ΑΓΚΥΡΑ.-

Μια μέρα μετά την αιφνίδια γερμανική απόφαση για αναστολή στις παραδόσεις στρατιωτικού υλικού και το πάγωμα του κονδυλίου για τη χρηματοδότηση της κατασκευής δύο τουρκικών φρεγατών σε γερμανικά ναυπηγεία καθώς και τις εκκλήσεις του Βρετανού πρωθυπουργού Τζον Μέιτζορ για σύντομη αποχώρηση των Τούρκων από το Ιράκ, ήταν η σειρά της γαλλικής κυβέρνησης να αιφνιδιάσει.

Ο εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών, Ρισάρ Ντικέ, δήλωσε χτες ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση μπορεί να εξετάσει σύντομα το ενδεχόμενο να επιβάλλει εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας, αν η τελευταία συνεχίσει την επιχείρησή της στο βόρειο Ιράκ. Λίγες ώρες πριν, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Αλέν Ζιπέ, είχε απειλήσει την Αγκυρα, πως, αν ως το φθινόπωρο δεν προχωρήσει σε σημαντικότατες θεσμικές, διοικητικές και νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, δεν πρέπει να περιμένει την έγκριση της συμφωνίας για την τελωνειακή ένωση από το Ευρωκοινοβούλιο.

Οι αμφιβολίες για το πρακτικό αντίκρισμα όλων αυτών των αυστηρών υπομνήσεων, βέβαια, παραμένουν, αφού η πολιτική των Ευρωπαίων έναντι της Τουρκίας, είναι παραδοσιακά χαλαρή και ευνοϊκή. Ωστόσο, οι ασυνήθιστα κοφτοί και ψυχροί αυτοί τόνοι κάτι σημαίνουν. ΗΠΑ, Γερμανία και Γαλλία, έχουν αλλάξει τους τόνους προς την Τουρκία το τελευταίο τριήμερο, διαταράσσοντας την πατροπαράδοτη ΝΑΤΟϊκή "αλληλεγγύη" και αναμφίβολα θα έχουν σοβαρούς λόγους γι' αυτό.

Η Αγκυρα εξαπέλυσε χτες σφοδρή λεκτική επίθεση κατά της Γερμανίας, κατηγορώντας ότι δεν προστατεύει τις τουρκικές επιχειρήσεις που βρίσκονται στο έδαφός της από τις επιθέσεις των Κούρδων. Πρέπει να σημειωθεί ότι το κύμα των εμπρησμών και των βομβιστικών επιθέσεων εναντίον τουρκικών στόχων, που σαρώνουν εδώ και δυο εβδομάδες τη Γερμανία συνεχίστηκε και χτες. Τουρκικά ταξιδιωτικά πρακτορεία, τζαμιά, αθλητικά και πολιτιστικά κέντρα σε 17 γερμανικές πόλεις και δύο ελβετικές επλήγησαν από βόμβες.

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών κατηγόρησε ακόμη τη Βόννη ότι τορπιλίζει τις διμερείς και ΝΑΤΟικές σχέσεις. Δε σχολίασε, όμως, τουλάχιστον, ως χτες το βράδυ, τις γαλλικές ανακοινώσεις περί ενδεχόμενου εμπάργκο όπλων. Επισημαίνεται ότι η Γαλλία πρέπει κανονικά να παραδώσει στην Τουρκία μέσα στις ερχόμενες εβδομάδες τα πρώτα ελικόπτερα μεταφοράς προσωπικού "Κουγκάρ" από μια παραγγελία του 1993 και είναι άγνωστο αν θα το κάνει.

Η Τουρκία φαίνεται ότι προσπαθεί να αποφύγει τις δυτικές πιέσεις μέσα από ελιγμούς. Αυτό τουλάχιστον διαφαίνεται από τις αντικρουόμενες πληροφορίες που αφήνει να διαρρέουν η κυβέρνηση της Αγκυρας ως προς την παραμονή της δύναμής της στην περιοχή του βόρειου Ιράκ καθώς και το επιδιωκόμενο ή μη μιας δυτικής παρέμβασης στο ζήτημα.

Στα πλαίσια της συγκεκριμένης παραπλανητικής διγλωσσίας φαίνεται πως εντάσσονται οι δηλώσεις κυβερνητικής πηγής της Αγκυρας που ζήτησε να μην κατονομαστεί, η οποία υποστήριξε ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να αποσύρει υπό ορισμένες προϋποθέσεις τις δυνάμεις από το βόρειο Ιράκ, αν εκεί εγκατασταθεί μια πολυεθνική δύναμη υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, που θα την... προστατεύουν από τις επιδρομές των Κούρδων ανταρτών.

Η ίδια πηγή πρόσθεσε πως για το σκοπό αυτό βρίσκεται ήδη στην Ουάσιγκτον ο στενός συνεργάτης της Τ. Τσιλέρ, Εμρέ Γκιουνεσάι, για επαφές με τους Αμερικανούς. Λίγες ώρες μετά, όμως, ο υπουργός Εξωτερικών, Ερντάλ Ινονού, δήλωνε ξεκάθαρα ότι η Τουρκία είναι αποφασισμένη να λύσει το θέμα μόνη της και πως κάθε διεθνοποίηση του ζητήματος αποκλείεται.

