Η ανακούφιση που αισθάνθηκαν στη Ρηγίλλης, το μεσημέρι της περασμένης Τετάρτης, όταν ο πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου ανακοίνωνε την υποψηφιότητα του Κ. Στεφανόπουλου,ήταν καθ' όλα δικαιολογημένη.

Ο πρόεδρος της ΝΔ Μ. Εβερτ είχε πολλούς λόγους να είναι ικανοποιημένος από την πρωθυπουργική επιλογή. Βέβαια, πιστός και συνεπής στη γραμμή της συναίνεσης, δε βγήκε ποτέ δημόσια να τους διακηρύξει. "Η δουλιά είχε γίνει και άρα δεν υπήρχε κανένας λόγος να μαθαίνει και να "διχάζεται" ο λαός", σύμφωνα με την πάγια αρχή του προέδρου της ΝΔ.

Βασικός λόγος που προκάλεσε την ικανοποίηση του Μ. Εβερτ είναι ότι με τη σύμπραξη ΠΑΣΟΚ - Πολιτικής Ανοιξης του επέτρεψαν "να βγει απέξω" από μια πράξη κορύφωσης και επισφραγίσματος της συναινετικής πορείας στην πολιτική ζωή, για την οποία ωστόσο έχει πασχίσει μέχρι τώρα.Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ηγεσία της ΝΔ, γιατί απέφυγε να στηρίξει ευθέως την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και άρα μπορεί να συνεχίσει να παίζει εκ του ασφαλούς το δικομματικό παιχνίδι, αφού κατάφερε να διασώσει τα προσχήματα.

Η μη συμμετοχή της ΝΔ στην προεδρική εκλογή αποτελεί μια απόφαση των αρχιτεκτόνων του πολιτικού συστήματος, που αποσκοπεί στη στήριξη και διαιώνιση του δικομματισμού, σε μια εποχή που δοκιμάζεται σοβαρά η δυνατότητα τού να εγκλωβίζει τις λαϊκές μάζες.

Από την άποψη αυτή η "εναλλακτική λύση" για την εξουσία, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δεν μπορούσε να φθαρεί με κίνδυνο να ακυρωθεί, συμπλέοντας ανοιχτά με τη σημερινή κυβέρνηση. Πολύ περισσότερο γιατί υπήρχε η δυνατότητα να αποφευχθεί η ανοιχτή σύμπλευση των δύο μεγάλων κομμάτων στην προεδρική εκλογή, λόγω των διαθέσιμων και "ικανών" ψήφων του κόμματος Σαμαρά.

Τα σχέδια αυτά προφανώς ο Μ. Εβερτ τα γνώριζε έγκαιρα και στη βάση αυτή καθόρισε την "άκαμπτη" στάση του στο θέμα της προεδρικής εκλογής, που έρχονταν σε κατάφωρη αντίθεση με τη συναινετική αντιπολιτευτική τακτική του. Και εδώ δηλαδή ο Μ. Εβερτ έπαιζε εκ του ασφαλούς, γεγονός βέβαια που δε γνώριζαν αρκετοί από τους βουλευτές της ΝΔ, που υπερασπίζονται την πολιτική συναίνεση και έσπευσαν να διαφωνήσουν. Δεν ήταν επίσης λίγοι οι βουλευτές της ΝΔ που απορούσαν πώς ο Μ. Εβερτ αγνοούσε επιδεικτικά την εκφρασμένη θέληση της οικονομικής ολιγαρχίας κατά της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, αλλά και τα... γκάλοπ που έδειχναν ότι η "πλειοψηφία" δεν τις επιθυμούσε. Μάλλον δεν είχαν ενημερωθεί κατάλληλα. Αντίθετα ο Στ. Μάνος,που πρώτος βγήκε εναντίον των πρόωρων εκλογών, διαφωνώντας με την επιλογή της ηγεσίας, έγκαιρα έκανε στροφή και τις τελευταίες μέρες πλειοδοτούσε υπέρ του να φύγει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. "Εξαίρεση" αποτέλεσε ο κατ' εξοχήν συναινετικός πολιτικός και "δελφίνος" Γ. Σουφλιάς,που από την αρχή είχε ευθυγραμμιστεί με τη γραμμή Εβερτ...

