Copyright 2023 The Associated

Οι συμμετέχοντες στην προχτεσινή συνάντηση, στην Αθήνα

Θυμίζουμε ότι στη μάζωξη εμφανίστηκε και ο Ουκρανός Πρόεδρος, Βολ. Ζελένσκι. Συμμετείχαν ακόμα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, όπως και οι ηγέτες των κρατών της περιοχής, αλλά και του ΝΑΤΟικού προτεκτοράτου του Κοσόβου. Δεν ήρθε ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Ε. Ράμα, λόγω των γεγονότων με τον Φρ. Μπελέρη.

Κύριος στόχος της συνάντησης ήταν η βαθύτερη και ενεργότερη εμπλοκή των χωρών των Βαλκανίων στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και ανταγωνισμούς και ιδιαίτερα στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία, με την κυβέρνηση της ΝΔ να πρωτοστατεί για την επίτευξή του.

Σε αυτό το φόντο, στη Διακήρυξη τονίζεται ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία «είναι μια κομβική στιγμή για την Ευρώπη, δημιουργώντας ένα νέο επίπεδο συνειδητοποίησης των κοινών αρχών, της ενότητας και του κοινού μέλλοντος εντός της ΕΕ. Αυτή είναι μια κρίσιμη στιγμή για την ασφάλεια, την ειρήνη και τη σταθερότητα της ευρωπαϊκής μας ηπείρου», διαβεβαιώνοντας για την «ακλόνητη υποστήριξή» τους «για την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της». Ενώ κατηγορούν τη Μόσχα για «εγκλήματα πολέμου και άλλες φρικαλεότητες», επιμένοντας ότι «οι υπεύθυνοι πρέπει να λογοδοτήσουν».

Στο μεταξύ, θυμίζοντας πως πριν από 20 χρόνια, η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στη Θεσσαλονίκη «αναγνώρισε ότι τα Δυτικά Βαλκάνια ανήκουν στην ΕΕ», χαρακτηρίζουν τη δήλωση αυτή «πιο επίκαιρη από ποτέ». «Ο κλιμακούμενος επιθετικός πόλεμος κατά της Ουκρανίας αποκάλυψε την επείγουσα ανάγκη για μια ισχυρή, ανθεκτική και χωρίς αποκλεισμούς ΕΕ ως ακρογωνιαίο λίθο της ειρήνης και της ευημερίας μεταξύ των λαών μας σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς», ισχυρίζονται, όταν η περιοχή μας κυριολεκτικά μάτωσε από τα σχέδια των ΝΑΤΟ και ΕΕ, τις επεμβάσεις τους για τον διαμελισμό της πρώην Γιουγκοσλαβίας, με τους ανταγωνισμούς σήμερα να οξύνονται επικίνδυνα, καθιστώντας εκτός τόπου και χρόνου τις διακηρύξεις κυβέρνησης - ΕΕ περί «ειρήνης, σταθερότητας και ενεργειακής ασφάλειας».

Παρακάμπτοντας τα παραπάνω, παρουσιάζουν ως μονόδρομο την ένταξη στην ιμπεριαλιστική ένωση της ΕΕ ώστε να ανοίξουν νέες «λεωφόροι» κερδοφορίας για τους επιχειρηματικούς ομίλους, σημειώνοντας ότι «τα Δυτικά Βαλκάνια, η Ουκρανία και η Δημοκρατία της Μολδαβίας, γεωγραφικά γειτονικά με τα κράτη - μέλη της ΕΕ, έχουν κοινή ευρωπαϊκή κληρονομιά, ιστορία και ένα μέλλον που ορίζεται από κοινές ευκαιρίες και προκλήσεις», άρα «είναι σημαντικό αυτές οι περιοχές να εγκολπωθούν ως πλήρη μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας», εξ ου και στην προχτεσινή Σύνοδο «συζητήσαμε τον δρόμο προς τα εμπρός, προκειμένου να γίνει πραγματικότητα αυτό το όραμα της Ευρώπης», με «στόχο την ολοκλήρωση του οράματος μιας ΕΕ εμπλουτισμένης με τα Δυτικά Βαλκάνια, την Ουκρανία και τη Δημοκρατία της Μολδαβίας».

Εξάλλου, χτες, ολοκληρώνοντας το διήμερο συναντήσεων με ηγέτες της περιοχής, ο Μητσοτάκης είχε διμερή συνάντηση με τον Πρόεδρο της Σερβίας, Αλ. Βούτσιτς, στον οποίο επανέλαβε τη «σταθερή στήριξη» της ελληνικής κυβέρνησης «στην ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας και των Δυτικών Βαλκανίων».

