Βαθιά κρίση στην Ανατολή και

άνοδος της ανεργίας στη Δύση

Στο πιο βαθύ σημείο της οικονομικής και κοινωνικής τους κρίσης έχουν φτάσει πλέον οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Στο συμπέρασμα αυτό έχει καταλήξει πρόσφατα το γνωστό Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Συγκρίσεων της Βιέννης. Ταυτόχρονα, όμως, στη σχετική έκθεση αναφέρεται ότι στις χώρες αυτές μόλις διαφαίνεται στον ορίζοντα μια κάποια επικείμενη οικονομική ανάπτυξη...

Στη χειρότερη κατάσταση βρίσκεται η οικονομία της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Οι κρίσεις στην Ουγγαρία εξακολουθούν να παραμένουν ένα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο. Μόνο για την Τσεχία και τη Σλοβακία υπάρχουν κάποιες ελπίδες σχετικά με μια μακρόχρονη οικονομική ανάπτυξη. Στη Ρωσία και την Ουκρανία ο οικονομικός κατήφορος συνεχίζεται ασταμάτητα...

Σύμφωνα, πάντως, με τα προγνωστικά του Ινστιτούτου της Βιέννης, η Πολωνία θα είναι η πρώτη πρώην σοσιαλιστική χώρα της Ανατολικής Ευρώπης, η οποία κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου θα φτάσει στο οικονομικό επίπεδο που είχε το 1989. Ταυτόχρονα, όμως, υπογραμμίζεται ότι οι οποιοιδήποτε ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης σε καμιά περίπτωση δε θα πρέπει να παραπλανούν, σχετικά με το γεγονός ότι η δομή της παραγωγής στη χώρα αυτή έχει θεμελιακά αλλάξει: Πάνω από το 70% των πολωνικών εξαγωγών στη διάρκεια του 1995 είχαν κατευθυνθεί προς τις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ οι μισές περίπου απ' αυτές προορίζονταν για την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Οι εξαγωγές αυτές αποτελούνται από πρώτες ύλες και ημικατεργασμένα προϊόντα. Κι αυτές που επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Ενωση ισχύουν για όλες τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Παράλληλα, δε, η συμμετοχή των Πολωνών εργαζομένων στη βιομηχανία, συγκριτικά με το συνολικό αριθμό των απασχολουμένων, μειώνεται συνεχώς...

Επίσης, θα πρέπει ν' αναφερθεί ότι για πρώτη φορά οι οικονομικοί ερευνητές του παραπάνω Ινστιτούτου έχουν ασχοληθεί με τις εξελίξεις στην αγροτική οικονομία των πρώην αυτών σοσιαλιστικών χωρών. Σύμφωνα με τις έρευνες αυτές, τα αποτελέσματα των οποίων σε μεγάλο βαθμό χαρακτηρίστηκαν ως μια "έκπληξη", διαπιστώθηκε μια κατά 10% υποχώρηση της αγροτικής παραγωγής σε Πολωνία, Βουλγαρία και Ουγγαρία. Η κατάσταση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και κατά τη διάρκεια του επόμενου χρόνου λόγω έλλειψης ζωοτροφών. Ταυτόχρονα, διαπιστώνεται μια αύξηση του αγροτικού πληθυσμού και πριν απ' όλα, στη Ρουμανία, όπου από 29% που ήταν το 1990 αυξήθηκε στο 36,5% στη διάρκεια του 1995. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρήθηκε και στη Βουλγαρία, ενώ στην Πολωνία το υψηλό ποσοστό (29%) εξακολουθεί να παραμένει σταθερό.

Ετσι, από τότε που έχουν κλείσει οι πύλες πολλών εργοστασίων και το ποσοστό των βιομηχανικών εργατών σ' όλες τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, εκτός από την Τσεχία, συνεχώς μειώνεται, όλο και περισσότεροι απ' αυτούς φεύγουν στην επαρχία, προκειμένου ν' αναζητήσουν εκεί τρόπους επιβίωσης...

