Συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από τη δολοφονία του Τσε Γκεβάρα. Τριάντα χρόνια, χωρίς την παρουσία του ηρωικού επαναστάτη, του νέου με το διαπεραστικό βλέμμα, που βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της Κουβανικής Επανάστασης ενάντια στον δικτάτορα Μπατίστα, που βοήθησε και αυτός στην εγκαθίδρυση της σοσιαλιστικής κοινωνίας, που ενδιαφερόταν για τα μεγάλα και μικρά προβλήματα του λαού. Ο Τσε παραμένει στις καρδιές των Κουβανών, βρίσκεται και σήμερα δίπλα τους, στην εργασία, στις σπουδές και σε κάθε τομέα της ζωής του λαού. Είναι ακόμα ζωντανός, γιατί το προσωπικό του παράδειγμα εμπνέει, παγκόσμια, μεγάλους και μικρούς, οι ιδέες του παραμένουν επίκαιρες, σε μια εποχή όπου ο ιμπεριαλισμός σηκώνει κεφάλι, οι λαοί πεινάνε, δεν έχουν σπίτια να μείνουν, χάνουν και δε βρίσκουν δουλιά, καταπατιούνται τα δικαιώματά τους, η εκπαίδευση και η υγεία γίνονται ολοένα προϊόντα πολυτελείας.

Με αφορμή τις πολύμορφες δραστηριότητες και τελετές που έχουν οργανωθεί στην Κούβα, βρήκαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε με τον Λουίς Πράδο, σύμβουλο της κουβανικής Πρεσβείας στην Αθήνα.

"Εχουν προγραμματιστεί μια σειρά από δραστηριότητες και τελετές, ώστε να τιμηθεί ο Τσε Γκεβάρα. Ωστόσο, έχουν ήδη γίνει ορισμένες τιμητικές εκδηλώσεις από τον Ιούλη, όταν μεταφέρθηκαν τα οστά του Τσε στην Κούβα. Παράλληλα, την Τετάρτη ξεκίνησε το 5ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας, το οποίο είναι αφιερωμένο στον Τσε, τόσο σαν άνθρωπο, όσο και για τις ιδέες του. Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι εκδηλώσεις για να τιμηθεί ο Τσε Γκεβάρα δε γίνονται μόνο στην Κούβα, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου", είπε ο Λουίς Πράδο.

Για το συγκεκριμένο πρόγραμμα των εκδηλώσεων, τόνισε ότι "στις 11 Οκτώβρη θα αρχίσει η κεντρική τελετή για τον Τσε. Η τελετή αυτή αποτελείται από δύο μέρη, το πρώτο στην Αβάνα και το δεύτερο στη Σάντα Κλάρα. Ετσι, στις 11 Οκτώβρη, οι Κουβανοί θα μπορούν να τον τιμήσουν στην κεντρική Πλατεία της Επανάστασης για τρεις μέρες. Στις 14 Οκτώβρη σχεδιάζεται να μεταφερθεί στη Σάντα Κλάρα από τον ίδιο δρόμο που πέρασε ο Τσε, πηγαίνοντας από τη Σάντα Κλάρα στην Αβάνα, το Γενάρη του 1959. Στις 15 Οκτώβρη αναμένεται να φτάσει στη Σάντα Κλάρα για τρεις μέρες και στις 17 του ίδιου μήνα θα γίνει μεγάλη εκδήλωση στο κέντρο, όπου αναμένεται να συγκεντρωθούν πολλές χιλιάδες άνθρωποι", τόνισε.

"Η Σάντα Κλάρα δεν επιλέχθηκε τυχαία. Είναι η πόλη, όπου ο Τσε έκανε την τελευταία επιτυχία στα χρόνια της Επανάστασης, ενάντια στον δικτάτορα στα τέλη του 1958. Ο αγώνας ξεκίνησε στη Σιέρα Μαέστρα, με σκοπό να διασχίσει τη χώρα και να φτάσει στην Αβάνα, προσπαθώντας με αυτό τον τρόπο να εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα ο ξεσηκωμός. Υπήρξαν δύο μέτωπα - του Τσε και του Καμίλο. Οταν τελικά έφθασαν στη Σάντα Κλάρα (στο κέντρο της χώρας), ο δικτάτορας κατάλαβε σε ποια θέση βρισκόταν και προτίμησε, να διαφύγει από τη χώρα, όσο ήταν ακόμα καιρός, στέλνοντας παράλληλα ένα τρένο γεμάτο με στρατιώτες για να αντιμετωπίσουν τους επαναστάτες. Το τρένο όμως αυτό καταστράφηκε από τον Τσε και τους συντρόφους του. Ετσι, η Επανάσταση νίκησε, πριν ακόμα προλάβουν να φτάσουν οι επαναστάτες στην Αβάνα".

