ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 31 Αυγούστου 1997
Σελ. /40
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Βιβλίο

Περί Παιδείας

"Οταν το θεμέλιο του γένους δε χτιστεί σωστά, οι απόγονοι θα γνωρίσουν αναγκαστική δυστυχία", έλεγε ο Ευριπίδης. Ποιο είναι, εσαεί, το "θεμέλιο" του μέλλοντος κάθε λαού; Τα παιδιά. Γι' αυτό "Πρέπει στο παιδί, όσο είναι ακόμα παιδί, να του διδάξεις τα καλά έργα", έλεγε ο Φωκυλίδης. Ποιος, σήμερα, αμφιβάλλει ότι "είναι πηγή και ρίζα της ανθρώπινης τελειότητας το να πάρουμε τη μόρφωση που πρέπει",όπως έλεγε ο σπουδαίος αρχαίος πεζογράφος Πλούταρχος;Περί αυτού και του δοκιμίου του "Περί παίδων αγωγής" ο λόγος, αφού όλους μας απασχολεί το - πολύτροπα μεθοδευμένο - ξερίζωμα μιας "θεμελιακής" κατάκτησης του "γένους", της δημόσιας και δωρεάν Παιδείας. Ο Πλούταρχος, αν και ιδεαλιστής και "τέκνο" μιας ανισότιμης και δουλοκτητικής κοινωνίας, θεωρούσε ως βασικότερο συστατικό της αγωγής των παιδιών την Παιδεία, "το μόνο απ' όλα τα αγαθά που είναι αθάνατο" και την παροχή (εννοείται, τότε πλήρωναν οι γονείς τους δασκάλους) σωστής Παιδείας σε όλα τα παιδιά,ως αναγκαιότητα για την κοινωνική πρόοδο και προϋπόθεση για την καλλιέργεια όλων όσα θεωρούσαν οι αρχαίοι Αρετή και Ηθική.

Ο Πλούταρχος, τονίζοντας ότι η φτηνή Παιδεία είναι βλαπτική, καταδικάζει και την αντιεκπαιδευτική και αντικοινωνική πολιτική του Κ. Σημίτη, που "παρέχει την αμάθεια σε φτηνή τιμή",με την απάντηση του δασκάλου Αρίστιππου, σ' έναν πατέρα που του φάνηκαν πολλές οι χίλιες δραχμές που ζήτησε ο δάσκαλος για να μορφώσει το παιδί. "Με τόσα αγοράζω έναν δούλο", είπε ο πατέρας. Κι ο Αρίστιππος: "Τότε ν' αγοράσεις τον δούλο κι έτσι μαζί με το γιο σου θα έχεις δυο!".Σωστή Παιδεία ο Πλούταρχος θεωρούσε τη διδαχή του καλού παραδείγματος, τη μη χρήση βίας ("μονάχα με την ανοχή μπαίνει στον ίσιο δρόμο η άγρια νιότη") και προπαντός όλα τα εγκύκλια μαθήματα, τη φροντίδα του σώματος με την άθληση και της ψυχής με τη φιλοσοφία. Τα βιβλία και τις βιβλιοθήκες τα θεωρούσε "όργανο" της Παιδείας και "πηγή διατήρησης της επιστήμης". Απαραίτητη τη διδαχή της αλήθειας, γιατί "το ψεύδος είναι δουλοπρέπεια", και την άσκηση της μνήμης τους - "ταμείο της παιδείας", γιατί "η Μνημοσύνη είναι μητέρα των Μουσών". (Εκδόσεις "Ενάλιος",εισαγωγή και εύληπτη μετάφραση Ελένης Κεκροπούλου).

