Η πίεση που ασκεί η δραστηριότητα του Κόμματος, η δυναμική των παρεμβάσεων πολλών μαζικών φορέων στο χώρο του Πολιτισμού, αλλά και η λαϊκή απήχηση των αποκαλύψεων για τα προβλήματα των καλλιτεχνών, υποχρεώνουν την κυβέρνηση σε μια συνεχή προσπάθεια να διασκεδάσει την αρνητική εικόνα από την τραγική ανεπάρκεια των μέτρων για τη στήριξή τους, όπως και των άλλων εργαζομένων στον Πολιτισμό, ειδικά εκείνων με τα χαμηλότερα εισοδήματα και τις χειρότερες σχέσεις εργασίας.

Το κακό όμως με τα μέτρα της κυβέρνησης για τον Πολιτισμό δεν είναι μόνο η ανεπάρκειά τους να στηρίξουν τον σκληρά δοκιμαζόμενο κλάδο των καλλιτεχνών και άλλων επαγγελματιών του χώρου, αλλά το γεγονός ότι με προκάλυμμα την υποτυπώδη στήριξη μιας περιορισμένης μερίδας τους, γίνονται μοχλός για αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις στον Πολιτισμό. Σε αυτήν την κατεύθυνση αξιοποιούνται οι δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας και των νέων τρόπων διαδικτυακής πρόσβασης στο καλλιτεχνικό έργο, όχι για να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξή του και να στηριχτούν οι δημιουργοί του, αλλά για να μονιμοποιηθούν η ανέχεια και η άγρια εκμετάλλευση της πλειονότητάς τους.

Προωθείται δηλαδή με γοργούς ρυθμούς και στον Πολιτισμό αυτό που επιχειρείται συνολικά στην εργασία και την κοινωνία: Η χρησιμοποίηση σε αντιδραστική κατεύθυνση επιτευγμάτων της επιστήμης και των τεχνολογιών που, αντί να απαλλάσσουν τον εργαζόμενο άνθρωπο από το μόχθο, εντείνουν την εκμετάλλευσή του και τους ταξικούς φραγμούς. Η πλατιά εξοικείωση λαϊκών στρωμάτων με τη διαδικτυακή επικοινωνία, ενημέρωση και ψυχαγωγία την περίοδο των περιοριστικών μέτρων, αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να διευρυνθεί και να επιταχυνθεί αυτή η εκμεταλλευτική αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας.

Στο στόχαστρο βρίσκεται ο εργαζόμενος άνθρωπος, ο μισθωτός του οποίου οι 24 ώρες της ζωής πρέπει να ανήκουν απόλυτα στο κεφάλαιο, ο εργάσιμος και μη εργάσιμος χρόνος να πάψουν να διαχωρίζονται, να διαχέεται ο ένας στον άλλο, μια κατάσταση που βιώνουν ήδη όσοι δουλεύουν με όρους τηλεργασίας. Γύρω από αυτές τις συνθήκες εργασίας οργανώνεται και συντονίζεται όλη η «κοινωνική ζωή» έτσι που να προσαρμόζεται σε αυτές, γεγονός που γίνεται περισσότερο φανερό σε κλάδους όπου η χρήση νέων τεχνολογικών, πληροφορικών και ψηφιακών συστημάτων είναι άμεση. Ο πολιτισμός και γενικότερα η ψυχαγωγία μπαίνουν σ' αυτήν τη σφαίρα και ως «αντικείμενα» αλλά και ως «υποκείμενα» καθώς είναι τομείς κατάλληλοι να κάνουν πιο εύκολα αποδεκτό σε πλατιά στρώματα ένα διευρυμένο ψηφιακό μετασχηματισμό της ζωής.

Από ένα μεγάλο μέρος του σχεδίου αναπτυξιακών μέτρων και νέων δράσεων του υπουργείου Πολιτισμού γίνεται φανερό ότι ο αποκαλούμενος «ψηφιακός πολιτισμός» αποκτά προτεραιότητα. Προβλέπεται, για παράδειγμα, η ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων που θα αναλάβουν την ψηφιοποίηση του τεράστιου πολιτιστικού πλούτου της χώρας, προφανώς και την εκμετάλλευση αυτού του πλούτου με δικαιώματα διάθεσης κ.λπ. αλλά και εκδοτικών οίκων με σκοπό να προωθήσουν το ηλεκτρονικό βιβλίο και να στηρίξουν τις διαδικτυακές δράσεις φιλαναγνωσίας. Παράλληλα, προωθούνται τα πιο προσομοιωμένα στην ψηφιακή τεχνολογία και τα συμφέροντα των επιχειρήσεων που σχετίζονται με αυτή είδη της τέχνης και ψυχαγωγίας, όπως το ντιζάιν, τα κινούμενα σχέδια (animation), τα βιντεοπαιχνίδια. Γενικότερα στηρίζονται και διευκολύνονται οι δράσεις κυρίως επιχειρήσεων και όχι φυσικών προσώπων, ενώ διευρύνεται η επιχειρηματική λειτουργία πολιτιστικών φορέων όπως των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων (ΔΗΠΕΘΕ) με τη μετατροπή τους σε Ανώνυμες Εταιρείες.

