητικά και οπτικά τεχνάσματα στο ελληνικό θέατρο σκιών) " (εκδόσεις "ΑΜΜΟΣ"), ως "μια δυστυχία" των "νέων ιδεών" και των κακάσχημων καιρών μας, την παραμέληση, την υποτίμηση του Θεάτρου Σκιών. Μια τέχνη "σεμνό απόρρητο, που μεταφέρεται μέσα από τους αόρατους δρόμους του πάθους, από μύστη σε μύστη", όπως έγραφε ο Μενέλαος Λουντέμης. Τέχνη γνήσια λαϊκή, ζωντανή, ευφάνταστη, πολύτιμη - παρά τη φτώχεια των μέσων της και των "μαστόρων" που την υπηρέτησαν. Σωστά ο Μ. Μερακλής χαρακτηρίζει "πρωτότυπο και θελκτικό" αυτό το βιβλίο.

Ο συγγραφέας του μελετά χρόνια την ιστορία του Θεάτρου Σκιών, την προσωπική προσφορά των μεγάλων δημιουργών του, τα αισθητικά συστατικά της τέχνης αυτής (καταγωγή, παράδοση, θεματολογία, γραφή των έργων, φωνητική ερμηνεία των "ηρώων" του, σκηνογραφία και ενδυματολογία, όργανα και μουσική, ήχοι, φωτισμός κλπ.). Μ' αυτό το βιβλίο, όμως, κατέγραψε και τα ταπεινότατα, ευτελούς αξίας υλικά μέσα της - για παράδειγμα τον πλαστικό παλιοκουβά που βρήκε στο ρέμα της "Χελιδονούς" ο Σωτήρης Σπαθάρης και μ' αυτόν έκανε μπέικες φουστανέλες, ή από τους σκουπιδοντενεκέδες σκηνικά. Αποθησαύρισε και της"δαιμόνιας" ευρηματικότητας τεχνικές της, προσφέροντας στους λάτρεις του είδους τα "μυστικά", την "κουζίνα" του μπερντέ. "Μυστικά" του "άδυτου", του"μηχανοστασίου" των παλιών πάμφτωχων καραγκιοζοπαιχτών, από τα οποία ο αξέχαστος Γιάννης Τσαρούχης διδάχτηκε πολλά για τη δική του, φτωχή σε υλικά, αλλά πανώρια τέχνη.

Ο αναγνώστης διαβάζοντας στο βιβλίο αφηγήσεις καραγκιοζοπαιχτών, κωμικά αλλά και συγκινητικά περιστατικά της ζωής και της δουλιάς τους και βλέποντας φωτογραφίες διαφόρων αντικειμένων (ηχητικών, "μηχανικών", σκηνικών), φιγούρων, ζωγραφικών έργων, διαφημιστικών ταμπλό, φωτογραφίες παραστάσεων από την πλευρά του μπερντέ, όχι μόνο διασκεδάζει και κατανοεί την ομορφιά, τη μοναδική χάρη αυτής της τέχνης, αλλά και παίρνει μαθήματα πώς και με ποια αντικείμενα θα μπορούσε ο ίδιος ή το παιδί του, να στήσει το δικό του μπερντέ - στην ανάγκη αρκεί κι ένα ασπροσέντονο - και να παίζει "κλασικά" καραγκιόζικα έργα, όπως γινόταν στις φτωχοσυνοικίες της Αθήνας (στην Καισαριανή λ. χ. ), μέχρι και τη δεκαετία του '60, ευφραίνοντας καρδίας μικρών και μεγάλων.

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ

Τόνι Μπλερ

Αν οι εκλογές της περασμένης Πέμπτης ήταν εθνικές το "Κόμμα των Νέων Εργατικών" θα αναγκαζόταν να εγκαταλείψει την εξουσία. Ευτυχώς για τον Βρετανό πρωθυπουργό δεν ήταν. Ετσι μπορεί να παραμείνει στην εξουσία για τον υπόλοιπο χρόνο που του απομένει, ώστε να μπορέσει να ολοκληρώσει το έργο, που άρχισε η Μάργκαρετ Θάτσερ είκοσι χρόνια πριν. Πολλοί εξέλαβαν το μήνυμα της κάλπης αλλά και την τεράστια αποχή, ως θρίαμβο των Συντηρητικών. Για την ακρίβεια θρίαμβο του κλασικού "ευρωσκεπτικισμού" που κατατρύχει τη βρετανική κοινωνία. Δεν αποκλείεται να είναι συστατικό στοιχείο αυτού του εκλογικού αποτελέσματος.