Η αλήθεια που βρίσκεται πίσω από τα μπερδεμένο προσκήνιο μπορεί ίσως να προσεγγιστεί, αν εκτιμηθεί λίγο η κατάσταση στο πεδίο ανάπτυξης των τουρκικών στρατευμάτων. Η κατάσταση εκεί παραμένει εξαιρετικά ασαφής. Ανεξάρτητα από τους διαφορετικούς απολογισμούς των συγκρούσεων, που δίνουν στη δημοσιότητα οι δυο πλευρές, τουρκικός στρατός και ΡΚΚ, αυτό που διαφαίνεται σαφώς είναι πως στην περιοχή δεν πρέπει να σημειώνονται αληθινές μάχες.

Καθώς οι μέρες περνούν και τα πράγματα ξεκαθαρίζουν σταδιακά, όλα δείχνουν ότι ο αληθινός σκοπός της τουρκικής επιχείρησης δεν είναι ο προβαλλόμενος: είναι δυνατό 35.000 και πλέον άντρες να έχουν εκστρατεύσει στο βόρειο Ιράκ για να εξοντώσουν 2.500 αντάρτες του ΡΚΚ, που δεν είναι καν εκεί; Αλλά τότε ποιος είναι ο στόχος της Αγκυρας;

Μια απάντηση στο ερώτημα αυτό προσπάθησε να δώσει χτες η εφημερίδα "Τάιμς της Νέας Υόρκης". Ο συνεργάτης τους, έμπιστος σύμβουλος επί στρατηγικών θεμάτων του Ρ. Νίξον, Ουίλιαμ Σαφάιρ, υποστήριξε πως ο πραγματικός στόχος της τουρκικής εισβολής στο βόρειο Ιράκ είναι η διασφάλιση του ελέγχου του πετρελαιαγωγού που περνά από το Φισκαμπούρ, το οποίο δεν ελέγχει πια ο Σαντάμ Χουσεφιν. Σύμφωνα με το ίδιο σκεπτικό, ο τουρκικός στρατός ενεργεί σε συνεννόηση με τη Βαγδάτη για να διασφαλίσει τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις από τους "απρόβλεπτους" Κούρδους και θα επιδιώξει να παραμείνει στην περιοχή μέχρι να μπορέσει και πάλι το Ιράκ να αναλάβει τον πλήρη έλεγχο των εδαφών του.

Οι εκτιμήσεις του Σαφάιρ μπορεί να είναι σωστές, μπορεί και όχι. Το αδιαμφισβήτητο γεγονός, όμως, είναι ότι, με την τουρκική εισβολή στο Ιρακινό Κουρδιστάν, η κατάσταση στην περιοχή αλλάζει. Γι' αυτό, ίσως, η εισβολή αυτή να έχει, εκτός των άλλων, ως στόχο της να συντελέσει στην πλήρη αποσταθεροποίηση του "αυτόνομου κρατιδίου" του Ιρακινού Κουρδιστάν, πλήττοντας το κουρδικό κίνημα στο σύνολό του και δρομολογώντας άλλη μια αποτυχία στην ιστορία των προσπαθειών του για ανεξάρτητη πατρίδα.

• Την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων στο βόρειο Ιράκ κατήγγειλαν με ανακοινώσεις τους το Συνδικάτο Εργατοϋπαλλήλων Μετάλλου, η Ελληνοκουρδική Ενωση Φιλίας και το Σωματείο Ηλεκτρολόγων Πλοίων.

ΜΑΔΡΙΤΗ.-

Η Ευρωπαϊκή Ενωση υπαναχώρησε στο ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων κατά του Καναδά, με αφορμή τη διένεξη ανάμεσα στους ψαράδες Οτάβας και Μαδρίτης, προωθώντας, αντίθετα, τις διαπραγματευτικές προσπάθειες για την επίλυση της διατλαντικής αλιευτικής κρίσης.

Εν τούτοις, ο Ισπανός πρωθυπουργός απηύθυνε έκκληση για ενότητα στους κόλπους της ΕΕ, ώστε ο Καναδάς να σεβαστεί το διεθνές Δίκαιο στον τομέα της αλιείας.

"Οποιαδήποτε ρωγμή στην αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών - μελών της ΕΕ, θα μπορούσε να ερμηνευτεί από την κοινή γνώμη και τη διεθνή κοινότητα ως ένδειξη αδυναμίας", τόνισε ο Ισπανός πρωθυπουργός, σε επιστολή που απεύθυνε προς τους επικεφαλής των κυβερνήσεων των 15 μελών της ΕΕ.

Ωστόσο, την ίδια στιγμή, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Τζον Μέιτζορ τόνισε ότι η χώρα του "θα αντιταχθεί σθεναρά σε ενδεχόμενη επιβολή ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά του Καναδά, λόγω της διένεξής του με την Ισπανία".

