Στις αρχές του ερχόμενου Σεπτέμβρη αρχίζουν οι συζητήσεις στα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την τελική διαμόρφωση του νέου αντιλαϊκού προϋπολογισμού του 2000. Στα πλαίσια αυτά οι υφυπουργοί Οικονομικών, ο Γ. Δρυς στο σκέλος των εσόδων και ο Ν. Χριστοδουλάκης στο σκέλος των κρατικών δαπανών, έχουν ζητήσει με υπηρεσιακά σημειώματα από όλες τις Διευθύνσεις να τους αποστείλουν, μέχρι το τέλος Αυγούστου, αναλυτική κατάσταση τόσο για τις εκτιμήσεις που θα διαμορφωθούν κατά τομείς τα έσοδα και οι δαπάνες το 1999, όσο και τις προτάσεις τους για το 2000.

Αρμόδιοι παράγοντες, αναφερόμενοι στην πορεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού, αναφέρουν ότι η συνολική εικόνα κάθε άλλο παρά αισιόδοξη - όπως δηλαδή προσπαθεί να την παρουσιάσει η κυβέρνηση - μπορεί να χαρακτηριστεί. Οι ίδιοι αναφέρουν ότι οι εφεδρείες - επιπλέον πλεονάσματα, που επιχειρεί να δημιουργήσει η κυβέρνηση με τον προϋπολογισμό του 1999, ώστε να αντιμετωπίσει το "δύσκολο" 2000 - υπό τις παρούσες συνθήκες, δε φαίνονται πραγματοποιήσιμες, τουλάχιστον στον αναμενόμενο βαθμό. Με τον προϋπολογισμό του 2000, η κυβέρνηση, από τη μία πλευρά θα επιδιώξει να πετύχει το βασικό στόχο του προγράμματος "σύγκλισης" για μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 1,7% του ΑΕΠ, ενώ, παράλληλα, ενόψει των εκλογών του επόμενου έτους, θα επιχειρήσει να υφαρπάσει τη λαϊκή ψήφο με τις φορολογικές παροχές - απάτη, που υποσχέθηκε ότι θα πραγματοποιήσει το 2000 και το 2001.

Αναφερόμενοι αναλυτικότερα στην πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 1999, τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών παρουσιάζουν την ακόλουθη εικόνα: Είναι πράγματι θετική η πορεία είσπραξης των εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού το επτάμηνο Γενάρη - Ιούλη, οπότε σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών υπήρξε πλεόνασμα εισόδων - πέραν των στόχων - 291 δισ. δραχμών. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, τα αυξημένα αυτά έσοδα οφείλονται στην πολύ μεγάλη ποσοστιαία αύξηση του φόρου εισοδήματος των εργαζομένων και των επιχειρήσεων (λόγω "αντικειμενικών" κριτηρίων οι μικρές και πολύ υψηλών κερδών οι μεγάλες) και σε άλλους δευτερεύοντες παράγοντες (αυξημένα έσοδα από τις μεγάλες πωλήσεις αυτοκινήτων, φορολογία των χρηματιστηριακών πράξεων).

Η θετική όμως αυτή πορεία των εσόδων υπονομεύεται, σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες, από την κακή εικόνα που παρουσιάζει η εξέλιξη των κρατικών δαπανών και πιο ειδικά η πορεία εξέλιξης του δημοσίου χρέους. Από τις αρχές κιόλας του 1999 οι πληρωμές τόκων του δημοσίου χρέους παρουσίασαν πολύ μεγάλες υπερβάσεις σε σχέση με τους τεθέντες στόχους. Το τετράμηνο Γενάρη - Απρίλη, οι πληρωμές τόκων παρουσίασαν αύξηση 21,8% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 1998, έναντι στόχου αύξησης 2,4%, ενώ η κατάσταση επιδεινώνεται τους τελευταίους τρεις μήνες από τις συνεχείς αυξήσεις στα επιτόκια δανεισμού του δημοσίου. Ηδη γίνονται διάφορες εκτιμήσεις για υπερβάσεις δαπανών από τόκους, όπου οι πιο μετριοπαθείς κάνουν λόγο για 100 δισ. και οι πιο απαισιόδοξες για 200 δισ. και πλέον... Ενα σημαντικό δηλαδή μέρος του πλεονάσματος των εσόδων θα χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη των υπερβάσεων από τόκους.

Αλλά και οι κρατικές παρεμβάσεις αντιπληθωριστικού χαρακτήρα υπονομεύουν την πορεία των εσόδων. Η πρόσφατη μείωση του ειδικού φόρου στις βενζίνες κατά 5 δραχμές το λίτρο (5,9 δραχμές μαζί με το ΦΠΑ) θα κοστίσει 10,4 δισ. δραχμές το 1999 και 22,4 δισ. δραχμές σε ετήσια βάση. Η αναμενόμενη μείωση από τον ερχόμενο Οκτώβρη του ειδικού φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης για τη συγκράτηση του πληθωρισμού, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε απώλειες εσόδων 9,5 δισ. δρχ. το μήνα και συνολικά το εξάμηνο Οκτώβρη 1999 - Απρίλη 2000 (όσο δηλαδή διαρκεί η χειμερινή περίοδος) 56 δισ. δρχ. Η αποστολή των ελληνικών κατοχικών στρατευμάτων στο Κόσσοβο και στο Σεράγεβο εκτιμάται ότι θα επιβαρύνει τον τρέχοντα προϋπολογισμό με περισσότερα από 20 δισ. δραχμές.