Ο αριθμός των ανέργων, παρά την κάποια άνοδο της βιομηχανικής παραγωγής, παραμένει υψηλός, με εξαίρεση την Τσεχία, και κυμαίνεται μεταξύ 10% και 17% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Σχετικά, όμως, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι οι επίσημες στατιστικές δεν αντικατοπτρίζουν τα πραγματικά ποσοστά των ανέργων στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Οι νέοι εκείνοι, οι οποίοι δεν έχουν ακόμα εργαστεί, δε συμπεριλαμβάνονται στις επίσημες στατιστικές. Επίσης, δε συνυπολογίζονται οι άνθρωποι εκείνοι, που εξακολουθούν να παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα άνεργοι. Πάντως, σχετικές εκτιμήσεις αναφέρουν ότι στην πραγματικότητα τα ποσοστά των ανέργων στις χώρες αυτές είναι διπλάσια απ' αυτά που περιέχονται στα επίσημα στατιστικά στοιχεία. Αλλά και οι αμοιβές, όμως, αυτών που έχουν εργασία είναι πολύ χαμηλές...

Παρά το γεγονός ότι η εικόνα της αγοράς εμφανίζεται ζοφερή, οι ερευνητές της ΔΟΕ υπογραμμίζουν με έμφαση ότι η απόλυτη απασχόληση είναι δυνατόν να επιτευχθεί. Αυτή, κατά την άποψή τους, θα πρέπει να είναι ο ανώτατος στόχος της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής.

Ο κανόνας, σύμφωνα με τον οποίο η οικονομική ανάπτυξη θα πρέπει ταυτόχρονα να σημαίνει και αύξηση θέσεων εργασίας, κατά τη ΔΟΕ, σήμερα ισχύει περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Για παράδειγμα, όταν το 1973 σημειωνόταν ακόμα μια ετήσια άνοδος του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος κατά 4,5%, τότε δημιουργούνταν και περισσότερες θέσεις εργασίας. Σήμερα, όμως, η κατάσταση έχει ουσιαστικά χειροτερεύσει, αφού παρατηρείται μια οικονομική άνοδος, η οποία μόλις αγγίζει το 2%.

Τέλος, στις πλούσιες χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) σήμερα υπάρχουν 34 εκατομμύρια άνεργοι. Το σχετικό ποσοστό των ανέργων στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης ανέρχεται στο 11,3% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η άνοδος της ανεργίας παρουσιάζει ταχύτερους ρυθμούς στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, στη Γαλλία, στην Ιταλία και τη Σουηδία. Ως κύρια αιτία των υψηλών ποσοστών ανεργίας, η ΔΟΕ αναφέρει τα πολύ χαμηλά ποσοστά οικονομικής ανόδου, τα οποία παρατηρούνται από το 1973 και μετά...

Νίκος ΗΛΙΑΔΗΣ - ΗΛΙΟΥΔΗΣ

Ακήρυχτη επέμβαση

Πώς συντελέστηκε η οικονομική υποδούλωση της Ρωσίας και η μετατροπή της σε αποικία της Δύσης