"Ολα υπό έλεγχο"

Βέβαια για την περίπτωση του "τυχαίου", η ηγεσία της ΝΔ είχε φροντίσει να καταθέσει την υποψηφιότητα του Αθ. Τσαλδάρη,ώστε να προσφέρει μια ακόμα επιλογή στον Α. Παπανδρέου και να αποτρέψει κάθε ενδεχόμενο "δυσάρεστης έκπληξης" και οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές.

Επιπλέον η ηγεσία της ΝΔ δεν έχει καμία ένσταση για την υποψηφιότητα του Κ. Στεφανόπουλου. Εκτός από το γεγονός ότι προέρχεται από τα σπλάχνα της παράταξης, ο Αχαιός πολιτικός είναι ένθερμος θιασώτης της συναίνεσης και μπορεί επάξια να τη "συμβολίσει". Εξάλλου μόλις πριν λίγους μήνες, στις ευρωεκλογές, του είχε ζητήσει να τεθεί επικεφαλής της ευρωλίστας.

Αν υπάρχει κάποιος λόγος που ο Μ. Εβερτ έθεσε θέμα κομματικής πειθαρχίας στους βουλευτές, αυτός δεν αφορά βέβαια το πρόσωπο του Κ. Στεφανόπουλου, αλλά την ολοκλήρωση της θεατρικής παράστασης που έστησαν οι δυνάμεις του δικομματισμού για την προεδρική εκλογή.Δεν πρέπει δηλαδή να απογοητευτούν οι "θεατές", διάβαζε οι ψηφοφόροι της ΝΔ, πριν το αναμενόμενο "σκληρό", αλλά και "ευτυχισμένο τέλος".

Μετά από αυτό, ο Μ. Εβερτ μπορεί να προβάλλει ως το "αντίπαλο δέος" στην "παραπαίουσα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ" και τη μόνη "εναλλακτική λύση εξουσίας". "Η άνοδος της ΝΔ στην εξουσία είναι ένα νομοτελειακό αναμενόμενο γεγονός, αλλά θα μπορούσαμε και περιμένοντας να έρθει αυτή η στιγμή", δήλωσε την επομένη ο άτυπος εκπρόσωπος του Μ. Εβερτ, βουλευτής Β. Μιχαλολιάκος.

Βαδίζοντας λοιπόν με τη σιγουριά της... "νομοτέλειας", η ηγεσία της ΝΔ δε... δίστασε να παρουσιάσει το "κυβερνητικό πρόγραμμα για την οικονομία". Βέβαια, οι εργαζόμενοι δεν έχουν καμία αμφιβολία για το νεοφιλελεύθερο προσανατολισμό του ούτε καμία αυταπάτη για την "τύχη" που τους επιφυλάσσει η ηγεσία της ΝΔ. Ομως η τελευταία, προκειμένου αργότερα να εμφανίσει συνέπεια "προεκλογικών λόγων και κυβερνητικών έργων", σπεύδει να το διακηρύξει. Η ουσία της οικονομικής πολιτικής που θα εφαρμόσει συνοψίζεται στη διατύπωση που αφορά το "κατάλληλο επενδυτικό κλίμα": "Επενδύσεις δε γίνονται, αν δεν υπάρχουν προοπτικές κερδοφορίας και αν δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στο μέλλον. Οι επενδυτές θα πρέπει να γνωρίζουν ότι τα δικαιώματά τους προστατεύονται από τις κυβερνητικές αυθαιρεσίες και τις κοινωνικές εκρήξεις (!!). Το σύνολο του οικονομικού και κοινωνικού μας προγράμματος αποσκοπεί στη δημιουργία αυτού του κλίματος".

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ

Η ανακοίνωση της υποψηφιότητας του Κ. Στεφανόπουλου από το ΠΑΣΟΚ, λίγες μέρες μετά την αντίστοιχη της Πολιτικής Ανοιξης, προκάλεσε την έντονη αντίδραση του"ΣΥΝ", αλλά και την απογοήτευση του κόμματος αυτού, το οποίο είδε μέσα σε μία στιγμή και από μία και μόνη κίνηση να χάνονται δύο στόχοι του. Ο πρώτος και πιο άμεσος ήταν η διενέργεια εκλογών (μετά από ένα πιθανό ναυάγιο της προεδρικής εκλογής) που θα του έδινε τη δυνατότητα να διεκδικήσει την είσοδό του στη Βουλή και ό,τι αυτή συνεπάγεται. Ο δεύτερος και κυριότερος ήταν η διατήρηση του ρόλου του προνομιακού συνομιλητή και μελλοντικού συμμάχου του ΠΑΣΟΚ.Ομως, αυτά του τα όνειρα γκρεμίστηκαν σαν τραπουλόχαρτα με την ανακοίνωση της υποψηφιότητας του Κ. Στεφανόπουλου, ο οποίος φαίνεται πως θα καταφέρει να εκλεγεί στην γ ψηφοφορία εκτός συνταρακτικού απροόπτου.

