Το 2019 ήταν χρονιά ρεκόρ με 25,57 εκατ. επιβάτες, ενώ για το 2021 μέχρι τον Νοέμβρη η επιβατική κίνηση ξεπέρασε τους 11 εκατομμύρια επιβάτες, με σημάδια περαιτέρω ανόδου και με τον αριθμό των πτήσεων να παραμένει υψηλός. Σημειώνεται ότι η επιβατική κίνηση τον Αύγουστο του 2021 δεν υπολείπεται παρά 10% του ίδιου μήνα το 2019, παρά την πανδημία και την κάμψη που προηγήθηκε.

Μάλιστα, το τελευταίο διάστημα, με πρόσχημα την πανδημία και όπλο τους αντεργατικούς νόμους, η επίθεση στα εργατικά δικαιώματα εντείνεται, με απολύσεις και μειώσεις προσωπικού, αξιοποίηση προγραμμάτων αναστολής εργασίας, όπως το «Συν-Εργασία», την ώρα που εργαζόμενοι φορτώνονται με εξαντλητικές υπερωρίες και ενώ μέσω των κρατικών πακέτων στήριξης για «τις συνέπειες της Covid» οι επιχειρηματικοί όμιλοι «ταΐζονται» με μπόλικο κρατικό χρήμα, για να «σταθούν στα πόδια τους», όπως έλεγαν σύσσωμα όλα τα αστικά κόμματα κατά τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων.

Πού στηρίζεται αυτή η τεράστια κερδοφορία, το γεγονός ότι το αεροδρόμιο αποτελεί «αγκωνάρι» της καπιταλιστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα; Την απάντηση τη δίνουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, επιβεβαιώνοντας ότι είτε τα κέρδη κάνουν «υψηλές πτήσεις», όπως μέχρι το 2019 που τα ρεκόρ κερδοφορίας και επιβατικής κίνησης έσπαγαν το ένα μετά το άλλο, είτε χαμηλώνουν, κοινός παρονομαστής παραμένουν τα τσακισμένα εργασιακά δικαιώματα, οι συνθήκες εντατικοποίησης, οι «ελαστικές» σχέσεις εργασίας που κυριαρχούν.

Το πόσο ανυπόφορη για τους εργαζόμενους είναι η κατάσταση σε έναν χώρο που καθημερινά παράγει τεράστιο πλούτο αναδεικνύεται από το κύμα παραιτήσεων κάτω από την καθημερινή πίεση, τη δουλειά ήλιο με ήλιο και τη σωματική κατάρρευση. Εργαζόμενοι πιάνουν δουλειά και πριν κλείσουν μια βδομάδα φεύγουν, αφού, όπως μας περιγράφουν, τα εξευτελιστικά μεροκάματα, οι μετακινήσεις και τα έξοδα που συνεπάγονται, τα ωράρια διάλυσης κάθε προγραμματισμού διαμορφώνουν μια κατάσταση που «πληρώνεις για να δουλεύεις». Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατα μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες επίγειας εξυπηρέτησης αναγκάστηκε να βγάλει μέχρι και σποτάκι στο διαδίκτυο μπας και προσελκύσει εργαζόμενους, διαφημίζοντας τα «οφέλη» και τις «ευκαιρίες» από τις συνθήκες εργασιακής ζούγκλας που περιγράφουν και στην εφημερίδα μας οι ίδιοι οι εργαζόμενοι στον χώρο.