Η γενική εικόνα που προκύπτει από τη μέχρι σήμερα πορεία εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού είναι ότι ο τελευταίος βρίσκεται αντιμέτωπος με τις αντιφάσεις της κυβερνητικής πολιτικής.

Θ. Κ.

Κάτω από το βάρος των απανωτών αυξήσεων στις τιμές των καυσίμων που η "ελεύθερη αγορά" καθιστά ανεξέλεγκτες και των επαπειλούμενων αλυσιδωτών συνεπειών στον πληθωρισμό τόσο απ' αυτές καθεαυτές τις τιμές των καυσίμων όσο και από ενδεχόμενες αυξήσεις σε μια σειρά από προϊόντα και υπηρεσίες, θα συνέλθει την Παρασκευή η κυβερνητική επιτροπή με αντικείμενο τις τιμές των καυσίμων και τον πληθωρισμό.

Στο μεταξύ, χτες πραγματοποιήθηκε υπό τον υπουργό Ανάπτυξης Ε. Βενιζέλο ευρεία σύσκεψη για το θέμα, ενώ σήμερα ο υπουργός θα συναντηθεί με εκπροσώπους των εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών και των πρατηριούχων. Στη χτεσινή σύσκεψη συμμετείχαν ο υφυπουργός Ανάπτυξης Γ. Χαραλάμπους,οι γενικοί γραμματείς του υπουργείου Ανάπτυξης (τομείς ενέργειας και εμπορίου), αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες, εκπρόσωπος των Ελληνικών Πετρελαίων καθώς και ο γενικός γραμματέας της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ) Ν. Καραβίτης.Σύμφωνα με πληροφορίες, στη σύσκεψη ήταν φανερός ο προβληματισμός και η ανησυχία της κυβέρνησης για την εξέλιξη των τιμών των καυσίμων, πράγμα το οποίο σε ένα βαθμό εξηγεί και την εμμονή των κυβερνητικών στελεχών, που συμμετείχαν στη σύσκεψη, να τηρήσουν σιγή ιχθύος γύρω από το τι συζητήθηκε και τις ενδεχόμενες αποφάσεις που πάρθηκαν. Είναι χαρακτηριστικό ότι αναζητώντας τους αρμόδιους υπουργούς, η επίσημη απάντηση ήταν ότι "δε θα γίνουν δηλώσεις γιατί η σύσκεψη θα συνεχιστεί αύριο" (σ. σ. σήμερα).

Σύμφωνα με πληροφορίες στη σύσκεψη εξετάστηκαν τα αποτελέσματα των τιμοληψιών που πραγματοποιήθηκαν το προηγούμενο διάστημα στα 7.500 πρατήρια όλης της χώρας και απλώς... διαπιστώθηκε ότι η "συμφωνία κυρίων" με τις εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών και τους πρατηριούχους για συγκράτηση των τιμών αποδείχτηκε μια "τρύπα στο νερό" αφού οι αποκλίσεις από τις "ενδεικτικές τιμές λιανικής πώλησης" του υπουργείου Ανάπτυξης κυρίως στις νησιωτικές και απομακρυσμένες τουριστικές περιοχές έφταναν μέχρι και 25 δρχ. το λίτρο. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στη σημερινή συνάντηση του υπουργού με τους εκπροσώπους των εταιειών και των πρατηριούχων ο Ε. Βενιζέλος θα επιδιώξει μια νέα "συμφωνία" για απορρόφηση της αύξησης που αναμένεται να ανακοινώσει σήμερα η εταιρία "Ελληνικά Πετρέλαια" κατά 2 δρχ. περίπου το λίτρο στις τιμές των καυσίμων ώστε να μην περάσει στις λιανικές τιμές. Για το λόγο αυτό είναι πολύ πιθανό οι κυβερνώντες να χρησιμοποιήσουν την απειλή της επιβολής πλαφόν στις τιμές των καυσίμων.

Ας σημειωθεί ότι από τη μεριά τους χτες, εκπρόσωποι των βενζινοπωλών υποστήριζαν ότι ο κλάδος τους έχει εξαντλήσει τα περιθώρια μείωσης των περιθωρίων κέρδους προσθέτοντας ότι τα "Ελληνικά Πετρέλαια" θα μπορούσαν να απορροφήσουν ένα μέρος των αυξήσεων.

Τέλος, να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με ένα από τα σενάρια που "διέρρευσαν" ανεπίσημα, η κυβέρνηση και το υπουργείο Ανάπτυξης εξετάζουν ακόμα και το ενδεχόμενο αφού οι τιμές των καυσίμων δεν πέφτουν, να ζητήσουν από την ΕΣΥΕ να αλλάξει το δείγμα από το οποίο παίρνει τις τιμές με βάση τις οποίες διαμορφώνεται ο σχετικός δείκτης του τιμάριθμου, έτσι ώστε το νέο δείγμα να περιλαμβάνει πρατήρια με χαμηλότερες τιμές.