Με αφορμή την απαράδεκτη ιμπεριαλιστική εισβολή, στην Ουκρανία, δεν έχουν τελειωμό σε χώρες της ΕΕ οι απαγορεύσεις και οι κυρώσεις απέναντι σε καλλιτεχνικά δημιουργήματα του ρώσικου πολιτισμού, καθώς και ο αποκλεισμός από την πολιτιστική ζωή καλλιτεχνών που δεν συντάσσονται με το κυρίαρχο ευρωΝΑΤΟικό αφήγημα. Παράλληλα, και στη Ρωσία καταγράφονται παραδείγματα καλλιτεχνών που είτε απολύθηκαν είτε παραιτήθηκαν λόγω της εναντίωσής τους στον πόλεμο.

Για ακόμα μια φορά, επιβεβαιώνεται όλη αυτή η εχθρική στάση απέναντι στον Πολιτισμό και τους φυσικούς του αποδέκτες, τους λαούς όλης της Γης, που θα έπρεπε να απολαμβάνουν τα επιτεύγματά του χωρίς όρους και διακρίσεις. Τα πνευματικά επιτεύγματα κάθε χώρας είναι προϊόν πνευματικής εργασίας χιλιάδων ανθρώπων όπου Γης στη διάρκεια των αιώνων. Δεν ανήκουν ούτε στις ΗΠΑ - ΕΕ και Ουκρανία, ούτε στη Ρωσία, για να μπορούν να απαγορεύουν τη διάδοσή τους.

Προχτές, στη σύνοδο των υπουργών Πολιτισμού, Οπτικοακουστικών Μέσων και Μέσων Ενημέρωσης της ΕΕ, πραγματοποίησε παρέμβαση ο υπουργός Πολιτισμού της Ουκρανίας, ο οποίος υπογράμμισε ότι «η τέχνη είναι όπλο για τη Ρωσία», ζήτησε την αποβολή της από διεθνείς οργανισμούς όπως UNESCO και το ΙCOMOS, ενώ ακόμα ζήτησε από τις κυβερνήσεις της ΕΕ να αποκόψουν τη Ρωσία, η οποία κάνει προπαγάνδα με τους κρατικούς οργανισμούς της και με τα ΜΜΕ που ελέγχει στις ευρωπαϊκές χώρες. Οι υπουργοί εξέφρασαν την ετοιμότητα της ΕΕ να παράσχει υποστήριξη σε ιδρύματα που είναι πρόθυμα να υποδεχθούν Ουκρανούς καλλιτέχνες και δημοσιογράφους, όπως επίσης και στη χρήση οποιουδήποτε διαθέσιμου ευρωπαϊκού προγράμματος.

Πλάι σε όλα αυτά παρακολουθούμε την Μπιενάλε Βενετίας, η οποία διοργανώνει και το περίφημο κινηματογραφικό φεστιβάλ, να παίρνει τη σκυτάλη από διάφορα κινηματογραφικά φεστιβάλ που μποϊκοτάρουν τις ρωσικές συμμετοχές και τους Ρώσους καλλιτέχνες. Ομως, η Μπιενάλε, στην ίδια λογική με το Φεστιβάλ Καννών, δηλώνει «ανοιχτή» σε «όσους αντιτίθενται στο σημερινό ρωσικό καθεστώς». Γι' αυτούς «πάντα θα υπάρχει θέση στις Εκθέσεις μας, από την Τέχνη στην Αρχιτεκτονική, και στα Φεστιβάλ μας, από τον Κινηματογράφο στον Χορό, από τη Μουσική στο Θέατρο».

Σε αυτή την ασφυκτική κατάσταση αντέδρασε και ο Τουγκάν Σοκίεφ, ο Ρώσος μαέστρος και μουσικός διευθυντής του Θεάτρου Μπολσόι και μουσικός διευθυντής της Ορχήστρας της Τουλούζης, ο οποίος υπέβαλε την παραίτησή του και από τους δύο οργανισμούς.«Εμείς, οι μουσικοί, είμαστε εδώ για να υπενθυμίζουμε μέσα από τη μουσική του Σοστακόβιτς τη φρίκη του πολέμου. Εμείς, οι μουσικοί, είμαστε πρεσβευτές της ειρήνης. Αντί να μας χρησιμοποιήσετε, εμάς και τη μουσική μας για να ενώσουμε τα έθνη και τους λαούς, διχαζόμαστε και εξοστρακιζόμαστε», ανέφερε, προσθέτοντας μεταξύ άλλων ότι «κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών βίωσα κάτι που πίστευα πως δεν θα έβλεπα ποτέ στη ζωή μου. Σήμερα στην Ευρώπη είμαι αναγκασμένος να κάνω μια επιλογή και να επιλέξω μία από τις μουσικές μου οικογένειες έναντι της άλλης. Καλούμαι να επιλέξω έναν καλλιτέχνη έναντι άλλου. Καλούμαι να επιλέξω μιας πολιτιστικής παράδοσης έναντι άλλης. Σύντομα θα κληθώ να επιλέξω μεταξύ Τσαϊκόφσκι, Στραβίνσκι, Σοστακόβιτς έναντι Μπετόβεν, Μπραμς, Ντεμπισί. Συμβαίνει ήδη στην Πολωνία, μια ευρωπαϊκή χώρα όπου η ρωσική μουσική απαγορεύεται».