"Ωστόσο, πιστεύουμε ότι ο καλύτερος τρόπος για να τον θυμόμαστε είναι οι ίδιες οι πράξεις, που έχουν κάνει οι απλοί άνθρωποι όλα αυτά τα χρόνια και ο αγώνας που δίνουν καθημερινά, ώστε να συνεχίσουν τον αγώνα που έκανε ο Τσε. Τον Τσε Γκεβάρα τον θυμούνται οι άνθρωποι κάθε μέρα, όταν δουλεύουν, σπουδάζουν ή σε κάθε στιγμή της ζωής τους, όταν παλεύουν για να λυθούν τα προβλήματα και αγωνίζονται ενάντια στον ιμπεριαλισμό", πρόσθεσε ο σύμβουλος της Πρεσβείας της Κούβας.

"Το γεγονός ότι ο Τσε Γκεβάρα παραμένει για μας ακόμα και σήμερα ζωντανός, έχει να κάνει με το ότι κατάφερε να γίνει ο πιο αξιαγάπητος άνθρωπος στην Κούβα σε λιγότερο από 10 χρόνια, εξαιτίας του χαρακτήρα του, του προσωπικού παραδείγματός του, της ικανότητάς του να πλησιάζει τους πολίτες, του τρόπου που μιλούσε στους εργάτες, στους αγρότες, στους φοιτητές, του ενδιαφέροντός του για όλα τους τα προβλήματα. Είχε μια απίστευτη ζωντάνια και θεωρούσε τα προβλήματα των άλλων σαν τα δικά του. Κατάφερε, στα λίγα μόλις χρόνια που έμεινε στην Κούβα, να εξελιχθεί σε ένα από τα πιο βασικά στελέχη της Κούβας. Ο Φιντέλ, ο Τσε και ο Καμίλο είναι, μπορούμε να πούμε, από τους πιο αγαπημένους ανθρώπους της Κούβας, χωρίς βέβαια να αποκλείουμε και άλλους, όπως είναι ο Ραούλ Κάστρο. Ωστόσο, αυτοί οι τρεις ξεχωρίζουν με το χαρακτήρα τους, το προσωπικό τους παράδειγμα και την απλότητά τους.

Εγώ ήμουν 12 χρονών όταν μάθαμε ότι τον δολοφόνησαν. Θυμάμαι την ομιλία του Φιντέλ Κάστρο στην πλατεία της Επανάστασης. Κανείς από τους συγκεντρωμένους δεν μπορούσε να πιστέψει πως ο Τσε δεν υπήρχε πια. Ηταν ένας άνθρωπος - κομμουνιστής, που ήταν παρών σε κάθε δραστηριότητα των Κουβανών - στην εργασία, στις σπουδές, στην οικονομία.

Ο Τσε παραμένει σήμερα για μας ακόμα ζωντανός. Μπορούμε να πούμε πως αναστήθηκε και εμπνέει όλη τη νεολαία του κόσμου. Ο Τσε εμπνέει την επαναστατημένη νεολαία σήμερα, επειδή οι ιδέες του είναι όσο ποτέ άλλοτε επίκαιρες. Οι λαοί βλέπουν την αδικία να μεγαλώνει καθημερινά και οι ιδέες και η ζωή του Τσε Γκεβάρα τούς δείχνουν πως χρειάζεται να παλέψουν να αλλάξουν την κοινωνία τους", κατέληξε ο Λουίς Πράδο.

Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ

Με ιδιαίτερο ενθουσιασμό και δέος επισκεφθήκαμε κατά τη διάρκεια της πρόσφατης αποστολής του "Ρ" στην Κούβα, τη συνοικία Ρέγλα της Αβάνας και το μουσείο Λένιν που βρίσκεται εκεί. Γνωρίσαμε τη σημασία και τον ρόλο που έπαιξε η συγκεκριμένη αυτή συνοικία στην ανάπτυξη του επαναστατικού και κομμουνιστικού κινήματος τόσο στην Κούβα όσο και σε όλη τη Λατινική Αμερική. Στην περιοχή αυτή αναπτύχθηκε από τις αρχές του αιώνα, ισχυρό εργατικό και ιδιαίτερα ναυτεργατικό κίνημα, και δημιουργήθηκε η πρώτη Κουβανική Κομμουνιστική Λίγγα, ενώ το 1928 ιδρύθηκε το Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κόμμα που είναι ο πρόγονος του μετέπειτα ΚΚ Κούβας.