Αντίστοιχα, στη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό του Κοσόβου, Α. Κούρτι, ο Μητσοτάκης υπογράμμισε τη «σημασία» που αποδίδει η Αθήνα στον λεγόμενο Διάλογο Βελιγραδίου - Πρίστινας για την «εξομάλυνση» των σχέσεων Κοσόβου - Σερβίας, να αποδεχτεί βασικά η Σερβία το ΝΑΤΟικό προτεκτοράτο.

Παραπέρα, στη συνάντησή του με τον Πρόεδρο του Μαυροβουνίου, Τζ. Μιλάτοβιτς, συμφώνησαν «να εργαστούν για την ενίσχυση των διμερών σχέσεων και προς την υποστήριξη της προόδου της ένταξης του Μαυροβουνίου στην ΕΕ». Τέλος, στη συνάντηση με την Πρόεδρο της Μολδαβίας, M. Σάντου, επανέλαβε τη στήριξη της Αθήνας στην «ευρωπαϊκή προοπτική» και της Μολδαβίας, ενώ την ενημέρωσε και για την πρόθεση της Ελλάδας να ανοίξει πρεσβεία στο Κισινάου το επόμενο χρονικό διάστημα.

Διόλου τυχαία, μόλις μια μέρα μετά τη συνάντηση, τη δημοσιοποίηση της Διακήρυξης αλλά και όσα αποφασίστηκαν στη διμερή Μητσοτάκη - Ζελένσκι (βλ. ρεπορτάζ σε διπλανή στήλη), κι ενώ δρομολογούνται οι αμερικανοΝΑΤΟικής κοπής διευθετήσεις στα Ελληνοτουρκικά, στην Αθήνα εμφανίστηκε για πολλοστή φορά ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Μενέντεζ. Ο Μητσοτάκης έσπευσε να του «παραθέσει γεύμα», όπου παρακάθισαν επίσης η υφυπουργός Εξωτερικών, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου (τ. πρέσβης στην Ουάσιγκτον - όπως λέγεται έχει επωμιστεί ειδικό ρόλο στα Ελληνοτουρκικά), και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζορτζ Τσούνις. Οπως διαχέεται, στο τραπέζωμα «συζητήθηκαν οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις και οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή».

Με φόντο τις επικίνδυνες διεργασίες για βαθύτερη εμπλοκή των χωρών των Βαλκανίων στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, σε άμεση διασύνδεση με τον πόλεμο στην Ουκρανία και με την ελληνική κυβέρνηση να διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο, συνεχίστηκαν και χτες στην Αθήνα μια σειρά από επαφές και τοποθετήσεις, μία μέρα μετά την άτυπη συνάντηση κορυφής ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων.

Ενδεικτικές ήταν οι δηλώσεις που έκανε χτες στην Αθήνα ο Σέρβος Πρόεδρος, Αλ. Βούτσιτς, λέγοντας ότι διαφώνησε με αναφορά που υπήρχε στο προσχέδιο της Δήλωσης της Συνόδου, η οποία «ζητούσε με κάποιον τρόπο πιο αποτελεσματική εφαρμογή των κυρώσεων κατά της Ρωσίας». Σύμφωνα με το ρωσικό δίκτυο «Telegraf», ο Βούτσιτς σχολίασε για τη διαδικασία με την οποία προκύπτουν οι τελικές διατυπώσεις σε τέτοιες ανακοινώσεις ότι «δεν είναι απλή υπόθεση και δεν είναι πάντα εύκολο, αλλά καθένας κοιτάει πώς θα προστατεύσει τα συμφέροντα της χώρας του (...) Αυτό είναι το σημαντικό».

Υπενθυμίζεται ότι το Βελιγράδι έχει ψηφίσει στον ΟΗΕ όλα τα δυτικά ψηφίσματα για την καταδίκη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ωστόσο παρά τις έντονες πιέσεις δεν έχει υιοθετήσει τις αντιρωσικές ευρωατλαντικές κυρώσεις.

Ο Βούτσιτς έκανε τις παραπάνω δηλώσεις μετά από τη χτεσινή του συνάντηση στην Αθήνα με τον Ουκρανό ομόλογό του, Β. Ζελένσκι. Ο Σέρβος Πρόεδρος έκανε λόγο για «μια καλή και ανοιχτή συζήτηση, για όλα τα σημαντικά θέματα, για τη Σερβία και για την Ουκρανία, για ολόκληρη την περιοχή αλλά και τον κόσμο. Αναφερθήκαμε στα γεγονότα στην Ουκρανία αλλά και το Κόσοβο και εγώ από πλευράς μου τόνισα ξανά ότι η Σερβία σέβεται την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας».

