Το στρίμωγμα της κυβέρνησης από τη μία και τη συναίνεση των κομμάτων της αντιπολίτευσης από την άλλη, σε μια ενδεχόμενη αναθεώρηση του άρθρου 16, ανέδειξε η χθεσινή συζήτηση που έγινε στην Ολομέλεια για το θέμα της συνταγματικότητας ή μη του νομοσχεδίου.

Σημειώνεται ότι ένσταση αντισυνταγματικότητας υπέβαλαν το ΚΚΕ και οι κοινοβουλευτικές ομάδες των ΣΥΡΙΖΑ, Ελληνική Λύση, Νέα Αριστερά και Νίκη, οι οποίες ενστάσεις απορρίφθηκαν από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Το άρθρο 16 - τόνισε ο Γιάννης Δελής μιλώντας επί της ένστασης αντισυνταγματικότητας που κατέθεσε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ - επιτρέπει την παροχή Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης αποκλειστικά από ΝΠΔΔ, γεγονός που έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τα άρθρα του τέταρτου μέρους του νομοσχεδίου, με τα οποία εισάγεται νέα μορφή Νομικού Προσώπου (ΝΠΠΕ), που οι διατάξεις του νομοσχεδίου δηλώνουν ότι θα λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικούς όρους, ιδιώτες στη διοίκηση, δίδακτρα, παράβολα, οικονομοτεχνική μελέτη βιωσιμότητας, καθεστώς διδακτικού προσωπικού με σχέσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου που θα υπόκεινται στο διευθυντικό δικαίωμα (και όχι δημόσιους λειτουργούς). Είναι προφανέστατη η αντίθεση με το άρθρο 16, ξεκαθάρισε ο Γ. Δελής, προσθέτοντας ότι δεν μπορεί η ερμηνεία να γίνεται όχημα για την παραβίαση κανενός άρθρου και ότι κανένας συνταγματικός ελιγμός δεν μπορεί να δικαιολογήσει και να επιτρέψει την παραβίαση άρθρου.

Υπογράμμισε ότι το νομοσχέδιο δεν είναι μόνο αντισυνταγματικό, είναι ακόμα χειρότερο: Είναι αντιεκπαιδευτικό, γιατί υπονομεύει τα μορφωτικά δικαιώματα των παιδιών των λαϊκών οικογενειών και ναρκοθετεί το εργασιακό τους μέλλον. Εξήγησε ότι η αντίθεση του ΚΚΕ είναι ριζική και επί της ουσίας, όχι μόνο επί της διαδικασίας όπως κάνουν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, που προσπαθούν να κρύψουν τη συμφωνία τους με την ουσία, η οποία εκπορεύεται από την κοινή τους ευρωπαϊκή στρατηγική. «Ούτε ξεχνάμε τα βήματα αναγνώρισης των κολεγίων που έγιναν», πρόσθεσε με νόημα, αφού ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ όλοι έβαλαν το χέρι τους γι' αυτό.

Κλείνοντας σημείωσε ότι με την ένσταση αντισυνταγματικότητας, το ΚΚΕ στηρίζει τον μαζικό αγώνα των φοιτητών και της μεγάλης πλειοψηφίας της πανεπιστημιακής κοινότητας.

«Το βασικό για το ΚΚΕ είναι ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο είναι αντιδραστικό και βαθύτατα αντιλαϊκό, οδηγεί σε περαιτέρω εμπορευματοποίηση της Εκπαίδευσης και σε περισσότερους ταξικούς φραγμούς στη μόρφωση και μια επιλογή υπάρχει, αυτή που φωνάζουν οι μαθητές, οι εργαζόμενοι, το λαϊκό κίνημα: Οτι πρέπει να αποσυρθεί!». Αυτό υπογράμμισε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κόμματος, Νίκος Καραθανασόπουλος, μιλώντας επί της ένστασης αντισυνταγματικότητας που κατέθεσε το ΚΚΕ.

Πρόσθεσε ότι το νομοσχέδιο υλοποιεί την αντιδραστική στρατηγική της ΕΕ για την Εκπαίδευση και έχει στόχο να δημιουργηθεί ένας τιμοκατάλογος αγοράς πτυχίων, ανάλογα με το κάθε βαλάντιο, ανάλογα με την κάθε τσέπη.

Ερχεται επίσης σε ευθεία αντίθεση ακόμα και με αυτό το αστικό Σύνταγμα, μιας και η απαγόρευση σύστασης ιδιωτικών πανεπιστημίων στο άρθρο 16 είναι ρητή και δεν χωρά καμία δυναμική και διασταλτική ερμηνεία.

Αραγε «τότε ο νομοθέτης δεν μπορούσε να προβλέψει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που λειτουργούσαν σε όλη την Ευρώπη και τον κόσμο;», είπε χαρακτηριστικά ο Ν. Καραθανασόπουλος, απαντώντας στη ΝΔ, που ισχυρίζεται ότι εκ των υστέρων δέχτηκε το ΣτΕ τα δίδακτρα στα μεταπτυχιακά και στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, γιατί όταν συντασσόταν το Σύνταγμα δεν υπήρχε τέτοιου είδους εκπαίδευση. Και πρόσθεσε ότι «όσο δεν σας εξυπηρετεί το Σύνταγμά σας, τόσο το χειρότερο γι' αυτό, το μετατρέπετε σε κουρελόχαρτο!».

