Τον τελευταίο καιρό έχω αποκτήσει μια περίεργη συνήθεια. Προσπαθώ ν' απομονώσω τις λέξεις εκείνες που ακούγονται ή γράφονται πιο συχνά μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Με τον τρόπο αυτό βγάζω ένα μικρό στατιστικό συμπέρασμα και έτσι είμαι σε θέση να συνειδητοποιήσω την επικαιρότητα ή τουλάχιστο αυτό που σκόπιμα κατασκευάζεται και προβάλλεται σαν επικαιρότητα. Αυτό δε σημαίνει ότι παρασύρομαι από αυτή την εμπειρική στατιστική μου άσκηση και κοιτάζω ή ακούω προς τα εκεί που μου δείχνει το πονηρό δάχτυλο της κατευθυνόμενης ενημέρωσης. Οχι. Γι' αυτό το λόγο παραμερίζω με προσοχή τις λέξεις που έχω απομονώσει και κοιτάζω από κάτω τους. Ετσι, εξάλλου, δε μας δίδαξαν και ο Μαρξ και ο Λένιν. Να μη στεκόμαστε στην επιφάνεια, αλλά να επιχειρούμε εκείνο το σημαντικό άλμα που θα μας πάει κάτω από την επιφάνεια, εκεί που βρίσκεται η ουσία. Ο Μαρξ, μάλιστα, διατύπωσε με πειστικότητα μια πολύ σημαντική πρόταση. Είπε, δηλαδή, πως αν η επιφάνεια ταυτιζόταν με την ουσία, δε θα είχαμε ανάγκη από την επιστήμη. Με άλλα λόγια, εννοούσε ο μεγάλος θεωρητικός της Ζωής, πως αυτό που «φαίνεται» δεν «είναι» κιόλας. Σε μια εποχή μάλιστα που η άρχουσα τάξη θέλει να μας κρύψει πολλά ή αυτά τα «πολλά» θέλει να μας τα πει με άλλες λέξεις, ώστε να μην αντιληφθούμε με την πρώτη τη σημασία τους, ένας τέτοιος «επιφανειακός» λόγο έχει πολλή πέραση. Οποιον αρμόδιο και ν' ακούσεις, τηλεοπτικό παρουσιαστή ή παμπόνηρο εφημεριδογράφο με έναν τέτοιο πανάθλιο λόγο προσπαθεί να μας αποπροσανατολίσει, και μεις, αν δεν το προσέξουμε μένουμε στο τέλος ευχαριστημένοι, γιατί μας ενημέρωσαν. Αυτός ήταν ο λόγος, λοιπόν, που απέκτησα κι εγώ την περίεργη στατιστική μου συνήθεια. Μαζεύω, δηλαδή, τις λέξεις εκείνες που ακούγονται ή γράφονται πολύ συχνά, τις συσχετίζω με τα προβλήματα τα οποία αυτές περιγράφουν και το πλήθος του κόσμου που τις ακολουθεί, έχοντάς τις καθημερινά στο στόμα του, ή γράφοντάς τις με κόκκινα γράμματα πάνω σε πανό και σε πέτρινους τοίχους και ύστερα ψάχνω να βρω και ν' απομονώσω εκείνη την άλλη λέξη, που ούτε με τα προβλήματα του κόσμου έχει σχέση, ούτε με τις φωνές και τα κατακόκκινα συνθήματά του, και τότε καταλαβαίνω ποια είναι η επιφάνεια της ζωής και ποια η ουσία της. Καταλαβαίνω ποιες λέξεις μου λένε την αλήθεια και ποιες με παραμυθιάζουν και με αποπροσανατολίζουν.

Τον τελευταίο καιρό, λοιπόν, οι λέξεις της ουσίας είναι το Λάδι, το Βαμβάκι, ο Καπνός. Είναι λέξεις που βασανίζουν και πονάνε. Λέξεις που δεν τις έφτιαξε η γραμματική ούτε τις εφεύραν τα λεξικά, έτσι, για να γεμίζουν τις σελίδες τους. Η ζωή τις έφτιαξε, με ζεστό χώμα κι ακόμα πιο ζεστό ιδρώτα. Και δεν τις έφτιαξε, έτσι, για να τις λέμε και να περνάει η ώρα, αλλά για να είναι κι αυτές μαζί με άλλες, όπως οι λέξεις Δουλιά και Αγώνας, Δίκιο και Λευτεριά Ομορφιά και Σοσιαλισμός, η Ουσία της Ιστορίας και όχι η Επιφάνειά της. Κι όμως αυτοί που κρατάνε στα χέρια τους το κλειδί της «ενημέρωσης» διάλεξαν μια άλλη λέξη, για να μας βασανίζουν, όπου κι αν βρισκόμαστε, ακόμα και στον απόπατο! Το «ευρώ». Ετσι θα το μετράμε, αλλιώς θα το υπολογίζουμε, να προσέχουν οι γέροι, να φυλάγονται οι γριές, Τα παιδιά να ρωτάνε τους γονείς και οι γονείς να δασκαλεύουν τα παιδιά Τσιμουδιά για το Βαμβάκι, για το Λάδι, για τον Καπνό. Τσιμουδιά για την Ουσία, δηλαδή. Αλλα λόγια, ν' αγαπιόμαστε!