Ο πρόσφατος σεισμός στη Θεσσαλία αναδεικνύει για ακόμη μία φορά την έλλειψη αντισεισμικής θωράκισης και προστασίας με ευθύνες τόσο των κυβερνήσεων διαχρονικά, όσο και της Τοπικής Διοίκησης, η οποία έχει στην αρμοδιότητά της μια σειρά από κρίσιμες υποδομές, όπως τα σχολεία.

Επικίνδυνες ανεπάρκειες σημειώνονται εξαιτίας της ανυπαρξίας προσεισμικών αντισεισμικών ελέγχων σε αυτές τις υποδομές και ιδιαίτερα των σχολικών μονάδων, με συνέπεια μετά τον διπλό σεισμό να έχουν σημειωθεί σοβαρές ζημιές σε 2 σχολικά κτίρια στο Μεσοχώρι και το Δαμάσι και εκτεταμένες ζημιές σε σχολικές μονάδες του δήμου Λαρισαίων.

Συγκεκριμένα και ενώ δεν έχουν ολοκληρωθεί οι έλεγχοι από την ΚΤΥΠ, με βάση τα στοιχεία που δόθηκαν από τον αντιδήμαρχο Παιδείας, τα σχολεία που παρουσιάζουν βλάβες μέχρι τώρα είναι τα 2ο, 7ο, 16ο 21ο, 25ο, 30ό, 32ο Δημοτικό, 2ο και 4ο ΕΠΑΛ, Μουσικό Σχολείο Λάρισας. «Κίτρινο» χαρακτηρίστηκε το κτίριο έκτασης 10.000 τ.μ. που στεγάζει τα 1ο, 2ο, 6ο ΕΠΑΛ, 1ο Ε.Κ. και 1ο ΔΙΕΚ, όπου φοιτούν χιλιάδες μαθητές. Ακόμα, το 3ο και το Δημοτικό Φαλάνης είναι ακατάλληλα.

Σύμφωνα με στοιχεία του 2017 από τις υπηρεσίες του δήμου Λαρισαίων, από το σύνολο των σχολικών μονάδων Α/βάθμιας και Β/βάθμιας Εκπαίδευσης:

• 13 σχολεία στεγάζονται σε κτίρια χωρίς καθόλου οικοδομική άδεια, με πολλά από αυτά στους οικισμούς πέριξ του δήμου που έχουν υποστεί εκτεταμένες ζημιές.
• 18 σχολεία στεγάζονται σε κτίρια που δεν έχουν οικοδομική άδεια και αντ' αυτού έχουν περάσει από διαδικασία τακτοποίησης με τους νόμους για τα αυθαίρετα των τελευταίων ετών, χωρίς μελέτη στατικής επάρκειας, ενώ τα περισσότερα εξ αυτών είναι κτίσματα προ του 1955.
• 26 σχολεία στεγάζονται σε κτίρια που έχουν χτιστεί πριν από το 1985. Αρκετά σχολεία στεγάζονται σε κτίρια των δεκαετιών 1960 - 1970.

Αρα, 57 σχολεία στεγάζονται σε κτίρια που χαρακτηρίζονται «γερασμένα», αφού έχουν χτιστεί χωρίς ή με ελάχιστες αντισεισμικές προδιαγραφές.

Τα 91 σχολεία στεγάζονται σε κτίρια που έχουν χτιστεί μεν μετά το 1985, οπότε ξεκινά να εφαρμόζεται ο πρώτος πιο συγκροτημένος αντισεισμικός κανονισμός, που το 2000 και 2003 αναθεωρήθηκε, αλλά πολλά εξ αυτών κατασκευάστηκαν από το 1985 έως και τη δεκαετία του 1990, με παλαιότερο δηλαδή αντισεισμικό κανονισμό και συμπληρώνουν πλέον τουλάχιστον 30ετία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις αντοχές του φέροντος οργανισμού τους από οπλισμένο σκυρόδεμα.

Τέλος, αμφισβητήσιμη είναι η αντισεισμική επάρκεια παλιότερων προκάτ κατασκευών, όπως αυτή του 8ου Γυμνασίου, αλλά και νεότερων, όπως αυτή του 1ου Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Λάρισας που κατασκευάστηκε πρόσφατα.

Αυτό το παλιό κτιριακό απόθεμα δεν είχε περάσει τα προηγούμενα χρόνια ούτε από έναν ταχύ οπτικό έλεγχο, ενώ για αντισεισμικές ενισχύσεις ούτε λόγος, παρότι υπάρχει πρόσφατο σχετικό νομικό πλαίσιο.

Η μεγάλη ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας δίνει πλέον τη δυνατότητα να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες στη ζωή και την περιουσία του λαού που προκαλούν οι σεισμοί και οι υπόλοιπες φυσικές καταστροφές.

Η προστασία της ζωής, όμως, υπόκειται στους περιορισμούς της ταξικής πολιτικής του αστικού κράτους σε όλες του τις βαθμίδες. Ο ζωτικός αντισεισμικός σχεδιασμός και η προστασία δεν αποφέρουν κέρδη στους μονοπωλιακούς ομίλους. Ετσι, με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ, δεν αποτελούν «επιλέξιμη» δαπάνη μέσα από τα κονδύλια των ευρωενωσιακών ενισχύσεων και δεν υλοποιούνται ούτε από την Τοπική Διοίκηση ούτε με πόρους από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Πραγματικός αντίπαλος είναι τελικά το καπιταλιστικό κέρδος. Η πολιτική που αντιμετωπίζει και την αντισεισμική προστασία ως εμπόρευμα και καθορίζει το επίπεδο προστασίας με βάση τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου και όχι με γνώμονα τις ανάγκες και την ασφάλεια της λαϊκής οικογένειας.

Η εμπορευματοποίηση της γης και του κατασκευαστικού έργου, οι χρήσεις γης με κριτήριο το κέρδος, οδηγούν σε φτηνές κατασκευές που δεν καλύπτουν τις ανάγκες προστασίας του λαού, σε άναρχη δόμηση, σε μεγάλες οικιστικές πυκνότητες, εντατική χρήση της γης, στην έλλειψη προγραμμάτων λαϊκής στέγης. Το αστικό κράτος συστηματικά υποστελεχώνει και υποχρηματοδοτεί δομές προστασίας και διαχείρισης κινδύνων για να χρηματοδοτεί την καπιταλιστική ανάπτυξη, τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων.

Η αντισεισμική προστασία και θωράκιση απαιτεί έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό, που να προωθεί ισόρροπα αφενός δομικού χαρακτήρα μακροπρόθεσμα μέτρα για την πρόληψη των σεισμικών επιπτώσεων και προστασία των κατασκευών απ' αυτές και αφετέρου μέτρα άμεσης απόδοσης για την καλύτερη αντιμετώπιση της κατάστασης μετά από έναν καταστροφικό σεισμό.

Τον σχεδιασμό αυτόν μπορεί να υλοποιήσει μόνο η κοινωνική κρατική ιδιοκτησία των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, που θα κατανέμει σχεδιασμένα την κρατική χρηματοδότηση και το εργατικό - επιστημονικό δυναμικό, θα προγραμματίζει την υλοποίηση των έργων σύμφωνα με τις επείγουσες ανάγκες των λαϊκών στρωμάτων (π.χ. αντισεισμική θωράκιση, αντιπλημμυρική και αντιπυρική προστασία), θα καλύπτει το σύνολο των φάσεων των δημόσιων έργων, στο πλαίσιο του κεντρικού σχεδιασμού και θα εξασφαλίζει τις συνδυασμένες λαϊκές ανάγκες για κατοικία.