Στο μουσείο Λένιν υπάρχουν πολλά ντοκουμέντα από την ιστορία του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος και ο πρωτεργάτης της Μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης βρίσκεται δίπλα με τον ήρωα της εθνικής ανεξαρτησίας της Κούβας, Χοσέ Μαρτί και τον Κουβανό επαναστάτη που συμμετείχε στην Πρώτη Διεθνή, τον Κάρλος Λαφαργκέ.

Στον ίδιο χώρο υπάρχει μνημείο του Λένιν σε περίοπτο σημείο που έχει θέα ολόκληρη την Αβάνα και είναι χαρακτηριστικό ότι ακριβώς πάνω από αυτό υπάρχει μια ελιά που ο λαός της Ρέγλας φύτεψε στις 21 Γενάρη του 1924. Αυτή ήταν και η πρώτη, σε παγκόσμια κλίμακα, εκδήλωση τιμής στον μεγάλο επαναστάτη, εκτός Σοβιετικής Ενωσης. Σήμερα αποτελεί χώρο που γίνονται εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τις επετείους της Μεγάλης Σοσιαλιστικής Επανάστασης.

"Ο Λένιν ήταν από την πρώτη στιγμή όχι μόνο θεωρητικός της πολιτικής αλλά ένας άνθρωπος της επαναστατικής δράσης με σταθερότητα και πείσμα". Αυτά τα λόγια του Φιντέλ Κάστρο, βρίσκονται χαραγμένα στο μεγαλειώδη πέτρινο μνημείο που δεσπόζει στην καρδιά του πάρκου, που τιμητικά φέρει το όνομα του ηγέτη της Πρώτης Σοσιαλιστικής Επανάστασης στον κόσμο. Το πάρκο αυτό είναι ένας τεράστιος φυσικός χώρος, 745 εκταρίων, που βρίσκεται στο προάστιο "Αρόγιο Ναράνχο", μια περιοχή μόλις 15 λεπτά από το κέντρο της Αβάνας, και για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών υπάρχει σύνδεση με τρενάκι από το κέντρο της πόλης καθώς και λεωφορεία.

Ο φυσικός αυτός δρυμός είναι ένα πολύμορφο τουριστικό συγκρότημα σε συνεχή ανάπτυξη, όπου αξιοποιώντας το θαυμάσιο έργο της τροπικής φύσης, δημιουργεί υπέροχα τοπία που προσφέρονται για αναψυχή, άθληση και αξιοποίηση με τον καλύτερο τρόπο του ελεύθερου χρόνου για την οικογένεια και φυσικά για το παιδί. Στα αξιοθέατα περιλαμβάνονται συγκρότημα πισινών, ιππικός όμιλος, ενυδρείο με πολλά είδη τροπικών ψαριών και ερπετών από όλο τον κόσμο, γκαλερί ζωγραφικής και κεραμικών, αμφιθέατρο για συναυλίες και παραστάσεις, παιδικό θέατρο, μοτέλ και εστιατόρια που προσφέρονται και για τη διοργάνωση κοινωνικών εκδηλώσεων και πολλά άλλα.

Επίσης ξεχωριστή θέση κατέχουν τα ιστορικά μνημεία από την εθνική και παγκόσμια ιστορία, με κυρίαρχο το μνημείο του Βλαντιμίρ Ιλιτς Λένιν,που συνδέουν τον φυσικό αυτό χώρο με τη διαπαιδαγώγηση των νέων γενιών στα ιδανικά της επανάστασης και του σοσιαλισμού.

Εδώ και πάρα πολλά χρόνια έχει γίνει πλέον συνήθεια, όταν περάσουν 100 μέρες, οι νεοεκλεγείσες κυβερνήσεις να κάνουν ένα πρώτο απολογισμό του έργου τους. Καμιά φορά ο απολογισμός αυτός μπορεί να είναι και θετικός, ανάλογα βέβαια με το ποιες πολιτικές δυνάμεις βρίσκονται στην εξουσία. Η νέα, όμως, δεξιά κυβέρνηση της γειτονικής μας Βουλγαρίας, η οποία βρίσκεται πέντε περίπου μήνες στην εξουσία, δεν έχει να επιδείξει κανένα θετικό έργο. Αντίθετα, η κατάσταση καθημερινά πάει από το κακό στο χειρότερο...

