Σκληρά παζάρια ανάμεσα στους Χούθι της Υεμένης και σε Σαουδάραβες διαπραγματευτές έχουν ξεκινήσει από τις 2 Απρίλη στην πρωτεύουσα της Υεμένης, Σαναά, με τη μεσολάβηση αξιωματούχων του Ομάν, για την εξέλιξη του πολύχρονου πολέμου που έχει ματώσει και οδηγήσει σε απελπιστική κατάσταση τον λαό της Υεμένης.

Η παραπάνω εξέλιξη σημειώνεται στο φόντο της πρόσφατης συμφωνίας μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν που καταλήχθηκε με κινεζική διαμεσολάβηση στο Πεκίνο, για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων.

Ιράν και Σαουδική Αραβία είναι οι δύο βασικοί υποστηριχτές των δύο αντιμαχόμενων πλευρών του πολέμου στην Υεμένη, οπότε οι κινήσεις για εξομάλυνση των μεταξύ τους σχέσεων - με φόντο συνολικότερες ανακατατάξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής - συνδέονται και με τα παζάρια για τερματισμό της σύγκρουσης, 9 χρόνια αφότου ξεκίνησε μετά την κατάληψη της Σαναά από τους Σιίτες φιλοϊρανούς Χούθι (Σεπτέμβρης 2014) και 8 χρόνια από τη στρατιωτική επέμβαση της Σαουδικής Αραβίας (Μάρτης 2015) με πρόσχημα την αποκατάσταση της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης του Υεμενίτη Προέδρου, Μ. Χάντι.

Ο νέος γύρος διαπραγμάτευσης που ξεκίνησε - με τη μεσολάβηση του Ομάν και υπό το «βλέμμα» των ΗΠΑ - ανάμεσα στις αντιπροσωπείες της Σαουδικής Αραβίας, με επικεφαλής τον πρέσβη της στην Υεμένη, Μοχάμεντ αλ Τζάμπερ, και τον πρόεδρο του Ανώτατου Πολιτικού Συμβουλίου των Χούθι, Μαχντί αλ Μασχάτ, φαίνεται πως προχωρά με ταχείς ρυθμούς. Σε πρώτη φάση επιδιώκουν μια μόνιμη κατάπαυση πυρός, την άρση του αποκλεισμού των λιμανιών της Υεμένης (που γίνεται κυρίως από τη Σαουδική Αραβία και τις Ενοπλες Δυνάμεις του Προέδρου Χάντι), την απομάκρυνση των ξένων στρατευμάτων και άλλων ξένων δυνάμεων από τη χώρα, ενώ ήδη έχει επιτευχθεί συμφωνία για νέα διαδικασία ανταλλαγής αιχμαλώτων.

Ο πόλεμος στην Υεμένη προκάλεσε πάνω από 370.000 νεκρούς (ανάμεσά τους 11.000 παιδιά και έφηβοι), εκατομμύρια πρόσφυγες και λιμοκτονούντες και 4,5 εκατομμύρια εκτοπισμένους.

Προκάλεσε επίσης τον ορατό κίνδυνο διαμελισμού της χώρας, αφενός μετά τη δημιουργία «αυτόνομης κυβέρνησης» στον νότο από το λεγόμενο Μεταβατικό Συμβούλιο Νότιας Υεμένης (STC, που σχετίζεται με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ελέγχει το στρατηγικής σημασίας, μεγαλύτερο νησί του αραβικού κόσμου, Σοκότρα) και αφετέρου από τζιχαντιστές παρακλαδιών της «Αλ Κάιντα» και του «Ισλαμικού Κράτους», στο φόντο ευρύτερων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων πάνω σε στρατηγικές εμπορικές οδούς, περάσματα και πηγές ορυκτού πλούτου (όπως τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου της επαρχίας Μααρίμπ που παρά τις αιματηρές μάχες οι Χούθι δεν κατάφεραν να ελέγξουν).

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο - και καθώς στην ευρύτερη περιοχή παρεμβαίνουν διάφοροι διεθνείς «παίκτες» με ανταγωνιστικούς σχεδιασμούς - η «εξομάλυνση» των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας και Ιράν και τα παζάρια που εξελίσσονται στην πρωτεύουσα της Υεμένης δεν είναι δυνατόν να εξαλείψουν οριστικά τους κινδύνους μιας νέας ανάφλεξης.

Την ίδια ώρα, εξάλλου, σε ένα άλλο νευραλγικό μέτωπο για μια σειρά από εξελίξεις στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, το θερμόμετρο της έντασης στην κατεχόμενη Παλαιστίνη παραμένει ψηλά.

Η κατοχική βία σε βάρος των Παλαιστινίων κλιμακώνεται από όλες τις ισραηλινές κυβερνήσεις, τόσο από την προηγούμενη «πολυσυλλεκτική» κυβέρνηση των Γ. Λαπίντ και Ν. Μπένετ, όσο και από τη σημερινή δεξιά - ακροδεξιά κυβέρνηση συνασπισμού του Μπ. Νετανιάχου.

