Η ανυπαρξία ενός κεντρικά σχεδιασμένου, ανεπτυγμένου συστήματος πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και συστηματικής ιατρικής παρακολούθησης για όλα τα αθλούμενα παιδιά έρχεται χαρακτηριστικά στην επιφάνεια και τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, με χιλιάδες γονείς να τρέχουν και να ψάχνουν εναγωνίως, για να δουν πώς θα εξασφαλίσουν ακόμη και τις πιο στοιχειώδεις εξετάσεις για τα παιδιά τους, ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν σε αθλητικές δραστηριότητες και αγώνες.

Ενα χρόνο μετά τη θεσμοθέτηση της Κάρτας Υγείας Αθλητή και τους διθυράμβους που τη συνόδευαν, τα αθλούμενα παιδιά, ευρύτερα ο μαθητικός πληθυσμός και οι οικογένειές τους εξακολουθούν να έρχονται αντιμέτωποι με το εμπορευματοποιημένο δημόσιο σύστημα Υγείας, που δεν τους εξασφαλίζει ούτε καν τα αυτονόητα.

«Να σώζονται ζωές νέων ανθρώπων», είχε πει μεταξύ άλλων πρόπερσι ο τότε υπουργός Υγείας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όταν θεσμοθετούσε την Κάρτα Υγείας Αθλητή. «Δεν γινόταν στο παρελθόν και είχαμε πολλά θύματα», είπε ο υπουργός Υγείας της κυβέρνησης ΝΔ.

Με πομπώδεις φράσεις και «διαπιστώσεις» που κουκουλώνουν τις πραγματικές αιτίες του υπαρκτού προβλήματος, σημερινοί και προηγούμενοι κυβερνώντες επιχειρούν να αποκρύψουν το γεγονός ότι δεν πήραν και δεν παίρνουν κανένα μέτρο ουσιαστικής ενίσχυσης των δημόσιων δομών πρόληψης, ότι σε ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα όπως ο προληπτικός προαγωνιστικός έλεγχος εξακολουθούν να πετάνε το «μπαλάκι» στην «ατομική ευθύνη» των οικογενειών. Επιχειρούν να συσκοτίσουν το γεγονός ότι το αποσπασματικό και ανεπαρκές μέτρο της Κάρτας Υγείας Αθλητή, όπως εφαρμόζεται, αφήνει εκτός χιλιάδες αθλούμενα παιδιά (π.χ. στα σχολεία, σε αθλητικά προγράμματα δήμων ή και σε εκατοντάδες «ανοιχτές» αθλητικές εκδηλώσεις), όπως και το ότι από τη στιγμή που δεν λήφθηκε κανένα μέτρο για τη δωρεάν εφαρμογή του από τις δημόσιες δομές Υγείας, οδηγεί τελικά σε ένα ετήσιο επιπλέον χαράτσωμα των οικογενειών για να πάρουν τη σχετική βεβαίωση.

Σύμφωνα με τον νόμο 4479/2017 και τις σχετικές εγκυκλίους που ακολούθησαν, θεσπίστηκε η Κάρτα Υγείας Αθλητή, με την οποία πιστοποιείται η υγεία των αθλητών και η οποία «είναι υποχρεωτική και αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμετοχή τους σε προπονήσεις και αγώνες».

Στο νόμο και τις εγκυκλίους αναφέρεται ότι η θεώρησή της θα γίνεται από γιατρούς καρδιολόγους του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και από γιατρούς άλλων ειδικοτήτων εφόσον παρακολουθήσουν πιστοποιημένα μετεκπαιδευτικά σεμινάρια προαγωνιστικού ελέγχου. Για την έκδοση της κάρτας είναι υποχρεωτική η πραγματοποίηση κλινικής εξέτασης και ηλεκτροκαρδιογραφήματος καθώς και η λήψη ατομικού και οικογενειακού ιατρικού ιστορικού, ενώ αναλόγως των ευρημάτων των παραπάνω υποχρεωτικών εξετάσεων οι γιατροί μπορούν να παραπέμπουν τον αθλητή για περαιτέρω εξετάσεις.

Αναφέρεται μάλιστα ότι «η έκδοση και ανανέωση της Κάρτας Υγείας γίνεται ατελώς, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση των αθλητικών σωματείων και των αθλητών»...

Ολα αυτά βέβαια είναι στη θεωρία, γιατί η πράξη είναι τελείως διαφορετική...

Ενα πρώτο βασικό ζήτημα προκύπτει από τις «διευκρινίσεις» που δόθηκαν από την τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για την εφαρμογή του νόμου: Σύμφωνα με αυτές, «η έκδοση της Κάρτας Υγείας Αθλητή είναι υποχρεωτική μόνο για τους αθλητές οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο αθλητικού σωματείου και έχουν αποκτήσει Δελτίο Αθλητικής Ιδιότητας».