Σημειώνουμε ότι η Βρετανία είχε ήδη προηγουμένως κάνει έξαλλη την Ισπανία και τις άλλες χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μετά την άσκηση "βέτο" σε επιστολή διαμαρτυρίας στον Καναδά.

"Η Μεγάλη Βρετανία έχει αλλάξει τη θέση της, δε σέβεται τις δεσμεύσεις", υποστήριξε, μιλώντας στο ραδιόφωνο του BBC, ο Ισπανός πρεσβευτής στην ΕΕ Χαβιέρ Ελόρζα και προειδοποίησε πως "αν η Βρετανία δεν υποστηρίξει την Ισπανία, εμείς θα το προσέξουμε και θα το θυμόμαστε... Αν η Βρετανία συνεχίσει με αυτή τη στάση, σταδιακά θα έχουμε και κρίση στην Ενωση".

Παράλληλα, σε μια επίδειξη εντυπώσεων στο χώρο των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, ο Καναδός υπουργός Αλιείας Μπράιαν Τόμπιν κατέθεσε το τεράστιο δίχτυ του ισπανικού αλιευτικού, το οποίο είχε συλλάβει η καναδική ακτοφυλακή να ψαρεύει λαθραία γόνο, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη για το θέμα της παράνομης αλιείας.

ΚΑ+ΔΚΙΡΟ.-

Εληξε, χτες, στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα, άλλος ένας γύρος συνομιλιών ανάμεσα σε Παλαιστινίους και Ισραηλινούς. Θέμα και αυτών των συναντήσεων ήταν η διεξαγωγή των εκλογών στα αυτόνομα παλαιστινιακά εδάφη και ο ρόλος του οργάνου που θα εκλεγεί από αυτές.

Οι δύο πλευρές ανανέωσαν το ραντεβού τους για τις 10 Απρίλη και εμφανίστηκαν ευχαριστημένες από τις μέχρι τώρα συναντήσεις τους. Από ό,τι έγινε γνωστό, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι καταβάλλουν προσπάθειες να επιτευχθεί μια μεταξύ τους συμφωνία, έτσι ώστε οι παλαιστινιακές εκλογές να πραγματοποιηθούν τον Ιούλη του 1995, έστω και με καθυστέρηση ενός ολοκλήρου χρόνου.

Ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Αμρ Μούσα, κάνοντας αναφορά στις πληροφορίες που θέλουν το Ισραήλ να έχει αποδεχτεί την αποχώρηση των στρατευμάτων του από εφτά μεγάλες πόλεις της Δυτικής Οχθης, σημείωσε ότι, αν οι πληροφορίες αυτές αληθεύουν, τότε θα έχει γίνει ένα μεγάλο βήμα προς την επίτευξη του αρχικού ειρηνευτικού πλαισίου (όπως αυτό καθορίζεται από τη Διακήρυξη Αρχών της Ουάσιγκτον του 1993).

ΤΑΣΚΕΝΔΗ.-

Μέχρι το 2.000 θα παραμείνει στη θέση του Προέδρου του Ουζμπεκιστάν ο Ισλάμ Καρίμοφ. Αυτό αποφάσισε το 99,6%, ή αλλιώς περισσότεροι από 11.000.000 ψηφοφόροι, μέσα από δημοψήφισμα το οποίο πραγματοποιήθηκε την Κυριακή, όπως μετέδωσε χτες το πρακτορείο "Ιντερφαξ".

Η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος αυτού είχε αποφασιστεί από τη Βουλή του Ουζμπεκιστάν στις 23 Φλεβάρη, μετά από πρόταση του ίδιου του Καρίμοφ να παραταθεί η προεδρική του θητεία μέχρι το 2.000, τρία χρόνια παραπάνω από την προγραμματισμένη λήξη της. Η πρόταση του Καρίμοφ βασίστηκε στο επιχείρημα ότι η χώρα χρειάζεται το δικό του αυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης για να αποκτήσει τη σταθερότητα που της χρειάζεται κατά τη μετάβαση στην "ελεύθερη οικονομία".

Ο τρόπος με τον οποίο διεξήχθη το δημοψήφισμα καταπατά τους εκλογικούς νόμους της χώρας. Και αυτό γιατί έγινε σε διάστημα λιγότερο του ένα μήνα από τότε που λήφθηκε η σχετική απόφαση από το Κοινοβούλιο αλλά και γιατί τα αποτελέσματά του στηρίχτηκαν όχι στο σύνολο των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων αλλά μόνο στο σύνολο αυτών που ψήφισαν.

• Ποσό συμβολικής ενίσχυσης 30.000 δρχ. για τους αγωνιστές του Σουδάν πρόσφερε το Σωματείο Εργαζομένων ΝΑΥΣΙ. Για τον ίδιο σκοπό, ο σ. Φ. Αράπης πρόσφερε 5.000 δρχ.

Σε συμβολική σταύρωση προχώρησαν οι δυο Περουβιανοί που έχασαν ό,τι είχαν και δεν είχαν σε πτώχευση τράπεζας. Στον κόσμο που ζούμε, οι μόνοι που δεν σταυρώνονται πια είναι οι ληστές...