Εντούτοις, δεν είναι το κυρίαρχο. Η τεράστια αποχή αλλά και το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό που έλαβαν οι Νέοι Εργατικοί - μόλις 28% - μάλλον φανερώνει την παντελή αδιαφορία των Βρετανών για τα "οράματα" του μέντορα της παγκόσμιας "κεντροαριστεράς". Με τον χαρακτηριστικά φλεγματικό τρόπο τους, απλά έστρεψαν τις πλάτες τους, στις κάλπες και στους Εργατικούς, μην μπαίνοντας ούτε καν στον κόπο να ασχοληθούν με το αντικείμενο, που δεν είναι άλλο από την προσέγγιση της Βρετανίας στην Ευρώπη υπό τας υποδείξεις του Μανιφέστου για τον "φιλελεύθερο σοσιαλισμό", που υπέγραψαν από κοινού στις 6 του Ιούνη, με τον άλλο "αποτυχημένο" των ευρωεκλογών τον Γερμανό καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ. Οι Βρετανοί που συνήθισαν την εικόνα του Μπλερ, ως "πολεμοχαρή φύλαρχου της Αγίας Δυτικής Οικογένειας", ως του "καλύτερου διαχειριστή" της οικονομίας, πάντα με τις ευλογίες και τις νουθεσίες των κύκλων του Σίτι του Λονδίνου, εξακολουθούν να τον αποδέχονται και να του δίνουν τεράστια ποσοστά δημοτικότητας στις σφυγμομετρήσεις. Ωστόσο, δεν ξεχνούν ότι όλα τα πράγματα έχουν κάποια λογική συνάφεια. Γι' αυτό απλά μειδίασαν συγκαταβατικά και αδιαφόρησαν...

Χρ. Μ.

Τα πρώτα στοιχεία για την ανεργία από την έκθεση του ΟΟΣΑ, η οποία θα δοθεί στη δημοσιότητα στο τέλος του μήνα, είναι λίγο πολύ αναμενόμενα και γνωστά. Ενα όμως στοιχείο συγκλονίζει: Στα 29 κράτη - μέλη του ΟΟΣΑ με τα 35 εκατ. ανέργων, ένας στους πέντε νέους άνεργους προέρχεται από οικογένεια στην οποία κανένα άλλο μέλος της δεν εργάζεται!!! Φτάσαμε δηλαδή στη "δεύτερη γενιά" ανέργων, αυτών δηλαδή που ζουν μέσα σε συνθήκες απόλυτης ανέχειας και εξαθλίωσης, που δεν ξέρουν τι σημαίνει "κανονική ζωή". Κι όμως, οι υπηρέτες της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας - ανάμεσά τους και η κυβέρνηση Σημίτη - επιμένουν δογματικά στην κατεδάφιση των εργασιακών σχέσεων, στην ανατροπή των εργατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων, αποκλειστικά και μόνο για να ευημερούν τα υπερκέρδη μιας χούφτας αρπακτικών.

Δεν μπορεί, όμως, να είναι αυτός ο μονόδρομος των λαών και της ανθρωπότητας. Αργά ή γρήγορα οι σύγχρονοι σκλάβοι θα σπάσουν τις αλυσίδες τους και μαζί τους και τα τείχη που εμποδίζουν την ανθρωπότητα να κινηθεί προς τα μπρος. Τότε θα περάσει ο κόσμος από την προϊστορία στην πραγματική ιστορία του.

Φυσικά και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ξαφνικά οι ΗΠΑ έσπευσαν να υιοθετήσουν τις αστήριχτες και γελοίες κατηγορίες Ετσεβίτ περί εκπαίδευσης Κούρδων ανταρτών στην Ελλάδα. Υπάρχουν ανοιχτά θέματα στην περιοχή και "εκκρεμότητες προς διευθέτηση" στα ελληνοτουρκικά και οι Αμερικανοί παίζουν άλλη μια φορά το χαρτί της "τρομοκρατίας" για να σύρουν την κυβέρνηση και να επιβάλλουν τις λύσεις που αυτοί θέλουν. Και φυσικά, η κυβέρνηση τα γνωρίζει όλα αυτά, αλλά δεν τόλμησε να ψελλίσει μια κουβέντα αντίρρησης στους ισχυρούς προστάτες της. Θα τα πει ο Γ. Παπανδρέου στο αυτί της Ολμπράιτ, δήλωσε ουσιαστικά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και όλοι βέβαια κατάλαβαν...

Ομως, υπάρχει και η άλλη διάσταση. Η κυβέρνηση Σημίτη μέχρι τώρα έχει ικανοποιήσει απόλυτα τις επιθυμίες και τα σχέδια των ΗΠΑ σε όλους τους τομείς. Ειδικά για το Κουρδικό, έφτασε στο σημείο όχι μόνο να αποκηρύξει τον αγώνα των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων, αλλά και παρέδωσε και τον ηγέτη του ΡΚΚ στους διώκτες του. Πίστευε, βέβαια, ότι με μια τέτοια αμερικανόδουλη και δουλοπρεπή συμπεριφορά θα εξευμένιζε τους αρχιτρομοκράτες και θα εξασφάλιζε την υποστήριξή τους. Οπως όλοι οι υποτελείς δεν μπορεί να καταλάβει ότι όσο σκύβεις το κεφάλι τόσο περισσότερα ζητάνε τα αφεντικά. Και το χειρότερο είναι ότι η κυβέρνηση δεν "τα δίνει από την τσέπη της" αλλά για λογαριασμό του ελληνικού λαού. Ομως ο τελευταίος δε θα αφήσει για πολύ να διασύρεται από την επαίσχυντη στάση της κυβέρνησης.