"Αυτά είναι ήδη εδώ!". Αρθρο με αυτό τον εύγλωττο τίτλο, που δημοσιεύτηκε πριν από ένα χρόνο στην έγκυρη βδομαδιαία χρηματοοικονομική επιθεώρηση"Εξπόρτ", αποκάλυψε το μηχανισμό αρπαγής από τα ξένα μονοπώλια των πρωτοπόρων ρωσικών βιομηχανικών επιχειρήσεων. Υστερα από ένα χρόνο όχι απλώς είναι "εδώ", αλλά σαν αστακοί με τα γερά πλοκάμια τους αρπάζουν τη μερίδα του λέοντος της ρωσικής οικονομίας, οπότε στην ημερήσια διάταξη τίθεται αμείλικτα το ζήτημα της απώλειας από τη Ρωσία της οικονομικής ανεξαρτησίας της. Το ζήτημα αυτό υπήρξε στο επίκεντρο της επιστημονικής - πρακτικής συνόδου "η ξένη οικονομική επέκταση και οι συνέπειές της για τη Ρωσία και την ΚΑΚ", που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Μόσχα στο Κοινοβουλευτικό Κέντρο της Ομοσπονδιακής Συνέλευσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Διοργανωτές της Συνόδου, στην οποία συμμετείχαν επιστήμονες, βουλευτές, κοινωνικοί παράγοντες, ήταν η Κοινοβουλευτική Ομάδα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσικής Ομοσπονδίας και ο σύλλογος "Ρώσοι Επιστήμονες Σοσιαλιστικού Προσανατολισμού".

Στη Σύνοδο εξετάστηκαν επίκαιρα ζητήματα, όπως: Οι πηγές και οι βασικές κατευθύνσεις της ξένης οικονομικής επέκτασης στη Ρωσία και στην ΚΑΚ, η γεωπολιτική και γεωστρατηγική θέση της Ρωσίας μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, η γεωπολιτική συνιστώσα της "πολιτικής των μεταρρυθμίσεων" και η διαμόρφωση του ρωσικού τύπου αποικιακής εξάρτησης, ο ρόλος των ξένων χρηματιστικών δομών και η σημασία της υποτίμησης του ρωσικού ρουβλιού στην οικονομική επέκταση της Δύσης, προβλήματα του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος και της εθνικής ασφάλειας της Ρωσίας στο φως της οικονομικής επέκτασης και, τέλος, οι επιπτώσεις της ξένης οικονομικής επέκτασης, προπαντός οι αμυντικές.

Στην παρέμβασή του ο καθηγητής Μπορίς Χόρεφ τόνισε ότι η οικονομική υποδούλωση της Ρωσίας ακολουθεί τρεις δρόμους. Πρώτος, είναι η μαζική εξαγωγή πόρων - πρώτων υλών, καυσίμων, η μεγάλη διαφυγή διανοουμένων. Δεύτερος, η εισαγωγή παλιών εμπορευμάτων, κατάληψη των ρωσικών εσωτερικών αγορών και στον ιδεολογικό και επιστημονικό τομέα - η εισαγωγή παλιών ιδεών υπό τη σημαία της επαφής με τον "παγκόσμιο πολιτισμό" και τις "πανανθρώπινες αξίες". Τρίτος δρόμος είναι η διαχείριση από τα ξένα μονοπώλια της ρωσικής αγοράς, η μερική αγορά των ρωσικών επιχειρήσεων και η μερική αρπαγή τους με άλλους, πιο εκλεπτυσμένους τρόπους, πράγμα που παρατηρείται κιόλας σήμερα.

Στις παρεμβάσεις τους ο γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΡΟ για τα ιδεολογικά ζητήματα Νικολάι Μπιντιουκόφ, ο βουλευτής της Κρατικής Δούμας, μέλος της ΚΕ του ΚΕΚΡ και πρόεδρος της ΕΕ της "Εργαζόμενης Ρωσίας" Βλαντίμιρ Γκριγκόριεφ, το μέλος της Επιτροπής της Κρατικής Δούμας για την Αμυνα Μιχαήλ Τιτόφ, ο ακαδημαϊκός και βουλευτής της Κρατικής Δούμας Βίκτορ Σεβελούχα σημείωσαν ότι η Ρωσία και οι χώρες της ΚΑΚ βρίσκονται μπροστά στην ανοιχτή ιμπεριαλιστική επίθεση, η οποία εντάθηκε από την εποχή της έρπουσας αντεπανάστασης στην ΕΣΣΔ. Τον τελευταίο καιρό διορθώνονται τα στρατιωτικά σχέδια του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ ως κυρίαρχη σ' αυτό χώρα. Σύμφωνα με τη γεωπολιτική αντίληψη της"νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων", οι ΗΠΑ γίνονται ο παγκόσμιος χωροφύλακας και μαζί με τους συμμάχους τους δρουν από κοινού ενάντια σε όλες τις χώρες και όλους τους λαούς που εκμεταλλεύονται. Το κύριο είναι ότι όσο περισσότερο τα κυρίαρχα καθεστώτα των χωρών της ΚΑΚ ενδίδουν στα συμφέροντα της Δύσης και επιτρέπουν στους ξένους την πρόσβαση στους φυσικούς πόρους τους, τόσο πιο εντατικά διεξάγονται οι στρατιωτικές προετοιμασίες του ΝΑΤΟ, το οποίο εξασφαλίζει στην ουσία τα οικονομικά συμφέροντα της Δύσης.