***

Το άκουσμα της υποψηφιότητας προκάλεσε έναν καταιγισμό δηλώσεων των στελεχών του "ΣΥΝ".

Αλλοι έκαναν λόγο για "προαποφασισμένη σύμπραξη" και "διακανονισμό σκοπιμοτήτων" μεταξύ του ΠΑΣΟΚ και της Πολιτικής Ανοιξης, καθώς και για "επιλογή συντηρητικής στροφής" που "οδηγεί τη χώρα στον 21ο αιώνα με τακτικισμούς του παρελθόντος, που παρατείνουν το τέλμα και μεγαλώνουν την κρίση" (Ν. Κωνσταντόπουλος).

Αλλοι μίλησαν για "κεφαλαιαγορές και οικονομικά κέντρα" τα οποία "για πρώτη φορά (σ.σ.!!!) επικαθορίζουν τόσο ωμά τις εξελίξεις",και εγκάλεσαν την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ που "έχει ενσωματωθεί πλήρως στην παγερή συντηρητική - φιλελεύθερη συναίνεση της εποχής μας" (Π. Λαφαζάνης).

Αλλοι ισχυρίζονται ότι "υπάρχουν μονιμότεροι προσανατολισμοί στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ προς τα δεξιά για τη μεταπαπανδρεϊκή εποχή" και ανακαλύπτουν πως υπάρχουν "όλον αυτό τον καιρό ισχυρότατες πιέσεις των οικονομικών ισχυρών της χώρας για κεντροδεξιά συναίνεση" που "οδήγησε και σε απώλεια πρωτοβουλιών τον πρωτομάστορα αυτής της τακτικής, τον Α. Παπανδρέου", αναγκάζοντάς τον "σε μια συντηρητική επιλογή" (Δ. Παπαδημούλης).

Αλλοι, τέλος, μίλησαν για "επιλογή στασιμότητας και συντήρησης" που αποσκοπεί σε "πολιτικό λίφτιγκ για την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ " (Ν. Μπίστης).

***

Κανείς φυσικά δεν είναι δυνατό να πάρει στα σοβαρά όλα τα παραπάνω, αφούγίνονται εκ των υστέρων και μάλιστα από έναν πολιτικό χώρο, ο οποίος συμπορεύτηκε με το ΠΑΣΟΚ σε δύο πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις, πιο συγκαλυμμένα στην πρώτη, πιο ξεφωνημένα τη δεύτερη. Γιατί οι τότε σφιχτοί εναγκαλισμοί του, δεν του επέτρεπε να κάνει - τότε - την "αποκάλυψη (που έκανε) τώρα".

Δεν είναι δυνατό να μην είδε αυτό που κατάλαβαν αριστεροί και όχι μόνο, χωρίς να χρειαστεί να κάνουν "κολεγιά" με το ΠΑΣΟΚ: τη συντηρητική και αντιδραστική πολιτική του. Τα "αντί πινακίου φακής" ξεπουλήματα στρατηγικών επιχειρήσεων, το ξεζούμισμα των εργαζόμενων, τη μετατροπή παραγωγικών περιοχών σε "κρανίου τόπους" από το ΠΑΣΟΚ τα καταγγέλλουν καθημερινά οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Τα αποκαλύπτει και τα αντιπαλεύει καθημερινά το ΚΚΕ. Δεν τα αμφισβήτησε ούτε η ΝΔ (η οποία αρκέστηκε σε "κριτική" για τους χειρισμούς και τους ρυθμούς υλοποίησης). Ο "ΣΥΝ" δεν τα πρόσεξε;