Με άλλα λόγια, εκτός της σχετικής διαδικασίας μένουν τα χιλιάδες παιδιά που κάνουν γυμναστική στο σχολείο τους και συμμετέχουν σε σχολικούς αγώνες χωρίς να είναι μέλη κάποιου αθλητικού σωματείου, τα χιλιάδες παιδιά που συμμετέχουν σε αθλητικά προγράμματα δήμων και άλλων φορέων, τα ακόμα περισσότερα παιδιά που λαμβάνουν μέρος σε κάθε είδους «ανοιχτές» αθλητικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες (π.χ. αγώνες δρόμου, αγώνες και πρωταθλήματα 5x5 κ.ο.κ.).

Ενα τόσο σοβαρό ζήτημα όπως ο προαγωνιστικός έλεγχος γίνεται σουρωτήρι, χωρίς ενιαία κριτήρια και ενιαία κρατική ευθύνη για τα αθλούμενα παιδιά, σε τελική ανάλυση για όλο τον μαθητικό πληθυσμό: Αλλη διαδικασία και άλλες εξετάσεις απαιτούνται για τα μέλη συλλόγων και τη θεώρηση της Κάρτας Υγείας Αθλητή, άλλη διαδικασία και άλλες εξετάσεις απαιτούνται για τα σχολεία και τα διάφορα αθλητικά προγράμματα (όπου συνήθως, όπως π.χ. στο Ατομικό Δελτίο Υγείας Μαθητή, υποχρεωτική είναι μόνο η θεώρηση από παιδίατρο και όχι από καρδιολόγο), ενώ στις «ανοιχτές» αθλητικές δραστηριότητες αρκεί η... ατομική δήλωση του αθλούμενου ότι είναι υγιής, έχει κάνει τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις και ότι συμμετέχει με «προσωπική του ευθύνη»!

Αντίστοιχα, η γύμνια της δημόσιας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας μετατρέπει σε «κενό γράμμα» την πρόβλεψη της νομοθεσίας ότι η θεώρηση της Κάρτας Υγείας Αθλητή μπορεί να γίνεται σε δημόσιες μονάδες Υγείας και ακόμα περισσότερο την αναφορά ότι τάχα είναι μια διαδικασία που γίνεται «ατελώς», «χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση».

Μια από τις πρώτες διαπιστώσεις που κάνει ένας γονιός ψάχνοντας για το πώς μπορεί να εκδοθεί Κάρτα Υγείας Αθλητή για τα παιδιά του, είναι ότι οι υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στις περισσότερες περιοχές είναι ανύπαρκτες κι όπου υπάρχουν είναι σε τέτοιο βαθμό κουτσουρεμένες, που δεν μπορούν να ανταποκριθούν ούτε σε στοιχειώδεις εξετάσεις... Οι ελλείψεις στα Κέντρα Υγείας «χτυπούν κόκκινο», καθώς δεν έχουν βασικές ειδικότητες (παιδίατρους, καρδιολόγους, ορθοπεδικούς κ.ά.).

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων που μια οικογένεια απευθύνεται σε μια δημόσια μονάδα, τα παιδιά κάτω των 12 ετών παραπέμπονται σε παιδοκαρδιολόγους, οι οποίοι όμως δεν υπάρχουν ούτε για δείγμα στις ρημαγμένες δημόσιες δομές ΠΦΥ. Κατά κανόνα παιδοκαρδιολόγοι υπάρχουν μόνο στα Νοσοκομεία Παίδων, οι οποίοι έτσι κι αλλιώς καλούνται να υπηρετήσουν παιδιά που έχουν διαγνωστεί με κάποιο πρόβλημα. Η αναμονή για ένα τακτικό ραντεβού στα Παίδων είναι πολύμηνη, εκτός των απογευματινών ιατρείων, όπου η επιβάρυνση μιας οικογένειας ανέρχεται σε 50 - 60 ευρώ...

Ετσι, προκειμένου οι γονείς να προλάβουν τις εγγραφές στα αθλητικά σωματεία και να έχουν τα παιδιά τους δικαίωμα συμμετοχής σε αθλητικές διοργανώσεις, εξωθούνται σχεδόν υποχρεωτικά σε ιδιώτες γιατρούς. Αποκλείονται δηλαδή εξαρχής οι ανασφάλιστοι, ενώ και οι ασφαλισμένοι ψάχνουν να βρουν συμβεβλημένους γιατρούς που να μην έχουν ξεπεράσει τα πλαφόν επισκέψεων και εξετάσεων, διαφορετικά πρέπει και αυτοί να βάλουν το χέρι ξανά στην τσέπη.