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ

Στρατός κατοχής

Σαν στρατός κατοχής λειτουργεί και συμπεριφέρεται η στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ στη Βοσνία. Ιδιαίτερα οι Σερβοβόσνιοι βρίσκονται καθημερινά μπροστά στα κανόνια των ΝΑΤΟικών τανκς και ήδη άρχισαν να αντιδρούν και να αντιπαρατίθενται με τα κατοχικά στρατεύματα και ιδιαίτερα με τους Αμερικανούς "Ράμπο".

Να μην ξεχνάμε, βεβαίως, ότι στην ιμπεριαλιστική κατοχή της Βοσνίας παίρνει μέρος και η Ελλάδα. Σήμερα, που κανείς πλέον δεν αμφιβάλλει για το ρόλο και τις επιδιώξεις του ΝΑΤΟ στα Βαλκάνια και καθώς ανεβαίνει και πάλι το θερμόμετρο στην πολύπαθη αυτή περιοχή της Βοσνίας, δε νομίζει η ελληνική κυβέρνηση ότι πρέπει να το ξανασκεφτεί και να πράξει τα "δέοντα"; Διότι, η συμμετοχή της Ελλάδας στις ιμπεριαλιστικές, τυχοδιωκτικές επεμβάσεις εναντίον χωρών και λαών - όχι μόνο στη Βοσνία, αλλά και στο Ιράκ και στη Σομαλία και στον Καύκασο - έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις ειρηνικές καταβολές και διαθέσεις του ελληνικού λαού και εκθέτει τη χώρα σε πολύμορφους και ανυπολόγιστους κινδύνους.

Αναπόφευκτα ερωτήματα

Ναι, είναι αλήθεια ότι υπάρχουν σήμερα οι δυνατότητες για την εξάλειψη της παγκόσμιας φτώχειας και την εξασφάλιση των στοιχειωδών, τουλάχιστον, ανθρώπινων δικαιωμάτων στους λαούς όλου του κόσμου. Είναι πλέον ένα γεγονός, που δεν μπορεί κανείς να το αρνηθεί. Κι έχει σημασία η συνειδητοποίησή του από τους εργαζόμενους και τους λαούς, γιατί απ' αυτό ξεκινώντας θα μπουν αναπόφευκτα και τα ερωτήματα: Και τι γίνονται οι δυνατότητες αυτές; Ποιοι και πώς τις εκμεταλλεύονται κλπ., κλπ.;

Γιατί, δυστυχώς, οι δυνατότητες αυτές δε βρίσκονται σήμερα στην υπηρεσία των λαών, αλλά του πολυεθνικού κεφαλαίου και του ιμπεριαλισμού."Στην εποχή μας οι τεράστιες κατακτήσεις της επιστήμης και του ανθρώπινου πολιτισμού ασφυκτιούν στο περίβλημα του καπιταλισμού. Ο άνθρωπος, ενώ δεν είχε ποτέ τόσες δυνατότητες για ευημερία και ελευθερία όσες έχει σήμερα, είναι δέσμιος της εκμετάλλευσης και της εξαθλίωσης", υπογραμμίζει το Πρόγραμμα του ΚΚΕ, που ψηφίστηκε στο 15ο Συνέδριο, το 1996.

Νέα φάση ανόδου

Και μπορεί η άλλη εκτίμηση της έκθεσης "έφτασε ο καιρός..." να έχει ευχολογικό χαρακτήρα - άλλωστε, δε γνωρίζουμε τις βαθύτερες σκέψεις και προθέσεις των εμπνευστών του κειμένου - αλλά και αυτής η ουσία δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα. Για το ίδιο, ουσιαστικά, ζήτημα, το Πρόγραμμα του ΚΚΕ σημειώνει: "Ο καπιταλισμός είναι ιστορικά ξεπερασμένος... Οι αντεπαναστατικές ανατροπές δεν αλλάζουν το χαρακτήρα της εποχής. Η σημερινή φάση της ύφεσης και της οπισθοχώρησης του διεθνούς επαναστατικού κινήματος είναι προσωρινή. Η νέα φάση ανόδου ωριμάζει ήδη μέσα στην εντεινόμενη ταξική πάλη, την αντίσταση της διεθνούς εργατικής τάξης και τα νέα φαινόμενα της αφύπνισης και αγωνιστικής παρουσίας των λαών. Ο 21ος αιώνας θα είναι αιώνας της ανασύνταξης των επαναστατικών δυνάμεων, της απόκρουσης της επίθεσης του διεθνούς κεφαλαίου, της αποφασιστικής αντεπίθεσης. Θα είναι ο αιώνας μιας καινούριας ανόδου του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος και μιας νέας σειράς κοινωνικών επαναστάσεων".