Αποκαλυπτικοί για το χαρακτήρα των αναδιαρθρώσεων που μέλλονται για τον Πολιτισμό είναι οι άξονες της έρευνας που θα πραγματοποιήσει το υπουργείο Πολιτισμού για «τη μέτρηση του αντίκτυπου της υγειονομικής κρίσης στους καλλιτέχνες και τον Πολιτισμό». Ούτε λίγο ούτε πολύ η κυβέρνηση υπαγορεύει τα συμπεράσματα της έρευνας σύμφωνα με την πολιτική επιδίωξή της να στηρίξει τις μεγάλες επιχειρήσεις του Πολιτισμού σε δίσεκτους γι' αυτές καιρούς με την ενίσχυση της υλικής και πνευματικής εκμετάλλευσης των καλλιτεχνών και γενικότερα των εργαζομένων στον Πολιτισμό. Πιο ειδικά, η έρευνα κατευθύνεται να προβάλει ως σιδερένια αναγκαιότητα «σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον» απαιτήσεις τέτοιες, όπως:

-- Η δημιουργία ενός πλαισίου «που θα το χαρακτηρίζουν βιώσιμες εργασιακές πρακτικές και επιχειρηματικά μοντέλα» βασισμένα στην εμπειρία από τα «εναλλακτικά» και περισσότερο εκμεταλλευτικά και προσοδοφόρα υποδείγματα που χρησιμοποιήθηκαν την περίοδο των περιοριστικών μέτρων, όπως η τηλεργασία και η διαδικτυακή πρόσβαση στο καλλιτεχνικό έργο και την πολιτιστική κληρονομιά.

- Η «διαρκής προσπάθεια για μεγιστοποίηση του κοινού» με μέτρα όπως η διεύρυνση της πώλησης παραστάσεων και άλλων πολιτιστικών εμπορευμάτων σε ψηφιακή μορφή ή διαδικτυακά με τη συμβολή των τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας, που προμηνύει νέες εκπτώσεις στα πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα των πραγματικών δημιουργών τους, σε όφελος των παραγωγών και εργοδοτών. Ταυτόχρονα, ο άξονας αυτός προϋποθέτει τη συνεχή ανανέωση των πολιτιστικών εμπορευμάτων και των μεθόδων παραγωγής, αναπαραγωγής και διάδοσής τους μέσα από το ξέφρενο κυνήγι της αποκαλούμενης «καινοτομίας», που αφορά κύρια την κερδοφόρα εφαρμογή των ψηφιακών τεχνολογιών.

-- Η «ενδυνάμωση» των καλλιτεχνών «με δεξιότητες, ικανότητες και τεχνογνωσία» που θα τους βοηθήσουν να «δημιουργούν με επιτυχία» (!) το οποίο σημαίνει να αυξάνουν τα κέρδη των επιχειρήσεων που θα εκμεταλλευτούν την ικανότητά τους να επινοούν ευπώλητες, καινοτόμες ιδέες.

Αλλωστε, σε ερώτηση προς την υπουργό Πολιτισμού, Λ. Μενδώνη, στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη της UNESCO με 100 υπουργούς Πολιτισμού για το ποια μέτρα θεωρεί ότι πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα για την υποστήριξη της ανάκαμψης και της ανθεκτικότητας του Πολιτισμού, εκείνη ως πρώτο υπέδειξε την ανάπτυξη και επιδότηση του ψηφιακού πολιτισμού με διττό στόχο: Την τόνωση της αγοράς και την ενίσχυση των σχετικών επαγγελματιών. Τη δημιουργία νέου ψηφιακού και διαδραστικού πολιτιστικού προϊόντος.

Η κριτική του ΣΥΡΙΖΑ για τις κυβερνητικές παροχές επικεντρώνεται στο ότι είναι μηδαμινές και έρχονται με καθυστέρηση. Σε καμία περίπτωση δεν θίγει το σκληρό πυρήνα των μέτρων, που αφορά τις επιδιώξεις του κεφαλαίου για τον Πολιτισμό και όχι μόνο. Πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού τις υπηρέτησε και συνεχίζει ένθερμα να τις υπηρετεί. Δεν είναι τυχαίο ότι η πρώην υπουργός Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ Μυρσίνη Ζορμπά σε πρόσφατο άρθρο της, κρίνοντας προφανώς φτωχές και κατώτερες των περιστάσεων τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για ενσωμάτωση των σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων στον Πολιτισμό, επαυξάνει προβάλλοντας την αναγκαιότητα για ολοσχερή αναδόμησή του μέσα από τη στενή διασύνδεσή του με τον ψηφιακό κόσμο και τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας και αποθεώνει τα σχέδια του κεφαλαίου για υποκατάσταση του φυσικού, εργασιακού και γενικότερα κοινωνικού χώρου από τον εικονικό.