Από τη μεριά του, ο Ζελένσκι μίλησε κι αυτός για «μια ανοιχτή, ειλικρινή και εποικοδομητική συνάντηση». Υπογράμμισε δε ότι έγινε ειδικά «ωφέλιμη συζήτηση αναφορικά με τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και το απαραβίαστο των συνόρων (...) Σχετικά με το κοινό μέλλον των εθνών μας στην κοινή ευρωπαϊκή οικογένεια, σχετικά με την ανάπτυξη των σχέσεών μας που είναι για το κοινό μας συμφέρον».

Η σημασία των Βαλκανίων για τις εξελίξεις γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το κρίσιμο πεδίο της Μαύρης Θάλασσας, αναδείχτηκε και σε συνάντηση που είχε ο Β. Ζελένσκι με τον Βούλγαρο πρωθυπουργό, Ν. Ντένκοφ.

Σύμφωνα με επίσημη ουκρανική ανακοίνωση, οι δύο ηγέτες «συζήτησαν τη συνεργασία ανάμεσα στα κράτη της Μαύρης Θάλασσας για να διασφαλιστεί η βιώσιμη ασφάλεια στη Θάλασσα και για τη λειτουργία του "Διαδρόμου για τα σιτηρά" με εναλλακτικούς τρόπους» (μετά την αποχώρηση της Ρωσίας από τη συμφωνία με Τουρκία και ΟΗΕ για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών μέσω Μαύρης Θάλασσας). Μεταξύ άλλων, ο Ζελένσκι ευχαρίστησε τη βουλγαρική πλευρά και για τον οπλισμό που αποφάσισε να στείλει στο Κίεβο.

Στο μεταξύ, τις δυσκολίες στην «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» των Δυτικών Βαλκανίων αναδεικνύει η συζήτηση που ξεκίνησε την Παρασκευή στη Βουλή της Βόρειας Μακεδονίας, για την αναθεώρηση του Συντάγματος και την έγκριση αλλαγών που περιελάμβανε η περσινή συμφωνία με τη Βουλγαρία, προκειμένου να αρθεί οριστικά το βέτο της Σόφιας για την έναρξη της ενταξιακής πορείας της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ.

Το κυβερνών σοσιαλδημοκρατικό SDSM και οι σύμμαχοί του δεν διαθέτουν για την ώρα την απαιτούμενη αυξημένη πλειοψηφία (2/3 των εδρών) για να εγκριθούν οι προτεινόμενες συνταγματικές αλλαγές, ειδικά η αναγνώριση κι άλλων μειονοτήτων στη Βόρεια Μακεδονία, καταρχάς της βουλγαρικής.

Στελέχη του SDSM υποστηρίζουν ότι υπάρχουν βουλευτές του αντιπολιτευόμενου VMRO-DPMNE που δεν αποκλείουν να στηρίξουν κάποιες αλλαγές, αν γίνουν σχετικές προσαρμογές. Ωστόσο η ηγεσία του VMRO-DPMNE επιμένει ότι δεν θα εγκρίνει καμία αναθεώρηση και ζητά προκήρυξη πρόωρων εκλογών.

Ο γγ του SDSM, Μίλε Ζέτσεντς - Βαρντάρσκι (που ξεκίνησε επαφές με τους πρέσβεις διαφόρων χωρών), είπε ότι δεν πρέπει να χαθεί αυτή «η ιστορική ευκαιρία για συνέχιση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», εκτιμώντας ότι «υπάρχει κίνδυνος η χώρα να απομονωθεί πάλι», με «διαταραγμένες σχέσεις με την ΕΕ και απειλούμενες στρατηγικές θέσεις».

Σε δηλώσεις της, η Αμερικανίδα πρέσβειρα στα Σκόπια, Αντζελα Αγκελερ, υποστήριξε ότι «η ευημερία και η ασφάλεια αυτής της χώρας έγκεινται στην ένταξή της στην Ευρώπη», προσθέτοντας μάλιστα ότι «τα σύνορα (της Βόρειας Μακεδονίας) με την Ελλάδα, μας υπενθυμίζουν τις δύσκολες αποφάσεις που έχει ήδη πάρει αυτή η χώρα».

Οι σχετικές ψηφοφορίες στη Βουλή θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι τα τέλη Νοέμβρη.