Μια πρώτη γεύση, λοιπόν: Μόνο στη διάρκεια του περασμένου Αυγούστου, ο ασταμάτητα ανερχόμενος πληθωρισμός έτρεχε με ρυθμούς της τάξης του 4% περίπου. Από την πρώτη του Σεπτέμβρη οι τιμές των καυσίμων αυξήθηκαν κατά 15%, της βενζίνης κατά 10% και του φωταέριου κατά 6%. Ο σημερινός, όμως πρωθυπουργός, Ιβάν Κοστόφ, ο οποίος προέρχεται από το δεξιό κόμμα της Ενωσης Δημοκρατικών Δυνάμεων, σε σχετικές του δηλώσεις, υποστήριξε ότι ο ραγδαία ανερχόμενος πληθωρισμός στη Βουλγαρία οφείλεται στην πτώση του γερμανικού μάρκου απέναντι στο δολάριο των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Γιατί, όπως τόνισε, με την ίδρυση του Νομισματικού Συμβουλίου, το βουλγαρικό λέβα είχε προσδεθεί στο γερμανικό μάρκο.

Από την άλλη πλευρά, όμως, η δυστυχία και η ραγδαία πτώση του βιοτικού επιπέδου, έχουν δημιουργήσει τέτοια απογοήτευση και απόγνωση στον βουλγαρικό λαό, ο οποίος, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν ξένοι ανταποκριτές στη Σόφια, "κωφεύει" όλο και περισσότερο στις μεγαλόστομες δηλώσεις και οποιεσδήποτε υποσχέσεις των κυβερνώντων. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι γνωρίζει πολύ καλά ότι καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει κανένα θαύμα σε διάστημα λίγων μηνών, που βρίσκεται στην εξουσία. Η φτώχεια, λοιπόν, στην πρώην αυτή σοσιαλιστική χώρα προσλαμβάνει όλο και δραματικότερες διαστάσεις με αποτέλεσμα ν' αποτελεί όλο και περισσότερο "μόνιμη πηγή επικείμενων κοινωνικών εκρήξεων... ".

Κατά τα άλλα, η σημερινή κυβέρνηση την ευθύνη για τη ραγδαία αυτή αύξηση των τιμών την επιρρίπτει στους διάφορους καιροσκόπους, στη βουλγαρική μαφία και γενικά στη διαφθορά που επικρατεί σ' όλους τους οικονομικούς και κοινωνικούς τομείς της χώρας. Κι όμως, τα μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση Κοστόφ ενάντια στη χαώδη αυτή κατάσταση, το λιγότερο αστεία μπορούν να θεωρηθούν. Κατά της μαφίας, η οποία σήμερα ελέγχει το 70% της βουλγαρικής οικονομίας, η κυβέρνηση, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, δεν τολμά να πάρει ούτε ένα μέτρο...

Σχετικά, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι, η μαφία στη Βουλγαρία δεν αποτελεί καθόλου τωρινό φαινόμενο. Η εμφάνιση και το ρίζωμά της άρχισε την επόμενη κι όλας της ανατροπής του σοσιαλιστικού καθεστώτος στη γειτονική μας χώρα. Τα πρώτα της στελέχη για τη θωράκιση των παράνομων και εγκληματικών πράξεών της τα στρατολόγησε από τους χιλιάδες νεαρούς ταλαντούχους αθλητές της χώρας, οι οποίοι είχαν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις προπονήσεις τους στα στάδια, μένοντας έτσι στη μεγάλη τους πλειοψηφία άνεργοι και χωρίς καμιά προοπτική. Αυτοί, όμως διέθεταν ρωμαλέα σώματα και είχαν συνηθίσει στην πειθαρχία και την τάξη, γεγονός που έσπευσαν να το εκμεταλλευτούν οι μαφιόζικες συμμορίες. Σε πρώτη γραμμή είχαν πλησιάσει τους παλαιστές, οι οποίοι προέρχονταν από την περίφημη Βουλγαρική Σχολή Πάλης. Τους χρησιμοποιούσαν κάθε φορά που οι μαφιόζοι ήθελαν να πωλήσουν "προστασία" σε διάφορες ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες στο μεταξύ, φύτρωναν σαν τα μανιτάρια. Αποστολή τους ήταν να σπάζουν βιτρίνες, να συντρίβουν αυτοκίνητα, ακόμα και να ξυλοκοπούν άγρια ανθρώπους, οι οποίοι δεν ήταν πρόθυμοι να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις της μαφίας.