Εξήγησε ότι το ΚΚΕ αξιοποιεί τη συζήτηση αυτή περί αντισυνταγματικότητας για να αναδείξει τον κραυγαλέα αντιδραστικό χαρακτήρα του νομοσχεδίου. Και πρόσθεσε ότι το ΚΚΕ δεν θα βάλει πλάτη στην κυβέρνηση, όπως κάνουν τα άλλα κόμματα, που λένε «ας αλλάξετε πρώτα το Σύνταγμα και μετά να φέρετε ιδιωτικά». Θύμισε ότι το ΚΚΕ είχε προτείνει στην τελευταία συνταγματική αναθεώρηση την επέκταση του άρθρου 16, ώστε να απαγορεύει τη δραστηριότητα ιδιωτικού τομέα στην Εκπαίδευση συνολικά, καθώς και την κατάργηση του άρθρου 28, που λέει ότι υπερισχύει το ευρωενωσιακό Δίκαιο έναντι του εθνικού, αλλά και τις δύο αυτές προτάσεις τις απέρριψαν ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ.

Βλέποντας σαν «ευαγγέλιο» το ευρωενωσιακό Δίκαιο τοποθετήθηκαν στη συζήτηση τα υπόλοιπα κόμματα, που διαδικαστικά κατέδειξαν την ξεκάθαρη αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου, ξεδιπλώνοντας την ίδια στιγμή τη συναίνεσή τους με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στη στρατηγική της κυβέρνησης, «δείχνοντας» την αναθεώρηση του άρθρου 16.

«Η εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό Δίκαιο επιβάλλει τη συντεταγμένη αναθεώρηση εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις», είπε χαρακτηριστικά εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ η Θ. Τζάκρη, ενώ ο Π. Δουδωνής εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ είπε πως «επειδή ακριβώς είμαστε υπέρ των μη κρατικών - μη κερδοσκοπικών, είμαστε κατά αυτού του νομοσχεδίου», προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση φέρνει τη δυνατότητα παραρτημάτων ξένων ΑΕΙ αλλά όχι τη δυνατότητα ελληνικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων, κάτι που αποτελεί «αντίστροφη δυσμενή διάκριση»! «Είναι αντισυνταγματικό, και σας το λέει μια παράταξη που δεν είναι ενάντια στα μη κρατικά πανεπιστήμια, μια κολλημένη ιδεολογικά, αριστερή κ.λπ.», είπε από την πλευρά του ο Κ. Χήτας της Ελληνικής Λύσης, καλώντας την κυβέρνηση να κάνει αναθεώρηση και να φέρει τα ιδιωτικά «με σοβαρότητα, με διαβούλευση, όπως έγινε παντού, και όχι να το περάσετε στη ζούλα». Αντίστοιχα ο Δ. Τζανακόπουλος της Νέας Αριστεράς είπε πως «η κυβέρνηση μας λέει δήθεν ότι υπάρχει σύγκρουση με το ευρωπαϊκό Δίκαιο, ωστόσο δεν υπάρχει, γιατί η αρμοδιότητα της ΕΕ είναι συμπληρωματική», αφήνοντας να εννοηθεί ότι αν το επέβαλλε το ευρωενωσιακό Δίκαιο, η συζήτηση θα ήταν διαφορετική.

Από την πλευρά της ΝΔ, ο αντιλέγων για τις ενστάσεις Θ. Πλεύρης είπε πως «όταν λέμε ότι η ερμηνεία γίνεται και βάσει του ευρωενωσιακού Δικαίου, αυτό δεν καταργεί το Σύνταγμα». Υποστήριξε ότι το άρθρο 16 απαγορεύει τη σύσταση ανώτατων ιδρυμάτων από ιδιώτες, αλλά εδώ έχουμε εγκατάσταση ήδη υπαρχόντων ιδρυμάτων, που έρχονται να κάνουν παράρτημα. Πρόσθεσε ότι νέα στοιχεία που έχουν προκύψει είναι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το 2020 για την Ουγγαρία, που λέει ότι απαγορεύεται να μην επιτρέψεις την ελευθερία κίνησης και εγκατάστασης ιδρυμάτων. Αναφορικά με το καθεστώς των διδασκόντων αυτών των ιδρυμάτων, είπε ότι αυτό για τους «δημόσιους λειτουργούς» που προβλέπει το Σύνταγμα αναφέρεται στην προστασία τους και όχι στον δημόσιο χαρακτήρα του ιδρύματος που υπηρετούν. Και κατέληξε ότι αυτά είναι δύσκολα θέματα, με τα οποία θα ασχοληθεί τελικά το ΣτΕ, εκτιμώντας πως η μεταρρύθμιση είναι στα όρια που επιτρέπει το άρθρο 16.

Κλείνοντας τη συζήτηση περί αντισυνταγματικότητας, ο υπουργός Παιδείας, Κυρ. Πιερρακάκης επανέλαβε πολλά από όσα έχει πει τις τελευταίες μέρες και επικαλέστηκε τη διασυνοριακότητα, «η οποία αφορά το δικαίωμα εγκατάστασης και όχι αυτό της σύστασης» όπως είπε. Αναφερόμενος στην Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής ισχυρίστηκε ότι «διαψεύδει πανηγυρικά τους φορείς της μίας και μοναδικής αλήθειας περί αντισυνταγματικότητας του κειμένου», παρέβλεψε όμως ότι η Επιτροπή δεν υπερασπίζεται τα επιχειρήματα της κυβέρνησης. Και εν τέλει ο υπουργός παραδέχτηκε «ότι υπάρχουν δύο σχολές σκέψης, ότι εμείς υιοθετούμε αυτή τη σχολή σκέψης και ότι στο τέλος της ημέρας αυτό θα κριθεί» από τα αρμόδια δικαστήρια.