Τετάρτη 10 Γενάρη 2024
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 23
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ
Παρακολουθώντας τα «Χρυσά Κουπιά» της Μαρίας Παπαγιάννη

Παρακολουθώντας τα «Χρυσά Κουπιά» της Μαρίας Παπαγιάννη, σε σκηνοθεσία Αθανασίας Καλογιάννη στο Θέατρο «Αργώ», σου δημιουργείται η απορία αν στην εποχή της ραγδαίας εξάπλωσης των ηλεκτρονικών πολυμέσων, της ψηφιακής επιμόρφωσης και διασκέδασης των παιδιών, μπορεί μια θεατρική παράσταση για παιδιά (θεωρώ ότι ο όρος «θεατρική παράσταση για παιδιά» είναι πιο δόκιμος από τον όρο «παιδική θεατρική παράσταση») να συγκινήσει τους μικρούς θεατές και να καλλιεργήσει το αισθητικό τους κριτήριο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το ίδιο το υλικό του μυθιστορήματος της Μαρίας Παπαγιάννη είναι πρόσφορο, συνταιριάζοντας με μοναδικό τρόπο όλη τη λογοτεχνική παράδοση της μεταπολεμικής παιδικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα με κορυφαίες φυσιογνωμίες, όπως η Αλκη Ζέη και η Ζωρζ Σαρή, αλλά ταυτόχρονα καταφέρνοντας να διατηρήσει μια σύγχρονη θεματολογία, με επικαιροποιημένα στο σήμερα θέματα όπως η απώλεια, η φιλία, ο αθώος νεανικός έρωτας, η ταξικότητα στη σημερινή Ελλάδα. Θέματα διαχρονικά, που μπορούν να συγκινήσουν νεανικές συνειδήσεις, μέχρι να αναθερμάνουν την οπτική ματιά αυτών που υπήρξαν κάποτε παιδιά. Γι' αυτόν τον λόγο η συγγραφέας δεν επιδιώκει να τα εξωραΐσει, να καλουπώσει την αλήθεια απέναντι στο αναγνωστικό της κοινό.


Αυτήν τη γραμμή καταφέρνει να ακολουθήσει και το θεατρικό ανέβασμα του μυθιστορήματος σε διασκευή της Μαρίας Σούμπερτ. Προσπαθεί να συμπυκνώσει και να αποκρυσταλλώσει το νόημα και τους βασικούς δραματικούς άξονες της πλοκής, με σκοπό να δοθεί βάση στους κεντρικούς χαρακτήρες, τις δύο αδερφές Λήδα και Ηρώ, αλλά και όλους τους άλλους ήρωες με τους οποίους έρχονται αντιμέτωπες από το καλοκαίρι που είναι αναγκασμένες να το περάσουν στο χωριό, μόνες μαζί με τον ιδιότροπο παππού τους. Το κουβάρι της ιστορίας φτάνει στην κορύφωσή του όταν τα δύο κορίτσια ανακαλύπτουν το παλιό ημερολόγιο της μητέρας τους και αποφασίζουν να μπουν σε περιπέτειες και να προσεγγίσουν την «απαγορευμένη περιοχή», θέλοντας να φτάσουν στην αιωνόβια βελανιδιά. Ο θρύλος της βελανιδιάς λέει ότι έχει κλαδιά σαν «χρυσά κουπιά», που μπορούν να πραγματοποιήσουν κάθε επιθυμία, ακόμα και την πιο απραγματοποίητη. Ολο αυτό το νήμα της πορείας των δύο κεντρικών ηρωίδων του έργου το κινεί η βαριά αρρώστια του πατέρα τους και γίνεται η προσωπική τους διαδρομή προς μια βίαιη ενηλικίωση. Από όλον αυτόν τον στέρεο πυρήνα της πλοκής δεν λείπουν τα παιχνίδια, τα παιδικά πειράγματα, τα πρώτα καρδιοχτύπια με τους φίλους που γνωρίζουν στο χωριό και καταλήγουν να γίνουν οι πιο έμπιστοι ακόλουθοι της εκστρατείας τους.