"Οπου ευημερούν οι επιχειρηματίες, ευημερούν τα κράτη". Με αυτή τη φράση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κ. Στεφανόπουλος, μιλώντας στο ελληνορουμανικό επιχειρηματικό φόρουμ, ευλόγησε την οικονομική διείσδυση της εγχώριας οικονομικής ολιγαρχίας στην περιοχή.

Το άσχημο, όμως, είναι ότι το προεδρικό απόφθεγμα προσκρούει στη σκληρή πραγματικότητα. Και για να μην πάμε μακριά, οι επιχειρηματίες στη χώρα μας όχι απλά ευημερούν αλλά ζουν σαν Κροίσοι μέσα στα ιλιγγιωδώς αυξανόμενα κέρδη τους. Μήπως και η χώρα όπως και ο λαός της ευημερούν και δεν το 'χουμε αντιληφθεί;

Στη διάρκεια της προεκλογικής ομιλίας του στη Λάρισα, ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, δεσμεύτηκε ότι αμέσως μετά τις εκλογές, η κυβέρνησή του θα λάβει μέτρα, για τη λειτουργία του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Λάρισας, το οποίο δε λειτουργεί, αν και είναι εδώ και ενάμιση χρόνο έτοιμο, "θύμα" των γενικότερων περικοπών στον τομέα της Υγείας και της Πρόνοιας.

Οι φορείς και ο λαός της Θεσσαλίας - αν και δεν τις "έδεσαν κόμπο" - δεν έχουν ξεχάσει τις προεκλογικές δεσμεύσεις του πρωθυπουργού. Θα περιμένουν λίγο ακόμα να δουν αν αρχίσει αμέσως η υλοποίησή τους και αν δε γίνει αυτό άμεσα, θα προχωρήσουν, όπως έχουν προεκλογικά προειδοποιήσει, σε δυναμικές κινητοποιήσεις...

Αλλωστε, κανείς Θεσσαλός δεν ανέχεται πλέον να μη λειτουργεί το έτοιμο νοσοκομείο και πάνω από 700.000 άνθρωποι να αναγκάζονται, όταν παρουσιάζεται ανάγκη, να πάνε στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη, για να βρουν την υγειά τους, χάνοντας χρόνο και χρήματα...

Βάζετε στοίχημα, ότι ο προϋπολογισμός του επόμενου χρόνου, του 2000 δηλαδή, θα προβλέπει ακόμη μεγαλύτερα φορολογικά έσοδα και, μάλιστα, με ρυθμό μεγαλύτερο του τρέχοντος πληθωρισμού; Οχι, βέβαια και καλά κάνετε. Η πρόβλεψη αυτή είναι περισσότερο από σίγουρη.

Τώρα, πώς συνδυάζεται αυτό, με όσα τα κυβερνητικά επιτελεία διοχετεύουν τις μέρες αυτές στα ΜΜΕ, περί φοροελαφρύνσεων στους εργαζόμενους, είναι μια... άλλη ιστορία. Οχι, βέβαια, πως δεν μπορούν οι δυο αυτοί παράγοντες, να συνδυαστούν. Θα μπορούσαν, αν υπήρχε μια σοβαρή αύξηση της φορολόγησης του μεγάλου κεφαλαίου και των τεράστιων κερδών του. Οπως καταλαβαίνετε, όμως, κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο για το μονόδρομο της κυβερνητικής πολιτικής. Αρα, μία και μόνη εξήγηση υπάρχει: 'Η όλα όσα λέγονται είναι φούμαρα ή αν η κυβέρνηση προχωρήσει σε κάποια, αποσπασματικά και επιμέρους μέτρα φοροελαφρύνσεων για τους εργαζόμενους, να είστε σίγουροι, πως θα συνοδευτούν από άλλα και τέτοια, ώστε να ξαναεισπράττει με το άλλο χέρι όσα "χάρισε" με το πρώτο και ακόμη περισσότερα.

Οπως έλεγε και το ΠΑΣΟΚ προεκλογικά, οι αριθμοί είναι αδήριτοι. Ενα κι ένα κάνουν δύο, ούτε τρία, ούτε τέσσερα...

Διοξίνες

Τη Δευτέρα

κολοκύθια,

Τρίτη φάβα

ή ρεβίθια,

Πέμπτη

μια μακαρονάδα

κι έτσι "τρέχει"

η βδομάδα,

κι όπως πάει

θα γίνει, εντέλει,

... χριστιανός,

χωρίς να θέλει!

Για το κρέας

ούτε σκέψη,

χόρτα, όσπρια

κι ας ρέψει,

κι όλο τρώει

ρύζι, πράσα

κι όπως πάει

θα βάλει... ράσα

και θα γίνει

απ' τους εμπόρους

... μοναχός

του Αγιονόρους!

Ο οίστρος