«Κάθε χρόνο μετράμε ακόμα μεγαλύτερες δυσκολίες και προβλήματα στην εργασία και την καθημερινότητα του συνόλου της ζωής μας», μας λέει χαρακτηριστικά εργαζόμενη στις υπηρεσίες check in, ξεκινώντας από το καθεστώς των «ευέλικτων» σχέσεων εργασίας που έχει γίνει ο κανόνας. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι «σε δύο από τις τρεις εταιρείες επίγειας εξυπηρέτησης πάνω από το 60% των εργαζομένων είναι συμβασιούχοι με κατά κύριο λόγο μηνιαίες συμβάσεις, ενώ πιο πρόσφατα γίνονται συμβάσεις ακόμη και για 14 μέρες». Από κοντά και ο φόβος της απόλυσης, αφού «συνάδελφοι ανά πάσα ώρα και στιγμή μένουν άνεργοι, όπως στο 1ο lockdown, ειδοποιημένοι μάλιστα με ένα sms από την εργοδοσία ότι ...παίρνουν πόδι, και μη δικαιούμενοι οποιαδήποτε αποζημίωση, αφού ήταν συμβασιούχοι μήνα μήνα».

Η εντατικοποίηση της εργασίας είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα, ενώ τις «άδειες τις κυνηγάμε με τα κιάλια», τόνισε. «Το 2021, χρονιά πανδημίας, ο τουρισμός άγγιξε στιγμές του 2019, η δουλειά όμως βγήκε από προσωπικό μισό αριθμητικά και με επιπλέον καθήκοντα λόγω πανδημίας. Πίεση και εξαντλητικές βάρδιες (συνεχή 10ωρα) έφεραν πολλές παραιτήσεις. Αυτά μαζί με ανάκληση αδειών, με αποκορύφωμα να τελειώνει η χρονιά και να υπάρχουν συνάδελφοι που έχουν να πάρουν άδεια σχεδόν 1 χρόνο, συναδέλφισσες μητέρες που έτσι κι αλλιώς βλέπουν ελάχιστα τα παιδιά τους να μην κάνουν ούτε διακοπές μαζί τους, και μάλιστα στη χώρα που τα ρεκόρ του Τουρισμού σπάνε το ένα μετά το άλλο».

Οσο για μέτρα προστασίας από την πανδημία; Τα πρωτόκολλα της εργοδοσίας είναι ο κανόνας: «Υπάρχουν χώροι συνωστισμού που δεν είναι εφικτό να αερίζονται ούτε όμως απολυμαίνονται. Αμεσα πρέπει να πυκνώσουν τα δρομολόγια των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, που ειδικά τα πρωινά και στο σχόλασμα αποτελούν υγειονομικές βόμβες».

«Ατομικές συμβάσεις ορισμένου χρόνου για τη συντριπτική πλειοψηφία ακόμη και για εργαζόμενους που ήδη εργάζονται έως και 10 χρόνια στον χώρο»: Ετσι μας περιγράφει την κατάσταση εργαζόμενος στην πίστα του αεροδρομίου. Στέκεται επίσης στην ανύπαρκτη ουσιαστικά ανάπαυση αφού και σε αυτά τα πόστα «τα 10ωρα, 12ωρα εργασίας είναι ο κανόνας, ενώ στο "minimum rest" (ελάχιστος απαιτούμενος χρόνος ανάπαυσης ανάμεσα στις βάρδιες) των 11 ωρών συμπεριλαμβάνεται ο χρόνος από και προς το Αεροδρόμιο που για ορισμένους κυμαίνεται από μία έως δύο ώρες».

Αλλωστε, όπως πρόσθεσε, «εκτός από την εργασιακή πίεση η επικινδυνότητα για τους εργαζόμενους αυξάνεται από τη μη καλή συντήρηση στους ιμάντες, στα μηχανήματα μεταφόρτωσης τα οποία χαρακτηριστικά χάνουν λάδια λερώνοντας την πίστα, δημιουργώντας κινδύνους ενώ συχνά ακινητοποιούνται. Ακόμα και push back (τρακτέρ ρυμούλκησης αεροπλάνων) ακινητοποιούνται στους χώρους κίνησης αεροσκαφών υποσκάπτοντας την προστασία εργαζομένων αλλά και επιβατών».