Κομβικό ρόλο στην παράσταση παίζουν η μουσική και ο χορός, που φωτίζουν κάθε ξεχωριστή στιγμή της ιστορίας στον χώρο του πραγματικού και του ονειρικού. Η Ζωή Τηγανούρια, που εκτελεί ζωντανά επί σκηνής τη μουσική που έχει συνθέσει με το ακορντεόν, πλάθει τη δική της μουσική δραματουργία. Οι χορογραφίες της Αρετής Μόκαλη είναι εντυπωσιακές μέσα στην απλότητά τους. Αναδεικνύονται είτε αφορούν σολιστικά μέρη, είτε μέρη που είναι τελείως χορικά στην παράσταση και ενσωματώνουν όλο τον θίασο. Τα σκηνικά και τα κοστούμια των Κωνσταντίνας Μιχαήλ και Ζήνας Κωνσταντίνου είναι αρκετά πιστά και λειτουργικά, έτσι ώστε να σε μεταφέρουν αυτόματα στη συνθήκη του χωριού χωρίς να υπερφορτώνουν με άσχετες πληροφορίες. Αλλωστε το video art του Γιάννη Ντουσιοπουλου καταφέρνει να γίνει η μαγική γέφυρα μεταξύ του πραγματικού και του φαντασιακού. Ενταγμένοι στη συνολική αίσθηση είναι και οι φωτισμοί, τους οποίους επιμελείται η Σοφέλπις Στάικου. Τον κύκλο των βασικών συντελεστών κλείνει η σκηνοθεσία της Αθανασίας Καλογιάννη, που κατάφερε να δημιουργήσει μια ενεργητική ρυθμική και πυκνή δράση πάνω στη σκηνή.

Ιδιαίτερα συγχαρητήρια αξίζουν στο σύνολο της διανομής του έργου, στους ηθοποιούς που αντεπεξήλθαν, πολλοί εξ αυτών ερμηνεύοντας τουλάχιστον 2 ρόλους.

Στο πρωταγωνιστικό δίδυμο η Μανταλένα Παπαδάτου και η Ευγενία Βησσαρίου χτίζουν μια πραγματική αδελφική σχέση με τις ανομοιομορφίες της καθ' όλη τη διάρκεια του έργου, ενώ στον αντίποδα τα δύο αγόρια που τις πλαισιώνουν, ο Χρήστος Λοΐζος και ο Βαγγέλης Πιτσιλός, είναι αεικίνητα σε ενέργεια και παιχνίδι, χαρίζοντας άφθονο γέλιο στις κωμικές τους εκφάνσεις. Οι δύο «βετεράνοι» του θιάσου, οι έμπειροι Νίκος Αναστασόπουλος και Ελενα Τσαγκαράκη, αναδεικνύονται με τις ψυχολογικές μεταπτώσεις τους, οδηγώντας τους κεντρικούς ήρωες να αντιμετωπίσουν με ευθύτητα τα κύρια δραματικά συμβάντα της ιστορίας.

Ως κατακλείδα αφήνω παραφρασμένα τα λόγια της Μαρίας Παπαγιάννη στην αυλαία της πρεμιέρας του έργου: «Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς που ζούμε όλοι μας θα θέλαμε να μπορούσαμε να είχαμε αυτά τα "ανίκητα παπούτσια"» (τα φοράει συνέχεια με περηφάνια ο Βαγγέλης, φίλος που κάνουν η Λήδα και η Ηρώ στο χωριό). Και χωρίς να θέλω να παρερμηνεύσω την οποιαδήποτε πρόθεση της Μ. Παπαγιάννη, αλλά αντ' αυτού να επιτείνω τον ειρμό της σκέψης της, ας μου επιτραπεί η εξής προσθήκη στο τέλος «...για να μπορούμε να σηκωνόμαστε όρθιοι και να αγωνιζόμαστε».

Παραστάσεις κάθε Κυριακή μέχρι τέλος Γενάρη, στις 12 το μεσημέρι στο Θέατρο «Αργώ» (Ελευσινίων 13 - 15, Αθήνα).


Σ. Π.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