ΑΓΚΥΡΑ.-

Σε μια προσπάθεια να τηρηθούν τα πολιτικά προσχήματα στη μετεκλογική σκηνή της Τουρκίας, η υπηρεσιακή πρωθυπουργός και αρχηγός του Κόμματος του Ορθού Δρόμου, Τανσού Τσιλέρ, δήλωσε χτες ότι πρέπει να δοθεί μια ευκαιρία στους ισλαμιστές του Ερμπακάν να δοκιμάσουν το σχηματισμό κυβέρνησης. "Είναι το πρώτο κόμμα. Οι κανονισμοί πρέπει να τηρηθούν".

Η Τσιλέρ εμφανίστηκε σχεδόν βέβαιη ότι το Κόμμα της Ευημερίας του Νετσμεντίν Ερμπακάν δε θα καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση. Αλλά άφησε ένα σαφή υπαινιγμό για το αβέβαιο των προθέσεων του Μεσούτ Γιλμάζ. Αφού αποσαφήνισε ότι επ' ουδενί το κόμμα της πρόκειται να σχηματίσει συμμαχία με τον Ερμπακάν, τόνισε: "Αν και ο Γιλμάζ πράξει το ίδιο, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Θα έρθει η σειρά μας".

Τις επόμενες μέρες, ο Πρόεδρος της Τουρκίας Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ αναμένεται να δώσει την εντολή στον Ερμπακάν, που αναζητεί αγωνιωδώς πιθανές συμμαχίες. Πάντως, το σενάριο του συνασπισμού με τον Γιλμάζ, στο οποίο ο Ερμπακάν είχε εναποθέσει τις περισσότερές του ελπίδες, φαίνεται να εξασθενίζει.

Το ειδησεογραφικό πρακτορείο "Ανατολή" μετέδιδε χτες ότι ο Γιλμάζ τείνει να υιοθετήσει τη λύση συνεργασίας με την Τσιλέρ, παρά τις δυσκολίες που εμφανίστηκαν στις διαπραγματεύσεις των δύο κομμάτων σε επίπεδο κορυφής. Μετά την προχτεσινή τηλεφωνική συνομιλία που είχε με την αρχηγό του Κόμματος του Ορθού Δρόμου, ο ηγέτης του Κόμματος της Μητέρας Πατρίδας εκτίμησε ότι "οι εξελίξεις δείχνουν ότι βρισκόμαστε λίγο πιο κοντά σε μια λύση". Αλλά ο Γιλμάζ παραμένει αινιγματικός, όσον αφορά στο ποια λύση έχει στο μυαλό του...

• Οι ανακατατάξεις στο πολιτικό σκηνικό ουδόλως απασχολούν τις αρχές ασφαλείας της Τουρκίας, που συνεχίζουν ακάθεκτες το... θεάρεστό τους έργο. Σωφρονιστικοί υπάλληλοι και δυνάμεις της τάξης της φυλακής Ουμρανίγιε στην Κωνσταντινούπολη επιτέθηκαν σε κρατούμενους που διαμαρτύρονταν για τις άθλιες συνθήκες, υπό τις οποίες κρατούνται και το θάνατο πολλών συγκρατουμένων τους. Κατά τη διάρκεια της επίθεσης τρεις άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, ενώ 35 τραυματίστηκαν.

Σαράντα άνθρωποι, κρατούμενοι και άνθρωποι των δυνάμεων ασφαλείας, είχαν τραυματιστεί σε εξέγερση κρατουμένων της ίδιας φυλακής στα μέσα του περασμένου Δεκέμβρη.

Οι περισσότεροι κρατούμενοι στην Ουμρανίγιε ανήκουν σε οργανώσεις της άκρας αριστεράς.

ΒΟΝΝΗ.-

Εκατό χιλιάδες θέσεις εργασίας στην αυτοκινητοβιομηχανία πρόκειται να χαθούν ως το έτος 2000, σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα της Ομοσπονδίας Γερμανικών Αυτοκινητοβιομηχανιών (VDA), Κούνιμπερτ Σμιτ.

Η είδηση προκαλεί - και εύλογα - ρίγος, καθώς η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία είναι από τους πιο κερδοφόρους κλάδους της γερμανικής οικονομίας, της θεωρούμενης ως "ατμομηχανής" της Ευρώπης. Η χτεσινή παρουσίαση από τον Σμιτ των προοπτικών του κλάδου επικεντρώθηκε στην αποκαλούμενη "επίθεση για την αύξηση της παραγωγικότητας", που έχει συναποφασιστεί από τις διοικήσεις των μεγάλων επιχειρήσεων. Ο στόχος που έχει τεθεί από τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες της Γερμανίας, για αύξηση της παραγωγικότητας κατά 30%, χαρακτηρίστηκε από τον Σμιτ ως "όρος εκ των ων ουκ άνευ" για να επιβιώσει ο κλάδος σε συνθήκες διεθνούς ανταγωνισμού...Ο εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας παραδέχτηκε ότι η εν λόγω απόφαση έρχεται σε πλήρη αντίθεση και στην ουσία "αδειάζει" τους εκπροσώπους των συνδικάτων, που πρότειναν να δεχτούν στις επικείμενες διαπραγματεύσεις για τις νέες συλλογικές συμβάσεις ένα "μηδενικό γύρο". Το οποίο σημαίνει ότι δε θα διεκδικήσουν αυξήσεις πέραν του πληθωρισμού (ο δείκτης κυμαίνεται στο 1,8%), υπό την προϋπόθεση, όμως, να δημιουργηθούν 30.000 νέες θέσεις εργασίας.

