Τιμώντας την 60ή επέτειο της ίδρυσης του ΕΑΜ το Κέντρο Μελέτης Ιστορίας της Εθνικής Αντίστασης -ΚΜΙΕΑ- επανεξέδωσε το Λεύκωμα, που η Επιτροπή Διαφώτισης Ανταρτών(ΕΔΑ) της 13ης Μεραρχίας Ρούμελης του ΕΛΑΣ, εξέδωσε το 1945. Το Λεύκωμα αυτό, που την επιμέλειά του είχε, τότε, ο Ορφέας Οικονομίδης διευθυντής του Τύπου της Μεραρχίας, ήταν: Σαν ανάμνηση για τους ηρωικούς και επικούς αγώνες του αντάρτικου της Ρούμελης, και απεικονίζει με γραπτά στοιχεία και πλούσιο φωτογραφικό υλικό, τη ζωή και την πολεμική δράση των τμημάτων της 13ης Μεραρχίας Στερεάς (Ρούμελης), εναντίον των Γερμανών και Ιταλών φασιστών κατακτητών.

Στο Λεύκωμα, αντί για άλλο πρόλογο, παρατίθεται η Ημερήσια Διαταγή της 25ης Φεβρουαρίου 1945, που εξέδωσε το Γραφείο του Επιτελείου της 13ης Μεραρχίας και απευθυνόταν προς όλους τους αξιωματικούς καπετάνιους και αντάρτες της. Αρχίζει έτσι: «Με βαθιά συγκίνηση σας απευθύνουμε τη στερνή Ημερήσια Διαταγή που κλείνει την τελευταία σελίδα της δοξασμένης ιστορίας της ηρωικής 13ης Μεραρχίας μας. Σας σφίγγουμε με θέρμη το χέρι, σταυραετοί που φτερουγίσατε στη Γκιώνα, στα Βαρδούσια, στην Οξυά, στη Λιάκουρα και στο Βελούχι, στην Οίτη και στην Ορθρυ, στην Ηπειρο και στο Βάλτο. Σας σφίγγουμε το χέρι λιοντάρια των μαχών της Αθήνας και του Πειραιά...».

Σε πλαίσιο διαβάζουμε το «Δεκάλογο του αποστρατευόμενου αντάρτη ΕΛΑΣίτη:« Είμαι σεμνός και περήφανος, γιατί ακούγοντας τις προσταγές του λαού και της λεύτερης καρδιάς μου πολέμησα για τη ζωή, την τιμή, τη λευτεριά και το προοδευτικό μεγαλείο της Ελλάδας». Και ο δεκάλογος κλείνει με το: «Δεν ξεχνώ, πως είμαι παιδί του λαού. Απ' το λαό βγήκα, γι' αυτόν πολέμησα και δίχως το λαό δε θα μπορούσα να κάνω τίποτα. Κάθε σκέψη, λόγος και πράξη μου θα 'χει πάντα σαν γνώμονα το συμφέρον του λαού. Με καμιά μου πράξη δε θα κηλιδώσω την τιμή και την αίγλη του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού. Θα πω το "ΠΑΡΩΝ" στη Λαϊκή προσταγή και θα δώσω και τη ζωή μου για τη λαϊκή νίκη, για το συμμαχικό πνεύμα, για τη λευτεριά, την ανεξαρτησία, τη δημοκρατία και την πρόοδο. Για μια Ελλάδα Εθνικά ολοκληρωμένη, εσωτερικά δυνατή και λαοκρατική και εξωτερικά σεβαστή. Για μια Ελλάδα χαρούμενη και φωτοδότρα στην ειρήνη και στη συνεργασία των Λαών.»

Ο Στρατηγός και Στρατιωτικός Αρχηγός του ΕΛΑΣ Στέφανος Σαράφης, γράφοντας για τη δράση της 13ης Μεραρχίας και τη συμβολή του ρουμελιώτικου λαού στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, αναφέρει για το Λεύκωμα: «Μέσα από το Αναμνηστικό αυτό Λεύκωμά της, παρελαύνουν οι μάχες της, οι νεκροί της, τα ερειπωμένα χωριά της Ρούμελης και οι θυσίες που χρειάστηκε να καταβληθούν για να κατακτηθεί η πολυπόθητη λευτεριά και ανεξαρτησία της πατρίδας μας.

Τιμή και δόξα στα ηρωικά παλικάρια της 13ης Μεραρχίας. Αιώνια ας είναι η δόξα γι' αυτούς που πέσανε στον αγώνα για τη λευτεριά και την ανεξαρτησία μας!»

Στις επόμενες σελίδες του Λευκώματος υπάρχουν φωτογραφικά ντοκουμέντα του Στρατηγού Εμμανουήλ Μάντακα, Γραμματέα των Στρατιωτικών της ΠΕΕΑ, μέλους της ΚΕ του ΕΛΑΣ, του Γιώργη Σιάντου Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ Γραμματέα των Εσωτερικών της ΠΕΕΑ μέλους της ΚΕ του ΕΛΑΣ και του Στρατηγού Χατζημιχάλη Στρατιωτικού Διοικητή του Α`Σώματος Στρατού μέλους της ΚΕ του ΕΛΑΣ, που συγκροτούσαν την Κεντρική Επιτροπή του ΕΛΑΣ.

Επίσης, φωτογραφίες των δυο δοξασμένων αρχηγών του ΕΛΑΣ Στρατηγού Στέφανου Σαράφη και του Αρχικαπετάνιου του ΕΛΑΣ Αρη Βελουχιώτη, που υπογράφουν και την Ημερήσια Διαταγή του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ στις 16-2-45, μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας στις 12-2-1945.

Το Αναμνηστικό αυτό Λεύκωμα, αφιέρωμα στους αντάρτες της 13ης Μεραρχίας της Ρούμελης, όσοι ενδιαφέρονται να το αποκτήσουν, διατίθεται από το ΚΜΙΕΑ στα γραφεία του: Οδός Απελλού 4, 4ος όροφος, τηλ: 32.52.628