Στη Σύνοδο διατυπώθηκαν προς την Ομοσπονδιακή Συνέλευση και τη ρωσική κυβέρνηση μια σειρά προτάσεις για τη διόρθωση της κρατικής πολιτικής. Αναφέρουμε μερικές: "Να συνδεθούν αυστηρά οποιεσδήποτε διακρατικές συνομιλίες για πρόσβαση των ξένων μονοπωλίων στις ρωσικές πρώτες ύλες, καθώς και για τους όρους εξαγωγής πόρων με την απαίτηση να μην επιτραπεί η επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς, να δημιουργηθεί ουδέτερη αποπυρηνικοποιημένη ζώνη στην Ανατολική Ευρώπη και στην Πρόσω Ασία... Να επανεξεταστούν επειγόντως όλες οι βασικές αρχές της λεγόμενης "οικονομίας της αγοράς", που καταστρέφει τη χώρα. Το περισσότερο πετρέλαιο συνδέεται άμεσα με τη μεγάλη, αλλά σχεδόν πάντα βρόμικη πολιτική, ενώ η "οικονομία της αγοράς" καταδικάζει φανερά τη χώρα στο μαρασμό και τη νεοαποικιοκρατία".

Επίσης, έγιναν και προτάσεις να οργανωθεί ένα πλατύ αντιαποικιοκρατικό κίνημα των εργατών, των αγροτών και της εργαζόμενης διανόησης, διότι "μόνο αυτοί είναι σε θέση να βοηθήσουν την Πατρίδα στη δυστυχία". Οι μετέχοντες στη Σύνοδο αποφάσισαν τη συγκρότηση από ομάδα επιστημόνων και κοινωνικών παραγόντων της Αντιαποικιακής Ενωσης, η οποία στη Διακήρυξή της αναφέρει: "Αν θέλουμε πράγματι να παραμείνουμε πολιτισμένη χώρα και ανταγωνιστική στις παγκόσμιες αγορές, πρέπει να αποκαταστήσουμε την παλλαϊκή ιδιοκτησία, το ενιαίο σύμπλεγμα της ενικής οικονομίας και τον κεντρικό σχεδιασμό... Είναι η ώρα να θέσουμε τέρμα στις αυταπάτες της αγοράς και στις αυταπάτες για κάποιο τεχνολογικό μας μέλλον με την είσοδο στην παγκόσμια αγορά. Είναι η ώρα να συνενώσουμε όλους, όσοι είναι ικανοί να υπερασπιστούν τα εθνικά συμφέροντα της χώρας".

Ναντιέζντα ΓΚΑΡΙΦΟΥΛΙΝΑ

Θλίψη και κατήφεια στα πρόσωπα των ανθρακωρύχων, λίγο μετά την αναγγελία κλεισίματος των ορυχείων του Μπέργκαμεν, κοντά στο Ντόρτμουντ

Χιλιάδες διαδηλωτές διαμαρτύρονται στο κέντρο της Σόφιας για τα μέτρα λιτότητας της βουλγαρικής κυβέρνησης