Οσον αφορά τις "κεφαλαιαγορές και τα ισχυρά οικονομικά κέντρα", φαίνεται πως αυτά έχουν τη "μαγική ικανότητα" να εμφανίζονται στα μάτια ορισμένων μόνο όταν εκείνοι θεωρούν το εαυτό τους "ριγμένο" από αυτά. Τώρα, κατόπιν εορτής, ο "ΣΥΝ" ανακαλύπτει όχι μόνο την ύπαρξή τους, αλλά και τη συμβολή τους στην "κεντροδεξιά συναίνεση" και τα "στηλιτεύει".Κάτι ανάλογο δεν είχε κάνει και ο Κ. Μητσοτάκης, αφού είχε ανατραπεί η κυβέρνησή του;

Μετά την εξαγγελία είδαν το "διακανονισμό σκοπιμοτήτων" και την "προαποφασισμένη σύμπραξη" ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και την Πολιτική Ανοιξη; Κι αν η σύμπραξη δε γινόταν με την Πολιτική Ανοιξη, αλλά με άλλο κόμμα, στηρίζοντας π. χ. την υποψηφιότητα Τσαλδάρη, θα ήταν έξω από σκοπιμότητες;

***

Τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύει. Απλά, ο "ΣΥΝ" εκφράζει με αυτό τον τρόπο τη διαμαρτυρία του στο ΠΑΣΟΚ, επειδή έχασε τη θέση του προνομιακού "συζητητή" και "συμμάχου" με το κυβερνών κόμμα. Η στάση του θυμίζει εκείνες τις "αιώνιες αρραβωνιαστικές" στις μελό ταινίες του παλιού κινηματογράφου, οι οποίες μελαγχολούν και κάνουν σκηνές ζηλοτυπίας, γιατί ο επί χρόνια αρραβωνιαστικός τους τις εγκατέλειψε για κάποια πλουσιότερη νύφη. Και στην προκειμένη περίπτωση για το ΠΑΣΟΚ η Πολιτική Ανοιξη είχε να επιδείξει "προίκα" 11 βουλευτών έναντι κανενός του "ΣΥΝ".

Ομως, το κυριότερο για τον "ΣΥΝ" δεν είναι το σήμερα. Φοβάται μήπως η επιλογή του ΠΑΣΟΚ για "κεντροδεξιά στροφή" (σ.σ. με τα δικά τους δεδομένα, γιατί στην πραγματικότητα η πολιτική του ΠΑΣΟΚ την τελευταία δεκαετία τουλάχιστον δε μας επιτρέπει να το κατηγορήσουμε για"κεντροαριστερές... αποκλίσεις"), δεν περιοριστεί μόνο στο θέμα της εκλογής Προέδρου.Ταυτόχρονα, ο "ΣΥΝ" με τη στάση του αυτή, προσπαθεί να"απελευθερώσει" και να προσεταιριστεί τους "αριστερούς" του ΠΑΣΟΚ, συσφίγγοντας τους δεσμούς μαζί τους για τη δημιουργία "κεντροαριστερών" σχημάτων στη μεταπαπανδρεϊκή εποχή. Επισημαίνει, έτσι, με κάθε δυνατό τρόπο τόσο στο ΠΑΣΟΚ ή καλύτερα σε εκείνο το τμήμα του που τον ενδιαφέρει όσο και στα "ισχυρά οικονομικά κέντρα" πως στην ανακατανομή της τράπουλας για τη διατήρηση του καπιταλιστικού συστήματος υπάρχει κι ένας "πτωχός συγγενής", στον οποίο μπορούν να υπολογίζουν. Αυτό, άλλωστε, έκανε ως τώρα στηρίζοντας παντοιοτρόπως το ΠΑΣΟΚ και δίνοντάς του άλλοθι ευρύτερης στήριξης και "αριστεροσύνης".

Η προεδρική υποψηφιότητα απλά περιέπλεξε τα πράγματα και ίσως να καθυστερήσει τις αναμενόμενες εξελίξεις. Δε βάζει όμως σε καμιά περίπτωση τέλος στις ερωτοτροπίες του ΠΑΣΟΚ με τον "ΣΥΝ" και στα παιχνίδια "εξουσίας", που ονειρεύεται να παίξει στην πλάτη πάντα των εργαζόμενων και του λαϊκού κινήματος. Μήπως υπάρχει τρανότερη απόδειξη από τις πρόσφατες "αντιδράσεις" του και τις "καταγγελίες" του;

Παναγιώτης ΖΑΒΟΥΔΑΚΗΣ