Γιατί, μπορεί ορισμένοι να θέλουν και να ελπίζουν στην προώθηση των εξελίξεων στη χώρα μας, και σε όλο τον κόσμο, πέρα και έξω από την ταξική πάλη - και, ουσιαστικά, ποδηγετούμενη από τον διεθνή ιμπεριαλισμό - αλλά, τόσο η καθημερινή πραγματικότητα, όσο και η ιστορία της κοινωνικής εξέλιξης εντελώς διαφορετικά συμπεράσματα αναδεικνύουν.

Αξιοσημείωτες εκτιμήσεις

Αξιοσημείωτες εκτιμήσεις περιέχει η τελευταία έκθεση του ΟΗΕ για την ανάπτυξη. Σημειώνει συγκεκριμένα: "Η εξάλειψη της φτώχειας από παντού είναι κάτι περισσότερο από ηθική επιταγή και αποτελεί στόχο της ανθρώπινης αλληλεγγύης. Είναι μια πρακτική δυνατότητα. Ο καιρός έχει φτάσει για να εξαλειφθούν οι χειρότερες πλευρές της ανθρώπινης φτώχειας μέσα σε μία ή δύο δεκαετίες... Η φτώχεια μπορεί να μπει οριστικά στην ιστορία, μαζί με τη δουλεία, την αποικιοκρατία και τα πυρηνικά...".

Μπορεί οι εκτιμήσεις αυτές να φαντάζουν περίεργα ή παράξενα, σε όποιον έχει έστω και μια ελάχιστη ενημέρωση, για την έκταση της μαζικής και απάνθρωπης φτώχειας, που κυριαρχεί στις χώρες του λεγόμενου τρίτου κόσμου, αλλά και σε άλλα μέρη του πλανήτη. Μπορεί, επίσης, να φαντάζουν περίεργα, επειδή ο σημερινός διεθνής συσχετισμός δυνάμεων είναι σε καταθλιπτικό βαθμό υπέρ της ιμπεριαλιστικής νέας τάξης πραγμάτων. Τέλος, μπορεί οι συγγραφείς του κειμένου να μην συνδέουν τις εκτιμήσεις και τους μεγάλους αυτούς στόχους με την αντιιμπεριαλιστική πάλη των λαών και την κοινωνική απελευθέρωση των εργαζόμενων. Πράγμα ολοφάνερα λαθεμένο. Παρ' όλ' αυτά, παραμένει το γεγονός πως ακόμη και ο ΟΗΕ, μέσα στους σημερινούς δύσκολους συσχετισμούς δύναμης, αναγνωρίζει ορισμένες μεγάλες και σημαντικές αλήθειες για το σύγχρονο κόσμο.

Η ... δωρεάν παιδεία

Νάτοι πάλι οι μαθητές μπροστά σε μια νέα σχολική χρονιά και οι γονείς καλά θα κάνουν να προετοιμαστούν για βαθιά ...βουτιά στην τσέπη, εάν θέλουν να στείλουν τα παιδιά τους κάπως καλά εξοπλισμένα στο σχολειό. Αυτό, σε ποσά, σημαίνει περί τα 25 "καφετιά". Κι αν υπολογίσει κανείς και την εγγραφή στα φροντιστήρια, το σύνολο φτάνει μάλλον το επίδομα αδείας του καλοκαιριού. Τελικά, ίσως και να μην είναι και τόσο κακή η "μόδα", που έχουν καθιερώσει πολλοί μαθητές μεγάλων τάξεων να πηγαίνουν στο σχολείο με τα βιβλία υπό μάλης. Οπως και να 'χει, είναι οικονομικότερο!