Η "προαναγγελία θυέλλης" αυτή σημαίνει πρακτικά ότι οι θέσεις των εργαζομένων στη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία θα περιοριστούν το έτος 2000 στις 550.000. Η μείωση της απασχόλησης έχει επιβληθεί από το 1991 (ήδη "κόπηκαν" 150.000 θέσεις εργασίας, μέχρι τα τέλη του 1995) και ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που θα χάσουν τις δουλιές τους ανέρχεται στις 250.000.

Με την απόφαση αυτή των Γερμανών βιομηχάνων αναιρούνται ντε φάκτο οι υποσχέσεις που είχαν δοθεί στους εργαζομένους για λήξη του "προγράμματος εξυγίανσης" του κλάδου το 1996.

Ο κυριότερος λόγος για τη μείωση της απασχόλησης στη Γερμανία είναι το "ακριβό" εργατικό δυναμικό. Οι παραγωγικές μονάδες θα αρχίσουν να "μεταναστεύουν" στο εξωτερικό, ενώ όλο και περισσότερα εξαρτήματα αυτοκινήτων παράγονται σε "φτηνές" χώρες και εισάγονται στη Γερμανία για να συναρμολογηθούν.

Το ποσοστό των εισαγόμενων εξαρτημάτων έφτασε το 1995 το 30%, από 25% το 1991. "Το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί σε 40%", είπε ο Σμιτ, και "κάθε ποσοστιαία μονάδασημαίνει για τη Γερμανία την απώλεια 10.000 θέσεων εργασίας... ".

ΣΑΡΑΓΕΒΟ.-

Ελεύθεροι είναι τελικά από χτες νωρίς το απόγευμα οι 16 Βόσνιοι πολίτες που κρατούνταν από σερβοβοσνιακές δυνάμεις στο προάστιο του Σαράγεβο, Ιλιτζα.

Σύμφωνα με δηλώσεις που έκανε χτες στη βοσνιακή πρωτεύουσα ο εκπρόσωπος των ΝΑΤΟικών δυνάμεων, συνταγματάρχης Ρισάρ Περνό, οι σερβικές στρατιωτικές δυνάμεις παρέδωσαν στον αρχηγό του ΝΑΤΟικού Επιτελείου όσα άτομα είχαν απαχθεί και κρατούνταν στη φυλακή "Κούλα" στη Λουκαβίτσα. Από τους 16, οι τρεις αφέθηκαν ελεύθεροι νωρίς το μεσημέρι, δηλώνοντας ότι υπέστησαν κακομεταχείριση από τους Σερβοβόσνιους. Οι υπόλοιποι 13 απελευθερώθηκαν γύρω στις 17.00, οι περισσότεροι από τους οποίους δήλωσαν στους δημοσιογράφους ότι οι Σερβοβόσνιοι "τους συμπεριφέρθηκαν καλά, χωρίς να τους βλάψουν με κάποιο τρόπο". Είναι, πάντως, χαρακτηριστικό σχετικό τηλεγράφημα του ανεξάρτητου σερβοβοσνιακού πρακτορείου ειδήσεων "SRNA", το οποίο, επικαλούμενο δηλώσεις του δημάρχου της Ιλιτζα, Νεντέλκο Πρστόγιεβιτς, μετέδωσε ότι η παράδοση των 16 πολιτών στις βοσνιακές αρχές "μαρτυρεί την επιθυμία των Σέρβων της Βοσνίας να συνεργαστούν και να κάνουν μία χειρονομία καλής θέλησης"...

Το ίδιο 24ωρο, ο διοικητής της IFOR στη Βοσνία, στρατηγός Λέιτον Σμιθ, υποστήριζε ότι οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις έχουν κάθε δικαίωμα να συλλάβουν τους κατηγορούμενους για εγκλήματα πολέμου, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία των Σερβοβόσνιων (Ράντοβαν Κάρατζιτς και Ράτκο Μλάντιτς). Ο Λέιτον πρόσθεσε ότι δεν πρόκειται να υπάρξει παράταση της προθεσμίας για παράδοση των προαστίων του Σαράγεβο που κατοικούνται από Σερβοβόσνιους στην κροατο-μουσουλμανική κυβέρνηση. Από την άλλη πλευρά, εκπρόσωπος του Ερυθρού Σταυρού στο Σαράγεβο προέβλεπε ότι μέχρι τις 20 του μήνα (ημερομηνία παράδοσης του ελέγχου στους μουσουλμάνους), το 80% των Σέρβων κατοίκων της βοσνιακής πρωτεύουσας θα έχουν εγκαταλείψει την πόλη...