Ο Παλαιστινιακός λαός ήδη από την αρχή του 2023 θρηνεί περίπου 100 νεκρούς από τις συνεχείς επιδρομές του ισραηλινού στρατού στα κατεχόμενα εδάφη του, αλλά και από τις βάρβαρες επιθέσεις Εβραίων εποίκων που έχουν ενισχυθεί.

Οι πρόσφατες ισραηλινές επιδρομές στον νότιο Λίβανο και στη Λωρίδα της Γάζας, μετά τις βίαιες επιθέσεις της κατοχικής αστυνομίας μέσα στο τέμενος Αλ Ακσα εναντίον Παλαιστινίων, αναδεικνύουν πόσο εύφλεκτη παραμένει η περιοχή, άσχετα από το γεγονός ότι σε αυτήν τη φάση οι επιδρομές αυτές δεν οδήγησαν για την ώρα σε γενικευμένη κλιμάκωση.

Σε ένα τέτοιο φόντο εξάλλου προστέθηκε και η μεγάλη ένταση των ενδοαστικών αντιπαραθέσεων στο Ισραήλ, με αφορμή το πολύκροτο κυβερνητικό νομοσχέδιο για τη «μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης», εξέλιξη που δεν είναι άσχετη από ευρύτερες ανακατατάξεις στην περιοχή, από τα παζάρια μεταξύ ΗΠΑ και Ισραήλ και άλλες διεθνείς παραμέτρους.

Την ίδια ώρα, η συμφωνία μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας στο Πεκίνο φαίνεται να «ξεκλειδώνει» μια συνολικότερη κινητικότητα «αναθέρμανσης» σχέσεων μεταξύ χωρών της περιοχής.

Ετσι, στα μέσα της περασμένης βδομάδας, Κατάρ και Μπαχρέιν από τη μία και Σαουδική Αραβία και Συρία από την άλλη ανακοίνωσαν ότι συμφώνησαν στην «εξομάλυνση» των μεταξύ τους σχέσεων.

Την περασμένη Πέμπτη, μετά από συνομιλίες που ξεκίνησαν την προηγούμενη μέρα στην έδρα του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, στο Ριάντ, ανάμεσα στον γγ του καταριανού υπουργείου Εξωτερικών Αχμετ μπιν Χασάν αλ Χαμάντι και τον ομόλογό του από το Μπαχρέιν, σεΐχη Αμπντάλα μπιν Αχμαντ αλ Χαλίφα, συμφωνήθηκε η αποκατάσταση των διμερών σχέσεων Κατάρ - Μπαχρέιν. Οι σχέσεις τους είχαν διαταραχθεί το 2017, με αφορμή τις στενότερες σχέσεις του Κατάρ με το Ιράν και την απόφασή του να συνεργαστεί η Ντόχα με την Τεχεράνη για την εκμετάλλευση τεράστιων υποθαλάσσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου (South Pars - North Dome) των δύο χωρών στον Περσικό.

Μπαχρέιν και Κατάρ θα αποκαταστήσουν τις διπλωματικές, οικονομικές και άλλες σχέσεις που είχαν διακόψει, όπως έχουν ήδη κάνει από το 2021 και άλλες χώρες που το 2017 είχαν επιβάλει διπλωματικό και οικονομικό εμπάργκο στο Κατάρ (Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία).

Σε επόμενη φάση έπεται η αποκατάσταση των σχέσεων ανάμεσα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στο Κατάρ, με την τελευταία συνάντηση αξιωματούχων των δύο χωρών να πραγματοποιείται την περασμένη βδομάδα σε «φιλική ατμόσφαιρα» (σύμφωνα με δήλωση του εκπροσώπου του καταριανού υπουργείου Εξωτερικών).

Στη δε Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας βρέθηκε την Τετάρτη για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου στη Συρία, ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών Μικντάντ αλ Φαϊσάλ, με πρόσκληση του Σαουδάραβα πρωθυπουργού και πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν και του Σαουδάραβα ΥΠΕΞ Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν αλ Σαούντ.

Σε λιγότερο από ένα 24ωρο ανακοινώθηκε συμφωνία για την αποκατάσταση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας - Συρίας.

Οι δύο πλευρές συμφώνησαν να προχωρήσουν στην επαναλειτουργία των γενικών προξενείων τους και των πτήσεων μεταξύ των χωρών τους. Σε κοινή ανακοίνωση ανέφεραν ότι επιθυμούν μία «συνολική πολιτική διευθέτηση της συριακής κρίσης», επισημαίνοντας τη σημασία στήριξης των συριακών κρατικών θεσμών για την περαιτέρω «επέκταση του ελέγχου των εδαφών της Συρίας και τον τερματισμό της παρουσίας ένοπλων οργανώσεων και ξένης παρέμβασης».

Συμφώνησαν επίσης να ενισχύσουν την ασφάλεια και τη διμερή συνεργασία, στο όνομα της καταπολέμησης του λαθρεμπορίου και της διακίνησης ναρκωτικών.

Οι εξελίξεις αυτές ανοίγουν τον δρόμο για την επαναφορά της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο και όλα δείχνουν ότι είναι πολύ πιθανό να συμμετάσχει στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής του οργανισμού, στη Σαουδική Αραβία τον Μάη, για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου στη Συρία το 2011.