Πρόσωπο

Πρόσωπο

Μεσούτ Γιλμάζ

Ο πολιτικός που καρπώθηκε το κοινοβουλευτικό... θαύμα που συνέβη τα τέλη Ιουνίου στην Τουρκία, όταν ο Πρόεδρος Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ διέπραξε περίπου ένα "πραξικόπημα", για να αποτρέψει την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τηνΤανσού Τσιλέρ και την επαναφορά σ' αυτήν του παραιτηθέντος Νετσμετίν Ερμπακάν,δε βρίσκει ακριβώς το δρόμο του στρωμένο με ρόδα.

Ο κατακερματισμός της πολιτικής ισχύος στη Βουλή τού αφαιρεί την αυτοδυναμία. Η συγκατοίκηση στην κυβέρνηση με δύο εξ ορισμού αντίπαλα, αλλά κατ' ανάγκην, σύμμαχα κόμματα (της Δημοκρατικής Αριστεράς και της Δημοκρατικής Τουρκίας) του περιορίζει τη δυνατότητα χάραξης ξεκάθαρης πολιτικής. Ο ατέρμονος διττός "εσωτερικός πόλεμος" - κατά του ισλαμισμού από τη μια, κατά των Κούρδων από την άλλη - του σπιλώνει το προφίλ του "μετριοπαθούς".

Στα προβλήματά του προστίθενται η προσπάθεια "ελέγχου" του κρατικού μηχανισμού (ως πελατειακού συστήματος) από τους συγκυβερνώντες του και η διαρκώς ογκούμενη απειλή κατάρρευσης της οικονομίας της χώρας.

Κορωνίδα των σκοπέλων και υφάλων που έχει μπροστά του ο Μεσούτ Γιλμάζ είναι η διπλή "αποστολή" που έχει να επιτελέσει η κυβέρνηση που σχημάτισε βιαστικά ο ηγέτης του Κόμματος Μητέρας Πατρίδας: Αφ' ενός, να "εξοντώσει" την αντιπολίτευση, κι αφ' ετέρου, να συνδράμει ως δευτεραγωνιστής στην πλήρωση της επιταγής των στρατηγών για "κατάπνιξη των εξτρεμιστών ισλαμιστών" της Τουρκικής πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Κι όλα αυτά, ως τα μέσα του 1998 - το πολύ - όταν η χώρα θα οδηγηθεί σε εκλογές...

Μπ. Γ.

Ν' αναλάβει ο Β. Γιαννόπουλος...

Μετά τις φοβερές και τρομερές καταγγελίες για "κυκλώματα" που λειτουργούν στο χώρο της Δικαιοσύνης και των φυλακών, στις οποίες προέβη ο Β. Γιαννόπουλος, πρέπει να παραιτηθεί πάραυτα ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Αμέτοχος Ευθυνών. Διότι, δεν είναι δυνατόν ένας πολιτικός, όπως ο Β. Γιαννόπουλος - ο οποίος "έφαγε με το κουτάλι" και γνωρίζει άριστα το χώρο της Δικαιοσύνης - να προχωρεί σε τόσο σοβαρές καταγγελίες και, μάλιστα, δίνοντας ονόματα και διευθύνσεις και ο αρμόδιος υπουργός Δικαιοσύνης να παραμένει στη θέση του. Ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε ανασχηματισμό της κυβέρνησης και να τοποθετήσει στο υπουργείο Δικαιοσύνης τον Β. Γιαννόπουλο, για να δώσει λύσεις στα προβλήματα που έχουν παρουσιαστεί.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