Η πραγματικότητα επιβεβαιώνει ότι τα... «χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση» είναι μια σκέτη πρόκληση: Το διαδίκτυο είναι γεμάτο με διαφημίσεις ιδιωτών που αναλαμβάνουν τη θεώρηση κάρτας έναντι αμοιβής, ενώ ιδιαίτερα συχνό είναι το φαινόμενο το ζήτημα να «λύνεται» μέσα από τη συνεργασία των αθλητικών σωματείων με κάποιο ιατρικό όμιλο ή με κάποιους ιδιώτες γιατρούς, πάντα με το επιπλέον χαράτσωμα των γονιών για μια διαδικασία που θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, προκειμένου να πιστοποιηθεί, έστω και στοιχειωδώς, η υγεία των παιδιών τους.

Μέσω και της παραπάνω διαδικασίας ενισχύεται το ιδεολόγημα της «ατομικής ευθύνης». Μια αντιεπιστημονική αντίληψη, που επιδιώκεται να αποπροσανατολίσει από την ανάγκη οργανωμένης και συστηματικής πρόληψης για όλους, έρχεται να «απαλλάξει» το κράτος απ' τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις του και να τις μετακυλήσει, να πετάξει το «μπαλάκι» στο λαό.

Επιβεβαιώνεται για ακόμα μια φορά ότι η εμπορευματοποίηση του δημόσιου συστήματος Υγείας είναι ασυμβίβαστη με την κάλυψη των αναγκών των εργατικών - λαϊκών οικογενειών, βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τις υπηρεσίες που έχουν ανάγκη ο λαός και τα παιδιά του, οι οποίες θα πρέπει να είναι κεντρικά σχεδιασμένες και ανάλογα εξειδικευμένες. Τέτοιες υπηρεσίες ωστόσο δεν χωρούν στη λογική του «κόστους - οφέλους», στην πολιτική διεύρυνσης των πεδίων κερδοφόρας επιχειρηματικής δράσης.

Η προστασία της υγείας και της ζωής όλων των αθλούμενων, όλων των μαθητών, όλων των παιδιών, είναι δικαίωμα και ανάγκη, δεν είναι χώρος κερδοφορίας για ιδιώτες και επιχειρηματικούς ομίλους. Ο προαγωνιστικός έλεγχος, ο εντοπισμός των παιδιών που πιθανόν ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, η συστηματική και εξειδικευμένη παρακολούθηση, ανάλογα και με το είδος της αθλητικής δραστηριότητας, όπως και η δημιουργία δομών διάσωσης - πρώτων βοηθειών στους αγωνιστικούς - αθλητικούς και σχολικούς χώρους δεν είναι πολυτέλεια. Είναι αυτό που θα έπρεπε να είναι αυτονόητο στον 21ο αιώνα.

Απέναντι σε μέτρα - «κενό γράμμα» που καταλήγουν να γίνονται τελικά ένα ακόμα «δωράκι» σε επιχειρηματικά συμφέροντα, είναι ανάγκη να δυναμώσει η συλλογική πάλη και διεκδίκηση για την ανάπτυξη ενός σύγχρονου, πλήρως ανεπτυγμένου και δωρεάν συστήματος Πρόληψης, με την ευθύνη του κράτους. Με επαρκή αριθμό Κέντρων Υγείας, πλήρως στελεχωμένων με μόνιμο προσωπικό όλων των ειδικοτήτων και σύγχρονο εξοπλισμό, που θα συνδέονται με σχολεία, σχολές, αθλητικούς χώρους, έχοντας σε καθένα από αυτά ιατρεία, στελεχωμένα και κατάλληλα εξοπλισμένα που θα αντιμετωπίζουν ζητήματα πρόληψης - θεραπείας - αποκατάστασης. Ενός συστήματος Πρόληψης που θα εξασφαλίζει την παρουσία αθλητίατρου σε όλες τις αθλητικές δραστηριότητες και σχολικού ιατρού σε όλες τις σχολικές μονάδες.

Είναι αναγκαίο να δυναμώσει η πάλη για ένα σύστημα που θα προστατεύει όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά, είτε αθλούνται είτε όχι, είτε είναι μέλη αθλητικών συλλόγων είτε δραστηριοποιούνται έξω από οργανωμένες αθλητικές δομές, εξασφαλίζοντας ότι θα περνούν σταθερά από πλήρεις ιατρικούς και εργαστηριακούς ελέγχους, με όλες τις αναγκαίες εξετάσεις, χωρίς τους «κόφτες» και τα «πλαφόν» των διαφόρων «πρωτοκόλλων», με περιοδική, συστηματική παρακολούθηση, με βάση τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε παιδιού και του τομέα στον οποίο αθλείται.