Μέτρα περαιτέρω αναβάθμισης της συμμαχίας ΗΠΑ - Φιλιππίνων στον στρατιωτικό τομέα προωθούν οι δύο χώρες, σύμφωνα και με την Κοινή Δήλωση που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας (2+2), Αντονι Μπλίνκεν και Λόιντ Οστιν και Ενρίκε Μανάλο και Ζιλμπέρτο Τεοντόρο, χτες, στη Μανίλα.

Η Δήλωση αντανακλά την προσπάθεια της Ουάσιγκτον να μεγαλώσει ολόπλευρα την πίεση κατά της Κίνας, της οποίας την προσπάθεια για «αναδιαμόρφωση της διεθνούς τάξης», αντίστοιχη συνάντηση «2+2» που έγινε την Κυριακή στο Τόκιο χαρακτήριζε ως «τη μεγαλύτερη στρατηγική πρόκληση στην περιοχή Ινδικού - Ειρηνικού και πέραν αυτής».

Αυτή τη φορά, Μπλίνκεν και Οστιν σημειώνουν με τους Φιλιππινέζους ομολόγους τους «την άνευ προηγουμένου πρόοδο στη Συμμαχία μας τα τελευταία δύο χρόνια» και τη σημασία των «κοινών δεσμεύσεων» στο πλαίσιο της Συνθήκης Αμοιβαίας Αμυνας Ηνωμένων Πολιτειών - Φιλιππίνων του 1951, «σε ένα ολοένα και πιο περίπλοκο περιβάλλον». Ξεκαθαρίζουν δε ότι η συμφωνία του 1951 (που ουσιαστικά προβλέπει δυνατότητα παρέμβασης των αμερικανικών δυνάμεων στη Νοτιοανατολική Ασία) «επεκτείνεται σε ένοπλες επιθέσεις κατά των Ενόπλων Δυνάμεων, των αεροσκαφών και των δημόσιων σκαφών κάθε χώρας - συμπεριλαμβανομένων εκείνων της ακτοφυλακής τους - οπουδήποτε στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας». Ακόμα, οι υπουργοί «επιβεβαίωσαν την κρίσιμη σημασία» της Συμφωνίας VFA του 1998, που προβλέπει σειρά προνομιακών όρων για τη «φιλοξενία» αμερικανικών δυνάμεων σε περιοχές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις των φιλιππινέζικων Ενόπλων Δυνάμεων.

Με τα δεδομένα αυτά οι δύο πλευρές συμφώνησαν μεταξύ άλλων:

• Τη διάθεση 500 εκατομμυρίων δολαρίων στις Φιλιππίνες, με βάση το πρόγραμμα των ΗΠΑ για τη χρηματοδότηση ξένων στρατιωτικών δυνάμεων.
• Τη συγκρότηση διμερούς «Ομάδας Εργασίας για Ρόλους, Αποστολές, Ικανότητες» για «την ενίσχυση του διμερούς σχεδιασμού και της διαλειτουργικότητας» των δυνάμεων ασφαλείας των δύο πλευρών.
• Την εφαρμογή νέου «Οδικού Χάρτη βοήθειας για τον τομέα της ασφάλειας των Φιλιππίνων» (P-SSAR) που οριστικοποιήθηκε μόλις προχτές (29 Ιούλη) και «περιγράφει τις διμερώς καθορισμένες απαιτήσεις ικανότητας προτεραιότητας των Ενόπλων Δυνάμεων (AFP) και της Ακτοφυλακής των Φιλιππίνων (PCG) που θα υποστηριχθούν από εθνικούς πόρους των Φιλιππίνων (αλλά) και τις προσπάθειες, τα προγράμματα και τις δραστηριότητες των ΗΠΑ». Ο «Χάρτης» ευθυγραμμίζει «κοινές προτεραιότητες των Φιλιππίνων και των Ηνωμένων Πολιτειών» και θα καθοδηγεί «επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό της άμυνας» με «παράδοση πλατφορμών προτεραιότητας τα επόμενα 5 έως 10 χρόνια».
• Την ενίσχυση «των δραστηριοτήτων ναυτιλιακής συνεργασίας για την προώθηση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας και την επέκταση του επιχειρησιακού συντονισμού με άλλους ομοϊδεάτες εταίρους, συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας και της Ιαπωνίας», με την επισήμανση ότι «αυτές οι κοινές προσπάθειες δείχνουν αποφασιστικότητα» και «επεκτείνουν την πολυμερή συνεργασία και εκπαίδευση (...) για τη διατήρηση της σταθερότητας και την υποστήριξη ενός ελεύθερου και ανοιχτού Ινδο-Ειρηνικού».

Σημειωτέον ότι οι ΗΠΑ προκρίνουν και άλλα σχήματα με «εταίρους» στον Ινδο-Ειρηνικό, όπως οι QUAD (όπου συνεργάζονται με Ιαπωνία, Ινδία, Αυστραλία).

Τη Δευτέρα, οι ΥΠΕΞ των QUAD είχαν νέα συνάντηση στο Τόκιο, όπου συζήτησαν άξονες ενίσχυσης της συνεργασίας σε μια σειρά τομείς, από την «αντιμετώπιση ανθρωπιστικών καταστροφών» μέχρι την κυβερνοασφάλεια και από τον εκσυγχρονισμό των τηλεπικοινωνιακών δικτύων της περιοχής μέχρι την «αντιμετώπιση της τρομοκρατίας».

Σε Κοινή Δήλωση οι τέσσερις σύμμαχοι μοιράζονται κοινές ανησυχίες «για την κατάσταση στην Ανατολική και τη Νότια Σινική Θάλασσα», όπου η Κίνα διατηρεί εδαφικές διαφορές με Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Φιλιππίνες, Βιετνάμ κ.τ.λ. και μια σειρά «επεισόδια» εκδηλώνονται συχνά - πυκνά. Αν και χωρίς ρητή αναφορά στην Κίνα, οι 4 επανέλαβαν «την έντονη αντίθεσή μας σε οποιεσδήποτε μονομερείς ενέργειες που επιδιώκουν να αλλάξουν το "status quo" με τη βία ή τον εξαναγκασμό».

Στο πλαίσιο της νέας του πολυήμερης περιοδείας στην περιοχή, ο Μπλίνκεν συνεχίζει με επαφές σε Σιγκαπούρη και Μογγολία, μέχρι τις 3 Αυγούστου.

• Αναφερόμενος σε «διαβουλεύσεις» που έγιναν μεταξύ Κίνας - Φιλιππίνων για τη «διαχείριση της κατάστασης στο Ren'ai Jiao» (περιοχή όπου έχουν εδαφικές διαφορές), το φιλιππινέζικο ΥΠΕΞ σε ανακοίνωσή του έκρινε σκόπιμο να «καταστήσουμε απολύτως σαφές» ότι «η συνεννόηση μεταξύ των Φιλιππίνων και της Κίνας συνήφθη καλόπιστα, με τη ρητή συμφωνία ότι δεν θα προδικάσει τις εθνικές θέσεις (κάθε πλευράς)», προσθέτοντας ότι «δεν είναι χρήσιμο να δημιουργούμε λανθασμένες αντιλήψεις για το τι έχει συμφωνηθεί».