Την αντίθεσή τους σε αυτή την κατάσταση εκφράζουν πολλοί Ελληνες καλλιτέχνες.

«Οι καλλιτέχνες στη χώρα μας να μην επιτρέψουμε, η Τέχνη μας να υπηρετεί το μίσος ανάμεσα στους λαούς. Να μην τεθεί στην υπηρεσία του ενός ή του άλλου στρατοπέδου. Η Τέχνη πρέπει να υπηρετήσει τον άνθρωπο και αυτό αποτελεί τη μεγάλη ευθύνη μας σε αυτή την ιστορική περίοδο», σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο Πανελλήνιος Μουσικός Σύλλογος.

Τα παραπάνω εκφράστηκαν και στην πράξη. Την περασμένη Παρασκευή οι μουσικοί της Συμφωνικής Ορχήστρας και η Χορωδία του δήμου Αθηναίων εναντιώθηκαν στην εντολή του δημάρχου Αθηναίων, Κ. Μπακογιάννη, να παιχτεί ο Εθνικός Υμνος της Ουκρανίας στην έναρξη της προγραμματισμένης συναυλίας της, χωρίς να ζητήσει τη γνώμη των ίδιων των μουσικών. Σε συνέλευση η πρόταση του δημάρχου ψηφίστηκε μόνο από δύο μουσικούς μέλη της Ορχήστρας απέναντι στην πρόταση μουσικών για μια διαφορετική μορφή έκφρασης αλληλεγγύης στα θύματα του πολέμου, που ψηφίστηκε από 100 περίπου συντελεστές. Τη στήριξή της στους καλλιτέχνες εξέφρασε και η «Λαϊκή Συσπείρωση» του δήμου Αθηναίων.

Βέβαια, από τότε παρακολουθούμε να ξετυλίγεται μια προσπάθεια συκοφάντησης της στάσης των μουσικών, οι οποίοι παρουσιάζονται σαν άβουλα όντα που άγονται και φέρονται από τους συνδικαλιστές τους, όπως έγινε και χτες σε τηλεοπτική εκπομπή. Απέναντι σε αυτή την προσπάθεια πήρε θέση ο ΠΜΣ, σημειώνοντας ότι «στις ελληνικές ορχήστρες μουσικοί από την Ουκρανία και τη Ρωσία συμβιώνουν, δεκαετίες, χωρίς εθνικιστικές αντιπαραθέσεις. Αυτό το κλίμα οι μουσικοί και οι συνδικαλιστές τους το περιφρουρούν από εκδηλώσεις εθνικιστικού μίσους».

Αντίστοιχα, το Σάββατο στην παράσταση «Οθέλλος», η διεύθυνση της Λυρικής Σκηνής αποφάσισε να διαβαστεί μια ανακοίνωση στο κοινό, σχετική με τον πόλεμο στην Ουκρανία, λέγοντας ότι εκφράζει και τους εργαζόμενους της ΕΛΣ, χωρίς όμως να έχουν ερωτηθεί αν συμφωνούν με το περιεχόμενό της. Μετά απ' αυτή την κίνηση το Σωματείο Εργαζομένων της ΕΛΣ θεώρησε υποχρέωσή του μετά το τέλος του διαλείμματος να ενημερώσει το κοινό με την ακόλουθη ανακοίνωση:

«Εκφράζουμε την αντίθεσή μας στην κίνηση που έκανε η διοίκηση, χωρίς να ερωτηθούμε για ένα τόσο σοβαρό θέμα, να βγάλει μια ανακοίνωση που δείχνει μια μονομέρεια με το θέμα του πολέμου που γίνεται στην Ουκρανία. Εμείς δεν τασσόμαστε με καμία πλευρά του πολέμου. Η τέχνη πρέπει να ενώνει τους ανθρώπους. Είμαστε υπέρ της ειρήνης. Να σταματήσει τώρα ο πόλεμος. Είμαστε αλληλέγγυοι με τον ουκρανικό λαό και τους λαούς της περιοχής. Δεν αποδεχόμαστε την κυβερνητική προπαγάνδα για να νομιμοποιηθεί στη συνείδηση του κόσμου η εμπλοκή της χώρας μας στον πόλεμο. Λέμε τώρα να σταματήσει ο πόλεμος».

Το Σωματείο συμπληρώνει ότι «στις αντιδράσεις του κοινού (θετικές και αρνητικές), παρενέβη ο σολίστ Αντονένκο, ο οποίος είπε προς εμάς "ότι δεν θέλει η τέχνη να μπλέκεται με την πολιτική" και προς το κοινό "είμαι Ουκρανός, έχω συγγενείς στην Ουκρανία αλλά ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι εδώ και 8 χρόνια"».