Πιστός στην καθιερωμένη υποκριτική τακτική του ο ΣΥΡΙΖΑ, αφού ως κυβέρνηση διεύρυνε την ελαστικότητα στην εργασία και έφτασε σχεδόν να μηδενίσει το ποσοστό του κρατικού προϋπολογισμού για τον Πολιτισμό (0,04%), δεν διστάζει να παριστάνει για άλλη μια φορά τη φιλεργατική δύναμη. Διά στόματος αρχηγού του στην τηλεδιάσκεψη που πραγματοποίησε με φορείς του Πολιτισμού, οι περισσότεροι από τους οποίους ή ήταν εργοδοτικοί ή εκπροσωπούσαν μειοψηφικές ομάδες μέσα στους χιλιάδες εργαζόμενους των κλάδων του Πολιτισμού, έταξε με τυμπανοκρουσίες το ποσό των 800 ευρώ περίπου σε δύο δόσεις και με ορίζοντα εξαμήνου για τους επισφαλώς απασχολούμενους, όπως και εκείνοι του Πολιτισμού, από τα πλεονάσματα που δημιούργησε η πολιτική του αφαιμάσσοντας, μαζί με τον Πολιτισμό, το λαϊκό εισόδημα και κάθε κρίσιμη για το λαό υπηρεσία, όπως η Υγεία.

Με το βλέμμα στραμμένο στην κρίση και την έξοδο του κεφαλαίου απ' αυτή, το βάρος των προτάσεών του, που σ' αυτήν τη φάση κρίνει φρόνιμο να μην τις αποκαλύψει ολοσχερώς, δεν πέφτει στη στήριξη των εργαζομένων, αλλά των επιχειρηματικών ομίλων, τους οποίους φιλοδωρεί από το ματωμένο πλεόνασμα με μη επιστρεπτέα επιχορήγηση ύψους 3 δισ. ευρώ. Ειδικότερα για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του Πολιτισμού προτείνει επιπλέον τη δημιουργία ενός ταμείου ελεημοσύνης υπό την Αναπτυξιακή Τράπεζα ΑΕ για τη στήριξή τους προπαντός με την παροχή καθοδήγησης και συμβουλών ώστε να ενισχύσουν την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητά τους. Δεν παρέλειψε ακόμη να μοιράσει γενικόλογες υποσχέσεις για γενναία χρηματοδότηση δράσεων στον Πολιτισμό - χωρίς να αποκαλύπτει τους στόχους τους - και να επικαλεστεί τη γενναιοδωρία των επιχειρηματικών ομίλων προτείνοντας καμπάνια με την οποία θα κληθούν να ελεήσουν με ψίχουλα από τα κέρδη τους τον Πολιτισμό για να προβληθεί ακόμη μια φορά ο ιδιωτικός τομέας ως φωτοδότης ήλιος για την κοινωνία.

Οι εξελίξεις αυτές, πέρα από το ότι αναδεικνύουν τον ταξικό χαρακτήρα της πολιτικής των δύο αυτών κομμάτων, που στερούν από τους εργαζόμενους και τα στοιχειώδη μέσα επιβίωσης για να μοιράσουν απλόχερα για άλλη μια φορά χρήμα και κέρδη στο κεφάλαιο, αποκαλύπτουν μια αλήθεια ακόμα πιο καθολική. Οτι η σημερινή ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, της επιστήμης, της τεχνολογίας, των μέσων καλλιτεχνικής έκφρασης και προπαντός της κύριας παραγωγικής δύναμης, των δημιουργών της τέχνης και ευρύτερα των δημιουργών του ανθρώπινου πολιτισμού, δεν χωρά στις σημερινές, ξεπερασμένες εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής, που όσο αναπροσαρμόζονται και «εκσυγχρονίζονται» γίνονται ακόμη πιο απάνθρωπες και καταστροφικές. Οι απελευθερωτικές δυνάμεις που κρύβει μέσα της η σύγχρονη τεχνολογία θα αποκαλυφθούν μόνο με την κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και διάδοσης της τέχνης και όλων των αγαθών. Με άλλα λόγια, τη θέση του σημερινού ανθρώπινου πολιτισμού, που η καπιταλιστική χρήση τον μετατρέπει σε εμπόδιο για την ανάπτυξη και την ευημερία του εργαζόμενου ανθρώπου, χρειάζεται να πάρει ένας νέος Πολιτισμός, ελεύθερος από την εκμετάλλευση, δίκαιος, δημιουργικός, σοσιαλιστικός - κομμουνιστικός. Στον αγώνα γι' αυτόν τον ανώτερο Πολιτισμό είναι ανάγκη να στρατευτεί σήμερα κάθε καλλιτέχνης - δημιουργός που βλέπει το ταλέντο, τη σκέψη, την εφευρετικότητά του να σπαταλιούνται σε σκοπούς που δεν επικροτεί, γιατί αυτός είναι ο Πολιτισμός της επόμενης μέρας!