1) Στρατής Μολίνος Αλ: «Με τους ήρωες του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη»: Γερός μελετητής της λαογραφίας κάνει τομές στο έργο του Σκαθίτη, και εξάρει τις κύριες μορφές των διηγημάτων του, τους φτωχούς δουλευτάδες της στεριάς και της θάλασσας και τους ιερείς όπως ήταν κι ο σεμνός σεβάσμιος πατέρας του.

2) Στρατής Μιλίνος Αλ: «Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και η Λεσβιακή Ανοιξη»: Υστερα από μια «εκ βαθέων» διείσδυση στα Γράμματα της Λέσβου, με επίκεντρο τη «Λεσβιακή Ανοιξη», την τελευταία δεκαετία του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, δένεται το νήμα της πνευματικής αυτής κίνησης με τον Παπαδιαμάντη: «Η Λεσβιακή Ανοιξη» αναπτύσσεται δυναμικά με δικούς της κανόνες και με δική της νομοτέλεια... φουντώνει με ταχείς ρυθμούς και διατρέχει διάφορα στάδια των οποίων τα κύρια χαρακτηριστικά είναι η παρουσίαση κάθε φορά και νέων αγωνιστών της πένας (...) Εκφραστής της το περιοδικό «Χαραυγή», το οποίο εξασφάλισε τη συνεργασία του Σκιαθίτη δημοσιογράφου. Ο Παπαδιαμάντης ανταποκρίθηκε πρόθυμα με δυο διηγήματά του. Δεν πρόλαβε άλλα, σίγησε. «Τ' αηδόνια αυτά που κελαηδούν / μου φαίνονται πως κλαίνε...», (στίχοι του Σκιαθίτη).

3) Γκασούκα Μαρία: «Η κοινωνική θέση των γυναικών στο έργο του Παπαδιαμάντη: Σημαντική εργασία στα 200 και πάνω διηγήματα του «κοσμοκαλόγερου». Πώς τοποθέτησε τη γυναίκα της εποχής του, τη μάνα, την αγρότισσα, τη νησιώτισσα, τη χωριάτισσα. «Το έργο παρουσιάζει με ρεαλισμό τους κατοίκους του, που αποτελούνται από κτηνοτρόφους και ναυτικούς. Το ίδιο συμβαίνει με το γυναικείο πληθυσμό, που ουσιαστικά αποτελεί την πλειοψηφία της Σκιαθίτικης κοινωνίας».

4) Δημητρακόπουλος Φώτης: «Ανθος της Εδέμ: Παπαδιαμαντικά κείμενα και μελέτες». Ο πρωτότυπος τίτλος: «Ανθος της Εδέμ] που έθεσε ο συγγραφέας στις μελέτες του και στ' αποσπάσματα από το παπαδιαμαντικό έργο, προέρχεται από το διήγημα: «Η φαρμακολύτρα». Με δέος σκύβει στα πολλαπλά θέματα, που αναφύονται από το έργο του πολυτάλαντου διηγηματογράφου.

5) Μαρία Μιχαήλ Δέδε: «Διαβάζοντας Παπαδιαμάντη»: Με τρυφερότητα, φροντίδα και στοργή η Μαρία Μιχαήλ Δέδε εντοπίζει κάποια πράγματα που επαναλαμβάνονται στα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, και τα συγκεντρώνει στα τέσσερα πολύ ενδιαφέροντα και πρωτότυπα κεφάλαια της μελέτης της: α) Η αισθητική του Παπαδιαμάντη για τη γυναίκα και τη φορεσιά της, β) Η ξενογλωσσία του Παπαδιαμάντη, γ) Ο Αλ. Παπαδιαμάντης και οι Ελληνες Αρβανίτες, δ) Αλλες διευκρινίσεις στα αρβανίτικα του Παπαδιαμάντη.

Κι όλη αυτή η ωραιότητα βγαίνει από έναν τόσο πονεμένο και δοκιμασμένο σκληρά από τη ζωή άνθρωπο: «Λες και να 'χαν ποτέ τελειωμό, τα βάσανα και οι καημοί του κόσμου». (Εκδόσεις ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ).