Φουντώνει η γεωπολιτική αντιπαράθεση Δύσης - Ρωσίας και Κίνας καθώς και άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων στην πλούσια περιοχή της ζώνης του Σαχέλ, με πιθανότητα περιφερειακής πρόκλησης συγκρούσεων στην ευρύτερη Δυτική Αφρική με επίκεντρο τον Νίγηρα, μετά το πραξικόπημα στρατιωτικών στις 26 Ιούλη που ανέτρεψε τον φιλογάλλο Πρόεδρο Μοχάμεντ Μπαζούμ.

Μετά τις απειλές της Δυτικοαφρικανικής Οικονομικής Κοινότητας (ECOWAS) - όπου η Γαλλία έχει σημαντική επιρροή - για στρατιωτική επέμβαση στον Νίγηρα, στο όνομα «αποκατάστασης» της νόμιμης κυβέρνησης του Προέδρου Μπαζούμ, οι στρατιωτικές κυβερνήσεις δύο άλλων δυτικοαφρικανικών χωρών, της Μπουρκίνα Φάσο και του Μάλι, αντέδρασαν έντονα ξεκαθαρίζοντας πως «οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση στον Νίγηρα θα θεωρηθεί κήρυξη πολέμου» εναντίον τους και θα απαντήσουν με στρατιωτικά μέσα σε μια τέτοια απόπειρα επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις του Νίγηρα.

Κατά μιας ξένης στρατιωτικής επέμβασης στον Νίγηρα τάχθηκε και ο Πρόεδρος της Γουινέας, Μαμαντί Ντουμπουγιά, που το 2021 ανέτρεψε τον τότε Πρόεδρο Αλφα Κοντέ. Οπως δήλωσε για τις απειλές της ECOWAS, οι κυρώσεις και η στρατιωτική βία δεν μπορούν να φέρουν λύσεις στα προβλήματα του Νίγηρα γι' αυτό και η χώρα του θα απόσχει από την εφαρμογή «των απάνθρωπων και παράνομων κυρώσεων κατά του αδελφικού λαού και των αρχών του Νίγηρα». Δήλωσε δε πεπεισμένος ότι «οι νέες αρχές στον Νίγηρα θα καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να εγγυηθούν τη σταθερότητα και την αρμονία».

Η κυβέρνηση της Αλγερίας - που στο παρελθόν έχει έρθει σε κόντρα με τη Γαλλία - επισήμως δήλωσε «βαθιά προσκόλληση στην επαναφορά της συνταγματικής τάξης στον Νίγηρα» και υποστήριξη στον Πρόεδρο Μπαζούμ, ως «νόμιμο ηγέτη της χώρας». Το αλγερινό υπουργείο Εξωτερικών, ωστόσο, προειδοποίησε έναντι «οποιωνδήποτε προθέσεων ξένης στρατιωτικής επέμβασης», σε μια έμμεση αναφορά στην απειλή της ECOWAS.

Στο μεταξύ, η Αλγερία προσανατολίζεται και σε στενότερες σχέσεις με Ρωσία και Κίνα. Τον Ιούνη και τον Ιούλη ο Αλγερινός Πρόεδρος, Αμπντελματζίντ Τεμπούν, πραγματοποίησε διαδοχικά επίσημες επισκέψεις σε Πεκίνο και Μόσχα, ενώ χτες μετέβη στη Ρωσία ο Αλγερινός αρχηγός του στρατού, ανταποκρινόμενος σε πρόσκληση του Ρώσου υπουργού Αμυνας, Σ. Σόιγκου.

Να σημειωθεί δε ότι εκπνέει την Κυριακή το τελεσίγραφο της ECOWAS για στρατιωτική επέμβαση στον Νίγηρα, την οποία προωθεί ο Νιγηριανός Πρόεδρος, Μπόλα Τινούμπου, παίρνοντας εύσημα από τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν, για τη «σθεναρή ηγεσία» που επιδεικνύει.

Νωρίτερα, το βράδυ της Δευτέρας, επιβεβαιώθηκε ότι οι πραξικοπηματίες, με επικεφαλής τον στρατηγό Αμπντουραχμάν Τσιανί, απαγόρευσαν τις εξαγωγές χρυσού και ουρανίου στη Γαλλία, αυξάνοντας τις πιθανότητες μιας έμμεσης ή άμεσης στρατιωτικής επέμβασης από τη Γαλλία, με στόχο τη συνέχιση εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων αυτών από γαλλικά και άλλα δυτικά μονοπώλια.

Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, ήδη από την Κυριακή, όταν έγιναν σοβαρά επεισόδια και κάψιμο γαλλικών σημαιών έξω από τη γαλλική πρεσβεία στην πρωτεύουσα του Νίγηρα, Νιαμέι, απείλησε με «άμεση και ασυμβίβαστη απάντηση» σε όποιον θίξει τα γαλλικά συμφέροντα στον Νίγηρα, όπου γαλλικά μονοπώλια απομυζούν εδώ και πολλές δεκαετίες (πριν και μετά την ανεξαρτησία του το 1960) τον ορυκτό πλούτο.

Από το ουράνιο του Νίγηρα που εκμεταλλεύεται τα τελευταία χρόνια η «διάδοχος» της «Areva», «Orano», οι γαλλικοί πυρηνικοί σταθμοί παράγουν περίπου 10% - 17% του ηλεκτρικού ρεύματος που χρειάζεται η Γαλλία. Αντιλαμβάνεται κανείς την πίεση που αισθάνονται γαλλικά μονοπώλια και η κυβέρνηση Μακρόν στο φόντο και της «ενεργειακής διαφοροποίησης» που προωθεί η ΕΕ, από την απόφαση των πραξικοπηματιών του Νίγηρα να σταματήσουν τις εξαγωγές χρυσού και ουρανίου στη Γαλλία.

Πάντως, χτες, η Γαλλίδα ΥΠΕΞ, Κ. Κολονά, μπροστά στο ενδεχόμενο μιας μεγαλύτερης περιφερειακής σύγκρουσης, διέψευσε ότι η Γαλλία σχεδιάζει - τουλάχιστον άμεσα - στρατιωτική επέμβαση στον Νίγηρα, επιβεβαιώνοντας μόνο τις ετοιμασίες για οργανωμένη εναέρια επιχείρηση απομάκρυνσης περίπου 600 Γάλλων με τις οικογένειές τους.

Η Ρωσία, που επίσημα και δημοσίως ζητά την «επαναφορά στην έννομη τάξη», ενώ ο ιδρυτής της μισθοφορικής οργάνωσης «Wagner» δηλώνει στήριξη στους πραξικοπηματίες, προωθεί εδώ και χρόνια την επέκταση της επιρροής - «ρωσοποίηση» την αποκαλούν Δυτικοί αναλυτές - σε μεγάλο μέρος του Σαχέλ, κάτι που ήδη έχει καταφέρει σε Μπουρκίνα Φάσο, Μάλι, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Τσαντ κ.α.

Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι και προχτές το απόγευμα σημειώθηκαν νέες αντιγαλλικές διαδηλώσεις στη Νιαμέι, όπου υποστηρικτές των πραξικοπηματιών έκαψαν γαλλικές σημαίες και επιτέθηκαν στη γαλλική πρεσβεία με αποτέλεσμα η αστυνομία να κάνει χρήση δακρυγόνων. Από την πλευρά τους, οι πραξικοπηματίες κατηγόρησαν τη Γαλλία για πυροβολισμούς εναντίον των διαδηλωτών, που τραυμάτισαν έξι από αυτούς.

Σε περίπτωση πάντως που εδραιωθεί η νέα πραξικοπηματική κυβέρνηση στον Νίγηρα και χάσουν τα γαλλικά μονοπώλια την πρόσβαση σε φθηνό ουράνιο, τότε θα επωφεληθούν τα κινεζικά μονοπώλια που τα τελευταία χρόνια έχουν αυξήσει την επιρροή τους στην οικονομία της χώρας φτιάχνοντας μεγάλα έργα υποδομής, ιδιαίτερα στον τομέα της Ενέργειας, όπως έναν τεράστιο αγωγό μεταφοράς πετρελαίου, εκμετάλλευση νέων κοιτασμάτων πετρελαίου και ουρανίου (πέρα από τα ορυχεία που εκμεταλλεύεται η γαλλική «Orano»), μεγάλο, σύγχρονο διυλιστήριο, κ.ά.