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.-

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Ουόρεν Κρίστοφερ αναμενόταν να πάρει χτες το βράδυ μέρος στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της Συρίας και του Ισραήλ, που διεξάγονται στο Μέριλαντ των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ λίγες μέρες αργότερα θα πραγματοποιήσει επίσημη περιοδεία στη Μέση Ανατολή για να βοηθήσει στην όλη διαδικασία.

Η συμμετοχή του Κρίστοφερ στις διαπραγματεύσεις υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία που αποδίδουν οι ΗΠΑ στην ειρηνευτική διαδικασία μεταξύ Συρίας και Ισραήλ, μετέδωσε ο ισραηλινός ραδιοσταθμός.

Καθώς συνεχίστηκαν και χτες οι συνομιλίες, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νίκολας Μπερνς πρόβλεψε ότι θα γίνουν "πολλές, πολλές, πολλές δύσκολες συνομιλίες" πριν το Ισραήλ και η Συρία καταλήξουν σε κοινή συμφωνία.

"Το αντικείμενό μας εδώ το 1996 είναι να βοηθήσουμε τη Συρία και το Ισραήλ να καταλήξουν σε περιεκτική συμφωνία μεταξύ τους που θα λύσει τα προβλήματα που τους έχουν χωρίσει από το 1948", πρόσθεσε.

Στο μεταξύ, μιλώντας από την Ιερουσαλήμ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Σιμόν Πέρες απέκλεισε προς το παρόν το ενδεχόμενο της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες, τονίζοντας ότι πρωταρχικός του στόχος είναι η προώθηση της ειρηνευτικής διαδικασίας.

"Θα ήταν κρίμα να αφιερώναμε τη συζήτηση σε εκλογές κάθε μέρα, η οποία θα μπορούσε να προωθήσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες", τόνισε ο Πέρες και πρόσθεσε ότι εφόσον η ειρηνευτική διαδικασία προχωρήσει, θα έβλεπε θετικά τη διεξαγωγή εκλογών.

Παράλληλα, διέκρινε θετικές αλλαγές στην "ατμόσφαιρα των συρο - ισραηλινών συνομιλιών" στις ΗΠΑ, αν και όπως είπε υπάρχουν ακόμη αρκετά δυσεπίλυτα προβλήματα.

Η θητεία της παρούσας Βουλής λήγει κανονικά στις 29 Οκτώβρη, αλλά σύμφωνα με πολιτικούς παρατηρητές δεν αποκλείεται η προκήρυξη πρόωρων εκλογών την άνοιξη.

Φ. Τούτζμαν και Α. Ιζετμπέκοβιτς, ενώ επιθεωρούν χτες στρατεύματα της κροατο-βοσνιακής ομοσπονδίας

ΚΙΕΒΟ. -

Η Ρωσία θα υποχρεωθεί να αναθεωρήσει τη συμμόρφωσή της σε διεθνείς συμφωνίες για τους εξοπλισμούς, καθώς και το ρόλο των πυρηνικών όπλων, αν το ΝΑΤΟ προχωρήσει στην επέκταση προς τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, δήλωσε χτες στο Κίεβο ο υπουργός Αμυνας της Ρωσίας στρατηγός Πάβελ Γκρατσόφ. "Θα υποχρεωθούμε να επανεξετάσουμε τις απόψεις μας για το ρόλο και τη θέση των τακτικών πυρηνικών όπλων, να αναθεωρήσουμε τις συμφωνημένες υποχρεώσεις μας στο στρατιωτικό τομέα", τόνισε ο Γκρατσόφ σε ομιλία του στη Στρατιωτική Ακαδημία του Κιέβου, σύμφωνα με το Πρακτορείο ΙΝΤΕΡΦΑΞ. Ο Γκρατσόφ βρίσκεται στο Κίεβο για συνομιλίες με τον Αμερικανό υπουργό Αμυνας Ουίλιαμ Πέρι και τον υπουργό Αμυνας της Ουκρανίας Βαλέρι Σμάροφ για τον πυρηνικό αφοπλισμό της Ουκρανίας. Οι τρεις υπουργοί θα παρακολουθήσουν σήμερα τη διάλυση ενός πρώην σοβιετικού σιλό πυραύλων στην Κεντρική Ουκρανία. Επίσης, ο Γκρατσόφ επισήμανε ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ μπορεί να κάνει τη Μόσχα να εξετάσει τη δημιουργία μιας νέας ομάδας δυνάμεων, "η οποία να ανταποκρίνεται στις νέες πραγματικές απειλές". Σημειώνουμε ότι στα πλαίσια της Συνθήκης START - 1 του 1991, η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία υπέγραψαν το 1994 στη Μόσχα τριμερή συμφωνία για τον πλήρη πυρηνικό αφοπλισμό της Ουκρανίας.