Ετσι, λοιπόν, το βουλγαρικό κράτος, που μετά το 1989 κατέρρεε συνεχώς, η διεφθαρμένη αστυνομία, καθώς και γεωγραφική θέση της χώρας ευνοούσαν σημαντικά τη ραγδαία διάδοση του οργανωμένου εγκλήματος. Αυτό, λοιπόν, όχι μόνο είχε ρίξει βαθιές ρίζες στην ίδια τη Βουλγαρία, αλλά ταυτόχρονα είχε εγκαθιδρύσει διασυνδέσεις με δομές της μαφίας άλλων χωρών. Ακόμα, είχε εκμεταλλευτεί το εμπάργκο, που είχε επιβληθεί στη Σερβία με αποτέλεσμα να εξασφαλίσει τεράστια χρηματικά ποσά. Στη συνέχεια, τα χρήματα αυτά ξεπλύθηκαν και διοχετεύτηκαν σε παράνομες οικονομικές δοσοληψίες...

Κι όλα αυτά συνέβαιναν και συμβαίνουν κάτω από τα μάτια των τελωνειακών και αρμόδιων αστυνομικών αρχών. Μέχρι τώρα, ούτε ένας από τους εγκληματίες αυτούς δεν έχει καταδικαστεί. Σήμερα, στη Βουλγαρία, οι πρώην αυτοί μαφιόζοι είναι μεγαλοεπιχειρηματίες. Στην κατοχή τους βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος των Ασφαλιστικών Εταιριών της χώρας. Ακόμα, είναι ιδιοκτήτες μεγάλων ποδοσφαιρικών σωματείων, μαγαζιών με τυχερά παιχνίδια και ελέγχουν την οικονομία πετρελαίου της Βουλγαρίας. Οι μεγαλονονοί, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, περνούν τον καιρό τους σε διάφορα κοσμικά κέντρα με πολιτικούς. Μάλιστα δε ένας απ' αυτούς, συχνά φιλοξενούσε στο μαγαζί του τον Γενικό Κρατικό Εισαγγελέα της Σόφιας.

Στο μεταξύ, η βιομηχανική παραγωγή πέφτει ασταμάτητα, ενώ οι μαζικές ιδιωτικοποιήσεις που πρόκειται να πραγματοποιηθούν δεν έχουν αρχίσει ακόμα. Οι αναμενόμενες επενδύσεις δε φαίνεται να έρχονται κι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, καμιά θετική προοπτική δε διαγράφεται στον ορίζοντα...

Κατά τα άλλα, όπως αναφέρεται, το Νομισματικό Συμβούλιο "έχει αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη του" στις βουλγαρικές τράπεζες, γεγονός που σημαίνει ότι η ιδιωτικοποίηση του δημόσιου τομέα και η μεταβίβασή του στους ξένους επιχειρηματίες είναι πλέον αποφασισμένη υπόθεση... Γενικά, όμως, αυτή τη στιγμή εκφράζεται απαισιοδοξία για προσέλκυση ξένων επενδυτών, οι οποίοι θα έχουν βέβαια στη διάθεσή τους μια πάρα πολύ φθηνή εργατική δύναμη, αλλά δε θα έχουν τη δυνατότητα διάθεσης των προϊόντων τους στην ίδια τη Βουλγαρία. Κι αυτό εξηγείται απλά και μόνο από το γεγονός ότι, σήμερα το 70% των Βούλγαρων εργαζομένων στερούνται μιας ουσιαστικής αγοραστικής δύναμης και μόλις είναι σε θέση ν' αγοράσουν έστω και τα στοιχειωδέστατα για την επιβίωσή τους...

Τέλος, τόσο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, όσο και η Παγκόσμια Τράπεζα, έχουν από καιρό τώρα δώσει τις κύριες κατευθύνσεις για την εξέλιξη της βουλγαρικής οικονομίας, που συνίστανται βασικά στις μαζικές ιδιωτικοποιήσεις και στοχεύουν στην παλινόρθωση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στην πρώην αυτή σοσιαλιστική χώρα. Ομως, η επικείμενη ιδιωτικοποίηση της κρατικής βιομηχανίας και άλλων οικονομικών κλάδων, στο άμεσο μέλλον, θα έχουνάμεση οδυνηρή συνέπεια να χάσουν τη δουλιά τους άλλοι 100.000 Βούλγαροι εργαζόμενοι με αποτέλεσμα η ήδη μαζική ανεργία να εχτιναχθεί σε νέα πρωτόγνωρα ύψη... Αυτή από 16%, που είναι σήμερα, θα φτάσει στο τέλος αυτού χρόνου στο 25% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της χώρας.

Ν - Η - Η

Αποψη του μνημείου του Λένιν