Ο φόρτος εργασίας σπάει κόκαλα όπως ανέφερε: «Οι περισσότεροι τη σεζόν την βγάζαμε με 3 - 4 ρεπό τον μήνα. Αυτό για τους εργάτες σήμαινε περίπου 20 τόνους φόρτωσης ημερησίως ο καθένας. Ολα αυτά στο έλεος των καιρικών συνθηκών αφού το καλοκαίρι η θερμοκρασία στην πίστα φθάνει και τους 50 βαθμούς Κελσίου ενώ για τις βροχές τα αδιάβροχα που δίνονται δεν επαρκούν. Δεν είναι τυχαία λοιπόν τα εργατικά ατυχήματα του προηγούμενου διαστήματος, ανάμεσά τους εργαζόμενοι με ανοιγμένα κεφάλια, με κατάγματα στα δάχτυλα των χεριών, όλα, από όσο φάνηκε, αδήλωτα στην Επιθεώρηση Εργασίας».

«Οι εργαζόμενοι στο Αεροδρόμιο δεν το βάζουμε κάτω, ενώ παίρνουμε κουράγιο από τους αγώνες που έχουν αναπτυχθεί σε άλλους κλάδους», σημειώνει εργαζόμενος στη «Swissport».

Στάθηκε σε παραδείγματα που φανερώνουν τη δύναμη των εργαζομένων, όπως αυτό στην «Goldair», «η οποία πανηγύριζε για τις διατάξεις του νόμου - έκτρωμα Χατζηδάκη σχετικά με τη διευθέτηση του ωραρίου εργασίας, πρακτική που άτυπα ήδη εφαρμοζόταν στους εργαζόμενους στο check in άλλων εταιρειών. Με περίσσιο θράσος εκείνη την περίοδο η εργοδοσία έλεγε ότι "βολεύει τους εργαζόμενους να μην πληρώνονται τις υπερωρίες τους και να παίρνουν ρεπό ή άδειες όταν υπάρχει μειωμένη κίνηση". Δηλαδή, με τον νόμο, δουλειά μέχρι τελικής πτώσης με απλήρωτες υπερωρίες στις σεζόν και ρεπό - άδειες να δίνονται όποτε και όταν βολεύει τις εταιρείες, ενώ ήθελε να παρακάμψει και επιδόματα όπως γάμου κ.ά. Στάση όμως που η εργοδοσία προσωρινά μάζεψε υπό τον φόβο μαζικής απεργιακής κινητοποίησης που σχεδίαζαν οι εργαζόμενοι στην πίστα στις 16 Ιούνη και αφού προσέφυγε στα δικαστήρια για να κηρυχτεί αυτή παράνομη».

Αλλωστε, οι εργαζόμενοι στο Αεροδρόμιο πραγματοποίησαν σημαντικές κινητοποιήσεις όταν βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα, με την εργοδοσία να αξιοποιεί κάθε διαθέσιμο αντεργατικό μέτρο από το πλούσιο οπλοστάσιό της. Κινητοποιήσεις που, όπως λέει ο εργαζόμενος, άφησαν παρακαταθήκη, απέναντι στην κοινή προσπάθεια κυβέρνησης και εργοδοσίας που με αφορμή τον κορονοϊό στείλανε χιλιάδες στην ανεργία. «Η κινητοποίηση εκατοντάδων εργαζομένων στο υπουργείο Εργασίας, στα γραφεία της εταιρείας αλλά και στην Επιθεώρηση Εργασίας ήταν αυτή που έβαλε φρένο στα σχέδιά τους να αφήσουν στον δρόμο εκατοντάδες εργαζόμενους χωρίς να "ανοίξει ρουθούνι"», σημειώνει.

