Με φόντο τις επικίνδυνες διεργασίες για βαθύτερη εμπλοκή των χωρών των Βαλκανίων στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, σε άμεση διασύνδεση με τον πόλεμο στην Ουκρανία και με την ελληνική κυβέρνηση να διεκδικεί πρωταγωνιστικό ρόλο, συνεχίστηκαν και χτες στην Αθήνα μια σειρά από επαφές και τοποθετήσεις, μία μέρα μετά την άτυπη συνάντηση κορυφής ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων.

Ενδεικτικές ήταν οι δηλώσεις που έκανε χτες στην Αθήνα ο Σέρβος Πρόεδρος, Αλ. Βούτσιτς, λέγοντας ότι διαφώνησε με αναφορά που υπήρχε στο προσχέδιο της Δήλωσης της Συνόδου, η οποία «ζητούσε με κάποιον τρόπο πιο αποτελεσματική εφαρμογή των κυρώσεων κατά της Ρωσίας». Σύμφωνα με το ρωσικό δίκτυο «Telegraf», ο Βούτσιτς σχολίασε για τη διαδικασία με την οποία προκύπτουν οι τελικές διατυπώσεις σε τέτοιες ανακοινώσεις ότι «δεν είναι απλή υπόθεση και δεν είναι πάντα εύκολο, αλλά καθένας κοιτάει πώς θα προστατεύσει τα συμφέροντα της χώρας του (...) Αυτό είναι το σημαντικό».

Υπενθυμίζεται ότι το Βελιγράδι έχει ψηφίσει στον ΟΗΕ όλα τα δυτικά ψηφίσματα για την καταδίκη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ωστόσο παρά τις έντονες πιέσεις δεν έχει υιοθετήσει τις αντιρωσικές ευρωατλαντικές κυρώσεις.

Ο Βούτσιτς έκανε τις παραπάνω δηλώσεις μετά από τη χτεσινή του συνάντηση στην Αθήνα με τον Ουκρανό ομόλογό του, Β. Ζελένσκι. Ο Σέρβος Πρόεδρος έκανε λόγο για «μια καλή και ανοιχτή συζήτηση, για όλα τα σημαντικά θέματα, για τη Σερβία και για την Ουκρανία, για ολόκληρη την περιοχή αλλά και τον κόσμο. Αναφερθήκαμε στα γεγονότα στην Ουκρανία αλλά και το Κόσοβο και εγώ από πλευράς μου τόνισα ξανά ότι η Σερβία σέβεται την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας».

Από τη μεριά του, ο Ζελένσκι μίλησε κι αυτός για «μια ανοιχτή, ειλικρινή και εποικοδομητική συνάντηση». Υπογράμμισε δε ότι έγινε ειδικά «ωφέλιμη συζήτηση αναφορικά με τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και το απαραβίαστο των συνόρων (...) Σχετικά με το κοινό μέλλον των εθνών μας στην κοινή ευρωπαϊκή οικογένεια, σχετικά με την ανάπτυξη των σχέσεών μας που είναι για το κοινό μας συμφέρον».

Η σημασία των Βαλκανίων για τις εξελίξεις γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το κρίσιμο πεδίο της Μαύρης Θάλασσας, αναδείχτηκε και σε συνάντηση που είχε ο Β. Ζελένσκι με τον Βούλγαρο πρωθυπουργό, Ν. Ντένκοφ.

Σύμφωνα με επίσημη ουκρανική ανακοίνωση, οι δύο ηγέτες «συζήτησαν τη συνεργασία ανάμεσα στα κράτη της Μαύρης Θάλασσας για να διασφαλιστεί η βιώσιμη ασφάλεια στη Θάλασσα και για τη λειτουργία του "Διαδρόμου για τα σιτηρά" με εναλλακτικούς τρόπους» (μετά την αποχώρηση της Ρωσίας από τη συμφωνία με Τουρκία και ΟΗΕ για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών μέσω Μαύρης Θάλασσας). Μεταξύ άλλων, ο Ζελένσκι ευχαρίστησε τη βουλγαρική πλευρά και για τον οπλισμό που αποφάσισε να στείλει στο Κίεβο.

Στο μεταξύ, τις δυσκολίες στην «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» των Δυτικών Βαλκανίων αναδεικνύει η συζήτηση που ξεκίνησε την Παρασκευή στη Βουλή της Βόρειας Μακεδονίας, για την αναθεώρηση του Συντάγματος και την έγκριση αλλαγών που περιελάμβανε η περσινή συμφωνία με τη Βουλγαρία, προκειμένου να αρθεί οριστικά το βέτο της Σόφιας για την έναρξη της ενταξιακής πορείας της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ.

Το κυβερνών σοσιαλδημοκρατικό SDSM και οι σύμμαχοί του δεν διαθέτουν για την ώρα την απαιτούμενη αυξημένη πλειοψηφία (2/3 των εδρών) για να εγκριθούν οι προτεινόμενες συνταγματικές αλλαγές, ειδικά η αναγνώριση κι άλλων μειονοτήτων στη Βόρεια Μακεδονία, καταρχάς της βουλγαρικής.

Στελέχη του SDSM υποστηρίζουν ότι υπάρχουν βουλευτές του αντιπολιτευόμενου VMRO-DPMNE που δεν αποκλείουν να στηρίξουν κάποιες αλλαγές, αν γίνουν σχετικές προσαρμογές. Ωστόσο η ηγεσία του VMRO-DPMNE επιμένει ότι δεν θα εγκρίνει καμία αναθεώρηση και ζητά προκήρυξη πρόωρων εκλογών.

Ο γγ του SDSM, Μίλε Ζέτσεντς - Βαρντάρσκι (που ξεκίνησε επαφές με τους πρέσβεις διαφόρων χωρών), είπε ότι δεν πρέπει να χαθεί αυτή «η ιστορική ευκαιρία για συνέχιση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», εκτιμώντας ότι «υπάρχει κίνδυνος η χώρα να απομονωθεί πάλι», με «διαταραγμένες σχέσεις με την ΕΕ και απειλούμενες στρατηγικές θέσεις».

Σε δηλώσεις της, η Αμερικανίδα πρέσβειρα στα Σκόπια, Αντζελα Αγκελερ, υποστήριξε ότι «η ευημερία και η ασφάλεια αυτής της χώρας έγκεινται στην ένταξή της στην Ευρώπη», προσθέτοντας μάλιστα ότι «τα σύνορα (της Βόρειας Μακεδονίας) με την Ελλάδα, μας υπενθυμίζουν τις δύσκολες αποφάσεις που έχει ήδη πάρει αυτή η χώρα».

Οι σχετικές ψηφοφορίες στη Βουλή θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι τα τέλη Νοέμβρη.