«Ο Καίσαρας έφυγε, κι εγώ δεν ξέρω τι να κάνω πια τον εαυτό μου. Δεν ξέρω πια να ζω δίχως τον άνδρα που ήθελα να σκοτώσω. Δεν καταφέρνω πια να γράψω μια γραμμή ούτε να ανοίξω βιβλίο ούτε να προλάβω σ' αυτό το παράθυρο να δω τους άλλους να φεύγουν. Δε θέλω να κοιτώ τα ερείπια των αποτυχημένων πράξεών μου. Αυτή τη φορά θα φύγω εγώ», γράφει στην τελευταία σελίδα του ημερολογίου ο διανοούμενος Ακουαμπόνα, ο ευγενικής καταγωγής κάτοικος της νήσου Ελβα, που από καπρίτσιο της τύχης έγινε βιβλιοθηκάριος του Ναπολέοντα κατά την εξορία του εκεί το Μάη του 1814.

Η εποχή, ο Ακουαμπόνα, οι κάτοικοι, αλλά και η ίδια η Ελβα είναι οι αληθινοί πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος του Ερνέστο Φερέρο «Ν», που τιμήθηκε με το σημαντικό ιταλικό βραβείο Στρέγκα, και κυκλοφορεί στη χώρα μας από τις «Εκδόσεις Καστανιώτη», σε μετάφραση Μαρίας Κασωτάκη.

Η γοητεία του «τέρατος», οι διοικητικές ικανότητες του «σφαγέα», που από την ίδια στιγμή που πατάει το πόδι του στο νησί δεν κάθεται ήσυχος και άεργος. Είναι συγκεντρωτικός, εργατικός, σχεδόν ακούραστος, σαν ένα μυρμήγκι. Δε χάνει πολύτιμο χρόνο, άλλωστε γνωρίζει αυτό που οι άλλοι αγνοούν, δηλαδή ότι η παραμονή του στο νησάκι θα είναι σύντομη, πολύ σύντομη. Γι' αυτό και αμέσως αρχίζει να βάζει σε εφαρμογή έργα βαθιάς πνοής και υποδομής, εξωραΐζει τον τόπο, χωρίς όμως να αδιαφορεί για τα «ασήμαντα», τα βρώμικα, τα άχρηστα. Ενδιαφέρεται προσωπικά για την αποκομιδή των απορριμμάτων! Ο Ναπολέων είναι μεν απογυμνωμένος από την εξουσία, μπορεί στα μάτια μερικών να φαντάζει σαν ένας συνηθισμένος αστός, αλλά δεν είναι. Καλώς ή κακώς είναι ξεχωριστός. Οικοδομεί, τακτοποιεί, διαβάζει, ενημερώνεται, σχεδιάζει. Δεν ονειρεύεται, δεν αναπολεί, δε νοσταλγεί, προσπαθεί να κατανοήσει την πραγματικότητα όπως είναι και όχι όπως θα ήθελε να είναι. Παρ' όλα αυτά δεν είναι ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου. Η πληθωρική αυτή προσωπικότητα χρησιμεύει στον συγγραφέα για να φωτίσει την αντιπαράθεση του ανθρώπου της σκέψης με τον άνθρωπο της δράσης αλλά και της γνώσης.

Ο αναγνώστης δεν πρόκειται να διαβάσει μια βιογραφία, υπάρχουν άλλωστε οι ιστορικοί γι' αυτή τη δουλιά (όπως, π.χ., ο εξαιρετικός Σοβιετικός ιστορικός Ευγένιος Ταρλέ), οι οποίοι ασχολήθηκαν με το φαινόμενο που ονομάζεται Βοναπάρτης. Ο Ερνέστο Φερέρο προσφέρει κάτι εντελώς διαφορετικό και γοητευτικό: Ενα συναρπαστικό μυθιστόρημα, που ενώ σέβεται την ιστορική ακρίβεια των γεγονότων, δε στέκεται στα γεγονότα μόνο. O συγγραφέας τρυπώνει στα ενδότερα της «ανθρώπινης ψυχής», της δικής του ψυχής, που από τη μια δεν μπορεί να συγχωρήσει εκείνον που έβαψε με αίμα όλη την Ευρώπη (μάλιστα, κάποια στιγμή επιχειρεί να τον σκοτώσει, πιστεύοντας έτσι ότι θα σταματήσουν οι πόλεμοι), από την άλλη, όμως, η καθημερινή συναναστροφή του με τον «δήμιο» τού κεντρίζει την περιέργεια. Φλέγεται από την αγωνία για το «μετά».

Ετσι, όταν ο Ναπολέων, συνεπής με το πεπρωμένο του, εγκαταλείπει την Ελβα για να φτάσει το ταχύτερο στο Παρίσι, ως αυτοκράτορας, για να δώσει ραντεβού με την Ιστορία στο Βατερλό, εκείνος, ο «αγύμναστος» διανοούμενος, ο αντιήρωας της εποχής του και όλων των εποχών, θα ακολουθήσει το μισητό- αξιοθαύμαστο αντικείμενό του, τον Βοναπάρτη, μέχρι την τελευταία μάχη.