Ο εργαζόμενος προσθέτει ότι απέναντί τους δεν βρίσκονται μόνο η κυβέρνηση και η εργοδοσία αλλά και οι εργοδοτικοί συνδικαλιστές, όπως η πλειοψηφία της διοίκησης του Σωματείου Εργαζομένων στη «Swissport», «που έχει αναλάβει για λογαριασμό της εργοδοσίας να "σβήνει" τις αντιδράσεις μας, λέγοντας ότι πρέπει να διαφυλάσσουμε την εργασιακή ειρήνη, ώστε τάχα εργαζόμενοι και εργοδότες να βγούμε από κοινού κερδισμένοι. Ετσι παίρνει αέρα στα πανιά της η εργοδοσία να τρομοκρατεί τους εργαζόμενους και να τους ξεζουμίζει χωρίς αντιδράσεις».

«Ομως, κόντρα σε αυτήν την κατάσταση», συνέχισε, «οι εργαζόμενοι στο Αεροδρόμιο οργανωμένοι στα σωματεία μας μπαίνουμε μπροστά ώστε αυτά να επιτελέσουν πραγματικά τον ρόλο τους. Να βάλουμε εμπόδιο στο τσάκισμα της ζωής μας από τα επιχειρηματικά συμφέροντα, να ανοίξουμε τον δρόμο ενισχύοντας τη συζήτηση για τις ανάγκες που έχουμε εμείς και οι οικογένειές μας. Σε αυτήν τη βάση να οργανώσουμε τη διεκδίκησή μας, μακριά από τη στάση αναμονής για τα λίγα ψίχουλα που μπορεί να προκύψουν από το τεράστιο φαγοπότι κερδών και επενδύσεων, αγοραπωλησιών αεροπλάνων από τους επιχειρηματικούς ομίλους».

Από την πλευρά του, ο Νίκος Λαβαντσιώτης, γραμματέας του Σωματείου Εργαζομένων στη «select service», μας μίλησε για τα θετικά βήματα του τελευταίου διαστήματος: «Με τη δράση του Σωματείου και την αγωνιστική στάση πολλών εργαζομένων δεν αφήσαμε την εταιρεία να επιβάλει τα άθλια υγειονομικά πρωτόκολλα που εξαρχής είχε σχεδιάσει για το άνοιγμα της σεζόν φέτος το καλοκαίρι. Μια από τις προσπάθειές της ήταν να επιβάλει ένα ρεπό τη βδομάδα».

Παρ' όλα αυτά η κατάσταση σχετικά με τις συνθήκες δουλειάς είναι δύσκολη όπως μας παρέθεσε. «Μετά από 17μηνη αναστολή πολλοί εργαζόμενοι, μην αντέχοντας άλλο, βρήκαν αλλού δουλειά, το προσωπικό αυτό δεν αναπληρώθηκε ποτέ. Ετσι εργαζόμενοι καλούνται να δουλέψουν σε δυο - τρία διαφορετικά πόστα ή και να αλλάζουν τρία μαγαζιά κάθε βδομάδα. Η εταιρεία πιέζει να βγει η δουλειά με αποτέλεσμα να μη μένει καθόλου χρόνος για διάλειμμα. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα με τους λαντζέρηδες που καλούνται να καλύψουν ταυτόχρονα τη λάντζα σε δύο μαγαζιά!».

Ο Νίκος στο τέλος της συζήτησης είπε για τη συνέχεια: «Συνεχίζουμε γνωρίζοντας ότι το Σωματείο και η αγωνιστική του δράση, το γεγονός ότι υπερασπίζεται τα συμφέροντα των εργαζομένων, είναι καρφί στο μάτι των εργοδοτών. Η ισχυροποίησή του στις επερχόμενες αρχαιρεσίες θα ενισχύσει τον σκοπό ίδρυσής του, θα δώσει απάντηση στις επιδιώξεις της εργοδοσίας να φιμώσει τους εργαζόμενους. Αλλά και στη διακαή επιθυμία της να είναι ο κάθε εργαζόμενος και η κάθε εργαζόμενη μόνη, επειδή έτσι είμαστε λιγότερο ισχυροί».